Научная статья на тему 'СУЩНОСТЬ ОРГАНИЗАЦИОННО-ОПЕРАТИВНОГО ПОДХОДА В ПРОЦЕССЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНО-МЕТОДИЧЕСКОЙ ПОДГОТОВКИ'

СУЩНОСТЬ ОРГАНИЗАЦИОННО-ОПЕРАТИВНОГО ПОДХОДА В ПРОЦЕССЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНО-МЕТОДИЧЕСКОЙ ПОДГОТОВКИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
62
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИНТЕГРАЦИЯ / МЕТОД / ОБЩЕЕ / ПОНЯТИЕ / СИСТЕМА / СУЩНОСТЬ / СВЯЗЬ / КОНКРЕТНОЕ / ОБРАЗОВАНИЕ / ЭЛЕМЕНТ / ОБЪЕКТ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Нугмонов Мансур, Сафаров Шахриёр Мирзоевич

Автор статьи отмечает, что метод работы в сфере образования получил мировое признание как необходимое условие успешного развития интеллектуальных, духовных и физических качеств человека. Однако это возможно только в том случае, если педагогическая деятельность организована на высоком уровне. Путь к высшему образованию показывает интегративная педагогика - часть общего опыта человеческой организации, которая является высшим результатом эволюционного развития концепции LEPT, которая одновременно является частно-методической, организационной и эвристической. Суть организационно-деятельностного подхода состоит в том, что в основе воспитания подрастающего поколения лежит не только образование и воспитание, но и труд воспринимается как соответствующая деятельность. Организационный подход к деятельности - это совокупность форм и методов, основанных на теории организации и теории деятельности в их системном единстве. Исследователь утверждает, что сущность взаимоотношений между организацией и деятельностью заключается в выявлении связей и связей между различными компонентами процесса CPA. Метод работы в сфере образования получил мировое признание как необходимое условие успешного развития интеллектуальных, духовных и физических качеств человека. Однако это возможно только в том случае, если педагогическая деятельность организована на высоком уровне. Путь к высшему образованию показывает интегративная педагогика - часть общего опыта человеческой организации, которая является высшим результатом эволюционного развития концепции LEPT, которая одновременно является частно-методической, организационной и эвристической.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ESSENCE OF THE ORGANIZATIONAL-OPERATIONAL APPROACH IN THE PROCESS OF PROFESSIONAL AND METHODOLOGICAL TRAINING

The author of the article notes that the method of work in the field of education has gained worldwide recognition as a necessary condition for the successful development of intellectual, spiritual and physical qualities of man. However, this is possible only if the pedagogical activity is organized at a high level. The path to higher education is shown by integrative pedagogy - a part of the general experience of human organization, which is the highest result of the evolutionary development of the concept of LEPT, which is now private-methodical, organizational and heuristic. The essence of the organizational-activity approach is that the basis of educating the younger generation is not only education and upbringing, but also perceives labor as an appropriate activity Organizational approach to activity is a set of forms and methods based on the theory of organization and the theory of activity in their systematic unity The researcher argues that the essence of an organizational-performance relationship is to identify the connections and connections between the various components of the CPA process. The method of work in the field of education has gained worldwide recognition as a necessary condition for the successful development of human intellectual, spiritual and physical qualities. However, this is possible only if the pedagogical activity is organized at a high level. The path to higher education is shown by integrative pedagogy - a part of the general experience of human organization, which is the highest result of the evolutionary development of the concept of LEPT, which is now private-methodical, organizational and heuristic.

Текст научной работы на тему «СУЩНОСТЬ ОРГАНИЗАЦИОННО-ОПЕРАТИВНОГО ПОДХОДА В ПРОЦЕССЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНО-МЕТОДИЧЕСКОЙ ПОДГОТОВКИ»

МЕТОДИКАМ ТАЪЛИМИ ФАЩОИ ГУМАНИТАРИ ВА ТАБИИ / МЕТОДИКИ ПРЕПОДОВАНИЯ I УМАНИТАРШЫХ и естественных дисциплин

мо^ияти равиши ташкилй- фаъолиятй дар раванди таълими касбй ва методй

Нугмонов М., Сафаров Ш.М.

Донишго^и давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Усули интегратсионй ба усули тахиякардаи профессор И.П. Раченко тибки талаботи принсипхои педагогикаи интегратсионй дар рушди афкор ва фаъолияти педагогй мутобики вокеиятхои хукмрони чахони муосир мутобикат менамояд. Ин равиш на танхо аз он чихат интегративй номида мешавад, ки он ба хамгирой ба бутунии ташкилот ва фаъолият мусоидат намуда, муносибати ташкилй-фаъолиятро ташаккул медихад, ки дар заминаи он консепсияи ташкили илмии кори педагогй ба вучуд омадааст, балки ба системаи хамачонибаи педагогй ворид мешавад.

Мохияти равиши ташкилй-фаъолиятй (Нотовский) дар он аст, ки заминаи таълими наслхои наврас на танхо таълим ва тарбия, балки мехнатро хамчун як фаъолияти мувофик кабул мекунад.

Равиши ташкилии фаъолият мачмуи шакл ва усулхое, мебошанд, ки ба назарияи ташкил ва назарияи фаъолият дар ягонагии системавии онхо асос ёфтаанд.

Мохияти муносибати ташкилй-фаъолият аз муайян кардани робитахо ва робитахои байни чузъхои гуногуни раванди CPA иборат аст. Усули фаъолият дар сохаи маориф хамчун шарти зарурии рушди бомуваффакияти сифатхои зехнй, маънавй ва чисмонии инсон эътирофи умумичахониро ба даст овард. Аммо, ин танхо дар сурате имконпазир аст, ки фаъолияти омузгорй ба дарачаи баланд ташкил карда шавад. Рох ба суи ташкилоти олиро педагогикаи интегративй - як кисми тачрибаи умумии ташкилотчигии инсон нишон медихад, ки натичаи олии рушди эволютсионии консепсияи LEPT мебошад, ки дар айни замон хусусй-методй, ташкилй ва эвристист.

Ихтисораи NEPT метавонад хам баробар бо ташкили илмии кори омузгорй ва хам ташкили илмии эчодиёти педагогиро дар назар дошта бошад, зеро худи NEPT касбй бо талаби рушди охирин ба вучуд омадааст. Хддафи он хамон тавре ки дар NOPT аст, ба даст овардани натичахои хадди имконпазири фаъолият бо вакти хадди аккали имконпазир, саъй ва захирахои хамаи иштирокчиёни раванди мехнат мебошад. Хусусияти он дар он аст, ки бинобар парокандашавии дониши илмй, раванди баръакс (синтези онхо) аксар вакт эътироф карда намешавад ва худи раванд дар бехтарин холат ибтидой фахмида мешавад (хамчун илова кардани кисмхо ба як навъ беайбй, на хамчун раванди мураккаби хамгирой).

Робитахои кавии раванди хамгирой ба таври гайримукаррарй, бо фаркият ва системаи фаъолияти яклухти педагогй ба амал бароварда мешавад. То ба имруз илм сирри худро тавассути тафрика ошкор мекард. Худи сирри илм, тавре ки А.А. Богданов ишора менамояд: "... дар хамон рох зохир шудан мумкин аст, зеро он хатто пеш аз худи илм, хамчун сирри амалияи инсон вучуд дошт" [63].

Мо проблемаи ташаккули малакахои касбии донишчуёнро дар системаи фаъолияти хамачонибаи педагогй баррасй мекунем. Ин малакахо яке аз чузъхои саводнокии касбии омузгор мебошанд. Ва саводи касбй, тавре ки доктори илмхои педагогй, профессор И.П. Раченко кайд менамояд: "... яке аз мухимтарин талаботхои касбй мебошад, ки волидон, чомеа ва давлат дар назди омузгорон мегузоранд".

Вай кайд мекунад, ки ин талаботх,о дар худ чизеро хал намекунанд, аммо муваффакияти тичоратро пешакй муайян мекунанд. Онхо барои ошкор сохтани педагогикаи интегралй пешбинй шудаанд, ки «фаъолияти куллй, мунтазам ташкилшудаи омузгорй мебошад, ки ба талаботи муосир чавобгу мебошад».

Биёед, кушиш кунем, ки тахлилхои хурди илмй ва методологии мафхумхои «бутунй» ва «системам» -ро гузаронем ва робитаи онхоро бо педагогикаи интегралй баркарор кунем.

Дар ибтидо мо мохияти муносибати системавиро хамчун таълими методологии сатхи умумии илмии тахлили проблемаи тадкикотй ошкор хохем кард.

Равиши системавй татбики худро на дар ягон илм пайдо мекунад, балки усули умумии тахкикоти илмист, яъне барои омузиши падидахо ва равандхои мухталиф истифода мешавад.

Дар солхои 30-юми асри гузаштаи мо он дар доирахои илмй ба таври васеъ шинохта шуд ва ин барои омузиши падидахои биологй пешбинй шуда буд (Л.Берталанфи). Дар тамоми солхои минбаъда он ба илмхои дигар, аз чумла педагогика босуръат пахн мешуд.

Дар асоси эътирофи муносибати системавй хамчун усули умумии илмии тахкикот таърифи зерин дода мешавад: «Муносибати системавй яке аз самтхои методологии илми муосир мебошад, ки бо нишон додан, омухтан ва таррохии ашё хамчун система алокаманд аст "[57, с.39-53].

Аввалин чизе, ки мехохам кайд кунам, ин аст, ки муносибати системавй ба усули диалектикй мухолифат намекунад, хеле камтар аз он онро иваз мекунад.

Хам диалектика ва хам равиши системавй ягон объектро хамчун вахдат, дар мачмуъ хамчун мачмуи "вокеиятхои модй" мешуморанд. Харду усул ба омузиши кисмхои таркибй ва робитахои байни онхо ва ташаккули як вохиди ягона равона шудаанд. Ин чизест, ки диалектика ва муносибати системавй умумй мехисобад.

Аммо равиши системавй ва диалектика яксон нестанд ва хатто ду усули пахлу ба пахлу нестанд, ба шарте ки онхо ба сатххои гуногуни методология тааллук доранд (Аверянов А.Н., Афанасьев В.Г., Блауберг И.В., Беспалко В.П. ва дигарон). И.В. Блауберг Е Г. Юдин менависанд, ки равиши системавй ба диалектика асос ёфтааст, дар гояхои он заминаву дастгирй меёбад.

Чунин мешуморем, ки муносибати системавй чузъи диалектика, яке аз пахлухои он мебошад, зеро диалектика усули универсалии тахкикот, заминаи умумии методологии тамоми илмхо ва амалия мебошад ва муносибати системавй дар халли як катор мушкилоти мушаххаси мураккаб дар пайвастшавии сохахои илм, техника ва менечмент [57, с.49].

Бояд изхор дошт, ки муносибати системавй сатххои фалсафй ва мушаххаси илмии методологияро ба хам мепайвандад.

Тибки гуфтаи А.И.Уемов, муносибати диалектикй нисбат ба омузиши ашё дар мукаррароти зерини муносибати систематикй ифода ёфтааст:

1. Системахо, яъне объектхои система вокеияти объективй мебошанд.

2. Навъхои гуногуни системахо мавчуданд.

3. Хама ашё хамеша унсурхои система мебошанд.

4. "Азбаски хар як пайвастшавй пайвастагии муштарак аст, ин маънои онро дорад, ки хадди аккал ду система метавонанд дар як оксиген сохта шаванд, ки аз хамдигар дар самти пайвастхои байни элементхо фарк кунанд."

5. Хар як объект метавонад хамчун система муаррифй карда шавад.

6. Мафхуми система, хамин тавр, танхо дар мукоиса бо мафхуми "гайри система" маъно дорад.

Дар фахмидани муносибати системавй, ошкор намудани мохияти он то хол ягон нуктаи назари ягона вучуд надорад. Шояд ин аз мураккабй ва гуногунии мушкилоти дар заминаи он халшуда набошад. Дар тахияи усули система ва татбики он оид ба масъалахои мушаххас файласуфон А.Н. Аверянов, П.К. Анохин, В.Г. Афанасьев, I. В. Блауберг, В.Н. Садовский, А.1. Уемов, Е.Г. Юдин ва дигарон, муаллимон В.П. Беспалко, Н.В. Кузьмина, Т.А. Ильина, Л Я. Зорина, Ф.Ф.Королев, Л.М. Панчешникова ва дигарон сахми бузург гузоштаанд.

Хангоми омузиши ашё равиши систематикй бо якчанд мафхумхо амал мекунад, ки асосии онхо система, робита, муносибат, сохтор, унсур, бутунй, идоракунй, ташкилот ва гайра мебошанд. Мо наметавонем дар баррасии мухтасари худ дар бораи хама мафхумхо истода гузарем, алахусус аз он ки то хол барои муайян кардани бисёр мафхумхо муносибати ягона вучуд надорад. Биёед, ба мафхумхои «системам» ва «сохтор», «якпорчагй», «ташкилот», ки дар омузиши мо ахамияти бузурги методологй доранд, таваккуф намоем. Сабаби ин дар он аст, ки раванди таълим ва ташаккули шахсият як системаи дорои сохтори муайян мебошад.

Мафхуми асосй, хатто консепсияи асосии муносибати система мафхуми "система" мебошад.

Дар асоси хусусиятхои равиши систематикй мухаккик Беликов талабхои зеринро барои таърифи ин мафхум муайян мекунад:

1) он бояд далелро инъикос кунад, ки дар натичаи хамкории як катор унсурхои дорои хосиятхои гуногун, хосияти нави система пайдо мешавад, яъне беайбии объектхои системаро инъикос мекунад;

2) таъриф бояд муносибати системаро бо мухити атроф инъикос кунад;

3) он бояд хусусияти фаъоли хама гуна система, хусусиятхои фаъолияти онро инъикос намояд;

5) таъриф бояд кобилияти идоракунии системаро инъикос кунад [48, с.74-75].

Бо назардошти ин талаботхои тахияшуда, мо мекушем, ки шархи мухтасари таърифи мафхуми система гузаронида шавад.

Дар "Лугати Энсиклопедии Шуравй" таърифи зерин дода шудааст: "Система (аз юнонй -пурра, аз кисмхо иборат аст; пайвастшавй) мачмуи унсурхое мебошад, ки дар муносибат ва робита бо хамдигар карор доранд, ки ягонагии муайян, вахдатро ташкил медиханд ".

Аломатхои мафхуми система: 1) мавчудияти элементхои зиёд; 2) мавчудияти робитахо ва муносибатхо байни онхо; 3) беайбй.

Руихати муфассали таърифхои мафхуми система дар асари В.Н. Садовский "Асосхои назарияи системахои умумй" оварда шудааст.

Аз тахлили онхо маълум мешавад, ки кор дар тахияи таърифхо дар самти пур кардани мундаричаи консепсия бо аломатхои нав, дар рохи мураккаб кардани формула мебошад.

В.Г. Афанасьев ин мафхумро чунин шарх медихад: "Системаи мачмуи ашё, ки хамкории онхо боиси пайдоиши сифатхои нави интегратсионй мегардад, ки ба чузъхои алохидаи гирифташудаи система ташаккул намеёбанд" [33, с.99]. Дар ин таъриф мохиятан хамин нишонахо фарк карда мешаванд.

Яъне иртибот бо мухити зист, фаъолият ва идоракунй ба хисоб гирифта нашудааст.

Дар таърифи асархои И.В. Блауберг, В.Н.Садовский, Е.Г. Юдин, аломатхои зерин аллакай ба назар гирифта шудаанд:

а) система мачмуи чудонашавандаи унсурхои ба хам алокаманд мебошад; б) ягонагии махсусро бо мухити зист ташкил медихад; в) системаи тахкикшаванда одатан системаи дарачаи олй нисбат ба чузъхои он мебошад, ки дар навбати худ системахои дарачаи поён мебошанд [57, с.49].

А.И.Уемов дар таъриф нишон додани он, ки система бо мухити атроф вахдати махсусро ташкил медихад, нолозим мешуморад, зеро ягон объект, на танхо система, дар мухити атроф вучуд дорад [58, с. 117]. Бо ин эътироз розй шудан душвор аст, зеро ягон объект метавонад хамчун система пешниход карда шавад. Он гох хусусияти номбаршуда хама универсалй аст. Ва системахои чудошуда идеализатсияи равонии шахс мебошанд.

Гайр аз он, Уемов А.И кайд мекунад, ки аломати ворид шудани хар як системаи тахкикшаванда ба системаи дигари тартиби олй ва минбаъд наметавонад ба таъриф дохил карда шавад, зеро ин хусусияти умумии хамаи системахо нест, балки танхо "одатан" ёфт шудааст ( хамон чо). Дар хакикат, калимаи "одатан" маънои зуд-зуд рух доданро дорад, аммо на хамеша. Аз ин ру, агар ин хусусият ба назар гирифта шавад, пас мо бояд имконияти мавчудияти системахоеро эътироф кунем, ки унсурхои системахои дарачаи олй нестанд ва системахое, ки элементхо зерсистема нестанд. Яъне, дар асл системахои чудошуда мавчуданд.

Худи А.И.Уемов чунин таъриф медихад: «Системаро хамчун мачмуи ашёе муайян кардан мумкин аст, ки дар он муносибати муайян бо хосиятхои собит амалй карда шавад. Ин ба таърифи система хамчун мачмуи ашёе, ки дорои хосиятхои каблан муайяншуда ва муносибатхои собит байни онхо мебошанд, дугона хохад буд »[45, с. 117], яъне система мачмуи ашёест, ки дорои муносибатхои муайян мебошад. Аммо аз чониби умум кабул карда шудааст, ки робитахо ва муносибатхо як чиз нестанд. Объектхое, ки байни онхо робита мавчуданд, хамеша дар муносибат бо хамдигар мебошанд. Аммо байни ашёхо, ки ба тарики муайян бо хам робита доранд, на хамеша робита вучуд дорад.

Пас, дар таърифи А.И.Уемов система мачмуи унсурхо дорад, ки дар байни онхо мачмуи унсурхо набошад, ки байни онхо ягон робита набошад. Аз чумла, ягон истиноди инъикоскунандаи система вучуд надорад. Он гох система ба вучуд омада наметавонад ва агар ба вукуъ ояд, вучуд дошта наметавонад. Гайр аз ин, ин таъриф дигар хусусиятхои системаро ба назар намегирад.

Дар асоси таърифхои дар боло овардашуда ва талаботи тахияшуда, Беликов мафхуми зерини кории ин мафхумро медихад: «система мачмуи чудонашавандаи унсурхои бо хам мутакобила ва пайвастшавй, ичрои баъзе вазифахо (дар мавриди системахои ичтимой ба максад мувофик аст), бо мухити атроф зич алокаманд аст, ки ин имкон медихад, ки онро назорат кунанд "[46, с.77].

Х,ангоми омузиши мушкилоти худ мо ба ин таърифи мафхуми "система" риоя хохем кард.

Биёед ба мафхуми "сохтор" равшани андозем. Ин мафхум ба мафхуми "шакл" наздик аст, аммо табиист, ки ба он шабех нест. Сохтор ташкили дохилии системаро дар бар мегирад, ки мохиятан рохи ифодаи берунии ин ташкилоти дохилй мебошад.

Сохтор дар аксари холатхо хамчун як катъияти муайян, ташкили робитахо ва муносибатхои байни унсурхои система фахмида мешавад. Он гох хама гуна система бо таркиб (мачмуи унсурхо) ва сохтор (мачмуи робитахо ва муносибатхо) тавсиф карда мешавад.

Сохтор ба маънои васеъ мачмуи муносибатхои байни унсурхо мебошад [398, с. 127]. Дар ин таъриф фахмиши сохтор танхо бо назардошти муносибатхои байни унсурхо махдуд карда шудааст. Аммо робитахои байни онхоро низ ба назар гирифтан лозим аст.

В.Г. Афанасьев сохторро хамчун "рохи пайвастшавй, хамкории унсурхои система ташкилкунанда" муайян мекунад [33, с.103].

Аммо таърифи сохтор тавассути мафхуми "усул" мохияти сохторро равшан намекунад. Х,ангоми омузиши мушкилоти худ, мо аз фахмиши сохтор хамчун мачмуи иерархии робитахо ва робитахои байни унсурхои система бармеоем.

Албатта, мохияти муносибати системавй танхо бо таъриф ва таърифи мафхумхои "система" ва "сохтор" махдуд намешавад. Барои мо талаботхое мебошанд, ки аз муносибати мунтазам бармеоянд, аз чихати методологй мухиманд.

Принсипхои асосии равиши муназзам ба омузиши ашёхои гуногун таъкид шудаанд:

1. Равиши системавй бо гояи мохияти омузиш тавсиф карда мешавад

системаи дилхох.

2.Конкретизатсияи мафхуми "система" тавассути консепсияи "коммуникатсия" амалй карда мешавад.

2. Пайвастагихои устувор сохтори системаро ташкил медиханд, яъне мураттабии онро таъмин мекунанд; самти ин фармоиш ташкили системаро тавсиф мекунад.

3. Сохтори системаро хам уфукй ва хам амудй тавсиф кардан мумкин аст. Муоширати амудй таксимоти сатххои гуногуни система, мавчудияти иерархияи муайяни чузъхо ва худи пайвандхоро дар бар мегирад.

4. Пайвасти байни сатххои гуногуни система бо ёрии назорат амалй карда мешавад [57, с.49].

Принсипхои асосии муносибати системавй принсипи якпорчагй ва принсипи мавчудияти робитахо ва муносибатхои байни унсурхои система мебошанд.

Консепсияи беайбй имконияти ба система омезиши механикии тасодуфй будани элементхоро рад мекунад. Агар ин ходиса руй дода бошад, пас мо система надорем, балки форматсияи дигар дорем. Система танхо метавонад чудонашаванда бошад, ки маънои омезиши унсурхои дорои хосиятхои муайян боиси пайдоиши сифатхои нав ба нав, хосиятхои табиати интегратсионй мегардад. Афанасьев В.Г бутунии системаро муайян мекунад:

«Мо комилан, якпорчагиро хамчун система, мачмуи ашё муайян мекардем, ки хамкории онхо мавчудияти сифатхои нави интегралиро муайян мекунад, ки ба кисмхои ташаккулёфтаи он хос нестанд» [36, с.32].

Ташаккули системаи интегралй бидуни хамкорй, бидуни мавчудияти робитахои байни унсурхои система гайриимкон аст. Пайвастагихоеро, ки мавчудияти системаро таъмин мекунанд, магистрал меноманд.

Тахлили корхои илмй нишон медихад, ки омузиши системавй аз мархилахо - таксимоти унсурхои система иборат аст, таксимоти робитахои беруна ва дохилй, тахияи принсипхои идоракунии система.

Х,амин тарик, эътирофи муносибати мунтазам ба заминаи методологии тахкикоти мо муайян кардани объекти мушкилоти моро хамчун система талаб мекунад; таъкид кардани унсурхои таркибии ин система; баррасии хусусиятхо ва фаъолияти хар як унсури система; равшан ва баррасии робитахо ва муносибатхои байни унсурхо дар раванди ташаккули шахсият дар фаъолияти таълимй; муайян кардани системаи принсипхо барои ташкили оптималии система; баррасии усулхои оптималии ташкили фаъолияти таълимй ва маърифатии донишчуён, таъмини рушд ва дастрасии онхо ба траекторияи инфиродии азхудкунии малакахои касбй ва методй.

Мо тахлили методологии мафхумхои «якпорчагй» ва «систематизм» -ро дар сохтори фаъолияти чудонашавандаи педагогй дида мебароем.

Илм хамеша бо омузиши ашёи чудонашаванда машгул буд, аммо принсипхо ва роххои шинохти онхо борхо тагир ёфтанд. Гузашта аз ин, пайдоиши принсипхои нави маърифати якпорчагй ба равишхои илмй, услуби тафаккур таъсири дигаргунсозанда гузошт. Аз ин ру, тахлили проблемаи беайбй аз нуктаи назари гуногун (фалсафй, педагогй ва г.) Имконият медихад, ки мархилахои нави рушди дониш дар сохаи муайяни дониши мушаххас муайян карда шаванд.

Таваччух ба мушкилоти якпорчагй дар илми муосир ва алахусус дар фалсафа ба он вобаста аст, ки имрузхо тавсеаи назаррас ва тагйирёбии арсенали методологии илмхои мушаххас, алахусус усулхои таълими математика ба назар мерасанд. Махз истифодаи усули куллй ба омузиши падидахо дар сохахои гуногуни дониш коркарди техникаву усулхо ва воситахои нави тахкикотро такозо мекунад ва имруз ба яке аз самтхои пешбарандаи методологияи донишхои илмй табдил ёфтааст.

Пеш аз тахлили проблемаи беайбй дар падидахои педагогй, биёед ба савол чавоб дихем: мохияти беайбй ва фаркияти он аз система чист?

Омузиши ашё аз нуктаи назари якпорчагй (куллй) дар адабиёти ватанию хоричй анъанаи мустахками таърихй ва фалсафй дорад. Инхо асархои А.Т. Абрамова, В.Г. Афанасьева, Г.С. Батищева, О.С. Зелкина, А.Н. Аверянова, I. В. Блауберг, Б.Г. Юдина, Е.Г. Юдин, В.П. Кузмина, СТ. Мелюхина, М.И. Сетрова, пеш аз милод Тюхтин. A.I. Уемова, Г.А. Югай, Л.Берталанфи ва дигарон.

Дар байни чанбахои дигари ин масъала, насби он ба мавчудияти объективии якпорчагй асос ёфтааст: «пояхои умумитарин, саросарии ягонагй ин ягонагии моддии чахон, принсипи умумичахонии харакат, хамкорй, ки ба чахони объективй хос аст, ки дар сохахои гуногуни вокеият тагйир дода шудааст ва дар хар як намуди мушаххаси системаи интегралй шакли махсуси хоси худро пайдо мекунад [38, с.62].

АДАБИЁТ

1. Абдуллина О.А. Общепедагогическая подготовка учителя в системе высшего педагогического образования. // О.А. Абдуллина М., 1990, - 141 с.

2. Адольф В.А. Теоретические основы формирования профессиональной компетентности учителя. Дис ... д-ра пед. наук. // В.А. Адольф М., 1998, - 357 с.

3. Колесников Л.Ф. Эффективность образования. / Л.Ф. Колесников, В.К. Турченко, Л.Г. Борисова - М., 1991, - 272 с.

4. Консепсияи миллии маълумоти Чумдурии Точикистон, ки бо карори Хукумати Чумдурии Точикистон аз 3 майи соли 2002, №200 тасдик карда шудааст;

5. Мухторй К., Татбики муносибати босалодият дар таълими фандои табий ва технологияи информатсионй. //К Мухторй, Д.В. Сафин, Н. Кабиров, У.С., Умаров, Х. Садруддинов, А. Начмиддинов, А. Халимов Дастури таълимй-методй. - Душанбе, 2018. -76 с.

6. Низоми таълими салодиятнокй. (Дастур барои омузгор). // ДЧ.ТИБКСМ Душанбе, 2016, - 36 с.

7. Редько Л.Л. Управление качеством непрерывного уровневого образования в региональном учебно-научном педагогическом комплексе. // Л.Л. Редько Ставрополь, М., 2001 - 320 с.

8. Сластенин В.А. Профессиональная деятельность и личность педагога // В.А. Сластенин Педобразование и наука. - 2000. - № 1, - С. 37-51.

9. Стандарти давлатии тадсилоти умумии Чумдурии Точикистон, ки бо карори Хукумати Чумдурии Точикистон аз 23 апрели соли 2009, №206 тасдик карда шудааст;

10. Стратегияи миллии рушди маорифи Чумдурии Точикистон то соли 2020, ки бо карори Хукумати Чумдурии Точикистон аз 30 июни соли 2012, №334 тасдик карда шудааст.

Филиппов. В.М. Использовать исторический шанс // Педагогическое образование и наука. / В.М.Филиппов -М., 2001. - № 1, - С. 47-50.

СУЩНОСТЬ ОРГАНИЗАЦИОННО-ОПЕРАТИВНОГО ПОДХОДА В ПРОЦЕССЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНО-МЕТОДИЧЕСКОЙ ПОДГОТОВКИ

Автор статьи отмечает, что метод работы в сфере образования получил мировое признание как необходимое условие успешного развития интеллектуальных, духовных и физических качеств человека. Однако это возможно только в том случае, если педагогическая деятельность организована на высоком уровне. Путь к высшему образованию показывает интегративная педагогика - часть общего опыта человеческой организации, которая является высшим результатом эволюционного развития концепции LEPT, которая одновременно является частно-методической, организационной и эвристической. Суть организационно-деятельностного подхода состоит в том, что в основе воспитания подрастающего поколения лежит не только образование и воспитание, но и труд воспринимается как соответствующая деятельность.

Организационный подход к деятельности - это совокупность форм и методов, основанных на теории организации и теории деятельности в их системном единстве.

Исследователь утверждает, что сущность взаимоотношений между организацией и деятельностью заключается в выявлении связей и связей между различными компонентами процесса CPA. Метод работы в сфере образования получил мировое признание как необходимое условие успешного развития интеллектуальных, духовных и физических качеств человека. Однако это возможно только в том случае, если педагогическая деятельность организована на высоком уровне.

Путь к высшему образованию показывает интегративная педагогика - часть общего опыта человеческой организации, которая является высшим результатом эволюционного развития концепции LEPT, которая одновременно является частно-методической, организационной и эвристической.

Ключевые слова: интеграция, метод, общее, понятие, система, сущность, связь, конкретное, образование, элемент, объект, связь.

THE ESSENCE OF THE ORGANIZATIONAL-OPERATIONAL APPROACH IN THE PROCESS OF PROFESSIONAL AND METHODOLOGICAL TRAINING

The author of the article notes that the method of work in the field of education has gained worldwide recognition as a necessary condition for the successful development of intellectual, spiritual and physical qualities of man. However, this is possible only if the pedagogical activity is organized at a high level.

The path to higher education is shown by integrative pedagogy - a part of the general experience of human organization, which is the highest result of the evolutionary development of the concept of LEPT, which is now private-methodical, organizational and heuristic. The essence of the organizational-activity approach is that the basis of educating the younger generation is not only education and upbringing, but also perceives labor as an appropriate activity

Organizational approach to activity is a set offorms and methods based on the theory of organization and the theory of activity in their systematic unity

The researcher argues that the essence of an organizational-performance relationship is to identify the connections and connections between the various components of the CPA process. The method of work in the field of education has gained worldwide recognition as a necessary condition for the successful development of human intellectual, spiritual and physical qualities. However, this is possible only if the pedagogical activity is organized at a high level.

The path to higher education is shown by integrative pedagogy - a part of the general experience of human organization, which is the highest result of the evolutionary development of the concept of LEPT, which is now private-methodical, organizational and heuristic.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Сведение об авторах:

Нугмонов Мансур - доктор педагогических наук, профессор кафедры методики преподаваниии математики Тадикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни, Тел: (+992) 938647629 Сафаров Шахриёр Мирзоевич - старщий преподоатель кафедри общей педагогики Тадикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни, Тел: (+992) 937609995, E-mail: [email protected]

About the authors:

Nugmonov Mansur - Doctor of Pedagogical Sciences, Professor Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini, Phone: (+992) 938647629

Safarov Shakhriyor Mirzoevich - senior lecturer of the department ofgeneral pedagogy Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini, Phone: (+992) 937609995, Email: [email protected]

МЕЖПРЕДМЕТНЫЕ СВЯЗИ КАК ОСНОВА ПОДГОТОВКИ БУДУЩЕГО УЧИТЕЛЯ ПО ДВУМ СПЕЦИАЛЬНОСТЯМ В УСЛОВИЯ КРЕДИТНОГО ОБУЧЕНИЯ

Баротзода К.А.

Таджикский государственный педагогический университет им. С. Аини

Кредитная система образования предоставила вузам, профессорско-преподавательскому составу и особенно студентам самостоятельность, изменился подход к преподаванию учебных дисциплин, выбора элективных курсов, повысилась эффективность усвоения теоретических и практических знаний путём развития у студентов навыков самостоятельной работы. Это позволило студентам самим ориентироваться в изучении наиболее нужных и важных дисциплин с точки зрения будущих специальностей.

Кредитная технология немыслима без учебно-методического обеспечения познавательного процесса. Учебно-методическое обеспечение дисциплины направлено на решение следующих конкретных задач:

а) определение ее места и роли в образовательной программе специальности;

б) отбор наиболее эффективных методов и приемов обучение;

в) реализация межпредметных связей образовательной программы;

г) организации самостоятельной работы студентов в аудиторное и внеаудиторные время;

д) активизация познавательной и творческой деятельности студентов;

е) обеспечение взаимосвязи учебного и исследовательского процессов

Для этого необходимо тщательное изучение рекомендаций, данных учебными программами в разделах «межпредметные связи» по курсам, например: методика обучения предметам естественно-математического цикла, а также изучение учебных планов и материала курсов смежных методик обучения [7, с.71].

Проведение практических занятий по методике преподавания биологии играют важную роль при изучении междисциплинарных связей естествознания и математики.

Межпредметные связи - как бы сопряжённые поля различных учебных предметов. Они взаимно учитывают общее между предметами, как в содержании, так и в учебно-воспитательном процессе.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.