CC BY
218
УДК 4-И (Араб) М. С. ^ОЦИБОЕВА
ББК- 83.3 (0)9
Х,-70
СУНУТИ КОРБУРДИ ЗAРБУЛМAСAЛ BA MAK^ ДAР ДШЪОРИ ШОИРИ ЭРОНИ^ЖОД СОЛЕХ, ИБНИ AБДУЛKУДДУС
Солех, ибни А6дулкуддус дар каламрави адабиёти арабизабон дар шумори шyарое карор дорад, ки дар нигоштахои хеш на танхо аз суннатхои роичи адабиёти араб истикбол кардааст, балки барои идомаи дастовардхои завку тафак-кури бадеии аквоми эронй дар назми арабии асри VIII накши муассир гузоштааст. Номи пурраи шоир Солех ибни Абдулкуддус ибни Абдуллох ибни Абдулкуддуси Х,изомй ва кунияаш Абулфазл аст. У дар соли 693 милодй дар яке аз шахрхои кадимии каламрави Форс - Дахшатободи Ардашер дар оилаи муаддибу сиёсатмадор чашм ба олами хастй кушода, дар соли 783 милодй дар Басра дар замони хукмронии Махдии Аббосй аз олами фонй даргузаштааст.
Солех ибни Абдулкуддус ва дигар адибони хамасраш чун Абдулкарим ибни Абиавчо, Башшор ибни Бурд, Мухаммад ибни Холиди Бармакй аз чумлаи мутакаллимони маъруфи Басра буданд, ки дар манзили ал-Аздй ном шахсе чамъ гардида, дар робита ба масоили динй мубохисаву мучодала меоростаанд. Солех ибни Абдулкуддус гохо дар масочиди Басра низ вазъ гуфта, бо огохй аз анъанахои адабиёти андарзии пахлавй онхоро дар чараёни ичрои мавъизахои хеш мавриди истифода карор медод (5, с.47). Истифодаи маколу андарз ва зарбулмасалхо сухани шоирро чаззобу дилкаш ва ороста мегардонид. Аз ин ру, аз махорати суханварии у ахли илму адаб муассир гардида, аз касрати хикматхояш халоват мебурданд. Ин падида аз калому мавъизахои Солех сар-чашма гирифта то ба эчодиёти вай рох ёфтааст. Дар натича, шоир зарбулмасалу маколхои халкхои эрониро дар ашъораш фаровон корбаст кардааст.
Адабиётшиноси араб Абдуллох ал-Хатиб девони шоирро аз маъхазхои гуногун гирдоварй намуда, ба он тахкикоте рочеъ ба зиндагию эчодиёти шоир илхок кардааст. Сарчашмаи аслии шинохти ашъори шоир хамин девони тахиянамудаи Абдуллох ал-Хатиб махсуб меёбад, ки аксари пажухишгарон зимни тахкики эчодиёти у бар он истинод чустаанд.
Нуфузи зарбулмасалу макол дар сурудахои Солех ибни Абдукуддус ба хаддест, ки муаллифи тазкираи «Табакоту-ш-шуаро» Ибни Муътазз (4) тамоми ашъори уро иборат аз зарбулмасал, макол ва хикмат донистааст.
Адиби маъруфи асри Х Абуахмади Аскарй аз забони Абубакр ибни Дурайд (8), ки яке аз машхуртарин суханварони нуктасанчи араб махсуб мешавад, тазаккур додааст, ки дар девони Солех ибни Абдулкуддус хазор зарбулмасали арабй ва хазор зарбулмасалу маколхои форсй фарохам омадааст. Шоир кушиш
ба харч додааст, ки истифодаи зарбулмасалу макол ва суханони хикматомез охангхои тарбиявию ахлокии эчодиёти уро таквият бахшанд.
Мухимтарин вижагии ашъори Солех ибни Абдулкуддус корбасти панду андарз ва зарбулмасалу маколхои форсй дар чараёни ба калам овардани шеър-хояш ба шумор меояд. Пайгирй аз ин равиш дар каломи шоир кабл аз хама кушиши хифзу идомати зарбулмасалу маколхои форсй дар адабиёти арабизабон махсуб меёбад. Аз суи дигар, у бо истифода аз ин равиши чолиб корбурди зарбулмасалу маколхоро дар ашъори арабии худ ба хукми суннате даровар-дааст, ки он баъдан дар назми форсу точик истикболи тамом пайдо намуд.
Солех ибни Абдулкуддус зарбулмасал ва маколхоеро, ки дар шеъраш истифода мекард, аз ду манбаъ мегирифт. Манбаи аввал забони зиндаи мар-думи эронинажод буд, ки захираи фаровони зарбулмасалу маколхоро дар бар дошт. Мардум дар гуфтори худ аз ин захира истифода мекарданд. Бадехист, ки Солех ибни Абдулкуддус низ ба хайси як шоири арабизабон зарбулмасалу маколхои форсии роич дар забони мардуми хамнажоди худро дар тарчумаи арабй ба ашъораш ворид мекард. Манбаи дигари огохии Солех ибни Абдулкуддус аз зарбулмасалу маколхои форсй ин доираи васеи пандномаву андарзномахои шохон, вазирон ва хакимони тоисломии эронй буд, ки дар карнхои нахусти ислом ба забони арабй баргардон шуда, дар чомеаи араби-забони Хилофати он даврон истикболи тамом пайдо карданд. Солех ибни Абдулкуддус кисме аз зарбулмасалу маколхоеро, ки дар сурудахояш истифода кардааст, аз хамин мачмуахои пандномаву андарзномахои эронй дарёфт ме-кард. Дар истифодаи зарбулмасалу маколхо дар шеъри Солех ибни Абдул-куддус на танхо истеъдоди шоирии вай ба зухур омадааст, балки як навъ фаъо-лияти тарчумонии у низ накши худро гузоштааст. Мусаллам аст, ки Солех ибни Абдулкуддус аглаби зарбулмасал ва маколхои форсиро нахуст ба арабй тарчума мекард ва пасон онро ба колаби шеъри арабии хеш мерехт.
Чунонки каблан ишора рафт, Солех ибни Абдулкуддус дар истифодаи зарбулмасалу макол дар шеър то андозае зиёдаравй кардааст. Сабаби онро пеш аз хама дар фаъолияти воизии у бояд чуст. Ваъзгуй пеш аз хама хадафи пандгуй, далолати хайру накукорй ва бархазар доштан аз шарру бадиро пайгирй мекард. Воиз кушиш мекард, ки чихати хадафрас гардидани каломаш аз василахои мухталифи балогй, пеш аз хама зарбулмасалу маколхо истифода барад. Х,амин равиши гуфтори воизона дар шеъри Солех ибни Абдулкуддус низ, ки воизи касбй буд, накши худро гузошт. Дар натича, шеъри у чанбаи боризи панду ахлокй касб карда, зарбулмасалу маколхои зиёди форсй-точикиро дар колаби худ гунчоиш дод.
Дар зер кисме аз зарбулмасалу маколхои ашъори Солех ибни Абдулкуд-дусро ба доираи мукобалаву мукоиса бо зарбулмасалу маколхои точикй мека-шем, то хидмати шоир дар хифзу идомати суннатхои адабии тоисломии марду-ми эронинажод таъйин гардад. Ин зарбулмасалу маколхо ба гуруххои мавзуй дастабандй шудаанд, то доираи мавзуоти ашъори хакимонаи Солех ибни Абдулкуддус равшантар чилвагар шавад.
I. Дар мавриди дустй:
Ate JixJ) jj
(6, 141).
Душманат чу окил аст, бехтар аст бар ту, аз дусти нодоне, ки лаванд аст. Ин зарбулмасалхо асосан муодилхои маколхои точикии зерин махсуб мешаванд: “Душмани доно бех аз дусти нодон”(2, ч. II, с. 814), “Душманат чу окил бувад, бех аз дустмарде, ки нодон бувад”( 2, ч. II, с. 814), “Дусти бехирад аз душмани бохирад бадтар бувад”(7, с. 67), “Дусти нодон батар зи сад душман”(7, с. 68), “Дустй з-аблах батар аз душманист”(2, ч. II, с. 838), “Х,еч чиз ба андозаи як дусти нодон хатарнок нест” (1, с.323), “Душмани доно баландат мекунад, бар заминат мезанад нодони дуст” (1, с. 309), “Дусти нодон батар зи сад душман” (7,
ч. II, с. 68). Ин маколхо дар сурудахои Солех ибни Абдукуддус ба гунаи зайл истифода шудаанд:
sjlal ^IuiaJ Ij jUullj j ^li^ IJ bSj 1
(6, с.118).
Дустеро, ки бовафо асту дар гайби дуст мухофизи уст, диданаш шодй физояду некй.
Ин шеър сарчашма дар мак;оли зерини форсй дорад: “Дустони вафодор бехтар аз хешанд” (2, ч. II, с. 836), “Ёри нек бехтар аз бародари наздик” (1, с.320), “Дуст он аст дар сулуки вафо, накди чон оварад ба мехр фидо”, “Рафики мухлису ёри вафодор, ки дар ёрй надорад чуз вафо кор” (7, ч, II, с. 70-71).
ejl^j <—ili. £jlS Jla, ^I bsIja fJ*!I IJI
(6, с.119).
Агар инсон сохиби дусти бовафо набошад, ба хар хол ноком бимонад.
Дар адабиёти форсй зарбулмасалхое вучуд доранд, ки метавон онхоро ба ин маколи корбурдаи Солех мукоиса намуд. Аз чумла, “Дусти бовафо доруи зиндагй аст” (1, с.320), “Дарегу дард, ки то ин замон надонистам, Ки кимиёи саодат рафик буд рафик” (1, с.320), “Дусти бовафо тасвири нури худованд аст”(1, с.323), “Х,ангоме, ки бахт нопойдор аст, дусти бовафо пайдо мешавад” (1, с.325). ^
^j^j2 jjunuiI IJI j1 unun ^ I OjiuiI IJI JlajJI j
(6, с.121).
Аз инсонхое, ки сохиби ахлоки хуб хастанд, касе агар машварат бихохад, бо машварат рохро кушоянд.
Ин макол решаи аслии худро аз чунин маколхои форсй гирифтааст: “Дустиро чунин касе бояд, ки аз у кори баста бикшояд” (2, ч. II, 838), “Дустй бо мардуми доно накуст” (2, ч. II, с. 837), “Дуст он бошад, ки гирад дасти дуст дар парешонхолию дармондагй” (2, ч. II, с. 836), “Ёр набошад, ки дасти ёр нагирад” (2, ч. IV, с.2030), “Ёр он бошад, ки бори ёр бардорад” (7, ч. II, с.87), “Дуст он бошад, ки андухи дуст кашад, бар кас нанихад бор, агар бор кашад” (7, ч. II, с. 87), “Дусте, ки дар ниёзмандй ёриат кунад, вокиан дуст аст” (1, с.320).
£_jjj 1л£ і£1д £jjj j ej^A £)LuiUI ^jL
(6, с.125).
Касе, ки бо ту хушзабонй мекунад, бингар, шояд хилагаре бошад мисли рубохи маккор.
Ба далели он ки мухтавои шеъри Солех бо мазмуни ин чанд зарбулмасали форсй робита дорад, метавон аслу мояи каломи шоирро мабнй аз ин маколхои
$opcH goHHcr: “^ymMaHH gycraaMo xap hh KyHag Ta3BHp acr” (1, c.324), “,0,ap xap xap^e HaHpaHre acr” (1, c.743), “Arap 60 py6ox capy Kop gopH, MyBo3H6H xraaxo-am 60m” (1, c.359), “X,H^aH py6ox xaprH3 6a aK™ mep HaMepacag” (1, c.359), “Eo py6ox 6oag mhc^h py6ox aMa^ Kapg” (1, 359), “X&tohk; xapHH .tohk” (2, ^. II, 743).
II. ^ap 606a™ cuppy acpop:
jull <—illkll £jl AillL ^ll ljuj V
(6, c.119).
Ea Kace, kh to.™6h po3H TycT po3po H^mo MaKyH, kh y H^morapH po3H Ty xoxag 6yg.
^ap 3a6oHH to^hkh 6a hh MoHaHg MaKo^y 3ap6y.rnaca.ixoH 3Hege MaB^ygaHg, kh MeTaBoH HaHge a3 oHxopo hh ^o 3HKp HaMyg: “X,ap kh po3H xyg 6a ryme 6o3 ry^T, Tap^yMoH a3 cag 3a6oH xoxag myHy^T” (1, c.344), “Po3H xyg 6o epH xyg HaH-goH, kh 6htbohh Mary” (2, ^. II, c. 857), “Po3H xygpo HyH Ty xyg MaxpaM HaH, gHra-pe xyg MaxpaMH oh HyH 6yBag?” (7, ^. II, c. 567), “Po3 HH3ecT, kh 6aKoH oh gap Myxo$H3aT acT Ba xa^oKH oh gap H^mo” (7, ^. II, c. 567), “Arap acpopaTpo 6apoH gycTaT ^om HaKyHH, BaKTe kh gymMaHaT myg, xaprH3 a3 y Tapce HaxoxH gomT”, “Po3H xyg xaprH3 6a epH xyg MaryH, ep epe gopag, a3 epH ep aHgema KyH” (1, c.344).
^ap metpH $opcH hh3 hh MaKo^ ^apoBoH HcTH^oga mygaacT. A3 ^yM^a MaB^oHoH Ea^xH ^apMygaacr:
CHppH xyg 6o epH xyg xapnaHg 6htbohh, Mary,
Eppo epe 6yBag, a3 epH ep aHgema KyH.
V lAjuS A^l^jll £j| Aj V J Aai£1£ jull j
(6, c.126).
CHppo HHrax gopy MaKmoH oHpo, kh mHmaH 6HmKacTapo 6a xaM oBapgaH HoMyMKHH acT.
^ap 3a6oHH $opcH aHgap3H Matpy^e 6a maKjH flrn, ku pam,ud as Kace, xypcaHd KapdaH MywKun acm (2, ^. II, c. 822) MaB^yg acT, kh MeTaBoH 6o hh metpH Co^ex h6hh A6gyKyggyc MyKoHca HaMyg. Ea hh MoHaHg, MaKo.™ gHrape xacT, kh 6a Ma3MyHH metpH Co^ex Ha3gHK acT. “ffl«maH mHKacTapo naHBaHg KapgaH MymKHA acT” (2, ^. II, c. 822), “^ycrpo Ha6oag paH^oHg, xaTTo 6o aK myxH” (1, c.325).
III. ^ap 606a™ cyxaHpoHS:
uL*j j £)luilllj ^luj fjalli A&il jjj^lj iJlil uil k&^lj
(6, c.126).
3a6oHaTpo HHrax gop Ba a3 cyxaHH 6exyga 6Hnapxe3, kh ca^oMaTH Mapg a3 3a6oH acTy rapH^TopHam HH3.
MyogH^H to^hkhh hh MaKo^ gap cypaTH 3aH^ ^Hma gogaacT: “Eex a3 xoMymH xeH nHpoa HecT” (7, ^. I, c. 213) Ba e “Pocthm pacra” (2, ^. II,c. 858), “X,aM 3a6oHaT-po HHrax gop Ba xaM gycraTpo” (1, c.322).
^ill U jA |j| Ails ^lii* fjall £)luil £)lj
(6, c.148).
3a6oHH hhcoh Ka.mgH Ka^6H ycT. X,ap hh kh gap Ka^6 hhxoh acT, 3a6oH aeH KyHag.
^ap 3a6oHH $opcH hh 3ap6y^Maca^xoH HcTH$oga6ypgaH Co^ex h6hh A6gyKyg-gyc 6a cypaTH 3aH^ gynop MeoaHg “3a6oH Tap^yMoHH gH^ acT” (2, ^. II, c. 892) Ba e
“Забон чосуси дил аст” (7, ч. II, с. 100), ‘^асе, ки калбаш кучак аст, забонаш дароз аст” (1, с.376).
^ііліЬ jSj* fbUlI £jl JjSj £jl £jluil -&i^Ij
(6, с.147).
Забонро нигах дор, то ба гуфта худро ба доми бало наандозй. Х,акко, ки бало вакили забон аст.
Решаи аслии ин зарбулмасалро метавон бо андарзхои точикии мавриди киёс карор дода, дар заминаи таъйини сарчашмаи зухури онон макоми авлавияти онхоро дар забони форсй мукаррар намуд. “Одамй аз забони худ ба балост” (2,
ч. I, с. 26) ё “Забонам-зиёнам” (7, ч. II, с. 92), “Забони сурх сари сабз медихад барбод” (2, ч. II, с. 893).
uIjalI <у* Ы Jjal jjjS jiKilI ^1*Ца j
uIj^lI ^ia^lI £jlS j liki Jal uIja.iI j
(6, с.147).
Дар бисёри вакт хомушам, зарур бошад чавоб дихам.
^се аз чавоб тарсад, кам сухан кунад, харчанд, ки дар савоб пешрав бошад.
Маколхои маъруфи точикии “Ё сухан дониста гу, эй марди бихрад, ё хо-муш” (2, ч. IV, с. 2032), “Ё сухан санчида гуй ё хомуш”, “Ё дуруст харф бизан ё окилона хомуш бош” (1, с.452) аз он шаходат медиханд, ки ин шеъри Солех пайванди маънавй бо ин маколхо дорад.
IV. Дар бобати илму адаб:
uj^I SjjSJI i*j jilj j ^a JliL^I uJ^lI jilj ia
.U,4tI A^jSIjI ^j —ili^I l4^j2 IjI £j|
(6, с.133).
Дар хакикат адаб омузонидани атфол дар хурдй манфиатбахш аст. Баъд аз ба воя расидан адаб додан фоида набахшад.
Х,амчунон нихолро гар рост кунй, рост шавад, вале чуби хушкро рост кардан натвонй.
AuijC ^2 fl^lI Jj*llS li^lI ^a AjjJI ijrA £j| j
(4, с.91).
Kасе, ки уро дар кудакй тарбия кардй, мисли нихолест, ки хангоми руста-наш ба он об медихй. Мукоиса шаванд: “То нихол тар аст, бояд рост кард” (2, ч.
I, с.540), “Чуби тарро чунон ки хохй печ, нашавад хушк чуз ба оташ рост” (2, ч.
II, с.632), “Адаб ба вакташ судманд бошад” (9, с.23).
bJVIj ^-!*JI ojia —jib .'Lla Aial^l ^jjuij j yjj (aJ*JI
(6, с.138).
Илм зинат аст ва шарафу обруст барои сохибаш. Пас талаб намо, то расй бар фунуни илму адаб. Мукоиса шавад: “Илмат ба амал чу ёр гардад, кадри ту яке хазор гардад” (7, ч. II, с.146), “Илму амал” (7, ч. II, с.148), “Илм бо кор судманд бувад, илм бекор пойбанд бувад” (2, ч. II, с.1110).
Бо ин хама назароти мухталиф касрати корбурди зарбулмасал ва макол дар ашъори Солех ибни Абдулкуддус гувох бар он аст, ки у бо фарогирии андешаву тафаккури мардумони эронитабор ва тачассуми афкори мардум дар сурати зарбулмасал ва макол онро ба хукми як вижагии хосаи шеър карор дода, анъа-наи истифодаи хикмату андарз ва маколу зарбулмасалро дар шеър нусрат
бахшидааст. Ин аст, ки тачрибаи Солех ибни Абдулкуддус минбаъд низ дар адабиёти форсу точик идомаи шоёне пайдо намуда, дар тахкими чанбаи ахло-киву хикамии шеър накши муассир гузоштааст. Аз суи дигар, метавон гуфт, ки девони у мачмуаи зарбулмасалу макол ва панду андарзхои форсй буда, макоми шоирро дар мачмуъ гардонидани зарбулмасалу маколхои форсиву арабй бозгуй мекунад.
Калидвожауо: Солеу ибни Абдулцуддус, адабиёти асри VIII, девони Солеу, кунияи Абул-фазл, фаруанги адабиёти то исломии халцуои эронй, зарбулмасали форси ва арабй,
Пайнавишт:
1. Давидов, X. Фаруанги зарбулмасалро; тарцумаи Фарид Чавоуиркалом / X.
Давидов. - Теурон, 1387. - 871с.
2. Деухудо, А. Амсол ва уикам: дар 4 ц. /А. Деухудо. - Теурон, 1363; 1370
3. Зоуидов, Н. Адабиёти арабизабони форсу тоцик аз истилои араб то ауди
Сомониён / Н. Зоуидов. - Хуцанд:Рауим Чалил, 1999. - 142с.
4. Ибн ал-Муътаз(з). Табацоту-ш-шуаро / Ибн ал-Муътаз(з). -Цоуира: Дору-л-маориф, 1972. - 580с.
5. ал-Кутубй, Мууаммад ибн Шокир. Фавоту-л-вафиёт: дар 2 муцаллад. /
Мууаммад ибн Шокир ал-Кутубй. - Бейрут: Дор Содир, 1974.
6. ал-Басрй, Солеу ибн Абдулцуддус. Девон; мураттиб Абдуллоу ал-Хатиб / Солеу ибн Абдулцуддус ал-Басрй. - Басра: Дор маншуроти -л-басрй, 1967. - 72с.
7. Фозилов, М. Фаруанги зарбулмасал, мацол ва афоризмуои тоцикию форсй: дар 2 ц. /М. Фозилов. - Душанбе: Ирфон, 1975, 1977. - Ч- 1-2.
8. ал-Хамавй, Ёцут. Муъцаму-л-удабо: дар 20 ц. / Ёцут ал-Хамавй. - Байрут: Дору-л-фикр, 1980. -Ч. 11.
9. Хамидцонов, М., Писарчик, А. Зарбулмасал ва мацолуои тоцикй /М. Хамидцонов, А. Писарчик. - Душанбе: Нашриёти давлатии Тоцикистон, 1960. - 108с.
10. Шавцй, Зайф. Таърихи адабиёти араб / Зайф ШавШ. - Цоуира: Дору-л-маориф, 2002. - 684с.
Reference Literature
1. Davydov, H. Interpretation Dictionary of Proverbs and Sayins; translated into Persian by Farid Javohirkalom. - Tehran, 1387. - 87lp.
2. Dehhudo, A. Proverbs, Sayings and Aphorisms. In 4 v. - Tehran, 1363; 1370. - V.4.
3. Zahidov, N. Persian - Tajik literature written in Arabic since the Time of the Arabic Conquest up to the Samanids Dynasty. - Khujand: State publishing house named after Rahim Jalil, 1999. - 142p.
4. Ibn al-Mu'taz. Dynasties of poets. -Cairo: Enlightenment publishing-house publisher, 1972. - 580p.
5. al-Kutubi, Muhammad ibn Shakir. The Life of Great Predecessors / Muhammad ibn Shakir al-Kutub. - Beirut: Sodir (outgoing), 1974. -V.2.
6. al-Basri, Saleh ibn Abdulkuddus. Divan. - Basra: Basra Publications, 1967. - 72p.
7. Fozilov, M. Explanatory Dictionary of Tajik-Persian Proverbs, Sayings and Aphorisms: in 2 v. - Dushanbe: Enlightenment, 1977. - V.2.
8. al-Hamawi, Yakut. Gatherings of Poets: in 20 v. - Beirut: Thinking publisher, 1980. -
V.11.
9. Hamidjonov, M., Pisarchik, A. Tajik proverbs and Sayings. -Dushanbe: State publishing house of Tajikistan, 1960. - 108p.
10. Shavky, Sayf History of Arabic Literature. - Cairo: Enlightenment publisher, 2002. -684pp.
Традиционное использование пословиц и поговорок в творчестве арабоязычного поэта таджикско-персидского происхождения Солеха ибн
Абдулкуддус
Ключевые слова: литература VIII-го века, диван Солеха, персидские и арабские пословицы и поговорки, персидские назидания и наставления
В статье рассматривается вопрос использования пословиц и поговорок в творчестве (в поэзии) арабоязычного персидско-таджикского поэта Солеха ибн Абдулкуддуса (год смерти 783) на основании литературных и исторических источников. Автор стремился определить достойное место и статус этого великого поэта в истории арабоязычной литературы, одновременно рассмотрел в статье цель и методы использования пословиц и поговорок в творчестве Солеха, что является художественной особенностью этого мастера слова. В ходе научного исследования обсуждается использование пословиц и поговорок и в таджикско-персидской литературе, что в итоге указывает на научную ценность данной статьи.
Traditional Usage of Proverbs and Sayings in the Creation of the Poet of Tajik-Persion Origin Solekh ibn Abdulkuddus who Wrote in Arabic
Key words: the literature of the VIII-th century, Solekh's divan, Persian and Arabic proverbs and sayings, Persian precepts and edifications
The article dwells on the usage ofproverbs and sayings in the poetical creation of Solekh ibni Abdulkuddus, the Persian-Tajikpoet who wrote in Arabic (died in 783) on the grounds of literary and historic sources. The author strives to determine a worthy place of this great poet in the history of the Arabic literature; concurrently the aim and methods of the usage of proverbs and sayings in Solekh's creation being considered; both the formers and the latters are a belles-lettres peculiarity of this master of word. In the course of scientific research proverbs and sayings presented in the Tajik-Persian literature are treated as well pointing to the scientific value of the article.
Роцеъ ба муаллиф:
^оцибоева Муътабар Сайдуллоевна, аспиранти кафедраи филологияи араби Донишгоуи давлатии Хуцанд ба номи акад. Б. Гафуров (Чумуурии Тоцикистон, ш. Хуцанд), e-mail: hms_83@mail.ru
Сведения об авторе:
Ходжибаева Муътабар Сайдуллоевна, аспирант кафедры арабской филологии Худ-жандского государственного университета имени академика Б. Гафурова (Республика Таджикистан, г. Худжанд), e-mail: hms_83@mail.ru
Information about the author:
Khodjibayeva Mutabar Saydulloyevna, Aspiring Degree Candidate of the department of Arabic philology under Khujand State University named after acamemician B. Gafurov (Tajikistan Republic, Khudjand), e-mail: hms_83@mail.ru
