CC BY
0РЕЗЕРВУАРЛАРДЫЦ ТОТТАНУДАН ЗАЦЫМДАНУЛАРЫН ДЕФЕКТОСКОПИЯЛАУ НЭТИЖЕЛЕР1Н ТАЛДАУ
БЕРДЫМ¥РАТ АЛДИЯР Н¥РЛАН¥ЛЫ
магистрант Батыс ^азакстан инновациялык-технологиялык университетi, ^азакстан
Республикасы, Орал к.
Андатпа: Жумыста резервуарлардыц тоттанудан зацымдануларын дефектоскопиялау нэтижелер1не талдау жург1зтд1 Резервуар цабыргасыныц б1ртш1 белдеушц бшктт бойынша тоттану ацауларды белу гистограммасы жасалды, сондай-ац тоттанудан зацымданулардыц мэтн терецдт бойынша белу царастырылды.
Kmmmi свздер: Резервуар, берттщ техникалыц диагностика, ацау, тоттану.
Abstract: The paper analyzed the results of flaw detection of corrosion damage to tanks. A histogram of the distribution of corrosion defects along the height of the first chord of the tank wall was constructed, and the distribution of corrosion damage values along the depth was considered.
Key words: Tank, strength, technical diagnostics, fault detection, corrosion.
^аз1рп уакытта берштшке есептеу кезшде резервуардьщ кернеу-деформацияланган жагыдайын багалау Yшiн резервуардыц барлык кабыргасыныц калыцдыгы диагностика кезшде аныкталган ец терец тоттанган акаудыц шамасына азайтылады. Мундай шаралар конструкцияныц берштш корын камтамасыз ету Yшiн кабылданган, бул кабыргадагы кернеу децгешн азайтуга мYмкiндiк бередi, бiрак, ез кезепнде, жендеуге арналган негiзсiз шыгындар айтарлыктай улгаяды.
Техникалык диагностика нэтижелерiн талдай отырып, тоттанган акаулардыц кеп белш резервуар кабыргасыныц тYбiнде, бекiтпе тшсшде жэне бiрiншi белдеуiнде орналасканы аныкталды. ЭртYрлi эдеби дереккездерде, мысалы [1], бул мынадай себептермен тYсiндiрiледi: туптщ ауданында тауарлык судыц болуы, статикалык электр ерiстерiнiц болуы, сульфатты калпына келтiретiн микроорганизмдердiц биологиялык белсендiлiгi жэне т.б. Резервуарлардыц бiрiншi белдеуiнiц бшктт бойынша тоттану акауларын белудiц курылган гистограммасы (1-сурет) керсетiлген, олардыц негурлым кеп мелшерi кабырга мен туб косындысы жанында шогырланатынын, ал одан 20 см кашыктыкта iс жузшде кездеспейтiнiн керсетедi.
1-сурет. Резервуар кабыргасыныц бiрiншi белдшнщ биiктiгi бойынша тоттану акауларды белу гистограммасы.
Деректердщ езгеру YPДiсiн сипаттау жэне болжамныц мiндеттерiн талдау мYмкiндiriнiц болуы Yшiн гистограмма функциясымен сипатталады. Функция Yшiн езгерiс сызыгы мэндершщ накты деректерге жакындыгын керсететш жэне 0-ден 1-ге дейiнгi мэндердi кабылдай алатын аралас корреляция ^2) квадраты аныкталады. Мэн 1-ге жакын болган кезде езгеру сызыгы шындыкка негурлым сэйкес келедь 1-суретте у = - 60,791п (х) + 232,92 функциясымен сипатталган езгеру сызыгыныц R2 = 0,929 мэш бар, бул есептiк сызыктыц деректермен жаксы сэйкестiгiн керсетедi.
Тоттану акаудыц кабырга калыцдыгыныц кандай да бiр аралыгына тYсу ыктималдыгын аныктау Yшiн [2] уксас деректердi статистикалык ецдеу орындалды. Резервуар кабыргасыныц закымдалган белшшц барлык калыцдыгы 0,3 мм аралыкка белiнедi (1-кесте). Техникалык диагностика деректерш талдай отырып, резервуардыц тоттанудан закымданулары терецдшнщ енгiзiлетiн мэндершщ кандай да бiр аралыгына (w) тYсу жиiлiгiн есептеу жYргiзiледi. Деректердi енпзу аякталганнан кейiн енгiзiлген эксперименттiк мэндердщ жалпы саны есептеледi, Содан кешн окиганыц басталу ыктималдыгына (Рх) сэйкес келетш интервалга (w/n) тYсу жишп жэне кейiннен ыктималдыкты белудщ интегралдык кисыгын куру Yшiн кажеттi жинакталган жиiлiк есептелдi.
Рх окигасыныц басталу ыктималдыгы келесi формула бойынша есептеледг
Рх= w/n (1)
Барлык усынылган iрiктеме Yшiн алынган Рх мэндершщ сомасы ыктималдык тыгыздыгы деп аталады жэне келесi ернекпен айкындалады:
PXi
¿+1
+ PXi (2)
мундагы, Pxi+1 - акаудыц (i + 1) аралыкка TYcy ыктималдыгы; Pxi - акаудыц (i) аралыкка TYcy ыктималдыгы; wi+1 - тусу жиiлiгi (i+1);
n - экcперименттiк мэндердiц жалпы саны, бiрлiк.
1-кесте. Тоттанудан закымданулардыц мэн1н терецдiгi бойынша белу.
Салыстырмалы белгiлер, мм Тусу жшлш (w) Салыстырмалы жишк, (w/п)-100, % Окигалардыц болу ыктималдыгы (Рх)
0,6-0,9 304 11,6 0,115
0,9-1,2 211 8,0 0,080
1,2-1,5 148 5,6 0,056
1,5-1,8 132 5,0 0,050
1,8-2,1 111 4,2 0,042
2,1-2,4 127 4,8 0,048
2,4-2,7 123 4,6 0,046
2,7-3,0 136 5,1 0,051
3,0-3,3 115 4,3 0,043
3,3-3,6 100 3,8 0,038
3,6-3,9 99 3,7 0,037
3,9-4,2 86 3,2 0,032
_ wi+1
n
4,2-4,5 90 3,4 0,034
4,5-4,8 83 3,1 0,031
4,8-5,1 76 2,8 0,028
5,1-5,4 67 2,5 0,025
5,4-5,7 48 1,8 0,018
5,7-6,0 56 2,1 0,021
6,0-6,3 21 0,8 0,008
6,3-6,6 18 0,7 0,006
6,6-6,9 8 0,3 0,003
6,9-7,2 13 0,5 0,004
7,2-7,5 16 0,6 0,006
7,5-7,8 6 0,2 0,002
7,8-8,1 3 0,1 0,001
8,1-8,4 2 0,07 0,0007
8,4-8,7 5 0,2 0,002
8,7-9,0 3 0,1 0,001
9,0-9,3 1 0,03 0,0003
Kipy терецдш бойынша тоттану акдуларды белу гистограммасы (2-сурет).
450 400 350 300 м 250
ма
| 200
i 150
£
& loo <
50 0
Сурет 2. Ену теревдш бойынша тоттану акауларды белу гистограммасы.
Алайда 2-суретте усынылган акаулардыц барлыгы жарамсыз болып табылмайды жэне жендеуге жатады. [3] сштемеге сэйкес резервуар кабыргасы калывдыгы ею шаманыц: берiктiкке жэне орныктылыкка есептеумен айкындалган шект руксат етiлген кальщдьщтан немесе номиналды (жобалык) калывдыктан кем болмауы тиiс.
[4] сiлтемеде сакталатын шикi мунай металл конструкцияларыныц тоттанудан закымдану жылдамдыгы жылына 0,05-тен 0,5 мм-ге дешнп орташа агрессивт ешм болып табылатыны керсетiлген. Сонымен катар [5] мунайдыц курамында ерiген химиялык элементтерi бар тауарлык су бар екеш белгiлi. Сондыктан тауарлык судыц тоттану жылдамдыгына эсерiн багалау кажет.
| 1
1
ш ш WM i
f§: j
У = -104,41n(x) + 3' 18,64
йЩ ШШ к. щ шж j I V - 0,936( t r 'T" 5 i
ш | .."7 - ШЯШ W шш,
Щ-) [Щ Ш ш mii> -
^ортындылай келе, дефектоскопиялык статистикалык талдау нэтижелерi бойынша
акаулардыц терецдiгiн олардыц шартты диаметрiмен жэне биiктiк орналасуымен
байланыстыратын тэуелдiлiктер алынды.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1.
1. Фоменко Д.С. Прочность стальных вертикальных циллиндрических резервуаров, подверженных коррозионному износу. Дис. канд. техн. наук. - Днепропетровск: 1988.
2. Тарасенко А.А. Методы ремонта элементов конструкций стальных вертикальных цилиндрических резервуаров после длительной эксплуатации. Ведомственная инструкция / АООТ «Сибнефтепровод». - Тюмень, - 1997.
3. РД 08-95-95 Положение о системе технического диагностирования сварных вертикальньгх цилиндрических резервуаров для нефти и нефтепродуктов. -М .: ГУП "НТЦ "Промышленная безопасность", 2002.
4. ГОСТ 31385-2008 Резервуары вертикальные цилиндрические стальные для нефти и нефтепрод)чстов. Общие технические условия. - М.: Стандартинформ, 2008.
5. Хоперский Г.Г. Исследование напряженно-деформированного состояния стенки резервуара при неравномерных осадках основания. Диссертация на соискание ученой степени кандидата технических наук. - Тюмень: ТюмГНГУ, 1998. - 197 с.
