CC BY
1ЭОЖ 745.522.2
ЗЕРГЕР 0НД1Р1СШДЕГ1 ФЛОРИСТИКА 0НШДЕР1
БОЛЫСБАЕВ ДАУЛЕТХАН СЕЙТМАХАНОВИЧ
фил.г.к., профессор, М.Эуезов атындагы Ощуспк ^азакстан университетi, Шымкент,
^азакстан
ДЖАРТЫБАЕВА ЖАМИЛЯ ДЖАЙБУЛОВНА
п.г.к., ага окытушы, М.Эуезов атындагы Ощуспк ^азакстан университетi, Шымкент,
^азакстан
МАХАНБЕТОВА НАЗЕРКЕ ЭД1ЛХАЩЫЗЫ
магистр окытушы, М.Эуезов атындагы Ощуспк ^азакстан университетi, Шымкент,
^азакстан
Т0ЛЕГЕНОВ АЛМАС Ц¥ЛАЖАН¥ЛЫ
магистрант, М.Эуезов атындагы Ощуспк ^азакстан университетi, Шымкент,
^азакстан
ТYйiн: Мацалада автор флористика стилгндегг зергерлт буйымдардыц дизайнын, олардыц табигатпен байланысын жэне ос1мд1ктерд1 бейнелеудег1 символиканы зерттейд1. Зергерлт онерде флористика элементтерт цолдану - бул тек эстетикалыц тургыдан гана емес, сондай-ац мэдени жэне тарихи мацызы бар багыт реттде царастырылады. Мацалада сондай-ац флористика элементтертщ зергерлт буйымдардагы магынасы, олардыц коркемдт шешгмдерг мен заманауи зергерлт онердегг орны туралы талцыланады. Осыган цосымша, табигаттыц нэзтттн, жан-жацтылыгын зергерлт буйымдар арцылы корсетудщ тэс1лдер1 мен мYмкiндiктерi корсет1лед1.
Ктттж свздер: Зергерлт онер, флористика, гYл элементтерi, дизайн, эшекейлер, табиги мотивтер
Зергерлш буйымдардагы флористика - ежелп уакыттан берi танымал.
^аз1рп уакытта табиги пiшiндi буйымдарга сураныстар ете жогары. ТYрлi тастар жэне де металдардан жасалган асыл гулдер кез келген зергерлш буйымдар безендiредi. Олардыц дизайндары уакыт ете эсерлi болды, тшшдер Yлкен жэне мэнерлi болды, ХХ гасырдыц техникалары прогрестщ басында табиги формалар ете танымал болды. Электрлш каптау жэне табиги материалдардыц тамаша курылымын беруге мYмкiндiк бердi. Соцгы жылдарда технологиялар мен дизайнныц дамуымен геометриялык фигуралар басым болганнан кешн, есiмдiк мотивтерiн камтиды. Олар зергерлш буйымдарды табиги элементтердi мYмкiндiгiнше табиги етуге тырысады, табиги прототиппен уксастыктарды сактайды, кебiнесе тYпнускаFа тiрi еамдшт дэл кешiредi.
МеталлдаFы есiмдiк материалдардыц дэл кешiрмелерiнiц элементтерi бар зергерлш буйымдар сонымен катар заманауи зергерлш дизайнда езектi болып табылады.
Зергерлш енер мен флористиканы бiрiктiретiн ешмдер ете кызыкты эрi ерекше болады. Мундай енiмдер эдетте гYлдердiц сулулы^ын зергерлiк эшекейлермен Yйлестiрiп, эртYрлi сэндш элементтердi бiрiктiредi. Мысалы, зергерлер флористикалык мотивтермен эшекейлер жасайды, олардыц шшде:
1. Гулдер мен жапырактар бейнесшдеп зергерл1к буйымдар - тYрлi металдар мен асыл тастарды колдана отырып, гYлдер мен есiмдiктердiц усак, нэзш Yлгiлерiн жасауы мYмкiн.
2. Гулдермен безенд1р1лген сакиналар мен кулондар - зергерлер кебшесе гYлдiц суретiн немесе оныц накты тYрiн миниатюралык тYPде таспен немесе эмальмен эшекейлейдi.
3. Гул тэр1здес туйреу1штер мен сыргалар - мундай эшекейлер адбшесе ж1щшке металдармен, эйнек немесе асыл тастармен бeзeндiрiлгeн болады.
4. Гулдермен жэне ес1мд1ктермен байланысты брошьтер мен капсырмалар - cэндi аксессуар рeтiндe колдануга болады.
Бул eнiмдeр кeбiнece сэнде танымал болып, ерекше эрi cтильдi кeрiнeдi. Зергерлер флористиканьщ нэзiк эрi эсем табигатын зeргeрлiк буйымдарга eнгiзу аркылы адамга ез cтилiн ^рсетудщ жаца жолын усынады.
ГYл - eмiр мен куаныштыц eжeлгi символы, ^стемн^ жаршысы жэне кыстыц суыгыныц аякталуыныц куэгерь Христиандыкта, егер бYршiктщ жапырактары жогары караса, бул ^удайдыц сыйын кабылдауды бiлдiрeдi деп саналады. ГYлдeну кезшде жумак бактарыныц барлык cэнi ашылады жэне eмiрдщ шынайы мэнi жатыр. Кез келген баска eciмдiктeр сиякты гYлдeр де eмiрлiк циклдщ барлык кезецдерш кeрceтeдi: олар кeктeмдe ecrn, жазда ашылады, кYЗдe курап, кыста eлeдi.
ГYл такырыбыныц зeргeрлiк буйымдарда соншалыкты танымал болуы кездейсок емес, ern^em мунда эр тYCтщ eзiндiк терец магынасы бар:
Ак палитра аксессуар иесшщ тазалыгы мен кшэаздшн кeрceтeдi. Сонымен катар, кeйбiр азиялык мэдениеттерде ак eлiмдi курмeттeудi бiлдiрeдi;
^ызыл - канныц, кумарлык пен eмiрдiц тYci. Бул эдетте агрессивт деп саналса да, бул ^лецкеде гYл тэрiздi зeргeрлiк буйымдар тацкаларлык нэзiк жэне талгампаз кeрiнeдi;
^к jyc схемасы купияга, адалдыкка, тыныштык пен даналыкка толы;
Сары тYC - жылулык, KYH жэне достык бeлгici. Сары асыл тастан жасалган гYлдeрдi кию аркылы ci3 элемге жэне когамга ашыктыгыцызды кeрceтeciз.
^ай тYC палитрасы ciздiц мiнeзiцiзгe жэне тулгацызга сэйкес кeлeдi? Бeлгiлi бiр аксессуарды жасамас бурын eзiцiзгe осы суракты койыцыз. Эйткeнi, зeргeрлiк буйымдар тек кшмщзбен, бeйнeцiзбeн гана емес, шю дYниeцiзбeн, эмоционалдык кYЙiцiзбeн де Yйлeciм табуы керек.
ГYл зeргeрлiк буйымдары аксессуарлардыц ец кец санаттарыныц бiрi болып табылады. Олардыц кeпшiлiгi каcиeттi магынасы бар тутас ацыздар мен эцпмелермен коршалган. Ал iрiктeу барысында осы магынаны ескерген жeн.
Зeргeрлiк буйымдардагы ец танымал гYлдeр:
Лилия. Ежелп Египет ацыздарына сэйкес, лалагYл Гераныц жерге тамшылаган CYтiнeн туган. Ежелп уакытта бул гYл эртYрлi халыктар арасында eкiушты кeзкараcка ие болды, бiрак Ресейде лалагYл таза жэне ашык махаббаттыц символына айналды. Бул магына бiз Yшiн бYгiнгi ^нге дeйiн сакталган, сондыктан егер ci3 CYЙicпeншiлiккe толы, ашык жэне жумсак адам болсацыз, онда зeргeрлiк буйымдардагы лалагул бул каcиeттeрдi одан да мэнeрлi тYрдe кeрceтугe кeмeктeceдi;
Лотос. ^теген Азия eлдeрiндe каcиeттi гул, Жерорта тeцiзiндe де курмeттeлeдi. Ежелп мысырлыктар оган дYниeнiц жаратылуындагы басты рeлдi жаткызган. Гректер лотос бiздiц элем мен eлiлeр патшалыгы арасындагы байланыстырушы деп eceптeдi. Бул гул мшаздшт бeйнeлeйдi, ол eмiр мен eлiмдi, тазалык пен мэцгiлiктi, рухани ecу мен жеке дамуды, кшэаздшт!, кудайшылдыкты, бeйбiтшiлiктi, тыныштык пен бакытты бeйнeлeйдi. Лотос гYлiнiц кулондары - eзiндiк eрeкшeлiгi мен эмбебаптыгын ^рсетс кeлeтiндeр Yшiн тамаша тацдау;
Раушан гул1 - ец танымал жэне кYPдeлi табиги символ. Оныц eкi карама-карсы магынасы бар. Бул бiр мезгшде илаhи кeмeлдiк пен жeрдeгi кумарлык, eмiр мен eлiм, жастык пен мэцгшк. Мундай гYлдi мотивтeрi бар зергерлш буйымдар ciздiц мiнeзiцiздiц ^штшгш, икeмciздiгiн, eзiнe деген ceнiмдiлiгiн жэне сырткы кeлбeтiцiздi ерекше атап eтугe мYмкiндiк бeрeдi.
Баска танымал гулдердщ арасында бiз кiшкeнтай жэне нэзш шeгiргYлдeрдi, cэндi жэне жаркын хризантемаларды, эйeлдiк орхидеяларды, карапайым жэне романтикалык ромашкаларды, ацгардыц балалык таза лалагулдерш жэне т.б.
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
Зергерлш буйымдардагы гYлдi урдю оньщ эмбебаптыгымен эдемi. Ол барлык стильдер мен кескшдерге тамаша сэйкес келедi жэне кез келген жагдайда керемет KepÏHy Yшiн ci3re бiрнеше карапайым ережелердi сактау кажет:
Басынан аягына дейiн гYлге iлiнбе. Бiр кулон, бiлезiк немесе сыргалар жеткшкп; Зергерлiк буйымдарды жаркын гYлдi баспалармен бiрiктiрyден аулак болыцыз. Егер кейлек немесе кейлек дизайнында табиги мотивтер болса, олар кезге кeрiнбейтiн жэне жещл болуы керек. Эйтпесе, аксессуарлар мундай тYCтi мерекенщ фонында кернею тYрде жогалады;
Оларды спорттык кшм астында киюге болмайды. Кeбiрек ыкшам жэне акылды аксессуарлар спорттык стильге сэйкес келедг
^ымбат гYлдер мен эдемi гYлдi эшекейлер - бул кыстыц суык кYнiнде де келбетщзге кeктемгi жылу мен куаныш сыйлау мYмкiндiгi. Ец жаксысы, мундай эшекейлер казiр сэн шыцында.
Зергерлiк енер мен флористика бiр-бiрiн толыктыратын ею сала ретiнде казiргi заманныц сэн индустриясында ез орнын тапты. Бул комбинация аркылы шыгармашылык шекаралар кецешп, жацашылдыкка, нэзiктiкке жэне ерекше эсемдшке жол ашады.
1. "Искусство ювелирного дела: История, техника, стили" (под ред. С. Л. Кириллова)
2. "Жемчуг, драгоценные камни и металлы в ювелирном искусстве" (Е. С. Мищенко)
3. "Коллекции и мастерства: Искусство ювелиров Востока и Запада" (Г. Я. Гришина)
4. "История украшений и драгоценностей" (Л. А. Глазова)
ПАИДАЛАНГАН ЭДЕБИЕТТЕР
