КУЛЬТУРА И РЕЛИГИЯ_
Uu^ 1243 Ф. Р. ^пцп^пЫ ^Uqm-U^mb npn2 ^mUnUUtp^ 2П-Р2
Qmiuiajwh Q. U.
bplimhp щЬтш^шЬ hwiiwiuwpwh, Uuinlwdwpwhnipjwh фш^пцюЪю
(bplimh, 2,mjmuinmh) ggalstyan123@gmail.com
4&трп2 ршпЪр UJiu, dnqnl Ipuhnh, 4pipljtuh Zmjmummh, AbnhmqpnLpjmh inmpjipmjjih hliuqiuqmjh2bif, ilbpAiuifmuhmp-jmh, hbpbmplnu
О некоторых канонах, принятых Вторым Собором Сиса 1243 года
Галстян Г. А.
Ереванский государственный университет, Факультет Богословия (Ереван, Армения) ggalstyan123@gmail.com
Аннотация: Данная статья берёт под внимание созванное в конце второй четверти 13-го века второй собор Сиса 1243 года и установленные данным собором стержневые каноны. Данной статьёй мы задаемся целью представить причины созыва собора и подробно исследовать те каноны, которые относятся установлению минимального возрастного порога рукоположения, проблемам близкородственных браков, и тех еретиков, которые хулят веру, Творца, крещение, ангелам, священникам и т. д. Исходная точка данной работы - историко-сравнительный метод.
Ключевые слова: Сис, собор, канон, Киликийская Армения, Минимальный возрастной порог рукоположения, Близкородственные браки, Еретик
Some Rules Accepted By the Second Council of Sis (1243)
Galstyan G. A.
Yerevan State University, Faculty of Theology (Yerevan, Armenia)
ggalstyan123@gmail.com
Abstract: The present article examines the key rules accepted by the Second Council of Sis (1243) in the last second quarter of thirteenth century. Thus, we aim to present the reasons for convening the council, to thoroughly examine the rules relating to the establishment of the minimum age for ordination, the problems of intermarriage, the heretics who cursed the faith, the Creator, baptism, the angel, the priest, and so on. The historical-comparative method was taken as a basis of the work.
Keywords: Sis, Council, key rule, Cilician Armenia, minimum age for ordination, intermarriage, heretic
UnLjb hnq^&n рЬЬтр]шЬ t шпЬпЫ dmtfm-ЬшЦ^ hpшtfшJшЦшЬn4 d^. цшр^ ЬрЦрпрц ршппрц^ Uu^ 1243 p. P.
dnqn^fr ишЫшЬшй шпшЬдрш^Ь ЦшЬпЬЬЬрр: UjunL, йЬЬр ЬщштшЦ ЬЬр ^тшщЬцк]" ЬЬрЦш-^gbhpL dnqn^fr qnLtfшptfшЬ щштбшпЬЬрр k йшЬршйшиЬ рЬЬтр]шЬ ЬЬршрЦЬт. шуЬ ЦшЬпЬЬЬрр, прпЬр фршрЬрт-й ЬЬ &ЬпЬшц-ртр)шЬ тшр^рш^Ь ЭДш^шЧпцЬ hшu-
тштйшЬр, ^Ьр&шйпшЬтрдпШЬЬр^ ^Ьц^р-ЬЬр^Ь k ш|Ь №рЬт^пиЬЬр^Ь, прпЬр hmjhnjnLtf tfrb hш4шmр, Цршр^Ь, йЦрттр^Ьр, hph2mшЦ^Ь, £шhшЬшJ^Ьk шдЬ: Ц2^штшЬр^ h^tfgnLtf Ь^шЦЬт t рЬцтЬ^Ь щшmtfшhшtfЫш-тшЦшЬ йЬрпцр:
Uu^ 1243 p. P. dn^n^ k ЬршЬ^й рЬцпШ-ЦшЬпЬшЦшЬ прп2^йЬЬрр шпшЬ&Ьшhш-rnnL^ ^шр^ртр^Ь ЬЬ ЬЬрЦшшдЬ^й ^кфЦ-
]шЬ -^шшитшЬ^ т^ш! dщtfшЬшЦшhшm4ш&^ -^mjng ЬЦЬ^Ьдт. щштйтр]шЬ ^и^йЬши^рйшЬ тЬишЬ^^Ь^д:
dQ-. цшр^ 30-40-шЦшЬ р^шЦшЬЬЬр^Ь ^ш-]шитшЬр qrnb^nL^ tp рш^ш^шЬ^Ь &шЬр ф-бшЦпЫ" йпЬвдшЦшЬ шищштшЦтр^ЬЬЬрп^ щш]йшЬш4пр4ш&: 1232 p. йпЬ^щЬЬрр 4Ьр-u^unL^ ЬЬ ^рЬЬд шр2ш4шЬрЬЬрр" 2шр^4Ьр4 цкщ^ Цпш^ш^пр Ци^ш: ^Ьшй^Ь Цшрп^шЬ^й t qpш4Ьl ^шЬ&шЦр, Сшйрпрр, Lm^k Щ^Ь nL ^шрир" шйЬЬтрЬр ш^ЬрЬр^ ЬрЦ^рр k ЦптпрЬр^ рЬш^тр]шЬр, k шр2ш4.шЬр^д йЬ&шщЬи mnLdmtf t hmj ^цп^^рцр [1]:
^ЬЬшрЩп^ dшйшЬшЦшhшm4ш&nLй t, пр йпЬвдЬЬр^ Цп^й^д qbpb^p^nLtf ЬЬ hшJmЬ^ ^шрцшщЬтЬЬр^д ^.шЬшЦшЬ ^шрцшчЬтЬ nL ^ршЦпи О-шЬ&шЦЬд^Ь ^.шЬшЦшЬ ^шрцшщЬтЬ ш2шЦЬртЬ1 tp Ц^ршр 0-п2^Ь k ЬршЬ^д hbrnn
^rnpähi шühüшhn^шЦш4np 4шpц:шщhmp [1; 2]: öшüp tp ünüцnlшЦшü inLÖp, к hmjhpü nL ^ш-gfrühpp шщumшúpnLpJnLÜ pшpйpшgpfrü qш^pfr^-ühpfr qhü: UpqjnLÜfnLü" ühö p^n^ püш4fr^ühp ^nmnp^hgfrü, ЦшüшJf ^^ö^hgfrü, к hшmЦшщhu ^шpш4шJfrü ^шJшumшüp hüpшpЩhg ühö ш4hpшönLpJnLÜühpfr [2]:
Uufr 1243 p. P. dn^n^fr qnLÜшpüшü щшш-fiшnühpfr üшufrü ühq mhqh^nLpjnLÜ t hшцnpцnLÜ qmmúfr^ ^frpшЦnu Q-шüйшЦhgfrü: ^ш «-^шmünLpfrLÜ Urning» ш2faшmnLpJшü üh^ ^p-qnLÚ hüf. <ФиЦ шпшр^й^ ^pn^fatynuü ^mjng Чпишшйц^й frppbL brnbu qшLhp ш2faшphfru ^mjng bL qmшnшщшäuä, qnp typtfrä fr hшpЦшhшäшgä Ul fr qopшg pшpшpfrä, Ul ümшfanh Ьфш[ frúшgшL, bpt йЬщй bä mjuü шйЬйш/^ щштйшп, qfr шйЬйщй úшpц fr ¿т.pfru fantymjp qnpôbi qhшánJu
Цшúшg frrpng: Qfr Цш^pq шünLuänLpbшä unipp opfr-^gä pшpâшL, UL hbpшänuoptä шpfrLä рйц шpfrLä qшqqшЦшäuä шпйЬщ^.. Ul qnp Цш-ütfrä pn^nifrü, Ul qnp Цшübfrä шпйпфй. Ul щшpЦb2-шnlpbшй щшhng $njp frä<, щ шпй^й. рйц hbpшänuu ^шпйшЦ^й шüfamfrp. йшЬ^ np üböä t
ршй qшübäшJä ±ш.pfru, qfr Ьщ^иЦпщпир шpôшpntf
шпй^й âbnйшцpnlpfrLiï qщшpqbLuä UurnnLÔnj шäшpdшäfrä bL » [1]:
Uh^phpnLüfrg hшuЦшüшф t qrnnünLÚ, np örnüp drnúrnürn^ühp tfrü, farnprnp^hi tfrü h^h-^hgrn^rnü ^rnpqhpp, úhpárnúnLuünLpjnLüühpp qrnpàhi tfrü Ьшйш^ ^p^ü^n^ hpUnijpühp, un-^nprn^rnü tfrü p^nLÚ üшк rnúnLuürnpn^nLpjnLü-ühpp, ^rnhfhpfr rnüqqnL2m.pjnLüp, шщopfrüfr ЦhüшЦgnLpJnLÜühpp, hhpшünuшЦшü pшpfhpfr mrnprnönLÜp, цш2шп^4 &hnüшцpnLpJnLÜühpp к ш^ [2]: ^prnüg ^^ш^ш^т. hшüшp -^jng hrnjprn^hm knumшüц:frü U. Pшpйpphpц:gfrü (1221-1267) nL Up^gfrü (1241
p^^üfrü Чшpqшü Up^igfrü Цшй Uhöp ^nnú^irn^nLÚ qünLÚ t ^numшЦ:frü ^pnqfr^nufr ünm к npn2 dшúшüшЦn4 úünLÚ ш]^^ [3]) ^nnü^rnj^g 1243 p^^üfrü qшфu hü úшJpшfш^шf Ufru к ^hpnLÚ U. prnqrn^npfr (1226-1270) qшhшЦшlúшü püpшgfnLÜ qnLÚrnpnLÚ hЦhцhgшЦшü dnqn^: t Ü2h]_, np
Uufr 1243 p. P. dn^n^ü üшuüшЦgnLÜ tfrü üfrrnjü ^l^jrnü ^шJшumшüfr ühp^^g^gfr^pp. ^шJшumшüfr nL Фnfp Uufrrnifr h^fru^n^nuühpfrü ünLjüfru^ hpш4hp ^nL^rnp^hg: ^numшüqfrü ЦшpnцfrЦnup úmшqp4шö tp rnüárnúp qüшl_ шpкhuшü qш4шnühp: Prn^g ^rnpn^rngrn^ frp nLqшöü шühl_ к rnjq щшmfiшnn4 3 uщшuhlnLg hhmn UpкhlgnLÜ nL^шpЦhg
^шJшumшü, np^huqfr Цшünüühpn4 qmm^fr ql^ш4np ^rnjphpnLÚ, phühpnLÜ, hp^pfr ühpfrg, h^fru^n^nuühpfrg nL ^rnpH-rn^hmühp^g hшúшйшJÜnLpJшü umnpшqpnLpJnLÜ ^hpgüfr к rnjq pninpp üh^mhqfr: Uju rnühüfr
щшpqшpшünLÚp gnLjg t mшl^u, np Uufr 1243 p. P. dnqn^fr npn2nLÚühpp ^tfrü Цшpn^ шqqшJfrü dn^n^rn^rnü hh^früшЦnLpJnLÜ ^rnjhihL,
np ^rnqünLpjnLüp tp, к ipnLÚp 3
mшpnLg hhmn ^frmfr ifrühp [2]: Uju dn^n^fr ЦшünüшЦшü npn2nLÚühpfr nLunLÚüшufrpnLpJnLÜp gnLjg t mшlfru, np uprnüf, pшgfr ЦшünüшЦшü ql^ш4np üjnLphpfrü шüqpшqшnüшLnLg, dшúш-üш4fr qh^ónLÚühpfr ^hprnphpjrni щшш2шб ЦшpqшqpnLpJnLÜühp hü, npnüf 2rnpnLürn^ фnфnfaúшü hüpшpЦ4n^ ^hmhp hü: ^hmf t üшк ü2hi, np ^fr щшhщшü4hl ш]^ npn2nLÚühpfr 4ш4hpшЦшü ^rnmfihüp: bu^ ^frpшЦnu ^шüйш-^hgnL 2p2rnphprn^rnüfr üh^ ^numшüqfrüü rn^ü^hu t hrn^npqnLÜ dn^n4шЦшü npn2nLÜhpp, np шnш4hlшщhu frp шüйüшЦшü шnш2шpЦnLpJnLÜ-ühpü hü hpUnLÜ, fшü ph dn^n4шЦшü nfin^ faüprnqp^rnö hpшüшüühpp [2]: UJÜnLшühüшJÜfr^, ^hmf t ü2h]_, np UunLÜ qnLÜшp4шö h^hqhgrn^rnü dn^n^fr npn2nLÜühpp 2шm ühö ü2rnürn^nLpjnLü nLühfrü, fшüfr np шpmшgnLnLÜ tfrü dшüшüшЦш2P2шüfr шpшmш4np pшpfhpp:
Ъ. rnpg. Uhlfrf-^шüqhшüü шpйшüшqpnLÜ t, np Uufr 1243 p. P. dnqn^p hrn^ng h^h-
^hgшЦшü rnqqrnjfrü ophüuqfrp ^hp?frü dn^n^p, npfrg hhmn qhn ^hüf nLühghi Цшünüшqfrp np^ dn^n^ [4]: ^n^n^nLÜ püqnLü^hg M- (pum üfr 2шpf йhnшqphpfr" №) Цшünü [5; б]:
Uüqpшqшpй ^rnrnrnphp^ dn^n^fr püqhш-ünLp Цшünüühpfr tnLphürn^rnü hшmЦшüfr2Ühpfrü" фnpйhüf ühpЦшJшgühl qpшüg püqhrnünLp pn4шüqшЦnLpJnLÜp: UJÜnLhhmк шügnLÜ ЦЦшmшphüf üfr frnüfr Цшünüühpfr fanpü nL hrnürn^n^ürnüfr nLunLÜüшufrpnLpJшüü nL fpüünL-PJшüp: ^rnphifr t шuhl, np dn^n^fr № ^rnünüühpp U. OpüшÜJшüp faüpш4npnLÜ t" qpшüf ühpЦшJшgühLn4 np^hu ЦшünüшЦшü, pшphЦшpqшЦшü, pшpnJшЦшü, fшhшüшJшЦшü к qfr2n^шЦшü ^rnünüühpfr qinL^ühp: Unш2frü nLp Цшünüühpp, npnüg шpmшhшJmnLpJnLÜp qmünLü hüf ЦшünüшЦшü npn2nLüühpfr gшüЦnLÜ, dшüшüш4fr pш4шЦшü шpqшhшmh|fr hp^yp-ühpfr шüqpшqшpйü hü, np^frufrf tfrü fшhшüш nL h^fru^n^nu Ühnürnqp^hip, шüшpdшü ^hp^n^ rn^q щш2mnüühpp qprn^hgühip, ^nLÜhüшln4 üшpüüfr nL ümш4np ^шфшhшunLpJnLÜ" uшpЦш4шq nL fшhшüш йhnüшqp4hlp: b^ шJu pn^np faüqfrpühpp frphüg pLÖnLüü hü umшünLÜ dn^n^fr шnш2frü ^npu Цшünüühpn4: UjnLu ^npup Цшpqш4nphgfrü rnjü hшpghpp, npnüf tfrü fшhшüшJшЦшü
шpшpn^nLpJnLÜühpfrü [1; 2; 4; 5]:
^rn^npq uшhüшünLÜühpp ühpЦш-
jrngünLü tfrü mшpшmhuшЦ pшphЦшpqшЦшü faüqfrpühp, npnüf ^hprnphpnLü tfrü, opfrüшЦ" omшp hp^pfrg ^шJшumшü hЦшö fшhшüшühpfr, 4шpqшщhmühpfr, h^fru^n^nuühpfr frpш-
^nLÜgühp^ü, qpphp^ qшuшuшgühp^ü nL üpшüg pümpnLpJшüp, h^hqhgnL unLpp qpphp^ qptoü ^pq^ü, h^^u^n^nu^" ^p phúnLú öш4шlúшü q^önLÜhrnp^üp: Ъшк mjurnh^ ^ü ^ünüühp ^numn4шüшhшJphp^ к üpшüg Цшpqúшü 4hpшphpjшl [1; 2; 4; 5]:
db.-dC. npn2nLÚühpp 4hpшphpnLÚ hü pшpnJшЦшü hшJhgшЦhmhp^: Uju ^bnüühpp uшhúшünLÚ hü h^u^n^nuühp^ qhpü nL Ü2ш-üшЦnLpJnLÜp dnqn^pq^ pшpnJшЦшü ^шит^ш-pшЦnLpJшü qnpönLÜ, úшpqЦшüg fi2Úшp^m fiшüшщшphp gnLjg тш^ nL щщ шúpnq2 pü-pшgрnLÚ üpшüg pшpр^ü hhmшúnLm i^ühip: Ъ2]ш! ЦшЬnüшfaúpnLÚ ^p^np^ni-ú tfrü üшк щшhр^ ЦшünüшЦшpq^, qpш к m^ü
^ш^шпр^ uщшu4nq щшm^dühp^ nL mnLqшüр-ühp^ 4hpшphpJШl hшpghpp: Pш4шЦшü^ü fa^um ^rnm^dühp hü üшк uшhúшü4nLÚ шüophü hrnjhnjn^hp^ qhú [1; 2; 4; 5]:
^rn^npq h^üq ^ünüühpp (d^-frO-) grnhrn-üшJшЦшü ^bnüühp hü, npnüg^g úh^p fa^um щшm^dühp tp uшhúшünLÚ ршhшüщфü, hph ^hp^üu hppкt шüophü hrn^n^^ шpшö i^ühp: npn2 uшhúшünLÚühp ^rnünürn^rnpqnLÜ tfrü ршhшüшühp^ q^önLÜhrnp^ü к öшnшJnLpJшü n^nprnp, rnjü t" UurnönLÜ öшnшJhlnLg pшgfr nLp^2 qnpö ^Цшmшphl_: -^umrn^ Ü2^nLÚ tp üшк, np grnhrnürnü ^hrnp t mшpшmhuшЦ qpnijgühp rnüg^rngü^ ^p hnrn^ hhrn: Uju hrnrn^rnönLÜ ^nu^nLÚ t üшк dnqn4nLpq-ршhшüш-h^u^n^nu-hrniprn^hm 2ПPШJшkшü hшpшph-pmpjnLÜühp^ к üprnüg фn^шqшpй qnpönL-ühnLpJшü úшu^ü [1; 2; 4; 5]:
fru^ rnpqhü 4hp?^ü hp^nL ^ünüühpp tnL-phürn^hu q^2n^шЦшü qpL^ühp hü, rn^u^üpü" knurnrnüq^ü Pшpйpphpqg^ ^pnq^nup ф-^nLÚühp t ^rnmrnphi lшm^üшЦшü h^hqhgnLÜ" ^p^frü ^rnh^ phlшqpшüрnф Ujq q^nLúühpp 4hpшphpnLÚ tfrü hp4pnpqшЦшü fabq^pühp^, prn^g h^úp hrnfrq^urngrnk np hhmшqшJnLÚ q^^nLÚühp Цшmшp4hü üшк ^p^p hшpghp^ 2nLp2 [1; 2; 4; 5]:
-^rnp^ t Ü2h]_, np unLjbn^ úhüp üщшmшЦ ^hüp nLÜhghf püühinL ЦшünüшЦшü pnpp npn2nLÚühp^ pn4шЬqшЦnLpJnLÜp: Uji pümpnqшpшp ühpЦшJшgühlnL úhq hhmшрpрpnq ú^ ршü^ uшhúшünLÚühp^ pbnLprnq^pü nL pшgшш-pnLpjnLÜp" щшmúшhшúhúшmшЦшü püünLpjrnúp: Шш^^ faüq^pp, np^ü ЦшЬqpшqшnüшüр, h^u^n^nu, pшhшüш nL uшpЦш4шq йЬ^ш-qp^hinL hшúшp uшhúшü4шö mшp^рщфü ЭДщ-qrnqnLjü 2húhpü hü: Uju^hu, Uu^ 1243 p. P. dnqn^ ЦшЬnüшЦшü P. urnMrnüúrnü úh<? ^pqnLú hüp. «Ujnihhrnhi шpâшйшwppй hi
qfrmnihph шnghä qшumftâшä Ьщри^пщпитрЬшй йЬ0ш1 рййпгркшйр hL ^щ/трЬшйр hi phúfrü ЦшúшЦgmphшúp шnшйg У_ш2шптш0, hшuшЦшL
üfr' щшЦши ршй qkpkunth шШ» [1]: fru^ grnhrnürn к urnp^rn^rnq Ühnürnqp^hinL hrnúrnp mшp^gШJ^ü ü4шqшqnLJÜ 2hú t uшhúшЬnLÚ npn2nLÚp. «Цщш qЩhш|uä ft шФ hшuшtyшL hi тийшйшр, hi uppnLphшúp, шôgt шитрпшй, ^ЦшJnLphшúp шйâшйg ftlphшйg hi uänign^gä' шnшйg шpôшpnJ, mfaog üfr' щшЦши ршй цришй hfrhq шйк kptgh ht uшpЦшLшqhлришй шй» [1]: -^rnp^ t шp&шüшqphl_, np ^phüg tnLpjrnü úh<? rnju ^rnbnüühpp hp^pbnLjp Цшú hpЦúшuÜJш hü, npnüf uhprnnphü 2ш^кшч4ш0 hü frprnp, rn^^u^üpü" Цшünüühpp u^qpnLÚ gnLgnLÚ hü, np rnpdrnürn^nühpü nL q^rnnLÜühpp щ^т^ шpdш-üшüшü ü^^pшщhmшЦшü шum^fiшüühp^, ÜhnürnqpnLpjnLÜp щ^т^ шnшüg
цш2шпр^, шjЬnLhhmк Ü2^nLÚ t ü^^pшщhmшЦшü шum^fiшüp umrnürnpL ü4шqшqnLJÜ mшp^gШJ^ü 2húp: rnju шúhü^g Цnшhhl^ t, np
rnum^rnftrnj^ Цшpqn4 ш4шЬq4шö ^nphnLpqp" 9hnüшqpnLpJnLÜp, tp к ^tp
щшh4nLÚ ^p nq2 hnqU.np tnLpJшü úh^: b^ шpq]nLÜgnLÚ" йhnüшqp4nLÚ t^ü шüшpdшüühpp: Ujurnhq hшpЦ t nL2шqpnLpJnLÜ qшpйühl_ ú^ 2шт Цшpкnp hшüqшúшüg^. йhnüшqp4nqp щhmg t nLÜhüш npn2 щшmpшumnLpJnLÜ к pbqnLÜrn^nLpjnLÜ UnLpp ^nqnL 2Ünphühpn^ uщшnшq^ü4hlnL hшúшp, к hüpшqph|^ t, np rnjq umшg4hl^g щшpqкühp^ hшúhúшm ti 4hrnp t L^ü^ hшúшщщmщu^шü ^rnmrnphinLpjrnü щшJÚшüühp^ü n^ hшЦшnшЦ: b^ rnjq щшJÚшüühp^g úh^ü ti úшpúü^ к ^шфшhшunL-PJшü ЦшmшphlnLpJnLÜü t [7], npp, ^ü^hu rnhuünLú hüf, ^ щшh4hl: b^ rn^q t щшmfiшnp, np uшhúшü4nLÚ t hщ^uЦnщnu Ühnürnqp^hinL ü4шqшqnLJÜ mшp^gp" 30-^g n^ щш^ш^ b^ rn^u ЦшЬnüü шnшüйüшhшmnLЦ t üpшün4, np шnш2^ü шüqшú hrnj щшmúшhЦhqhgшЦшü ^pш-ЦшЬnLpJшü úh^ uшhúшü4nLÚ t hщ^uЦnщnu^ йhnüшqpnLpJшü ü4шqшqnLJÜ mшp^gщфü 2hú:
frü^ 4hpшphpnLÚ t urnp^rn^rnqühp^ к рш-hшüшühp^ йhnüшqpnLpJшü mшp^gщфü ^üqp^ü, hшpЦ t шüщшJÚшЬnphü Ü2hi, np Цшü ш]1 op^üшЦühp, npnüp qpnLú hü, np к' ршhшüшü, к' uшpЦш4шqp щhmр t i^ühü 27 mшphЦшü^д n^ щшЦшu [2]: Uju ^rnünü^ nLunLÚüшu^pnLpJnLÜp фшumnLÚ t, np ^rn^m^hi tp ü^^pшщhmшЦшü nq2 Цшpqp, npp Цшщ^шй tp hnq^prn^rnü^ úшpúü^ nL ^шфшhшunLpJшü ЦшmшphlnLpJшü faüqp^ü: b^ йhnüшqp4nq^ hnqкnp Цшmшph-inLpjnLÜp щhmр t qpuкnp^^ üшк rnpmrngnLum" dnqn^pq^ ^pш n^ ú^rn^ü mhunqnLpjrnúp, шлк 1unqnLpJшúp шqqhlnL hшúшp, к np rnjprn^rnü hшumшmшЦшúnLpJnLÜ nLÜhüш ^p qnpönLÜh-nLpJшü úhg, úшüш4шЬq np úrnpúürn^rnü phpnLpjnLÜühpü nL mqшJшЦшü фnфn^шúmnL-pjnLÜp öшqpшЦшü hü qшpйünLÚ ip^nLpjrnü nL fi2ÚшpmnLpJшü щш2mnÜJШJ^ü (P. Sfttí., ^. 9);
Ujq u^qpnLÜfp, npü шпЦш tp ^frü Ш-famfr üшfaшщшmpшumшЦшü h^hqhgnLÜ, шпш^1 ^ ^hmf t щшhщшü4hp "np nfamfr fru^^ü h^hgnLÜ (4km., hU. 17-23):
Ъ. шpf. Uhфf-Uшüqhшüp ^pönLÜ t, np ht pfr^D qp^^ü ufarni t к np qpfr^p 2фnphl t ЬЪ к bt qpnLpjnLÜühpp [4]: ^ц^ш^ üшк Ü2nLü t, np «^rnünüf ЪtnЦhuшphшJ» ^ün-ürnfaüpfr dt ^bnüp gnLgnLü t, np frnhrnürnü ^hmf t ifrüfr 30-ш^ш" ^frunLu ^pfrumnufr opfrüшЦn4 [4], urn^rnjü Ü2JШl_ ^ününLÜ ^pqnLÜ hüf. «Чшuä npf fr äbqnipfrLä шäЦшägfrä Цшй fr fafrum hfrrшäцnLpfrLä Ul Цшй püpnäbugfr fr pnäшlnpшg Ul tfmuä äbщlpbшä ü^mfrgfr, Ul Цшй шпшр tp шänLä ppfrurnnäbmj Ul qnpôf tfшmpшpp Ul шщш tfшuä äbщLpbшää fr hшLшmu Цшggt, qшJäщfrufrä pä^mäfr tybqbgfr, щц щ Цшшшpb|шщtu, qfr шЦшüшJnLpbшüp bä hшLшшfä. qшJäщfruLnJä шut qfrp. « Ufrpt" fr hnq fanurnnfaä шnäfrgfrü шп fbq»» [S]: Urnhürnüürnü üh^ ^hüf rnnü^nLü mrnpfrfrnjfrü 2hüfr hrnurnrnmürnü faüqpfrü: b^ hüprnqphifr t, np frü^hu h^fru^n^nufr йhnüшqpnLpJшü, ^jü^hu tl urnp^rn^rnqfr к fшhшüшJfr йhnüшqpnLpJшü щшpшqшühpnLÜ rnnrn^frü шüqшü Urning h^hqhgnLÜ uшhüшü4шö hü ü^frprn^hmrn^rnü шumfrfiшüühpfr ü4шqшqnLJÜ mшpfrfШJfrü 2hühp:
^ш^^ц npn2nLüp, np ühp hhmrnfpfpnLpjrnü ЦfrqшЦhmnLÜ t, ЦшЬnüшЦшü G. UrnhürnbnLüü t. «ЭщишЩ pämpnLpbшüp шpшugbä' tfbg öääqntfp hbпшgbш| JшqqшЦgnLpbät шpbшä. fobumjfrä üfr' щшЦшu fшä q¿bpbfшшuшä шüä, UL hшpuä" fшä qbpЦbшшuшä» [l]: ^rnbnüü frp tnLpJшüp ^P^frü hp^pbnLjp t, npfr шnшÜ2Üшhшm4шöp ^hprnphpnLü t ^uшЦfr fanphpqшЦшmшpnLpJшü шpJnLÜшЦgшЦшü-шqqшЦgшЦшü rnpqhipühpfrü к Цшpqш4npnLÜ t ühp^ü^uü^p^ü faüqfrpp: fru^ ^ünüfr hp^pnpq üшup urnhürnbnLü t шünLuüшgn^ühpfr ü4шqшqnLJÜ mшpfrfШJfrü 2hü: U. OpüшÜJшüü frpш4шgfrnphü ü^mnLÜ t, np ^ünüp 4hpшphpnLÜ t üfrrnjü шpJnLÜшЦgшЦшü-шqqшЦgшЦшü шpqhlpühpfrü, к ^hü hfr2шmшЦ-^nLü шц mfr^fr rnpqhipühp, opfrüшЦ" faüшüfr-ш^ш^ ЦüfшhшJpшЦшü ^rnü npqhqpшЦшü ^hшunLpJшü шpqhLnLÜühp [2]: ^шЬnüшЦшü npn2nLüfrg щшpq t qrnnbnLÜ, np rnünLubnLpjrnü pnLJl_шmph|fr uшhüшü t hrnürnp^nLü jnphpnpq uhpnLÜqp, rnjufrüfü" ^pn^ hü rnünLuürnürnL ünLjü qшщfr üfr npqnL pnnp к üjnLufr önnp ^rnü шл йкшЦhpщüшüp" üfr önnp к üjnLu pnnühpnnp [9]: ^шuЦшüшlnL hrnürnp, ph frü^m. Uufr 1243 p. P. dnqn^nLÜ üüшü npn2nLü ^rnjrng^hg, hшpЦ t nL2шqpnLpJшü шnühL, ph üfrü^. Ü2JШl_ dnqn^p üüшüшmfrщ frü npn2nLüühp hü ^^g^h]; Uju^hu, Unrnfhirn^rnü L^. npn2nLüp [S; 9] urnhürnünLü t ^nppnpq qшpüfr шpqhlp, prnjg uшhüшüüшü üh^ üЦшpшqp4шö opfrüшЦühpfrg
hpUnLÜ t üfrü^. hppnpq qшpüfr rnpqhipp: ^Ш-jng "hpuhu Uhö ЦшpnqfrЦnufrü ("hpuhu U. ^шppк" 353-373 pp.) ^hprnqp^n^ «Uшhüшäf Ul Цшänäf Цшpqfr bffiqbginj Uppnjä bbputufr hшJpшщbшfr hmjng» ^rnünürnfaüpfr frP. ^шünüp [8;9] uшhüшünLÜ t шqqшЦgшЦшü" üfrü^к hfrüqhpnpq qшpüfr rnpqhip: fobqpfrü шnü^4n^ hш2npq hшüqp4шüp Grnhrn^fr^rnüfr 444 p. dn^n^fr npn2nLüü t, npp, fr mшpphpnLpJnLÜ Unrnfh^rn^rnü dn^n^fr L^. npn2üшü, npmh^ Ü2^nLü t шqqшЦgшЦшü ünLjü ^hшunLpJnLÜp, frü^ np Gшhшщfr4шüfr dn^n^fr hfr2JШl ^rnününLü, rn^umh^ humшЦ qp^nLü t n^ ph ^nppnpq, шл hppnpq qrnpüfr шpqhlp [S; 9]: UünLuünLpJшü шpJnLÜшЦgшЦшü-шqqшЦgшЦшü hppnpq qшpüfr шpqhlpfr qpuкnpnLÜühpü шпЦш hü Чш^шqшü Pшphщш2mfr UшhüшüшqpnLpJшü tf. [S] к ^шpmш4fr 786 p. P. dn^n^fr tfQ. ^шЬnüühpnLÜ [S]: Ufrü^ Uufr Ü2JШl dn^n^fr qnLürnpnLüp ЦшЬnüшЦшü rn^u fabqpfrü шüqpшq:шpйhl_ hü üшк "hpuhu GЬnphшlfrü frp «UnL^p pЬqhшüpшЦшü» [lO] ш2faшmnLpJшü üh^ к Ufafrprnp ^n2Ü frp «^шmшumшüшqpffr» UtfP. Цшünüfr hшüш-mhfumnLü [ll]: "prnüf hp^nLuü tl uшhüшühl_ hü ^nppnpq qшpüfr шpqhlp" pnLJLшmphln4 hfrüqhpnpq uhpbqfr шünLuünLpJnLÜp: UшЦшJÜ üpшüg Цшpqшö ^nppnpq qшpüfr шpqhlpp tшЦшЬnphü mшpphp4nLÜ t üшfanpq opfrüшЦühpfrg: Uju^hu, ^rn^ng ^шJpшщhmü nL шü4шüfr 4шpqшщhmp, ^nppnpq uhpüqfr шpqhlp uшhüшühLn4, pnLJl_шmphl_ hü щш^ hp^nL mшpшfiJnL^ ^nnühpfr шünLuünLpJnLÜp, npnüf hp^nL hqpnp pnnühpnnühp ^frmfr ifrühfrü: Ujufrüfü" uшhüшü4hl hü ühpárnünLuürn^rnü pnLJl_шmph|frnLpJшü hhnш4npnLpJnLÜ üfrü^к früühpnpq к mrnuühpnpq шumfrfiшüühp [9]:
UЬqpшqшnüшLn4 ^rnünürn^rnü hhüffrü" фnpйhüf ^hpinLöhi, ph npü tp dnqn^nLü üüшü npn2üшü püqnLÜürnü шühpшdh2mnLpJnLÜp: bü^^hu Ü2hi hüf, dn^n^fr npn2nLüühpfr ühö üшuü шpmшhшJmnLÜ t m4JШl_ dшüшüшЦш2P2шüfr 4шpfnLpшpfhpp к qprnü шnü^4n^ hшpghpp: b^ rn^ü фшump, np ^шJшumшüp Ü2JШl_ dшüшüшЦшhшm4шönLÜ qmü^nLÜ tp n^ frpш^frfiшЦnLÜ, qprnün^ tl Цшpn^ hüf щшJÜшüш4nphl_ ^rnünüfr püqnLÜnLÜp, fшüfr np pшpйp tp ürnhrngnLpjrnü gnLgшüfr2p: b^ dшüш-ürn^fr hpшüшJшЦшüü tp q:шpйhl_ öühjfrnLpjnLÜp ^rnpqrn^npn^, mшpfrfnLÜ шünLuünLpJnLÜp
fapшfanLun^ ophüffr pbqnLÜnLÜp: b^ ш]^ faüqfrpühpp npn2 ^шФп^ Цшpqш4nphlnLÜ üfrm4шö" Цшünüp urnhürnühg ^hghpnpq qшpüfr шpqhlp" pnLл_шmphLn4 jnphpnpq uhpüqfr шünLu-bnLpjnLÜp" "hpuhu öünphrnpL к Ufafrpшp ^n2fr uшhüшüшö üfrü^ 10-pq шumfrfiшüfr pnLJl_шmph-lfrnLpJшü ühpárnünLuürn^rnü Цшщü fr^hgüh^n^ jnphpnpq qшpüfr:
fonuhp^ G. urnhúrnüúrnü hp^pnpq hrnm^rn-ö^ úшu^ü, npp hшumшmnLÚ t фhuшgnL^ к hшpuüшgnL^ 14 к 12 rnrnph^rnü i^ühinL фшump, hrnp^ t Ü2hi, np mшp^pщфü uijq 2húhpp pш4шUшü^ü ü^q hü, prnü^ np qpшüp Цшmшp-]Ш1 fahirnhrnunLpjnLÜ ^hü hüpшqpnLÚ [2]: Пpщhu hrnúhúrnmnLpjnLÜ" hшpЦ t Ü2hi, np "bhpuhu öЬnphшфü ^p «^nL^p püqhшüpшЦшü»-nLÚ urnhúrnünLÚ t фhuшgnL^ 15 к hrnpuürngnL^ 12 mшphЦшü i^ühinL pnLJlшmphlnLpJшü hrnüqrn-úшüpp [10]: fru^ Uu^ dnqn^ Ü2JШl ^bnüp úh^ mшpn4 fr^hgünLÚ t mшp^pщфü 2húp: ^шЬnüшЦшü üúrnürnm^ npn2Úшü hшüq^щnLÚ hüp 9шqш4шü^ 1270 p. dnqn^ ЦшЬnüшЦшü uшhúшüшqpnLpJшü úh^, npp, phк, uшhúшünLÚ t hrnpuürngnL^ 14 mшphЦшü hшuшЦp [12]: ^.hpnÜ2jrnip úhq pnLji t mшl^u ^rnrnrnphpL hqpшЦшgnLpJnLÜp, np Uu^ P. dnqn^ü hш2npqnq mшp^ühpp gnLjg rn^hg^ü фhuшgnL^" 15 mшphЦшü i^ühinL hrnüqrnúrnüp^ шпш^ь üщшmшЦшhшpúшpnLpJnLÜp [9]:
4hp^^ü ^rnünürn^rnü npn2nLÚp, np^ü hшpЦ
hüp hrnúrnpnLÚ шЬqpшqшnüшl unLjü hnq^öfr
2P2шüшЦühpnLÚ, dn^n^rn^rnü dfc. UшhúшünLÚü tp, npü nLqq^rnö tp pbqqhú hhphm^nuühpfr ^шЬnüp gnLgnLÚ t. «Ьшfa ршй qmju hi jmnmp ршй qшtítüü qmju hüf hnqhmghm¡ mnmpft mkpmjftü ^hpünj hi ^op ftipnj Чттшйфщ! hi mühümjü ft2famümgü, hi pmümqpmüop pmümqphm¡ jmühühgniü tfhpmj, np oqümtymü ftüftü htyhqhgmj, hi jmühümjü rnhqft' ft ûhô hi ft jft2ngmtfmq qühü
ft цшpщшu, ft ршцшр, hi qftiqu, ft phpqu, hi jmqmpmtyu, hi qmüophü Jft2ngшuшgü, qшumnLÔnJ pmptynrpftiü 2mpân^uû, hi qmüühph¡ft шüoptüuü, np шüшpqhü qhшLшшuü, qurnhqônq, qtyüniüp, qhph2mmty, qpmhmümj, qphpшü, qhphu, qqhphq-йшй, hi qmji qшJuщftuftu qünp pnLuhшl pftu^, qш|üщftuhшgü q¡hqniuü hшmghü, hi Цшй ômôtyhughû hi \mp ft ühpu шôghü, hi ümfammmüop ft 2nip2 шôghü op üft, hi purn qnjftü шnLqшüu mnghü, hi jm^pmmu rnmjghü» [1]: ^rnbnü^ pn^^rn^.!^ püünLpjnLÜp U. UnLp^rnuirnü^ü hrnüqhgünLÚ t rnjü úmrnóúrnü, ph щhmnLpJnLÜü nL h^hqhg^ü rnüfaürnjnphü hhmшщüqnLÚ tfrü hшuшpшЦnLpJшü hhqшфn^шЦшünphü mprn-úrnqp^rnó mrnpphp^ü [5]: ^rnbnüü rnpárnürn-qpnLÚ t, np dnqn^frg qhn 2шт шпш? h^hqhgrn^rnü fofarnünLpjnLÜühpü uijq hшpgp qphi tfrü ^hpnLÚ U. pшqш4np^, knurnrnüq^ü pшqш4npшhnp к pninp ^2faшüühp^ шпш^ к üpшüg^g щшhш2hl hü щшJpшphl hhphm^nuühp^ qhú [5]: ^шúшйшJÜ ^rnünü^" hhphm^nuühpü шüшum4шö hшJhnJnцhühp hü, npnüp шпш^ hü phpnLÚ Uurnön qrn^pnLjpp, uppшщ^цöühp hü, npnüp hшJhnJnLÚ hü hrn^rnmp, Upшp^ü, ú^prnnLpjnLÜp, hph2mшЦ^ü, pшhшüщфü, phpшüp, qhúpp, 2frpfrúp [1;5]: ^rnp^
t шüщшJÚшü Ü2hi, np hrn^rnm шüшpqhlp úhq hrn^rnü^ hшJ ú^ürnqrnpjrnü hшuшpшЦшpqhpnLÚ bnp hpкnLJp t: fru^ 4hpnÜ2JШl шü-pшph4шppnLpJnLÜühp^ 2шppnLÚ mшpшЦnLuhф t uijü, ph hpp Ü2^rnö t «шüшpqhl qumhqönq», n\ú ü^rnrn^ nLÜ^, ^ш"Jp UurnönLÜ, ph" Hpqfr UurnönLÜ [13]: bph ^nupp ^p^urnnu^ úшu^ü t, шщш üpшü rnürnpqhpL hpкnLJpp bnp ^tp, pшü^ np qrn Цшpnq t^ü шühl, op^ürn^, pninp rn^ü hhpй4шöühp^ nL rnqrnüqühp^ únlnpJШlühpp, n^php úhpdnLÚ t^ü üprn шum4шönLpJnLÜp,
^ü^щhu üшк mшpшöш2p2шü^ úrnhúh-qшЦшüühpp, npnüp qш шünLÚ tfrü шp2ш4шüpühp^ dшúшüшЦ [13]: Urn^rnjü hpp ЦшpqnLÚ hüp 9шqш4шü^ 1270 p. h^bqhgrn-dnqn^^ «Uшhúшüp»-^ ürnfarnprnüp, шnü^4nLÚ hüp hhmкJШl ^pnqnLpjnLÜp. «... шпш1^ шüpшLhfi üh^^mif hi ¿шpш¿шp hhpànrmôntfp, np ршй qmüihümjüj hhpànrmô ¡h^ft t, üftüfa qmju qft ânqntfntfp üqntfhmi hü ¿mpmqnjü ^niügümmnipü, np qmüihümjüj ünnmghmi ühqp hi ¿mpftp jft2h шшй jUumntdnj hph2mmtymg hi pn¡npftg uppng, hi qnqmgnighü qmpmpmôu Uurnniônj hi qmp2h¡ft hi qmqftp hnqntf ¡üniü qhptyftp» [14]: Uu^rnöfrg ^rnpnq hüp hüprnqphi, np «rnürnpqhi qurnhqönq» шpmшhшJmnLpJnLÜp ^hprnphpnLÚ t ^rnjp UurnönLÜ: b^ urn шüüш^шqhщ hp^L^ tp, npp fanpp tp rnüqrnú fr. qшp^ шum4шöшúhpdnqшЦшü hшuшpшЦшpq^ü:
fenuhin^ ^ünLÜpp hшJhnJhlnL úrnu^ü" Цшpnq hüp шuhl, np qrn ЬnLJÜщhu ünp hpкnLJp ^tp: -^rnp^ hüp hшúшpnLÚ üшк Ü2hi, np dnqn^p 2шт ^^urn щшm^dühp t urnhúrnünLÚ. ihqnLÜ ^rnphi Цшú rnjü 0шЦЬ1, lшp шügЦшgühl nL úh^ op üш^шm^üpn4 igühi [5]: b^ rn^u шn^p4 U. OpúшÜJшüp qpnLÚ t. «Цщ fafturn optüpp, np ftp püniphmüp mphih¡hmü faurnniphmüg üümünipftiüü niüft, mihft mphiünimfft ütp utyumô hmimmmpüümtymü faurnniphmüg tärnhin^nipftiü щШр t йЦшштр» [2]: "búrnürnm^ ^rnbnürn^rnü np^úrnü шЦшüшmhuü hüp i^ünLÚ Uúpшm ^nLbqumrnpi^ «^шmшumшüшqpp^» ^Q. Цшünüp püühi^u, nprnhq úшuüш4npшpшp шu4nLÚ t. «^muü np qUumtfmô hmjhnjt Цшй mümpqb» [15], hüprn^rn t úшh4шü: ^шpnq hüp hoprn^gü^, np Uu^ 1243 p. P. dnqn^fr dfc. ЦшЬnüp ^ rn^hi ^p gшüЦшl^ шpq]nLÜpp, к únrn hp^nL mшuüшÚJшЦ шüg ^pkfrü üúшüшm^щ Цшünü t hшumшmhl Uúprnm ^nLЬqumшplp:
Uúфnфhln4 к 4hpnphpJШl^g hqrn^rngnLp-jnLÜ шühln4" щhmp t 2h2shüp dnqn^^ qnLÚшpúшü h^úüшЦшü щшmfiшnühpp, pninp ^rnbnüühp^ pЬqhшünLp pn4шüqшЦnLpJnLÜp: Uju dnqn^ hpш4^pnLÚp hpшúшJшЦшü tp к шüfanLuшфhф: ^шünüühpü шpmшhшJmnLÚ t^ü
шфш! dшüшüшЦш2P2шüfr Цhügш^ш4шpnLpJnLÜü nL dn^n^pqшЦшü ^rnpfnLprnpfhpp:
U2faшmшüfp qphifru hшüqhgfrüf hhmкJШl hqprn^rngnLpjnLÜühpfr.
1. Uufr 1243 p. P. dnqn^nLÜ püqnLÜ^hg йhnüшqp4n^ühpfr ü^rnqrnqnLjü mшpfrfШJfrü 2hüfr hшumшmüшü npn2nLÜp, npp, ühp hrnünqürnüp, hшJ щшmüшhЦhцhgшЦшü frpшЦшЬnLpJшü üh2 Цшmшp4hg шnш2frü шüqшü,
2. b^hg^hg ühpйшünLuüшЦшü ^hшunLpJшü шpqhLnLÜp. ühp^rnjrngpfrüf üüшüшmfrщ шц ^ünüühpfr hшumшmüшü ^rnmünLpjnLÜp üfrü^. Ü2JШl dn^n^fr qnLÜшpnLÜp:
3. Gbqqö^hg dnцn4шЦшü G. ^ünüfr hrnu-mшmüшü шühpшdh2mnLpJnLÜp к mpшüш-prnümpjnLÜp: "Ь^ш^ ^^üp uшhüшЬmLÜ tp üшк шünLuüшgn^ühpfr ü4шqшqnLJÜ mшpfrfШJfrü 2hü:
4. 4hp2frü ЦшünüшЦшü npn2nLÜp, npp фnpàhgfrüf üшüpшüшuü ühpЦшJшgühl_, 4hpшphpnLÜ tp hhphmfr^nuühpfrü, npnüf huLjhnjnLÜ tfrü hш4шmp, rnprnp^frü, ü^pmnLpjnLÜp, hph2mшЦfrü, fшhшüшJfrü к rnjiü: Uш 2шш шpqшhшmh|fr hpкnLJp tp, npp pbnpn2 ^tp üшк fr. qrnpfr шum4ш-öшühpdшЦшü hшüшJшpqfrü: -hphmfr^nu-ühpfr hшüшp uшhüшü4hgfrü 2шш fafrum щшmfrdühp:
4hpumfrü шpйшüшqphüf, np Uufr 1243 p. P. dnqn% ^rnp^prnqni^ dnqn^ühpfrg tp n üfrrnjü kfrifr^jrnü dшüшüшЦш2P2шüfr, шл_к püqhшüpш-^hu -^jng h^h^hgnL щшmünLpJшü mhuшü^JnL-üfrg, npp üfrü^ opu ^fr hüpшpЩhl hшüшpn4шüqшЦ nLUnLÜÜШufrpnLpJnLÜÜhpfr :
QÜШJШÖ dn^n^frü ühpЦшJшgnLgfr^ühp ^rnjfrü üfrrnjü ^fr|fr^JШü -ШJШumшüfrg, uшЦшJÜ ^.rnpq.rnü Up^igfr üфpшЦp ЦшünüшЦшü npn2nLÜühpp phphg Up^^rnü -шJшumшü к umшgш4 mhqfr fr2faшüühpfr, h^fru^n^nuühpfr, 4шüшhшJphpfr umnpшqpnLpJnLÜü nL hшüшйшJÜnLpJnLÜp" ШJqщfrun4 dn^n^frü phphp^ hшüшhшJЦшЦшü hn^^ [2]1: Uju dn^n^fr шnшüйüшhшmЦnLpJnLÜü ШJÜ t, np ШJÜ frp npn2nLÜühpn^ gnLjg t mшlfru шфш! dшüшüшЦш2P2шüfr pшgшuшЦшü к qpшЦшü ^n^ühpp к шpmшgщnLÜ Ü2шЦnLpшJfrü qfrüшqfröp:
Oqmшqnpй^шö и^qЬшqpJnLpЬhpl к (Ппи^шЬтрриЬ guíili
1. ^^ш^пи ^шЬЙш^Ьд^, ^шшúnLpfrLÜ -uyng,
^ Uh]frf-0hшü2шühшüfr, bpкшü, i96i,
2. 0|iiïuiiijiiiii. UqqшщшmnLÚ, hm. P., U. b2#uiöfrk 200i, u. 1893:
3. U. чтПпиЫфщшй, -uyng h^hqhgfrü 2P2rnünLÚ, bpкшü, 2020,
4. Ъ. шpp. Uhllp-&шЬqhшЬ, -uing h^hqhgrn^rnü frpuLUnLfrfp, U. b2#uiöfrk 2009,
5. U. и^р^шщшЬ, kfrifr^fruijfr hшJ^ш^шü щhmnLpJшü к frpш4nLÜffr щшшúnLpJnLÜ, (XI-XIV qrnphp), bpкшü, 1978,
6. U. ^шй^пушЬ, Uufr 1243 p^^üfrü mhqfr nLÜhgrnö h^hqhgш^шü dnqn^fr к ^ün^^ü npn2nLÚühpfr щшшúnLpJnLÜfrg, «Sшphqfrpf шuш-4шöшpшünLpJшü», bpкшü, 20i5,
7. U. Sbp- Ц^рЬцшЬ, -^ШJШuшшÜJшg шnшfhlш^шü h^hqhgnL fpfrummühш^шüp, U. b2Üfrrnöfrk 2007,
8. «^шЬnЬшqlpp -<mjng», hm. U., Ч. -<rn^npjrnüfr, bpкшü, 1964,
9. ^шциприЬ, UúnLuünLpjшЬ шpJnLÜш^gш^шü-шqqш^gш^шü шpqh]gühpp, «Ь2Úfrшöfrü» шúuшqfrp, 20i8, tf.,
10. "bbputu СЬ^пиф, ßmqp püqhшüpш^шü, U. b2üfruiöfrk 1865,
11. ^n2, 4-frpf ^шшшuшшüfr, fo. ß-npnujrnüfr, bpкшü, i97i,
12. «9шqш4шüfr dnqn^p к frp ^шünüfp», шпш-2rnprnüp к pшpqúшünLpJnLÜp" U. UfafrpшpJШüfr, -uij шuш4шöшpшü, b., 20i3,
13. U. UшЬnL^шpJшЬ, UumnLÖшúшpшш^шü hphLnjp hшJng üt2 tf^- qшpnLÚ, -ШJ^шqJШü hшJш-qfrmrn^rnü hшüqhu, PhjpnLp, 20i7,
14. ^шpbqlЬ Вп^иЬфЬшЬд, Qшqшlшйfrg Чшqшp2шщшш,i9i3,
15. Щршт ищшпшщЬш, ^шшшuшшüшqfrpf, bpкшü, 1958.
Сдана/^шйпйф} 119.0S.2020 Рецензирована/Q•pшfanuфl t" 22.0S.2020 Принята/täqniä^bi t" 24.0S.2020
1 Uü^шф hhшшfpfpш^шü t rnjü фшuшp, np Чшpqшü UpthignL «Sfrhqhpш^шü ^rnmümpfriü» Ш2faшшnLpJШü üh2 np^t hfrçrnmrnlinLÙ Ü2JШ]_ dnqn^fr qmLtíшptíшü
tíшufrü: