CC BY
26
ВЕСТНИК КАЗНМУ, №2-2012
314
дейЫ - 652 (18,5%) жэне VI топтка ец жогарырак камсыздандырылган респонденттер табысы 250 доллардан жогары 417 адамды бiрiктiрдi,
респонденттердщ жалпы санынан 11,8% курайды. Респонденттердщ топтарында ДСИ орта магыналарыныц салыстыруы табыстардыц децгейшщ артуымен ДСИ магынасыныц есу шегi байкалатынын кврсеттi: II топта 23,5 бастап, III топта - 24, IV топта - 24,6; V топта - 25 жэне VI - 25,7. БЬдщ зерттеулерЫздщ нэтижелерi бойынша Казакстандагы семiздiкке шалдыккан адамдардыц рационы ДСИ 18,5 кем адамдармен салыстырганда, кеп мелшерде каймак пен ктегейд^ CYзбенi, тэттi CYзбешелердi, еттщ семiз сорттарын (шошка ет^ шужыктар) мен балыктарды, жогары сортты бидай унынан дайындалган нан жэне токаштарды, тэттi камырдан дайындалган буйымдарды тутынумен сипатталады, сонымен катар сыра кеп мелшерде тутынылады. Бiздiц елде жогары табысты адамдардыц кымбат жэне жогары калориялы тагам енiмдерiн кебiрек сатып алуга MYмкiншiлiктерi жогары, ал бiрак дурыс тамактану принциптерi элi толык уйымдаскан жок. Сонымен катар республикада, CYT енiмдерiнен баска, сапалы жэне денсаулыкка пайдалы еымдершщ сатылу ЖYЙелерi толык дамымагандыы ез ролЫ ойнайды. Ец камсыздандырылган (VI топ) жэне ец аз камсыздандырылган респонденттермен салыстырганда, ДСИ магыналары бiрiншi топта жогарырак децгейдi керсеттi (25,7±0,2 жэне 23,6±0,2, сэйкестi , р <0,001).Сонымен катар, нутриционалдык статусты зерттеу кезЫде ДСИ керсеткiштерiне тэуелдi респонденттердiц топтарга пайызды белiнуiне талдауныц Yлкен магынасы бар.
Осы талдау нэтижелерi салыстырмалы салмак мелшерiнiн магынасы табыс децгейi ыкпалын респонденттердiц семiздiк жэне артык салмактагы туралы куэландырады.
Артык салмакты жэне семiздiкке шалдыккан респонденттердщ ара салмагы табыстарыныц есу децгейiмен TYзу пропорционалды есе^ж аныкталган болатын (дене салмагы нормадан артык II топтагы 20,8% адамнан VI топтагы 33,8% адамга дешн жэне семiздiгi бар I топтагы 7,9% адамнан VI топтагы 17,5% дейш). Жэне, керiсiнше, нормалы ДСИ керсеткш бар топтардагы адам Yлесi, табыстардыц есуiмен I топтагы 64,2% дан VI топка 43,6% темендейдк
К;ортынды: Респонденттердщ табыс децгей - ДСИ мелшерше, артык салмактыц жэне семЬдктщ таралу жиiлiгiне эсер етедi жэне артык салмак пен семiздiк жогары децгейдеп табысты респондентердщ арасында жиi тiркелетiндiгi аныкталды. Ец аз камсыздандырылган респонденттермен салыстырганда ец жогары
камсыздандырылган респонденттер арасында семiздiкке шалдыкканлар 2 есе жиi кездеседi, артык салмакты респонденттер - 1,5 есе кеп болды. ДСИ 18,5 кем адамдармен салыстырганда, семiздiкке шалдыккан адамдардыц рационы кебiнесе жогары кунды жэне конымды енiмдерiмен сипатталды, япни кеп мелшерде каймак пен ктегей, сузбе, тэттi сузбешелер, еттщ семiз сорттары, балыктар, жогары сортты бидай унынан дайындалган нан мен токаштардан тУрды.
Колданылган Эдебиеттер:
1. Aboderin I. et al. Life course perspectives on coronary heart disease, stroke and diabetes: key issues and implications for policy and research // Genevа, WHO. 2001 (document WHO/NMH/NPN/01.4).
2. Батурин А.К., Мартинчик А.Н., Сафронова А.М. и др. Питание в бедных семьях: взрослое трудоспособное население // Вопросы питания. 2002. № 2. С.3-7.
3. Потребление продуктов питания на одного человека в семьях с разным уровнем дохода (2008) //http:64.233.183.104/search?q=cache:d8s-QHs-RigcJ: www.economi-teoriya.ru.
4. Шокоманов Ю., Кривко Н., Осокина В., Айджанов М. и др. Уровень жизни населения и бедность в Республике Казахстан /Агентство РК по статистике/ UNIFEM/UNDP. 2005. 295с.
5. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна). М. 2002.
6. McCance & Widdowson. The Composition of Foods. London. 1994. 10. Standard Tables of Food Composition in Japan. Tokyo. 2000.
7. Musaiger A.O. Food Composition Tables for Arab Gulf Countries. Gulfoods. 2006.
ДЭЛЕЛД1 МЕДИЦИНА ЭД1СТЕМЕС1
О;ытушы Жыланбаева Б.К Ага о;ытушы Рахымбаева Г.С. С.Ж. Асфендияров атындагы %аза; ¥лтты; Медицина yHueepcumemi Казахстан, Алматы ;аласы
Methodology for evidence-based medicine Abstract Article described "methodology medicine" and its concept and principles
of evidence based It also set out a
practical application in medicine.
Макала такырыбында «Дэлелдi медицина эдютемесЬ» туралы непзпугымдар мен капидалар баяндалган. Сонымен катар дэлелдi медицина эдютемесшщ тшмдтИ айтылган.
Медициналык тургыда непзделген айгактар - бул клиникалык зерттеулердеп, сарапталатын жэне корытындылайтын методологиялык тт табысудыц куралы болып табылады. К^рп кезде клиникалык зерттеулер жасауда сараптама корытындысы Yшiн непзделген айгактардыц кажеттiгi анык. Ягни, бул «дэлелд1 медицина» угымына терец кезкарасты мецзейдк «Дэлелдi медицинаныц» негiзгi магынасы - бул дэрiгерлiк тэжiрибенiц тек кана пайдалы, сапалы, гылыми зерттеулерде дэлелдейтiн кiрiсулерiн жеке емделушiнiн емдеуше колдану айырмашыльны болатын медициналык практикадагы эдiс. Медицинадагы мэселенiц бiр TYйiнi - ол жай алынган жиыннан герi, ецдеу мен акпараттык жинактаудыц терец айгактарына негiзделген деуге болады. Расында, дэрiгердiц дYHиетанымдылыfыныц езгеруiн, айгактарда негiзделген дэрiгерлiк кодекстiц пайда болганымен дэл айтуга болады. Кызметпк шарттарды жэне кауiпсiздiк талаптарын сактау аркылы Yнемдеуге кол жеткiзУ Yшiн дэлелдi медицинаны жэне клиникалык-экономикалык талдауды колдану аркылы медициналык кемек TYрлерiн керсету облысын ретке келтiру максатында ережелердi белгiлеу жэне колдану Yдерiсiн Yйлестiру негiз болады.
Дегенмен, дэлелдi медицина тек рандомизирленген клиникалык зерттеулердеп анализ нэтижелерiмен гана шектелмейдi. Оны медициналык гылым жэне денсаулык
сактау уйымында Yйлесiмдiлiк ЖYйесiHiц жалпы мэселелерiнде кез келген салада колдануы шексiз. Дэлелдi медицинаныц методологиялык рандомизирлiк клиникалык зерттеулерЫщ методологияда колдануында , метаанализдiц клиникалык практика Yшiн алатын орны ерекше, дегенмен, эрбiр алынган нэтижеде зерттеуге катыскан аурулардыц сол немесе езге топка жататынын естен шыгармау керектИн талап етедi. Клиникальщ зерттеу (сынак) - бул зерттелт жаткан препараттардыц жэне диагностиканыц баскада эдiстерiнiц профилактикалык сипатталуыныц адамдарга ЖYргiзiлетiн, клиникалык, фармакологиялык жэне фармакодинамикалык нэтижесiндегi аныктау мен нактылау барысына жасалган жэне зерттеудеп препараттардыц керi эсерiн аныктауда, организмнiц кабылдауы мен сiцiруi байкауларында, таратылуында, метаболизм мен агзадан препараттардыц шыгарылуында, кауiпсiздiгi мен тиiмдiлiгiн аныктау максатында уйымдастырылган байкау. Препараттарды ^ркеуде жэне медициналык багытта кец колдануда, дурыс багыттарда тутынуга байланысты клиникалык зерттеулер жасаудыц кезендiк сипатталуы бYкiл элемде препараттар зерттемесiнiц курамдас кезецЫен ету болып табылады.
Жаца препараттардыц ™мдтИ мен кауiпсiздiгi жайлы толык накты зерттелген мэлiмет алу клиникалык зерттеу барысында ЖYргiзiледi. Осы деректер бойынша денсаулык сактау уэкт органы препаратты тiркеу немесе тiркеуден бас тарту жайлы шешлм шыгарады.
Бул дэлелдi медицинаныц эрбiр наукасты тексеруден етшу мен емдеу кезендерiн заман талабына сай жацарган эдiстемелердi колдана отырып, халыкаралык жэне отандык стандарттар талаптарымен орындауыныц негiзгi кагидасы. К^рп кезде автоматтандырылган акпараттандыру куралдары мен заманауи технологияларыныц дамуы непзЫде медициналык жацару агыны ЖYPУде. Кез келген отандык медициналык
ВЕСТНИК КАЗНМУ, №2-2012
315
орталыктардыц, медицина мамандарыныц тургындарга кызмет керсету сапасын жаксартудыц ец тиiмдi жолы медициналык тэжiрибеге дэлелдi медицинаны енгiзуi болып табылады. Медициналык кемек керсетудщ сапасын арттырудыц бул багыты бойынша клиникалык нускаулыктар мен клиникалык хаттамалардыц колданылуы негiз болары сезсiз. Сондыктан, дэлелдi медиЦинадагы клиникалык нускаулык угымын - б^кп дэрiгерге белгiлi клиникалык жагдайларда медициналык кемек керсетуде тез арада шешлм кабылдауга Yлкен MYмкiндiк беретЫ ЖYЙелi TYPде даярланатын ереже. Нускаулыктарды даярлауда койылатын талаптар - жинакталган деректер кездерiне сiлтемелер жасалган кагидалардыц дэлелдi децгей болып табылады.
Клиникалык зерттеулердеп нускаулыктардыц негiзгi мЫдеттерЫщ койылуы дэлелдi медицинаныц негiзгi тужырымдамаларыныц мына багыттарымен байланысты болады:
1) На;тылы клиникалы; ахуалдагы маман-медиктердiц эрекетн сипаттайтын клиникалы; усыныстардыц вцделуi. Мамандардыц клиникалык шешлмнщ кабылдануына аурудыц жеке ерекшелктерш ескерiп арка сyйеуi керектiгi тУралы усыныс койылады. Yкiмет уйымдарыда усыныстарды курастырушылар кэсiби дэрiгерлiк кауымдастыктар немесе сарапшылык топ жасаушылары бола алады. Клиникалык усыныстардыц тэжiрибеге енгiзiлуi мол экономикалык эффект ретiнде ец алдымен кымбат багалы аз акпараттандырылган диагностикалык эдiстер мен емдiк дэртердщ клиникалык кундыльщка ие болмайтындшын айкындап бередк
2) Мамандандырылган Yйретушi программа, аны;тама ;агаз жэне электронды; журналдар, ютаптар жэне интернет-норларын шыгару. Бул багытта кептеген ецбектер жазылып, негiзге алынган.
3) Клиникалы; тексертет1н зерттеулердiц ЖYйелi тYрде шолуларына деректер ;орын нурастыру. Курылатын деректер корында галымдардыц халыкаралык бiрлестiктерiмен жарияланган рандомизирленген жэне тексертетш зерттеулерiн айкындайтын, ЖYЙелейтiн
жалпылама нэтижелерi де кездеседi. Метаанализ кемегiмен галымдар бул жагдайда эр TYрлi зерттеулерден мэлiметтердi талдау аркылы жинактайды. Зерттеулердеп айгактыктыц дэрежесi оныц TYрiне тэуелдi болады.
Сенiмдi гылыми негiзделген нэтижелердi алу Yшiн зерттеудщ курылымыныц дурыс жоспарлануы жэне бiрдей статистикалык талдау жасалуы мацызды болып табылады.
Колданылган эдебиеттер тiзiмi:
1. Власов В.В. Введение в доказательную медицину. - М: Медиасфера, 2001. - 392 с.
2. Гринхальх Т. Основы доказательной медицины. - М.: ГЭОТАР-МЕД, 2009. - 288 с.
3. Клюшин Д. А., Петунин Ю. И. Доказательная медицина. Применение статистических методов. - М.: «Диалектика», 2007. - 320 с.
4. Реброва О.Ю. Статистический анализ медицинских данных. Применение пакета прикладных программ Statistica. - М: Медиасфера, 2006. - 312 с.
КЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСТЬЩ 1ШК1 1СТЕР ДЕПАРТАМЕНТ МЕДИЦИНА КЫЗМЕТ1 ЕМХАНАСЫНЫН Ж¥МЫСЫ ТУРАЛЫ
С.Э.Ибраев
Нызылорда облысты; iuiKi стер Департаментiнiц медицина ;bi3Memi
уйымдарга бекiтiлген аккредитация стандарттарына 91 % сэйкестiгiн дэлелдеп, ^азакстан Республикасы Денсаулык
Макалада, ^ызылорда облыстык iшкi iстер Департаментi медицина кызмет емханасыныц 2011 жылгы жумыс корытындысы келтiрiлген.
Бектлген контингент арасында ЖYргiзiлетiн профилактикалык медициналык тексеру, диспансерлiк есепке алу, алгашкы MYгедектiкке шыгу, алгашкы аурушацдык керсеткiштерi динамикада керсеттген. Сонымен катар, жыл бойы санитарлык-агарту жУмыстары ЖYргiзiлген.
О работе поликлиники медицинской службы
Департамента внутренних дел Кзылординской области
С.А.Ибраев
Медицинская служба ДВД Кзылординской области
В статье приведены итоги работа за 2011 год поликлиники медицинской службы Департамента внутренних дел Кзылординской области.
Показана динамика показателей профилактического медицинского осмотра, диспансеризации, выхода на первичную инвалидность, первичной заболеваемости среди прикрепленного контингента. Также проведена санитарно-просветительская работа.
The work of medical service clinics of the Department of the Internal Affairs Kyzylorda region
S.A.Ibraev
The paper presents the results of the work for the 2011 clinic of the Medical Service of the Department of Internal Affairs of the Kyzylorda region.
Shows the dynamics of a preventive medical examination, medical examination, enter the primary disability, the primary disease in the attached troops. Also carried out public education.
^ызылорда облыстык шм ютер Департамент медицина кызметЫщ емханасы 2010 жылы емдеу-профилактикалык
сактау министрлИнщ 14.10.2010 жылгы №554 буиршымен 4 жылдык мерзiмге аккредиттелдi (№Z000278 аккредиттеу туралы куэлк).
Облыс бойынша емханага медициналык кызметке бектлген контингент чши ютер органдарыныц, тетенше жагдайлар министрлИнщ, кылмыстык аткару ЖYйесiнiц жэне каржы полициясыныц кызметкерлерi, олардыц отбасы MYшелерi жэне осы салаларда кызмет аткарган зейнеткерлер.
Профилактикалык медициналык тексеру - TYрлi созылмалы аурулардыц алдын алу, дер кезЫде оларды аныктап сауыктыру барысындагы емдеу мекемесЫщ басты жумыстарыныц бiрi. Жыл бойы облыстык i^iw iстер Департамента^ емханасы бойынша профилактикалык медициналык тексеруден облыстык i^iw ютер Департаменту^, iшкi эскердщ, тетенше жагдайлар министрлИнщ, кылмыстык аткару ЖYйесiнiц жэне каржы полициясыныц барлык кызметкерлерi медициналык тексеруден етшшедк Тексеру барысында барлык тексертген контингенттерден аныкталган созылмалы аурулармен ауыратындар терендетiлiп тексерiлiп, кажет болган жагдайда диспансерлiк есепке алынып, сауыктырылады.
2011 жылда диспансерлк есепке iurni iстер органдарыныц жеке курамынан TYрлi созылмалы аурулар аныкталган адамдар алынса, оныц iшiнде 30% профилактикалык тексеру барысында аныкталгандар.
Тексеру барысында емхана бойынша К;Р lшкi iстер министрлИнщ 2009 жылгы №74 буйршына сэйкес акпан-караша айларында дэртерлердщ жумысын багалау максатында эр дэргерден 20 картадан тексерiлдi. Оныц корытындысы бойынша облыстык шм iстер Департамента^ жеке курамына керсетiлетiн медициналык кемек сапасыныц децгей орташадан жогары деп багаланды.
