CC BY
13
3.47.2015 а.
Т9Ж1РИБЕЛ1К Д9Р1ГЕР БЕТ1
УДК: 614.88
О.Н. ДЖОЛДЫБАЕВА, К.К. КАЛДЫБАЕВ
КАЛАЛЫК ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫК К0МЕК КЫЗМЕТ1НЕ С¥РАНЫС
Марат Оспанов атында^ Батыс Казакстан мемлекетпк медицина университетi, Актебе, Казакстан
ДЖОЛДЫБАЕВА О.Н. - магистрант жедел жэне шvfыл медициналык
... „„. ± « кемек бекетiнен алы^ан статистикалык
КАЛДЫБАЕВ К.К. - к.м.н., доцент кафедры социальном медицины и организации
керсеткштерк
Нэтижелерi жэне оларды талк,ылау. Зерттеу нэтижелерiнде облыстык жедел медициналык
Аннотация. Зерттеуде Актебе каласынын 2011-2013 жылдар аралыfындаfы тvрfындардын жедел медициналык кемек кызметше жYriнулерi талданды. Талдау бойынша Актебе каласынын жедел медициналык кемек кызметЫе сvранысынын тенденциялары жэне жедел жэрдем бригадалар жYктемесiнiн жоfарылауы карастырылды.
кемек бекетiнiн статистикалык керсетмшп^ бойынша 2011-2013 жылдар аралыfындаfы Актебе каласы
Нег'1зг'1 свздер: жедел медициналык, кемек, жедел жэрдем бригадасы. тур^ндарыньщ каралу денгейi мен
Мацыздылыгы. «Казакстан жаракат алfандардын жылдык есуi
^рылымына талдау жYPгiзiлдi (1-кесте).
_______„,.„, Кестеден керiп отырfанымыздай,
- 2030» даму стратегиясында 3,4 % ^рады, жедел жэрдем кемепне
ЖМК кызметЫе жYгiнгендер саны:
мемлекетт1к vзак мерз1мдеп жYпнетlндер кеб1несе созылмалы ауру
2011ж. - 146582 (1000 тvрfынfа
максаттары болып азаматтардын - 25%, тетенше жаfдайлар, жаракаттану
. . шакканда - 358,6); 2012ж. - 153217 (1000
жаедайын жаксарту, денсаулык сактау жаfдайлары жэне непзс1з шакырулар -
... .....тур^^а шакканда - 365,1); 2013ж.
мен ел1м1здщ ^р^^дары^ ти1мд| 1,4%[2]. Актебе каласы ^р^ндарынын
- 154057 (1000 турfынfа шакканда
тепн медициналык кемек керсету саны ескен сайын жедел медициналык
- 331,0) адам санына жоfарылаfан.
сиякты мэселелер алдын^ы катарfа кемек кызмет1не деген сvраныс арта
„ Зерттеу кезiнде каралу себебЫщ де
шыfарылды. Осындай саланын б|р тYсуде.
кvрылымдык езгерiсi байкалады.
арнасы халыкка медициналык жедел Зерттеу ма^саты. Жедел
, Бiрiншi орында - жYрек-кан тамыр
жэрдем керсету болып табылады. Жыл медициналык кемек кызмет1нщ
, аурулары, екiншi орында - тыныс алу
Казакстан Республикасында сvранысын талдау.
сайын
мYшелерiHiн аурулары, Y^irnon орында
6 миллионнан астам шакыртуларга Зерттеу материалдары мен
„,,..,„ . . , , „ „„„„ - жаракаттар мен уланулар, тертiншi
жедел медициналык кемек (ЖМК) эд^терк Актебе каласы бойынша 2011-
орында - аскорыту органдарынын
кызмет керсетед|[1]. Наукастанfан жэне 2013 жылдар аралы^ында^ облыстык Кесте 1. 2011-2013 жылдарда^ Актебе каласынын ЖМК-ке каралау керсеткш
№ Керсеткштер 2011 жыл 2012 жыл 2013 жыл
Абс.сан % Абс.сан % Абс.сан %
1 Барлык каралу 158 499 167 895 168 979
2 Кызмет керсеттген шакыртулар 146582 153 217 154 057
3 Балаларfа шакыртулар 37097 27,0 42409 28,0 46080 30,0
4 Нэтижеаздер 3893 2,8 1807 1,2 4306 2,8
5 Жазатайым окиfалар 10485 7,1 11180 7,2 10601 6,8
6 Кездейсок аурулар 116962 79,8 120706 78,8 117420 76,2
7 Жедел жетюзулер 12349 8,4 13768 9,0 15032 9,7
8 Yй жэне жолда босанулар 2893 2,0 5756 3,7 6698 4,3
9 Амбулаторлык кызмет керсетiлгендер 875 0,6 715 0,5 719 0,5
10 КешМгумен орындалfан шакыртулар саны 17529 9,3 5059 3,3 666 0,4
11 Ауруханаfа жаткызылуfа жеткiзiлгендер 41729 28,5 42293 27,6 34914 22,7
12 Ауруханаfа жаткызылfандар 32910 78,9 33058 78,2 25356 72,6
13 Диагноздардын стационарлармен сэйкес келуi 334210 95,3 40812 96,5 33130 94,9
14 влiм жаfдайы: барлы^ы 207 0,6 183 0,1 192 0,8
15 Медициналык кызметкердiн кiнэсi бойынша кайтадан шакырту 11 0,007 7 0,004 7 0,004
16 Емхана жvмысы уакытындаfы шакыртулар 43974 30 56472 36,8 32728 21,3
СТРАНИЦА ПРАКТИЧЕСКОГО ВРАЧА
3.47.2015 х.
аурулары алды. Жазатайым о^а, Кездейсок аурулар 2011 жылы 1000
жаракатка катысты каралулар санынын адамfа шакканда, 797,9-дан, 2013
жоfарылауы байкалады. Жоfары жылы 775,6^а дейiн азайfан, жылына
каралу денгеж, эсiресе, мектепке жалпы шакыртылу санынан мундай
дейiнгi жастаfы балаларда байкалады. шакыртулардын Yлес салмаfы 79,7%-
2013 саны
балаларfа шакыртулар дан 76,2%-fа к,ыск,арfан. Жазатайым
46080 жоfарылаfан. Балаларfа ок^алардыц
интенсивт!
жэне
жедел кeмектi керсету толыfымен экстенсивтi кeрсеткiштерi де темен педиатриялык бригадамен к,амтылfан, тенденциясына ие - жалпы шакыртулар
жалпы шакырту саныныц
30,0% санынын Yлес салма^ 2011 жылы 7,1%,
курайды. кластары
Балалардаfы бойынша
8
аурулар 2012 жылы 6,8% жэне 2013 жылы 6,8%;
медициналык ал 1000 адамfа шакканда - 2011 жылы
кемекке жYгiнушiлер саны бойынша 71,5%, 2012 жылы 73,0% жэне 2013 жылы бiрiншi орынды тыныс алу мYшелерiнiн, 68,1% курады. Негiзсiз шакыртуларfа аурулары алады. Жедел медициналык бiрiншi рет келген кезде ауруханаfа
жастаfы жаткызудан бас тарткан наукастардыц
кемек кеп жаедайда к1Ш1 балалар Yшiн керсеттед^ бастысы - тумау
I
ен кайтадан шакыртулары орын алып
жоfарfы тыныс жолдарынын eткiр каралудан, медициналык кемектен бас
бойынша жэне жатады жэне кайтадан келген кездеп
инфекцияларымен, екпе кабынуымен тарткан наукастар медициналык кемек
I
кезшде кeрсетiледi, бул кеп жаедайда кeрсетудi кажетсiнбейдi. Медициналык
эпидемиологиялык байланысты, медициналык
ерекшел1ктермен кызметкерлерд1н
кiнэсiнен болfан
кемекке шакыртулардын кеп саны бiрiншi ретт1
уактылы каралмауымен, темен материалдык ерекшеленедi.
халыктын келген кезде наукастын ауыр жаfдайын
I
денгей1мен дурыс Шакыртудын негiзгi Медициналык
баfаламауынан болады. кызметкердiн к^нэс1
кeлемi кешкi уакытта, тYнгi уакытта, бойынша кайтадан шакырту 2011 жылы демалыс, мейрам ^ндершде жэне - 0,007%; 2012 жылы - 0,004%; 2013 жылы эпидемиялык таралу кезшде болады. - 0,004% шамамен бiр денгейде калып
Нэтижеаз шакыртулар - 2,8%-fа (4306), отыр. влiм жаfдайын талдау жалпы
жедел жетюзулер 9,7%-fа (15032) кeрсеткiш бойынша Актебе каласынын
кYрт eскенiн кeремiз. 2011 жылмен жедел медициналык кемек бекетшщ
салыстырfанда, кешiгiп орындалfан материалдары бойынша eлiм жаfдайы
шакыртулардын улес салмаfы 2013 эркелкi денгейiне ие: 1000 адамfа
жылы 0,4%-fа темендегенш байкаймыз. шакканда, eлiм жаfдайы 2011 жылы -
Yйде жэне жолда босанулар 2011 жылы 1,4; 2012 жылы - 1,2 жэне 2013 жылы
2,0, 2012 жылы - 3,7%, 2013 жылы - - 1,2 курады (№40 формасы бойынша).
4,3% - fа ест отыр. Емхана жумысынын Сон^ы Yш жылдар шакыртулар
уакыты кезшдеп шакыртулар саны динамикасын талдай отырып, ескере
2011 жылдар 30%-дан 2013 жылы кететш жаfдай, шакыртулардын
21,3%-fа дейiн азайfан. АМСК жумыс eсуi, яfни тур^лыкты жерi бойынша
уакыты кезiнде жедел кемект кажет емханаfа да баруfа болатын жаfдайы
етпейтiн, мекен-жайды кате беру бар наукастар бойынша коныраулар
3893 (2,8%), 2012 ж. 1807 (1,2%), 2013 ж. - 4306 (2,8%)
есебшен шакыртулар санынын 23747- саны 2011 ж. ге (19,5%^а) азайfанын керуге болады.
Кесте 2. 2011-2013 жылдар аралыfындаfы бригада жYктемесiнiн динамикасы (абсолюттi сандармен)
Жылдар 2011 2012 2013
Шы^ып кызмет кeрсетiлдi 146582 153217 154057
Халыктын 1000-на 358,6 365,1 331,0
Бригада саны 28,0 32,0 32,0
Орта тэулттт жYктеме 14,5 13,3 15,5
кeрсеткiштерiмен байланысты, бул туралы кептеген ресейлiк жэне отандык авторлардын басылымдарында да кeрсетiлген [3, 4, 5, 7].
Klазiргi уакытта жумыс жасайтын бригада саласы бойынша арнайы даярлыктан еткен мамандармен камтылfан, бул дегенiмiз - керсеттетш медициналык кызметтiн сапасын жоfарылатуfа мYмкiндiк бередi. 2013 жылы 2011 жылмен салысть^анда, медициналык кызметкер саны 521-ден 528-ге eстi, ^н сайын желiге 32 бригада шы^ады: 5 бригада белсенд1 терапия, 6 педиатриялык бригада, 18 фельдшерлт бригадасы кызмет кeрсетедi. Бригадалар казiргi заманfы курылfылармен, дэрiгерге дей^нг1 кемек керсетуге арналfан косымша дэрiлiк заттармен жабдыкталfан. Жедел медициналык кeмектiн жумыс келемш баfалау Yшiн манызды керсеткштершщ бiрi - бригаданын орта тэулттт жYктемесi болып табылады. Орта тэулттт жYктеме кeрсеткiшi - тэулiгiне бiр бригадаfа келетiн кeрсетiлген кызмет саны. Сэйкесшше, кeрсеткiш тэулiгiне келiп тYскен жэне бригадалармен кызмет кeрсетiлген барлык шакыртулар санын осы тэулiкте жумыс жасаfан бригадалар санына белумен есептеледi [6, 97 б.]. Логикалык тур^дан ойласак та, жYктеменiн жоfарылауы кызметкерге онын енбек сапасына тiкелей эсер етедк Мэлiметтерi 2 кестеде керсеттген.
2-кесте бойынша бригаданын орта тэулттт жYктемесiнiн eсуiн кeремiз. Жедел медициналык кемек кызметше жYгiнушiлер саны жылдан жылfа eсiп, шыfатын бригада саны езгерказ калып отырfандыктан, 20112013 жылдар кезеншдеп динамикада шыfатын бригаданын тэулттж жYктеме кeрсеткiшiнiн eскенiн керуге болады. Шы^арылатын бригадаларfа тYсетiн жYктеменiн eсуi кeрсетiлетiн медициналык кемек сапасына кер1 эсер тигiзедi. Бул керсетюш барынша кeрсетiлген денгейден eсiп, бiр бригадаfа орта тэулiктiк жYктеме керсеткшшщ туракты eсуiне экелдi: 2011 жылы 10-11 шакырту, 2012
жылы
МеЭииинский журнал Западного Казанстана
29
3.47.2015 œ.
ТЭЖШИБЕЛ1К ДЗPIГЕP БЕТ1
жылы 12-13 шакырту, 2013 жылы 15-16 uiarçbipTyfa жоfарылаfан. 20112013 жылдар аралы^ында жедел медициналык, KeMerÎHe суранысы жоfарылаfаны, сонын эсерЫен кешпел1 бригадасынын жYKтемесi жыл сайын артып оты^ан.
К,орытынды:
1) ЖYргiзiлген зерттеулер корытындысы бойынша, кешпел1 бригада жYктемесiн азайту Yшiн санын кебейту немесе бригада санын кебейту кажет.
2) Аса кажет етпейтЫ коныраулар саны кебейген салдарынан жедел жэрдем кызмет кешлгу1 болfан. Сондыктан, мэселелердiн шешу жолдарын карастыру жэне оны тэжiрибе барысында енгiзу кезделуде.
3) Крсымша таfы подстанция ашу кажет.
Эдебиеттер mi3iMi:
1. Здоровье населения Республики Казахстан и деятельность организаций здравоохранения в 2011 году: статистический сборник. - Астана, 2012. - С. 158-160.
2. Ибраева, А.Ш. Состояние и уровень организации работы службы скорой медицинской помощи в условиях крупного промышленного города / А.Ш. Ибраева, Г.К. Каусова // Материалы науч.-практ. конф. -Алматы, 2013 г.
3. Облыстык жедел жэне шу^л медициналык бекетшщ 2011 - 2013 ж.ж. статистикалык мэлiметтерi. -Актебе каласы, 2013.
4. Дубицкий, А.А. Анализ обращаемости населения за скорой помощью и в амбулаторно-поликлиническую службу / А.А. Дубицкий // Материалы науч.-практ.
конф. Совершенствование службы скорой и неотложной медицинской помощи в Республике Казахстан. -Астана, 2004. - С. 85-89.
5. Герман, О.И. Изучение обращаемости за скорой медицинской помощью лиц старших возрастов / О.И. Герман // Здравоохранение Российской Федерации. - 2003. - №9. - С. 20-21.
6. Ниянкулова, З.С. Состояние скорой помощи в городе Актобе /З.С. Ниянкулова // Медицинский журнал Западного Казахстана. - 2011. - №4(32). - С. 95-97.
7. Нихоношин, А.И. Научное обоснование в реорганизации службы скорой медицинской помощи в муниципальном образовании (по материалам Саткинского района Челябинской области): Дисс...канд. мед. наук. - Екатеринбург, 2006. - 132 с.
РЕЗЮМЕ
О.Н. ДЖОЛДЫБАЕВА, К.К. КАЛДЫБАЕВ
АНАЛИЗ ОБРАЩАЕМОСТИ К УСЛУГАМ ГОРОДСКОЙ СКОРОЙ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ
Западно-Казахстанский государственный медицинский университет имени Марата Оспанова, Актобе, Казахстан
Анализируя работу скорой медицинской помощи, можно увидеть увеличение количества вызовов с каждым годом, что связано с миграцией населения в город и другими социально-экономическими факторами. Для улучшения работы, для своевременного оказания скорой и неотложной помощи необходимо укомплектование кадрами.
Ключевые слова: скорая медицинская помощь, бригады скорой неотложной помощи.
SUMMARY
O.N. JOLDYBAYEVA, K.K. KALDYBAYEV
DEMAND FOR CITY'S EMERGENCY MEDICAL SERVICES
S
West Kazakhstan Marat Ospanov State Medical University, Aktobe, Kazakhstan
Analyzing the work of emergency medical services, one can see an increase in the number of calls every year, which is due to the population migration to the city and other social and economic situations. In order to improve the timely provision of emergency care it is necessary to complete the staff.
Key words: emergency medical services, ambulance crew.
%
