EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH
Innovative Academy Research Support Center IF = 7.899 www.in-academy.uz
ARTICLE INFO
HYGIENIC PREVENTIVE MEASURES AND THEIR EFFECTIVENESS D.G. Abdullaeva1 M.A. Khusanova2
xDoctor of Medical Sciences, Associate Professor at Tashkent Medical
Academy
independent PhD candidate at the Military Medical Academy of the Armed Forces of the Republic of Uzbekistan, Senior Lecturer at the NonGovernmental Higher Educational Institution
«ALFRAGANUS UNIVERSITY» https://doi.org/10.5281/zenodo.14868968
ABSTRACT
Received: 05th February 2025 Accepted: 12nd February 2025 Online: 13rd February 2025
KEYWORDS Hygienic prevention, personal hygiene, adolescent health, healthy lifestyle, medical examination, hygiene
education.
This study analyzes the effectiveness of hygienic preventive measures among 12-16-year-old adolescent boys living in the Shaykhontohur and Mirzo-Ulugbek districts. During the research, students' knowledge of personal hygiene, their daily habits, and their health status were examined. The results indicated that adolescents who maintained a high level of personal hygiene experienced fewer health issues. Specifically, habits such as handwashing, brushing teeth, and regular showering played a significant role in reducing skin diseases, oral health problems, and respiratory infections. Based on the findings, recommendations were developed to enhance adolescents' hygienic awareness and practical skills.
ГИГИЕНИЧЕСКИЕ ПРОФИЛАКТИЧЕСКИЕ МЕРЫ И ИХ ЭФФЕКТИВНОСТЬ
Д.Г. Абдуллаева1 М.А. Хусанова2
хДоктор медицинских наук, доцент Ташкентской медицинской академии Самостоятельный соискатель (PhD) Военно-медицинской академии Вооружённых Сил Республики Узбекистан, старший преподаватель негосударственной высшей образовательной организации «ALFRAGANUS UNIVERSITY»
ARTICLE INFO
https://doi.org/10.5281/zenodo.14868968
ABSTRACT
Received: 05th February 2025 Accepted: 12nd February 2025 Online: 13rd February 2025
KEYWORDS Гигиеническая
профилактика, личная гигиена, здоровье
подростков, здоровый образ жизни, медицинский осмотр, гигиеническое образование.
В данном исследовании проанализирована эффективность гигиенических профилактических мер среди мальчиков-подростков в возрасте 12-16 лет, проживающих в Шайхантахурском и Мирзо-Улугбекском районах. В ходе исследования изучены знания учащихся о личной гигиене, их повседневные привычки и состояние здоровья. Результаты показали, что у подростков с высоким уровнем соблюдения личной гигиены заболевания встречаются реже. В частности, такие привычки, как мытье рук, чистка зубов и регулярный прием душа, играют
EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH
Innovative Academy Research Support Center IF = 7.899 www.in-academy.uz
важную роль в снижении кожных заболеваний, проблем полости рта и простудных заболеваний. На основе полученных данных разработаны рекомендации по повышению уровня гигиенических знаний и формированию практических навыков у подростков.
ГИГИЕНИК ПРОФИЛАКТИКА ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ ВА УЛАРНИНГ
САМАРАДОРЛИГИ Д.Г. Абдуллаева1 М.А.Хусанова2
хТошкент Тиббиёт Академияси тиббиёт фанлари доктори, доцент 2узбекистон Республикаси Куролли Кучлари х,арбий тиббиёт академияси (PhD) мустацил изланувчиси, Нодавлат олий таълим ташкилоти «ALFRAGANUS UNIVERSITY» катта уцитувчиси https://doi.org/10.5281/zenodo.14868968 ARTICLE INFO ABSTRACT
Ушбу тадцицотда Шайхонтоуур ва Миробод туманларида истицомат цилувчи 12-16 ёшли усмир угил болалар орасида гигиеник профилактика чора-тадбирларининг самарадорлиги таулил цилинди. Тадцицот жараёнида уцувчиларнинг шахсий гигиенага оид билимлари, кундалик одатлари вауларнинг соглиц уолати урганилди. Натижалар шуни курсатдики, шахсий гигиенага риоя цилиш даражаси юцори булган усмирларда касаллик уолатлари камроц учрайди. Хусусан, цул ювиш, тиш ювиш ва мунтазам душ цабул цилиш каби одатлар тери касалликлари, огиз бушлиги муаммолари ва шамоллаш уолатларини камайтиришда мууим ауамият касб этади. Тадцицот натижаларига асосан, усмирлар учун гигиеник билимларни ошириш ва амалий куникмаларни шакллантириш буйича тавсиялар ишлаб чицилди.
Кириш. Гигиеник профилактика - тиббиёт ва соглицни сацлаш сох,асида мух,им урин тутувчи йуналишлардан бири булиб, касалликларнинг олдини олиш ва ах,оли саломатлигини яхшилашга царатилган чора-тадбирларни уз ичига олади. Бу усул нафацат шахсий гигиенага риоя цилишни, балки жамоатчилик саломатлигини сацлаш учун амалга ошириладиган тадбирларни х,ам цамраб олади. Х,ар бир жисмоний шахснинг гигиеник одатлари жамоат саломатлигига тугридан-тугри таъсир цилади, шу сабабли, гигиеник профилактика борасидаги тадцицотлар долзарб ах,амият касб этади (World Health Organization [WHO], 2021).
Received: 05th February 2025 Accepted: 12nd February 2025 Online: 13rd February 2025
KEYWORDS Гигиеник профилактика, шахсий гигиена, усмирлар саломатлиги, соглом
турмуш тарзи, тиббий курик, гигиеник таълим.
é
Ws,
Туман Кул ювиш Тиш ювиш Душ кабул килиш Кир кийим киймаслик
Шайхонтохур 87% 72% 65% 78%
Миробод 91% 79% 71% 82%
Жадвал маълумотларига кура, ;ул ювиш буйича Миробод тумани усмирлари (91%) Шайхонтохур тумани усмирларига (87%) Караганда бироз яхши натижа курсатган. Тиш ювиш курсаткичлари х,ам Мирободда ю;ориро; (79%га 72%). Душ ;абул ;илиш ва кир кийим киймаслик борасида х,ам Миробод тумани усмирлари бироз ю;ориро; курсаткичларга эга.
Тиббий курик натижаларига кура, асосий касалликлар гигиеник одатларга риоя ;илмаслик билан богли; эканлиги ани;ланди. 2-жадвалда усмирлар орасида учрайдиган умумий касалликлар келтирилган.
é
Ws,
2-жадвал. Гигиеник профилактикага боFлик; касалликлар (%)
Туман Тери касалликлари OFM бушл^и муаммолари Йутал ва шамоллаш
Шайхонтохур 23% 31% 27%
Миробод 18% 24% 21%
Жадвал натижаларига кура, Шайхонтохур тумани усмирларида тери касалликлари (23%) ва огиз бушлиги муаммолари (31%) Миробод туманига нисбатан купроц учрайди. Бу, уз навбатида, кундалик гигиеник одатларга етарлича амал цилинмаслиги билан боглиц булиши мумкин.
Тахлиллар шуни курсатадики, шахсий гигиенага риоя цилиш даражаси юцори булган усмирларда касалликлар камроц учрайди. Бу эса гигиеник профилактика чора-тадбирларининг ахамиятини янада тасдицлайди. Тадцицот натижалари шуни курсатадики, усмирлар орасида гигиена хацидаги билимларни ошириш ва амалий куникмаларни кучайтириш орцали уларнинг умумий соглиц холатини яхшилаш мумкин.
Хулоса. Ушбу тадцицот натижаларига кура, гигиеник профилактика усмир угил болаларнинг умумий соглиц холатига сезиларли таъсир курсатади. Шайхонтохур ва Миробод туманларидаги 12-16 ёшли усмирлар уртасида утказилган тахлиллар шуни курсатдики, шахсий гигиенага риоя цилиш даражаси юцори булган уцувчиларда тери касалликлари, огиз бушлиги муаммолари ва шамоллаш холатлари анча камроц учрайди. Тахлиллар шуни курсатдики, цул ювиш, тиш ювиш ва душ цабул цилиш каби кундалик гигиеник одатлар юцори булган усмирларда касалликлар камроц учрайди. Масалан, Миробод тумани усмирларида цул ювиш курсаткичи 91% булса, Шайхонтохур туманида бу курсаткич 87% ни ташкил цилди. Гигиеник профилактикага етарлича эътибор берилмаган холларда, айницса, огиз бушлиги касалликлари ва тери муаммолари куп кузатилди. Жумладан, Шайхонтохур тумани усмирларида огиз бушлиги касалликлари 31% ни ташкил этган булса, Миробод туманида бу курсаткич 24% ни ташкил цилди. Усмирлар орасида гигиена хацидаги билимларни ошириш ва амалий куникмаларни кучайтириш соглом турмуш тарзини шакллантиришда мухим роль уйнайди. Бу борада ота-оналар, мактаб маъмурияти ва тиббиёт мутахассислари хамкорликда иш олиб бориши керак. Тадцицот натижаларига асосан, цуйидаги чоралар амалга оширилиши лозим: усмирлар учун гигиенага оид уцув дастурларини кучайтириш, мактабларда мунтазам тиббий куриклар ташкил этиш, гигиеник одатларни шакллантириш учун ота-оналарнинг билимини ошириш.
Умуман олганда, тадцицот натижалари гигиеник профилактиканинг ахамиятини янада тасдицлайди. Усмирлар уртасида гигиеник билимларни ошириш ва уларни кундалик хаётга татбиц этиш орцали жамоат саломатлиги яхшиланиши мумкин.
References:
1. Brown, A., Green, C., & White, E. (2019). Public health and hygiene education strategies. Oxford University Press.
2. World Health Organization. (2021). Hygiene and public health: Global strategies and implementation. WHO Press.