CC BY
24Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
GIDROGENLOVCHI KATALIZATORLAR MODIFIKATSIYALOVCHI QO'SHIMCHALARINING TASHUVCHILAR VA FAOL KATALIZATOR MARKAZLARI STURKTURASIGA TA'SIRI
Farhod Kamolovich Davronov
Buxoro muhandislik-texnologiya instituti
Sadulla G'aybullayevich Toshev
Buxoro muhandislik-texnologiya instituti
Ozoda Baxronovna Axmedova
Buxoro muhandislik-texnologiya instituti
Saidjon Abdusalimovich G'aybullayev
Buxoro muhandislik-texnologiya instituti E-mail: saidxontura@mail .ru
ANNOTATSIYA
Mazkur maqolada gaz kondensati asosida olinadigan yoqilg'ilami nordon komponentlardan tozalash usullari, gidrogenizatsion jarayonlar katalizatorlari turlari va ularning qiyosiy tavsiflarining tahlili bayon qilingan.
Kalit so'zlar: gidrogenizatsiya, oltingugurtli birikmalar, katalizator, katalizator tashuvchilari, katalizator faol moddasi, katalizator modifikatsiyasi, oltingugurtsizlantirish chuqurligi.
EFFECT OF HYDROGENCYING CATALYSTERS ON MODIFICATION APPLICATIONS ON THE STRUCTURE OF CARRIERS AND ACTIVE
CATALYSTER CENTERS
ABSTRACT
This article describes the methods of purification of fuels based on gas condensate from sour components, the types of catalysts for hydrogenation processes and the analysis of their comparative characteristics.
Keywords: hydrogenation, sulfur compounds, catalyst, catalyst carriers, catalyst active substance, catalyst modification, desulfurization depth.
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454
Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
KIRISH
Gidrotozalash jarayonlarida alyumokobal'tmolibdenli (AKM) yoki alyumonikel' molibdenli katalizatorlar qo'llanilib ularga turli qo'shimchalarni kiritadilar.
Sanoatda qo'llaniladigan alyumokobal'tmolibdenli katalizator yuqori tanlash qobiliyatiga ega. Uning ishtirokida S-S bog'larning o'zilishi yoki aromatik halqalarning to'yinish reaksiyalari deyarli sodir bo'lmaydi. S-S bog'larning o'zilish reaksiyalarida katalizator yuqori faolligi va yaхshi termik barqarorligi bilan harakterlanadi. SHu sababli o'zoq хizmat muddatiga ega. Bu katalizatorning muhim afzalligi uning potensial katalitik zaharlarga barqarorligidir. Bundan tashqari katalizator to'yinmagan birikmalarni to'yintirish, uglerod-azot, uglerod-kislorod bog'larning o'zilish reaksiyalarida maqul faollik bilan farq qiladi va amaliyotda barcha neft fraksiyalarini gidrotozalash uchun qo'llaniladi.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Alyumonikel' molibdenli katalizatorning to'yinmagan birik-malarni to'yintirish reaksiyalarida faolligi kamroq, ammo aromatik uglevodorodlarni to'yintirish jihatidan (AKM ga nisbatan 10-50 % ga ko'p) va azotli birikmalarni gidrogenlash jihatidan (AKM ga nisbatan 10-18 % ga ko'p). Shu bilan birga u o'zining dastlabki yuqori faolligini tezroq yo'qotadi.
Ochiq neft mahsulotlari gidrotozalashining hozirgi zamon katalizatorlari faolligini yo'qotmasdan 3-6 yilgacha ishlaydi.
Ishlagani sari katalizatorda koks (katalizator massasidan 17-20 %) va oltingugurt (katalizator massasidan 0,5-1,5 %) to'planadi. Katalizatorning faolligi pasayadi. Bug' yoki gaz havoli aralashma bilan koks va oltingugurtni kuydirib faollikni tiklash mumkin. Odatda gidrotozalash katalizatorlari uchtadan kam bo'lmagan regenerasiyaga bardosh beradi.
Katalizatorning faolligi faol komponent yo'qolganda pasayishi mumkin. Bu harorat 600 0S gacha ko'tarilganda va molibden uch oksidining bug'lanishi sodir bo'lganda regeneresiya paytida sodir bo'lishi mumkin. Harorat 760 0S dan yuqori bo'lganda faol alyuminiy oksidi faol bo'lmagan nikel' alyuminatiga aylanadi, katalizatorning qizib biriktirilishi sodir bo'lib buning natijasida uning faol yuzasi kamayadi.
Aniqlashlaricha, molibdendisul'fidi va aralash nikel' sul'fidi (NiS+Ni2S) eng yuqori faollikka ega. ANM va AKM katalizatorlari dastlabki oltingugurtlanishga
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454
Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
muhtojdir. Motor yoqilg'isini sanoat miqyosida gidrotozalash jarayonlarida tegishli metallarni past valentli sul'fidlarga aylantirish uchun vodorodda kam miqdorda (foiz ulushlarida) vodorod sul'fidning bo'lishi yetarlidir.
Gidrotozalash katalizatorlari uchta komponentdan iborat bo'lib, ular quyidagilar:
Kislotali, degidro-gidrogenlovchi va mexanik mustahkamlik va g'ovak strukturani taminlaydigan, bog'lovchi. Faol komponentlar (MoO3, NiO va CoO) gidrogenlovchi funksiyani taminlaydilar. Ularning miqdori 18-25 % (mas) ga yetishi mumkin. Quyida neft xom ashyosini gidrotozalash katalizatorining tarkibi keltirilgan.
Alyuminiy oksidi va alyuminosilikatlar kislotali funksiyani va bog'lovchi funksiyani bajaradilar. Gidrotozalash katalizatorlarini ikkita usul bilan oladilar, ular quyidagilar: y-Al2O (y-alyuminiy oksidi) ni molibden, nikel' yoki kobal't to'zlari bilan birga cho'ktirish (qanday katalizator olishiga qarab - AKM yoki ANM nimi), hamda alyuminiy gidrogendi Al(OH)3 tegishli to'zlarni singdirish. Katalizator tayyorlashning asosiy bosqichlari bo'lib quyidagilar hisoblanadi: singdirish, birga cho'ktirish, yuvish quritish, qoq qilib qo'yish, qizdirish, qaytarish, xlorlash va oltingugurtlash. Faollikni oshirish uchun turli promotorlarni kiritadilar, ular orasida boshiseolitlar, nodir yer metallar va boshqalar bor.
Kaliy va litiyni 1,5 % (mas.) gacha bo'lgan miqdorda qo'shish AKM-katalizatorining barqaror faolligini 10-20 % ga oshirishga imkon beradi, ayniqsa og'irlashgan fraksiyani qayta ishlashda koks hosil bo'lishining kamayishi hisobiga ftor va xlorni saqlagan qo'shimchalarning faollashtiruvchi tasiri ehtimol molibdenli markazlarning l'yuiskislotaligi oshishida va anionli vakansiyalarning elektronoakseptor kuchida bo'lsa kerak.
MUHOKAMA
Gidrotozalash jarayoni uchun katalizatorlar kompozitsiyasi qatorining xususiyati, ularning tarkibida 2 ta gidratlanadigan VIII guruh metallari hisoblanadi. Faol komponenti sifatida kobalt va nikel qo'llaniladigan gidrogenizatsion katalizatorlar xususida bir qancha xorijiy va mahalliy tadqiqotlar ilmiy adabiyotlar va patentlarda o'z aksini topgan.
Bugungi kunda jahonda ekologik toza dizel yoqilg'ilarini ishlab chiqarishda yoqilg'i resurslarini kengaytirish va ekspluatatsion xossalarni yaxshilash bo'yicha quyidagi ilmiy yechimlarni asoslash: yoqilg'i fizik-kimyoviy xossalarini yaxshilash,
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454
Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar j
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
prisadkalar olish texnologiyasini ishlab chiqish, neft va gazkondensat aralashmalarini chuqur qayta ishlash tizimini joriy etish, yoqilg'i va moylash mahsulotlaridagi oltingugurtli moddalarni minimumgacha kamaytirish, neftni qayta ishlash tarmog'ini rekonstruksiya va chuqur modernizatsiya qilish ustuvor masalalardan sanaladi.
Neft qoldiqlarini gidrokrekinglash qo'shimcha miqdorda yoqilg'i komponentlarini olish imkonini berishi bilan tavsiflanadi. Vakuum gazoylni gidrirlashda reaksion zonaga suv purkash bilan gidrotozalash jarayoni С о — З , S ; M о — l Z , S ; W — 9, З ; N i — Z , 9 %%0 tarkibli katalizatorida alyuminiy oksidining kremniy oksidi bilan modifikatsiyalanganlari yaxshi natijalar namoyon etadi. Bu holatda suvni uzatish karraligi oltingugurtsizlantirish chuqurligi kattalashadi.
Neft xom-ashyosining keng intervalda qaynab turgandagi tozalashda oltingugurtli va azotli birikmalardan gidrotozalash, alyumonikel-kobalt-molibdenli ( Со — О , О S ;N i — 4, Z ; M о —l l , З %%0 tarkibli) katalizatorning l , б mm o'lchamli granulalari ishtirokida 2 bosqichda amalga oshiriladi.
Bunda qaynash oralig'i S S — 4 4 О о С gacha bo'lgan fraksiyalar gidriilanib, birinchi bosqich З S S — 4 l S о С da, reaksiya mahsulotlari suyuq fraksiya hamda vodorod va benzin bug'laridan iborat gaz fazaga ajratiladi. Suyuq faza keyinchalik da ikkinchi bosqichda gidrlanadi.
Malumki tovar dizel yoqilg'isi to'g'ri haydalgan gazoyl kabi ikkilamchi kelib chiqqan xom ashyo gidrotozalash usulida olinadi.
To'g'ri haydalgan dizel fraksiyasi gidrotozalashdan guruhlarni va fraksion tarkibini o'zgartirmasdan З S О —4 О О ос, З —б MP a bosimida xom ashyo uzatish Z — 4 s о at" 1 va vodorod tarkibli gazning sirkulyatsiyasi Z О О — б О О m3 xom-ashyo katalizatori ishtirokida amalga oshiriladi. Bunda gidrooltingugurtsizlantirish darajasi S S — 9 S % ni tashkil etadi. Merkaptanlar (—S б %%0) sulfid (—S б %%0 ) va disulfidlar (—S S o% ) ko'proq miqdorda chiqarib yuboriladi.
Bunda katalizatorlarning xizmat muddati 4 — б у i l ni tashkil etadi. Xom ashyoning turi, qo'llaniladigan katalizator faolligiga va sharoitiga qarab dizel fraksiyasi gidrotozalashni О , l бч О , 4 S %% gacha tebranadi. Bulardan faqat S О %% oltingugurtli birikmalarga sarflanadi.
Oltingugurtli o'rta distillyatli fraksiyalarning birikmalarning gidrlanish chuqurligi va tezligiga bosim, harorat va vodorod: xom ashyo munosabati sezilarli tasir etadi. Vodorodning parsial bosimi proporsional tushganida sistemada З , О M P а gacha birikmalarning, alkenlarning gidirlanish chuqurligi pasayadi. Shuningdek koksning yotqiziqlarining hosil bo'lish tezligining oshishi hisobiga katalizator
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454
Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar j
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
xizmati muddati qisqaradi. Haroratning ko'tarilishi gidrooltingugurtsizlantirish tezligi oshadi, biroq selektivligi pasayadi, gazning va yengil fraksiyalarning chiqishi o'sadi, vodorod chiqishi ko'tariladi va katalizatorning umumiy xizmat muddati kamayadi. Vodorod : xom ashyo nisbati xom ashyoning katalizator bilan to'qnashuv davomiyligi va xom ashyoning bug'lanishiga tasir ko'rsatadi.
Hozirgi vaqtda 8 S OOo ortiq dizel fraksiyalari gidroblagorativaniga uchraydi, bunda dizel yonilg'isining О, О О S oo0 oltingugurtli miqdori umumiy hajmning 9 О oo0 gacha yetadi. Dizel fraksiyasi gidrotozalashdagi texnik jarayoni ishlab chiqishida ishlatish (ekspluatatsion) ko'rsatkichlari bo'yicha zamonaviy ko'rsatkichlarga, birinchi navbatda oltingugurt tarkibi bilan mos keluvchi maxsus samarali katalizatorni tanlash muhim ahamiyat kasb etadi.
Oxirgi yillarda MDH davlatlarda va xorijda yangi katalizatorlarga bo'lgan talab va ekologik dizel yoqilg'isi S ppm oltingugurt tarkibli va aromatik uglevodorodorodlarning 2 О OOo (umumiy) olinadigan texnologiyaga talab kuchayadi. Bu berilgan yonilg'ining sifatiga talabning keskinlashuvi natijasida kelib chiqdi. yevropada — О, О S S OOo (mass) oltingugurt, Shvetsiyada О , О О l ч- О, О S OOo gacha oltingugurt, S ч- 2 О OOo (umumiy) 1 va 2 sinf yoqilg'ilari uchun aromatik uglevodorodlar, AQSHda — О , О О S dan oltingugurt va l О OOo aromatik uglevodorodlar.
Katalizatorlar orasidan qayta ishlash jarayonlarida gidro-oltingugurtsizlantirish katalizatorlari ko'p tonnali mahsulot hisoblanadi. Chunki gidrotozalash jarayoni neftni qayta ishlash zamonaviy sxemasida oldingi o'rinda turadi. Hozirgi vaqtda dunyo amaliyotida asosan alyumokobaltmolibdenli (AKM) va alyumonikelmolibdenli (ANM) katalitik sistemalar keng tarqalgan.
O'tgan asrning 90-yillarning boshida Rossiyada shimdirish (to'yintirish) texnologiyasi asosida olingan katalizatorlarning yangi avlodi GP yaratildi.
Ularga sanoat katalizatorlari ishlab chiqarish zavodlarida GP-497 va P1-497 "Ryazan NTO" AO da, GP-526 "Nokuybishev NPZ", GP-514 "Omsk NQIZ" AJ da asos solingan. Bu katalizatorlar gidrotozalash jarayonida muvoffaqiyatli qo'llanilgan, GP-526 vakuumli distillyatlar, keyinchalik 5 yil davomida uning aralashmasi GP-534 100 qurilmada, G-43-107AP "Maneko Nafta" (Litva), GP-497 yil-1993 yildan boshlab xuddi shunday qurilmada AO "Omsk NQIZ" qo'llanilgan. Dizel fraksiyasining ekologik toza dizel yoqilg'isi olinishi: GP-534 va GP-497-AK-bu qurilmalarida Alda "Maneko nafta" (Litva), kremchut NQIZ (Ukraina) va Pavlodor NQIZ zavodlarida olingan.
Katalizatorlarning yangi avlodini yaratish quyidagi bir necha yo'nalishlarda
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454
Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
amalga oshirildi: alyumooksidli tashuvchilarni faollashtiruvchi va stabillashtiruvchi qo'shimchalari bilan modifikatsiyalash, tashuvchi va katalizatorlarning g'ovakli strukturasini optimallashtirish, katalizatorlarni nikel, molibden tuzlari bilan to'yintirish va termoqayta ishlash sharoitlarini tanlash, alyuminiy gidrooksidini-tashuvchilar uchun asos sifatida olinish usuli va sharoitini tanlash.
Natijalar
Patentli adabiyotlarning tahlili gidrotozalash katalizatoriga quyidagi asosiy talablarni quyishga imkon beradi.
-Oltingugurt gidrogenolizi jarayonida va azotli organik brikmalarda uglevodorodlarning parchalanmaslikka yuqori barqarorlgi;
-jarayon yuqori unumini taminlovchi yuqori selektivlikka ega mahsulot tanlovi;
-Vodorodning minimal chiqishida uzoq davomli faoliyat;
-Katalizatorning xomashyodagi metal birikmalar hisobiga zaharlanishiga chidamliligi.
Malumki katalizatorlarning faolligini ularning kimyoviy tarkibi va tuzilishiga qarab va faollashuvi bilan aniqlanadi.
Adabiyotlarda gidrotozalash katalizatorlari to'g'risida yetarli manbalar bo'lsada alyumonikelmolibdenli katalitik sistemaga taaluqli turli fizikaviy- kimyoviy usullari gidrotozalash katalizatorlari borasida tadqiqotlar nihoyasiga yetmaganidan darak beradi.
1-jadval.
Dizel fraksiyasining gidrotozalashda qo'llaniladigan katalizatorlarining xorijiy
sanoatidagi xususiyatlari
Katalizatorning ^ , . _ . Tarkibi % markasi va firmasi Tashuvchi Xususiyati
''American cyanamid"
HDS-2 CoO - 3,2 Mo03 - 15,1 Si02 - 0,1 Al203 pz = 5 5 0 kg/m3 Sso t = 2 75 m2/g Vè0v = 0 , 7 5 sm3/g
HDS-3 NiO - 3,2 Mo03 - 15,1 Si02 - 0,1 AI2O3 pz = 600 kg/m3 Sso i = 1 8 0 m2/g Vè0 v = 0 , 6 0 sm 3/g
HDS-16 CoO - 5,7 Mo03 - 12,2 AI2O3 pz = 75 0 kg/m3
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
HDS-20 CoO - 5,0 Mo03 - 16,2 Al203 pz = 660 kg/m3 Ssoi = 2 3 0 m2/g Vgov = 0, 5 2 sm3/g
HDS-30 NiO - 5,0 Mo03 - 16,2 AI2O3 pz = 660 kg/m3 Sso i = 2 3 0 m2/g Vgov = 0, 5 2 sm3/g
"Harshaw Chemical"
HT-400E CoO - 3,0 Mo03 - 15,0 AI2O3 pz = 1 5 0 kg/m3 Ssoi = 230 m2/g Vgov = 0, 5 0 sm3/g
HT - 100 NiO - 3,8 Mo03 - 16,8 Si02 - 1,5 Al203 +Si03 pz = 1 0 0 kg/m3 Sso i = 115 m2/g Vg0v = 0 , 5 4 sm3/g
HT-SOOK NiO - 3,5 Mo03 - 15,4 Al203 pz = 1 8 0 kg/m3 Sso i = 2 04 m2/g Vg0v = 0 , 15 sm3/g
INA - 38 NiO - 3,35 Mo03 - 13,14 B203 - 4,90 AI2O3 pz = 0, 8 0 kg/m3 Sso i = 2 31 m2/g Vg0v = 0, 33 sm3/g
"Universal Oil"
Hydrobon 5 — 3 Al-Co- Mo AI2O3 tabletka d = 1,5 mm; yz = 100 0 kg/m3
Hydrobon 5 — 6 Al - Co(Ni) -Mo AI2O3 eni yz = 5 00 kg/m3
Hydrobon 5 — 7 Al - Co(Ni) -Mo Al-Si eni yz = 5 00 kg/m3
HR - 306 Al-Co- Mo Al203 ekstrudatlar d = 2 — 4mm; Ssoi = 180 m2/g Vgov = 0 , 15 sm3/g
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
MK — 306c. 1,2 CoO - 3,0 Mo03 - 14,0 AI2O3 yz = 65 0 /g /m 3 Sso ; = 2 0 0 m2/g v = 0 , 5 s m 3/g
"Ketjen"
KF-124-3P CoO - 3,0 Al203 + Si03 Sso ; = 2 5 0 m2/g
KF-124-3E Mo03 - 12,0 Al203 + Si03 Sso ; = 2 5 0 m2/g
KF-124-1,5E Si02 - 1,3 Al203 + Si03 Sso ; = 2 5 0 m2/g
BASF
M8-10 CoO - 5,0 Mo03 - 13,5 Si02 - 2,0 Al203 + Si03 Sso ; = 2 2 0 m2/g v = 0 , 5 s m 3/g
M8-21 NiO - 3,0 Mo03 - 15,0 Al203 Sso ; = 1 5 0 m2/g v = 0 , 5 s m 3/g
M8-30 Mo03 - 15,0 AI2O3 Sso ; = 2 2 0 m2/g v = 0 , 5 s m 3/g
Orient Catalyst Co Ltd
HOP - 463 CoO - 3,01 Mo03 - 14,6 P205-4,58 AI2O3 yz = 700 /g /m 3 5S0 ; = 2 2 0 m 2/g ^go v = 0 , 4 6 sm 3/g
Yetakchi xorijiy firmalar "Amerikan Cyanamid", "Harshaw Chemical", "Universal Oil", "Procatalys", "Ketjen"- katta asortimentdagi sanoat katalizatorlariga ega (1-jadval).
0,5-1% Co, 3% nikelning va 7% molibdenning alyuminiy oksidiga miqdori, moy gidrotozalashda qo'llaniladigan katalitik kompozitsiyasi qiyosiy tahlil qilingan.
Katalizatorlarning gidrotozalash ishlab chiqarishda ularning ishqorli va ishqoriy-yer qo'shimchalari modofikatsiyalash muamolariga katta e'tibor beriladi.
XULOSA
Xom ashyoni oltingugurtsizlantirish chuqurligi deganda xom ashyo va gidrogenizatda oltingugurt miqdori farqining xom ashyodagi oltingugurt miqdori nisbatining % dagi ifodasi tushiniladi.
Riforming qurilmasidan ortiqcha vodorodsaqlagan gazning chiqishi va tarkibi qayta ishlanadigan xom ashyoning turiga, jarayonni olib borish sharoitiga,
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
qo'llaniladigan katalizatorlarga bog'liq bo'ladi. Riforming jarayonida hosil bo'ladigan vodorod saqlagangaz motor yoqilg'isini gidrotozalash jarayonida bevosta ishlatilishi mumkin, shu bilan birga uning tannarxi maxsus ishlab chiqarishning (masalan, katalitik konversiya usuli bilan olinadigan) vodorodiga qaraganda 10-15 marta kamdir.
Dizel yoqilg'isini gidrotozalash jarayonida ancha miqdorda parchalanish gazlari ajralib chiqadi. 28 % (mas.) gacha, shuning uchun vodorodning miqdori vodorodsaqlagan gazda 50,0 % (hajm) bo'lgan holda qo'llanganda gaz puflab olish zaruriyati tug'iladi. Parsial bosim reaktorga yetkazib berilayotgan vodorodsaqlagan gazning tarkibi bilan bog'liq bo'ladi.
REFERENCES
1. Yulduz Malikjon Qizi Murodova, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). BENZOLNING NEFTKIMYOVIY SINTEZDA QO'LLANILISHI. Scientific progress, 3 (1), 79-86.
2. Nodir Sirojiddinovich Hasanov, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). Neft mahsulotlarini gidrotozalashning nazariy asoslari. Science and Education, 3 (1), 229-237.
3. Nodir Sirojiddinovich Hasanov, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). Neft mahsulotlari tarkibidagi oltingugurtli birikmalar va ularning xossalari. Science and Education, 3 (1), 137-146.
4. Nodir Sirojiddinovich Hasanov, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). NEFT MAHSULOTLARINI GIDROTOZALASH JARAYONIGA TA'SIR ETUVCHI ASOSIY OMILLAR. Scientific progress, 3 (1), 784-792.
5. Гайбуллаев С. А., Тураев М. М. Октаноповышающие компоненты бензинов и их свойств //Молодой ученый. - 2016. - №. 3. - С. 349-351.
6. Urunov N. S. et al. PIROKONDENSAT TARKIBINING KIMYOVIY TAHLILI //Science and Education. - 2021. - Т. 2. - №. 3. - С. 32-40.
7. G'aybullayev S. A. MEMBRANALI USULDA TABIIY GAZLARDAN GELIY AJRATIB OLISH //Academic research in educational sciences. - 2021. - Т. 2. - №. 5. - С. 1594-1603.
8. Sadriddinovch S. M. et al. INFLUENCE OF THE QUANTITY OF BENZENE ON THE PERFORMANCE CHARACTERISTICS OF GASOLINE //Euro-Asia Conferences. - 2021. - Т. 4. - №. 1. - С. 188-192.
9. Nilufar Saydyaxyayevna Maxmudova, Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
TABIIY GAZLARNI VODOROD SUL'FIDIDAN TOZALASH USULLARINING TASNIFI // Scientific progress. 2021. №5.
10.Sharipov M. S., G'aybullayev S. A. TASHLAMA GAZLARNI NOAN'ANAVIY USULLARDA TOZALASH //Science and Education. - 2021. - Т. 2. - №. 3.
11. Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev. "TABIIY GAZLARNI ABSORBSION QURITISH JARAYONIGA TA'SIR QILUVCHI OMILLAR" Scientific progress, vol. 2, no. 4, 2021, pp. 659-668.
12. Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev. "TABIIY GAZLARNI UZATISH VA QAYTA ISHLASHDA GIDRATLANISHGA QARSHI KURASH" Scientific progress, vol. 2, no. 4, 2021, pp. 675-681.
13. Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev. "QURITUVCHI ABSORBENTLARNING QIYOSIY TAHLILI" Scientific progress, vol. 2, no. 4, 2021, pp. 649-658.
14.Zaripov, M. X. O. G. L., & G'Aybullayev, S. A. (2021). PIROLIZ KINETIKASINING MATEMATIK MODELI. Academic research in educational sciences, 2(9), 619-625.
15.Jumaev, A. V. O. G. L., & G'Aybullayev S. A. (2021). Adsоrbentlarning turlari va tasnifi. Science and Education, 2 (9), 145-154.
16. G'Aybullayev, S. A. (2021). MEMBRANALI USULDA TABIIY GAZLARDAN GELIY AJRATIB OLISH. Academic research in educational sciences, 2 (5), 15941603. doi: 10.24411/2181-1385-2021-01074
17.Raupov, B. K. O. G. L., Mavlonov, B. A., & G'Aybullayev S. A. (2021). Bitumlarning ekspluatatsion xossalari va ularni yaxshilash. Science and Education, 2 (9), 170-179.
18.Mizrobjon Xalim O'G'Li Zaripov, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2021). UGLEVODORODLARNING TERMIK PIROLIZI MAHSULOTLARI HOSIL BO'LISHIGA REAKSIYA SHAROITINING TA'SIRI. Academic research in educational sciences, 2 (11), 723-731.
19.Behruz To'Ymurodovich Salomatov, Murodillo Zoirovich Komilov, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). UGLEVODORODLI GAZLAR TARKIBIDAGI NORDON KOMPONENTLAR VA ULARNI GAZNING XOSSALARIGA TA'SIRI. Scientific progress, 3 (1), 71-78.
20.Фазлиддин Мустаким Угли Каромов, Нилуфар Илёс Кизи Шокирова, & Саиджон Абдусалимович Еайбуллаев (2022). ПОЛИМЕРЛАР САНОАТИНИНГ ХАЛК ХУЖАЛИГИДА КУЛЛАНИЛИШ ДОЛАТИНИНГ ТАДЛИЛИ. Central
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-5-561-571
Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 2 (3), 83-93. 21.Jamshidbek Alisherovich Umarov, Murodillo Zoirovich Komilov, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). GAZ KONDENASTINING TASNIFIY VA TARKIBIY TAVSIFLARI. Scientific progress, 3 (3), 593-599. 22.O'Lmas Niyoz O'G'Li Namozov, Qayum Karimovich Jumayev, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). GAZLARNI QURITISH USULLARI VA JARAYON PARAMETRLARI. Scientific progress, 3 (3), 602-611. 23.Mirshod Ismatovich Isroilov, & Saidjon Abdusalimovich G'Aybullayev (2022). Piroliz jarayonining neft-gazkimyo sanoatidagi ahamiyati. Science and Education, 3 (2), 349-358.
