Низомов Самариддин Фахриевич - доктор экономических наук, профессор кафедры бухгалтерского учета, Таджикского национального университета, ул. Рудаки 17, 734025, г. Душанбе, Республика Таджикистан, Email: [email protected], тел.: (+992) 904 49 04 25
Кобилова Шафоатджон Толибджоновна - докторант 3-го курса кафедры Банковское дело Государственное Учебное Учреждения «Худжандский государственный университет имени академика БободжонаГафурова» проспект Мавлонбекова, 1. Тел: +99292-890-00-67 E-mail:shafoatchon@,bk.ru
Information about the author:
Nizomov Samariddin Fakhrievich - Doctor of economic sciences, associate professor the department of accounting, National university of Tajikistan, 17 Rudaki str.734025, Dushanbe, Republic of Tajikistan, Email: [email protected], Tel:(+992) 90449 04 25
Kobilova Shafoatjon Tolibjonovna - doctoral student of the 3nd year of the Department of Banking State Educational Institution "Khujand State University named after academician Bobojon Gafurov" Mavlonbekov Avenue, 1. Tel: +99292-890-00-67 E -mail: [email protected]
УДК: 37
ТАШАККУЛИ ТАФАККУРИ СОЛИМИ СИЁСИЮ ^УЦУЦЙ, МАЪРИФАТЙ ЩТИСОДИЮ МОЛИЯВЙ ДАР ЧОМЕА
Оймахмадов Гулмахад Нигмамадович Расулов Гафур
Аннотатсия. Дар макола муаллифон масъалаи мухими руз - ташаккули тафаккури солими сиёсию хукукй, маърифатй иктисодию молиявй дар чомеаро мавриди баррасй карор додаанд. Онхо таъкид намудаанд, ки истехсолкунандаи аз хама асосии махсулот дар чомеаи чахонй - инсони фаъол, созандаю тачдиднамоянда ва навсозанда ба хисоб меравад. Дар Чумхурии Точикистон барои ба низом даровардани муносибатхои истехсолию иктисодй ва сиёсй Конститутсия ва конунхои мухталиф кабул карда шуданд, ки дар заминаи онхо ташаккули моликиятхои гуногун ва иштироки онхо дар рушду такомули муносибатхои бозорй таъмин карда мешаванд.
Бо мукоисаи нишондихандахои иктисодиву ичтимой, аз чумла ММД, бучети мамлакат, даромади ахолй ва афзоиши теъдоди муассисахои илмию фархангй дар замони истиклолияти давлатии Точикистон, ба сатхи нисбатан нав баланд гардидани тафаккури солими сиёсию хукукй, маърифатй иктисодию молиявии ахли чомеа тасбит карда шудааст.
Вожахои калидй: тафаккури солим, инсони созандаю фаъол, куввахои истехсолкунанда, олот ва предмети мехнат, тарзи истехсолот, солимии авзои сиёсию хукукй, рушди босуботи иктисодиёт, ММД, бучет, даромадхо ва харочотхои бучетй.
Барои иктибос: Оймахмадов Г. Н. Ташаккули тафаккури солими сиёсию хукукй, маърифатй иктисодию молиявй дар чомеа / Г. Н. Оймахмадов, F. Расулов // Паёми молия ва иктисод. - 2024. - №. 1(40). - С. 30-35.
ФОРМИРОВАНИЕ ЗДОРОВОГО ПОЛИТИЧЕСКОГО И ПРАВОВОГО МЫШЛЕНИЯ, ЭКОНОМИЧЕСКОГО И ФИНАНСОВОГО ПРОСВЕЩЕНИЯ ОБЩЕСТВА
Оймахмадов Гулмахад Нигмамадович Расулов Гафур
Аннотация. В статье авторы обсудили важную проблему современности - формирование здорового политико-правового, образовательного, экономического и финансового мышления в обществе. Они подчеркнули, что важнейший производитель продукции в мировом обществе - это активный, творческий, новаторский и инновационный человек. В Республике Таджикистан были приняты Конституция и различные законы, регулирующие производственно-экономические и политические отношения, на основе которых обеспечивалось формирование различных объектов собственности и их участие в развитии и совершенствовании рыночных отношений.
Сравнивая экономические и социальные показатели, в том числе ВВП, бюджет страны, доходы населения и увеличение числа научных и культурных учреждений за период независимости государства
Таджикистан, подтверждено, что здоровый политическое и правовое, познавательное, экономическое и финансовое мышление людей общества поднялось на относительно новый уровень. Ключевые слова: здоровое мышление, творческая и активная личность, производительные силы, орудия и предметы труда, способ производства, здоровье политико-правовой среды, устойчивое экономическое развитие, ВВП, бюджет, бюджетные доходы и расходы.
FORMATION OF HEALTHY POLITICAL AND LEGAL THINKING, ECONOMIC AND FINANCIAL EDUCATION IN SOCIETY
Oymahmadov Gulmahad Nigmamadovich Rasulov Gafur
Annotation. In the article, the authors discussed an important problem of our time - the formation of a healthy political, legal, educational, economic and financial thinking in society. They emphasized that the most important product producer in global society is an active, creative, innovative and innovative person. The Republic of Tajikistan adopted a Constitution and various laws regulating production and economic relations, on the basis of which the formation of various property objects and their participation in the development and improvement of market relations was ensured.
Comparing economic and social indicators, including GDP, the country's budget, personal income and the increase in the number of scientific and cultural institutions during the period of independence of the state of Tajikistan, it is confirmed that the healthy political and legal, cognitive, economic and financial thinking of people in society has risen to a relatively new level .
Key words: healthy thinking, creative and active personality, productive forces, tools and objects of labor, method of production, health of the political and legal environment, sustainable economic development, GDP, budget, budget revenues and expenses.
Гузориши масъала. Куввахои
истехсолкунанда ва инсон, ки мухимтарин кисми таркибии он аст, асоси хар як тарзи истехсолот ба хисоб мераванд. Тараккиёти хар як тарзи истехсолот, асосан, аз мувофикати муносибатхои истехсолй ба дарача ва характери инкишофи куввахои истехсолкунанда вобастааст ва ин амали конуни умумии иктисодии рушд аст. Номувофикатии конуни номбаршуда боиси гузариш аз як тарзи истехсолот ба тарзи дигар мегардад.
Чунин тагйирот махсусан дар охири асри ХХ дар заминаи тагйир ёфтани вазъи сиёсии чахон, ба шикаст рубару гардидани низоми сотсиалисти дар Иттиходи Шуравй, Аврупои Шаркй ва баъзе кисматхои чахон ба амал омад. Вобаста ба дигаргунихои зикршуда дар Чумхурии Точикистон низ тагироти куллй рух доданд ва онхоро муаллифон ба таври мушаххас тахкик намуданд. Дар ин робита, тафаккури сиёсию хукукй, маърифатй ва иктисодию молиявии ахли чомеа дар алокамандй бо рушди баамаломада ташаккул ва такомул ёфт.
Тахлили тахкикотхои охир ва нашриёт. Дар мавзуи накши куввахои истехсолкунанда, муносибатхои истехсолй ва фаъолияти инсон назарияхои зиёде мавчуданд. Мутобики онхо муносибатхои истехсолй, мачмуи муносибатхои иктисодии моддии байни одамон дар раванди истехсол, таксим, мубодила ва истеъмолоти чамъиятиро фаро мегиранд.
Дар таълимоти марксизм барои истехсолот одамон ба алока ва муносибатхои муайян дохил мешаванд ва танхо дар доираи хамин алокахо ва
муносибатхои чамъиятй муносибати онхо бо табиат вучуд дорад ва истехсолот ба амал меояд. [3. 6].
Вакте ки бухрони шадиди солхои 1929-1933 аксари кишвархои оламро фаро гирифт, рохбарияти давлатхои абаркудрат ба олимон мурочиат карданд, ки барои баркарорсозии муътадили иктисодиёт акидахои зииддибухронии назариявию амалиашонро пешниход кунанд. Яке аз олимоне, ки рохи аз бухрон баромаданро дар асоси илмй пешниход кард, ин иктисодчии машхури англис Ч,. Кейнс буд. Вай дахолати бевоситаи давлатро ба хаёти иктисодии чомеа пешниход намуд ва изхор дошт, ки чунин муносибат метавонад зиддияти байни рушди куввахои истехсолкунанда ва муносибатхои истехсолиро аз байн барад [4].
Ин назарияро президента хамовактаи ИМА Ф. Рузвельт дар амал татбик намуда, аз хисоби давлат чойхои кории зиёд ташкил кард ва ба лоихахои бузургтарини инфрасохторй ва техникй маблаггузорй намуд [8.28].
Максади макола муайян кардани мувофикати муносибати истехсолй ба дарача ва характери инкишофи куввахои истехсолкунанда ва мутобикати он нисбати амалигардии сенарияхои рушди дар стратегияхо пешниходшуда мебошад. Дар ин маврид, кайд кардан зарур аст, ки дар давлат бо чомеа дар якчоягй бо кабул ва такмили Сарконун ва санадхои меъёрии хукукй муносибатхои ичтимоию иктисодй (истехсолй)-ро ба сатху дарачаи куввахои истехсолкунанда мувофик месозад. Муаллифон чараёни тараккиёти иктисодиёт Чумхурии
Точикистонро вобаста ба сенарихои рушд барои давраи соли 2030-ро тахкик намуданд.
Мухтавои асосии асосии макола. Ташаккули тафаккури солими сиёсию хукукй, маърифатй иктисодию молиявии чомеъа омили асосии рушду икдидори давлат ва халли мушкилотхои чамиятй ба хисоб меравад. Вобаста ба хамин, хар як тарзи истехсолоте, ки инсоният паси сар кардааст ва ё дар он давра умр ба сар бурдааст, бо муаммои дар сархат овардашуда дар алока бо рушди куввахои истехсолкунандаи он чомеа алокаманд аст.
Куллан навсозию такмилу тачдиди олот ва предмети мехнат на танхо рушди куввахои истесолкунанда, балки сатхи аз тарафи инсон азбарномоии куввахои табиатро инъикос менамоянд. Аз воситахои истехсолот, ки аз олот ва предмети мехнат иборат аст дар пешрафти чомеа сатху дарачаи рушди олоти мехнат накши мухимро ичро менамояд.
Бо вучуди накши мухим доштани олоти мехнат, истехсолкунандаи аз хама асосй одам мебошад, ки рушди кувахои истесолкунандаро дар шароити гуногун окилона ва дар сатхи зарурй таъмин менамояд.
Президента Чумхурии Точикистон мухтарам Эмомалй Рахмон дар Паём ба Мачлиси Олй «Дар бораи самтхои асосии сиёсати дохилй ва хоричии чумхурй» 28 декабри соли 2023 дар ин бобат чунин таъкид намуданд: "Рушди сармояи инсонй омили калидии баланд бардоштани сатху сифат ва самаранокии сохахои ичтимой, махсусан, маорифу тандурустй, илму инноватсия, инчунин, фаъолияти самараноки муассисахои илмй мебошад"[6].
Мавриди зикр аст, ки хар як тарзи истехсолот на бо махсулоти истехсолкардааш, балки бо кадом олоти мехнат истехсол шудани он махсулот аз якдигар фарк менамояд. Аммо ба ин нигох накарда, чй тавре ки дар боло ёдовар шудем, дар ин маврид истехсолкунандаи аз хама асосии махсулот дар чомеаи чахонй - инсони, аз як тараф созандаю
тачдиднамоянда, навсозанда ба хисоб меравад. Аз чониби дигар он хам аз нигохи микдорй ва хам аз лихози сифат инсон дониши амику тачрибаи зиёди корй, ташаббускорй ва кобилияту истеъдодашро дар алока бо рушди куввахои истехсолкунанда хамачониба такмил дода, аз паси эчод ва бунёдкорихои нав мешавад.
Бинобар хамин, кувваи пешбарандаи хар як тарзи истехсолотро амали конуни умумии иктисодии рушди тарзхои истехсолот, яъне мувофикати сатху дарачаи рушди куввахои истехсолкунанда нисбат ба муносибатхои истехсолй ташкил медихад. Номувофик будани муносибатхои зикршуда сабаби азбайнравии чамъияти коммунистй ва баркарор шудани муносибатхои истехсолии капиталиста ва ё иктисоди бозорй гардид.
Гузариш аз як тарзи истехсолот ба дигараш, ки 9 сентябри соли 1991 огоз ёфт ба вокеаи мухими таърихй - сохибистиклолии Чумхурии Точикистон ва
ба давлати мустакил табдил ёфтани он вобаста мебошад
Солимии авзои сиёсию хукукй ва маърифати иктисодию молиявй пеш аз хама дар заминаи Конститутсияи Чумхурии Точикистон, ки кулли муносибатхои хукукии чамъиятиро нисбати истифодаи шаклхои гуногуни моликият ва рушди мамлакат мукаррар менамояд, таъмин гардида, ба низоми муайян даромад [1].
Ин вокеаи мухим боиси ташаккули тафаккури солимии сиёсию хукукй, маърифатй иктисодию молиявии чомеа ва омили асосии рушду иктидори давлат ва халли муаммохои мухталифи чамиятй гардид, ки барои рушди иктисоди давлати сохибихтиёр заминаи мухайё намуд. Кабули Сарконуни Чумхурии Точикистон дар санаи 6-ноябри соли 1994 амалй гардид ва се маротиба дар солхои 1999, 2003, 2016 бо раъйпурсии байнахалкй ба он илова намудани тагйироту иловахо ворид карда шуданд, инъикосгари солимии сиёсию хукукии чамъият ва такомули бахши конунгузории мамлакат мебошад.
Х,амаи санадхои меъёрию хукукии дар солхои сохибистиклолии Ч,умхурии Точикистон дар мувофика бо талаботи моддахои Сарконуни мамлакат кабул гардиданд, ки номувофикатии сатху дарачаи рушди куввахои истехсолкунандаро аз байн бурда, барои дар сатхи баландтар рушд ёфтани иктисодиёти мамлакат мусоидат намуданд.
Аз чумла, ба конун дар бораи сохибкорихо, ки 23-декабри соли 1991 кабул карда шуда буд, дар заминаи талаботи Конститутсия солхои 1995, 1996, 1997 ва 1999 тагйироту иловахо ворид карда шуданд ва бо хамин муносибатхо нисбати истифодаи шаклхои гуногуни моликият тадричан такмил ёфтанд. Илова ба ин, 14-майи соли 1997 дар Чумхурии Точикистон конун дар бораи хусусигардонии моликияти давлатй кабул карда шуд ва ба он солхои 2002, 2003, 2009, 2016 тагйиру иловахо ворид гардиданд [2]. Тадбири зикршуда барои ташкилу истифодаи шаклхои гуногуни моликияту рушди сохибкорихо имкониятхои васеъ фарохам овард.
Кайд кардан зарур аст, ки ташкил ва рушду инкишофи муносибатхои ичтимои иктисодй дар ЧумхурииТочикистон бо кабули Конуни Чумхурии Точикистон "Дар бораи маориф", Конуни Чумхурии Точикистон "Дар бораи тандурустй", Конуни Чумхурии Точикистон "Дар бораи сохибкорй", Конуни Чумхурии Точикистон "Дар бораи нафакахои сугуртавй ва давлатй" бо тагйиру иловахо ба он дар солхои 2011, 2012, 2015, 2020, 2021 ба низом дароварда шуданд, Конуни Чумхурии Точикистон "Дар бораи молияи давлатии Чумхурии Точикистон" ва дигар конунхои ичтимой ба таври васеъ дар амал татбик гардиданд. Тачриба нишон дод, ки ташаккули солимии сиёсию хукукй ва маърифати иктисодию молиявии чомеа хамчун омили асосии рушди иктидори давлатй
ва халли муаммохои чамъиятй накши созанда мегузорад.
Бо сохибистиклолгардии Чумхурии Точикистон як кагор муаммохои сиёсй, иктисодй, ичтимой ва мудофиавию амниятй, ки то ин давра вучуд надоштанд, ба миён омаданд, ки онхоро Хукумати Чумхурии Точикистон бо хамкорй бо давлатхои бо мо дусту шарики иктисодй ва инчунин, созмонхои байналмилалй бомуваффакият хал намуд.
Давраи аз нигохи таърих начандон калони сохибистиклолиро аз руйи мухлат ба се давраи хурд, ки бо хусусиятхои ичтимоию иктисодияшон аз якдигар фарк менамоянд, чудо намудан баёнгари вокеият аст.
Давраи аввал аз сентябри соли 1991 то рузи вахдати миллй 1997 мебошад, ки бо кандашавии хамгироихои иктисодию ичтимой мудофиавию бехатарй ва аз муковимати шарвандон, расидан то ба ризояти миллй рузи вахдат аз дигар даврахо фарк менамояд.
Давраи навбатй аз соли 1997 то соли 2000-ро дар бар мегирад, ки бо таьсиси хамгироихои иктисодию ичтимой дар дохили чумхурй ва баромадан
аз холати бухронии иктисодиёт, галабаи муносибатхои истехсолии ба иктисоди бозорй хос, ва ташкили сохтор ва идораи мамлакатро пурра бо мувофикат овард.
Давраи сеюм солхои 2000-ум то ба имруз ва ояндаро дар бар мегирад, ки бо мувофикати муносибатхои истехсолй ба дарача ва характери рушди кувахои истехсолкунанда, бо рушди бо суботи ичтимоии иктисодияш аз дигар даврахо фарк менамояд.
Нишондихандахои омории рушди ичтимои иктисодии солхои сохибистиклолии Чумхурии Точикистон музаффарияти он солхоро инъикос менамояд[7]; [5].
Нишондихандахои иктисодиёти Чумхурии Точикистон аз соли 2000 -ум то ба имруз, бо вучуди таъсири бухрони иктисодию сиёсии чомеаи чахонй ва иктисодиёти кишварамон дар солхои 2009, танхо рушди босуботро инъикос менамояд. Масалан, ММД аз 1,7 миллиард дар соли 2000-ум то ба 115,7 миллиард сомонй, яъне зиёда аз 68,0 маротиба рушд ёфтааст. ММД ба хар сари ахолй бошад, аз 288,4 сомонй то ба 11808 сомонй расидааст.
Солхо 1991 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2022
Шумораи ахолии 5505,6 5701,4 6264,6 6742,2 7621,2 8551,2 9716 1007,8
доимй дар охири сол (хазор нафар)
Афзоиши табии 179,5 158,9 137,9 149,3 206,5 190,3 200,4 200,4
ахолй, хаз. нафар
Шумораи миёнаи 1971 1853 1745 2112 2283 2381 2506 2545
солонаи
машгулбудахо дар
иктисодиёт хаз.
нафар
Шумораи - 37 43 44 48 51 51 55
бекорони расмй хаз.нафар
Даромадхои 10,5 45,8 1004,6 3816,0 13256,0 25569,8 65347,0 95124,1
пулии ахолй млн.
сомонй
Харочоти пулй ва 10,0 40,4 909,9 3857,2 13948,5 34968,0 72555,7 110606,2
пасандозхои
ахолй (хазор
сомонй)
Х,исоби миёнаи 0,37 0,92 15,57 83,58 354,44 878,9 1393,78 1760,2
музди мехнати
хармохаи як
корманд як
корманд бо
сомонй
Андозаи миёнаи 0,17 0,39 4,06 27,51 125,24 228,17 320,90 323,5
нафакаи якмоха бо
сомонй
ММД (бо нарххои 13,4 69,8 1786,8 7206,8 24707,1 50978,8 83958,3 115739,4
амалии солхои
мутобик), млн.
сомонй
Чадвали 1. -Нишондихандахои асосии ичтимоию иктисодии Чумхурии Точикистон дар зарфи солхои 1991-2022
ММД ба хар сари 2,5 12,3 288,4 1062,8 3285,8 6031 8922,2 11808,0
ахолй, бо сомонй
Сармоягузорй 2,2 5,6 108,6 682,5 4669,4 11775,5 9750,0 16665,2
млн. сомонй
Ба кор андохтани 1,2 2,5 81,6 363,9 2119,2 7266,8 4129,5 5803
фондхои асосй,
млн. сомонй
Хизматрасони - 1156,8 1818,4 4156,5 7174,7 15040,4 9615,8 20358,8
пулакй ба ахолй
Даромади бучети 6,1 9,8 251,7 1433,2 7024,8 16060,9 24812,5 36056,8
давлатй млн.
сомонй
Харочоти бучети 5,0 9,4 261,8 1402,7 6712,6 15674,6 24812,5 35338,9
давлатй, млн.
сомонй
Шумораи 374 434 445 454 423 474 525 535
муассисахои табобатй
Шумораи 3179 3416 3557 3764 3741 3846 3911 3967
мактабхои рузона,
маьлумоти дуюм
Хонандагон дар 1310,2 1310,1 1504,4 1663,5 1694,0 1784,4 2108,9 2232,3
мактабхо, хазор
нафар
Шумораи 13 24 30 36 33 38 41 46
мактабхои олй
Микдори 69,3 74 77,7 132,4 151,7 176,5 245,9 218,1
донишчуёни онхо
Хамагй 572 566 559,4 520,4 569,8 617,4 729,4 763,9
нафакахурон,
хазор нафар
Адади 1747 1560 1441 1414 1392 1366 1363 1366
китобхонахо
Театрхо 15 12 15 15 16 17 26 26
Даромадхо ва харочотхои бучетй дар хамин солхо дар мувофика бо зиёдшавии ММД 94,6 маротиба рушд ёфтаанд, ки таъминнамояндаи асосии хифзи ичтимоии ахолй дар хамаи давлатхо мувофик ба ухдадорихои ичтимой-иктисодии давлат
баухдагирифта мебошад.
Дар давраи рушди босубот шумораи муассисахои табобатй аз 445 то ба 535 адад расидааст. Теъдоди мактабхои рузона аз 3557 то ба 3967 афзуда, яъне ба 447 адад зиёд шудаанд. Шумораи хонандагони мактабхо аз 1504,4 хазор то ба 2232,3 хазо афзоиш ёфтааст [9, c. 163].
Чй тавре ки аз маълумоти дар чадвали боло зикрёфта дида мешавад, шумораи нафакахурон низ тадричан аз 559,4 хазор то ба 763,4 хазор нафар боло рафтааст. Х,амзамон, теъдоди муассисахои фархангии кишвар низ ру ба афзоиш овардааст. Шумораи театрхо дар давраи баррасишаванда то ба 26 адад расидаст, яъне ки нисбат ба соли мукоисавй наздики ду маротиба
зиёд шудааст, ки ин хама нишондихандаи болоравии маърифат ва таччухи давлат нисбат ба хифзи ичтимоии шахрвандон мебошад.
Маълумоти оморй аз он гувохй медихад, ки дар таркиби сабади истеъмолй торафт хиссаи хизматрасонихои иттилоотй, маърифатию тиббй, ки такрористехсоли сармояи инсониро таъмин менамоянд, зиёд мешаванд. Ин тамоюли мусбат дар дар давраи ояндаи дарозмуддат низ идома хохад ёфт.
Суръати рушди мачмуи махсулоти дохилй дар зарфи 7 соли охир 7,5 фоизро ташкил дод, ки ин инъикосгари сенарияи рушди индустриалии тамоюл ба сенарияи индустриалй-инноватсионидошта мебошад. Дар Паёми Президента Чумхурии Точикистон ба Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон (с. 2023) вазифа гузошта шудааст, ки дар соли 2024 рушди ММД мамлакат на кам аз 8 фоиз таъмин карда шавад, ки он заминаи гузариш ба рушди индустриалй-инноватсионй мебошад.
Адабиёт
1. Конститутсияи Чумхурии Точикистон, Дкшанбе, 1994.
2. Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи хусусигардонии моликияти давлатй» Бо карори Хукумати Чумхурии Точикистон, соли 2017, тахти раками 1402 тасдик гардидааст.
3. К. Маркс ва Ф. Энгельс. Асархо). , нашри 2, ч. 6, сах.6
4. Кейнс Ч. М. Общая теория занятости, процента, денег. М.: «Гелиос АРВ», 2002
5. Омори солонаи Чумхурии Точикистон 2023. Агентии омори назди Президента Чумхурии Точикистон.
6. Паёми Президенти Чумхурии Точикистон ба Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон, аз 28 декабри соли 2023.
7. Точикистон: 30 соли истщлолияти давлатй, с. 2021. Агентии омори назди Президенти Чумхурии Точикистон.
8. Умаров Х.У. Сравнительный анализ доктрин марксизма и кейнсианства (ЭССЕ), Душанбе, 2023г.].
9. Саидмуродов, Л. Х. К вопросу построения многофакторной модели для оценки внешнеэкономической деятельности Республики Таджикистан / Л. Х. Саидмуродов, А. И. Сафаров // Экономика Таджикистана. - 2018. - № 4. - С. 162-171. - EDN ZVPTBK.
Маълумот дар бораи муаллифон:
Оймахмадов Гулмахад Нигмамадович - н.и.и., дотсенти кафедраи молияи Донишгохи давлатии молия ва щтисоди Точикистон. Сурога: 734067, Чумхурии Точикистон, ш. Душанбе, к. Нахимов 64/14
Расулов Гафур - н.и.и., мудири озмоишгохи маркетинг ва ояндабинии Маркази тахкщоти технологияхои инноватсионии Академияи миллии илмхои Точикистон. Сурога: ш. Душанбе, Чумхурии Точикистон, куч. Айни 299/3. E-mail: [email protected]
Сведение об авторах:
Оймахмадов Гулмахад Нигмамадович - к.э.н., доцент кафедры финансов Государственного финансово-экономического университета Таджикистана. Адрес: 734067, Таджикистан, г. Душанбе, ул. Нахимов 64/14
Расулов Гафур - к.э.н., заведующий лабораторией маркетинга и прогнозирования Центра по исследованию инновационных технологий Национальной академии Таджикистана. Адрес: г. Душанбе, Республика Таджикистан, ул. Айни 299/3E-mail: rasulov5 3 @mail. ru
Information about the authors:
Oymahmadov Gulmahad Nigmamadovich - c.e.s. Ph.D., Associate Professor, Department of Finance, State Financial and Economic University of Tajikistan. Address: 734067, Tajikistan, Dushanbe, st. Nakhimov 64/14
Rasulov Gafur - c.e.s., Head of the Laboratory of Marketing and Forecasting, Center for Research of Innovative Technologies of the National Academy of science Tajikistan. Address: Dushanbe city, Republic of Tajikistan, str. Ayni 299/3. E-mail: [email protected]
УДК: 334.7
САМТХ.ОИ ФАЪОЛГАРДОНИИ ФАЪОЛИЯТИ ИННОВАТСИОНИИ СОХИБКОРИИ ХУРД ВА МИЁНА ДАР ХОЧАГИИ КИШЛОК
Шодиев Кухзод Курбонбоевич
Аннотатсия. Дар макола самтхои асосии рушди сохибкории хурду миёна дар хочагии кишлок фаъол намудани фаъолияти инноватсионй бо максади татбики хамачонибаи технологияхои инноватсионй дар раванди амалинамои ва инкишоёби ва сохаи истифодаи амалии натичахои бадастомада кушода дода шудаанд.
Муаллиф муносибатхои мухталифи назариявй ва методологиро ба тахкики масъалаи баррасишаванда хулосабандй намуда, собит карда шудааст, ки рушди инноватсионии сохибкории хурду миёна гузариш ба сатхи сифатан нав, ки он бо пурзур шудани фаъолияти инноватсионии субъектхои хочагидор дар хочагии кишлок, азнавташкилдихии иктисодиёт дар асоси чорй намудани технологияхои инноватсионй, истифода бурдани равандхои пешрафти технологй, азхуд кардан ва истехсоли махсулоти нави ракобатпазири хочагии кишлок ба хисоб меравад.
Вожахои калидй: сохибкорй, инноватсионй, минтака, технология, иктисодй, хочагидорй, хочагии кишлок, истехсолй, ракобат, рушд, дехот, хурд, миёна, инвеститсия.
Барои иктибос: Шодиев К.К. Самтхои фаъолгардонии фаъолияти инноватсионии сохибкории хурд ва миёна дар хочагии кишлок / К. К. Шодиев // Паёми молия ва иктисод. - 2024. - №. 1(40). - С. 35-41.