и
УДК 37(094)
ЖАЦАРТЫЛГАН Б1Л1М БЕРУ МАЗМ¥НЫ-ЗАМАН ТАЛАБЫ
Авдатпа
Рухани жащыру арцылы халыцтын, ой-санасын-да серпiлiс болып, мемлекетiмiздщ api царай дамуы манызды рел атцармац. Бул Yшiн Казацстанда XXI га-сыр заманыныц талабына сай «Цифрлыц Казахстан», <^штщщк», «Мэдени жэне конфессия аралыц келЫм» арцылы жумыстар туралы айтылады.
Аннотация
Статья рассматривает тему внедрения обновленного содержания образования в РК. Отмечено, что внедрение этой системы - веяние времени. Подчеркнуто, что данное обновление помогает становлению, а также формированию культурного наследия в обществе: для этого в Казахстане широко внедряются такие системы, как «Цифровой Казахстан», «Трехъязычие».
Annotation
The article considers introduction of the updated § education content in RK. It is noted that introduction of < this system is demand of the time. It is emphasized that
pq
о updating helps to form cultural heritage of the society: eS for this purpose in Kazakhstan such systems as "Digital
0 Kazakhstan", "Trilingualism" are widely implemented.
3
g Пpезидентiмiз Н.Назарбаевтын, «Болашацца багдар:
w рухани жащыру» атты мацаласы бугшп танда букш Казацстандыцтар арасында жан-жацты талцыланып,
g ондагы мiндеттеp iс жYзiне асырылуда. Елiмiздщ руха-
g ни жацгыруы - Казацстаннын, жаhандыц бэсекеге ца-
о бiлеттiлiкке цол жетшзуге багытталган улт жоспарын
о орындаумен, бэсекеге цабiлеттi Yздiк елдщ цатарына
с—1
§ кру мацсатындагы ауцымды iс-шаpалаpмен цатар
^ жYpгiзiлетiн басты мiндет екенi де бэpiмiзге белгiлi [1].
§ Рухани жащырудьщ нацты тетiктеpiн атап айтцан
© Н.Назарбаевтын, ез мацаласында улттыц салт-сана-
о ...
и ны, мэдени дэстYpлеpiмiздi, эдет-гурпымызды мыцты
g сацтап, оны жаца жетштжтермен, адами цундылыцтар-
©
Р.Ж. Мешелова,
педагогика магистра, оцу бел^мшщ мецгеруш1с1 «Цостанай гуманитарлыц колледж» мекемес1, Цостанай цаласы,Цазацстан Республикасы
Нег1зг1 свздер: мэдени мура, жацартылган бшм, «Кунделт жобасы», мэдени мураны та-ныту.
Ключевые слова: культурное наследие, обновленное содержание, проект «Kyнделж», популяризация культурного наследия.
Keywords: cultural heritage, updated content, project «Kun-delik», popularization of cultural heritage.
мен байыта отырып, дамытуга Yндейдi. Мемлекет басшысы ез мацаласында жастар-дын, тэрбиесiне баса мэн бердо. врендер мен ага урпац екiлдерi арасындагы сабацтастыц жiбiнiн Yзiлмеуiне кенiл белд^ ЖаЬандыц бэсекеге цабшетп алдыщы цатарлы елдердщ дамуына мэн берiп, терещрек Yцiлетiн бол-сац, алга цойылган мацсаттарымыз, улт-тыц цундылыцтарымызбен рухани санамыз тежел1п цалмайды. Бул рухани жащыру арцылы халыцтыц ой-санасында серпшс болып, мемлекетiмiздiн эрi царай дамуына, цулдырамауына мацызды рел1 атцарылады.
Рухани жащыруды усынудагы негiзгi мацсат - ауцымы. Ол - тiлiмiз, мэдениетiмiз, эдебиетiмiз, дэстYрiмiз, бiлiм, гылым, енер, жастар тэрбиеш, ултжандылыц, отан CYЙ-гiштiк сияцты эр бiрiнiн бес атанга жYк бо-ларлыцтай салмагы бар дYниелердi терецнен цаузайды. Ел басымыздыц рухани жацгыру угымын усынуы - кенерген эдеттермен арт-та цалып цоймай, жаЬандыц элеммен бэсекеге цабшетп болып, елiмiз алдыцгы цатарда жYPуiн кездегенi. Н.Назарбаевтыц «Цифр-лыц Казацстан>>, <^штщдшк>> багдарламала-ры арцылы бYгiнгi урпацты XXI гасыр зама-ныныц талабына сай дайындауга бастайды.
Казацстан жаца тарихи кезецге енген-доктен, цазiргi танда жастар, бiз аса ауцым-ды жэне iргелi жумыстарга кiрiсуге тиiспiз. Ягни, цогамымыз жацаша багытца кез т!^ керек. Атап айтатын болсам, эр нэрсеге аса мэн беру, цызыгушылыц таныту, бэсекеге ца-бiлеттi болу, мэдени бiлiмдiлiк, улттыц бiре-гейлiгiмiздi сацтау, бул бэсекеге цабiлеттi екендiгiмiздi бiлдiредi.
«Ел болам десец, бесшндд тузе!» - деген мацала бекер айтылмаган. Бэсеке болтан жерде гана жацсылыцца умтылып, жаман-шылыцтан арылып, санамызды жендеймiз. Бэрi санадан басталады. Сол Yшiн сана тY-зелуi керек.Сананы рухани жагынан Yнемi жетшддрш, дамытып отыру - эрцайсысымы-здыц абыройларымыз.
Болашацта улттыц табысты болуы оныц
табиги байлыгымен емес, адамдардыц бэсе-келестж цабiлетiмен айцындалады. Сон-дыцтан эрбiр Казацстандыц, сол арцылы тутас улт XXI гасырга лайыцты цасиеттерге ие болу керек. Мысалы компьютерл1к, сау-аттылыц, шет т!лдерш бiлу, мэдени сияцты факторлар эрюмнщ алга басуына сезсiз ца-жетп алгышарттардыц санаттарында. Сол себепт!, «Цифрлыц Казацстан>>, «Yш т!лде», «Бiлiм беру», «Мэдени жэне конференци-ялыц кел1шм>> сияцты багдарламалар улты-мызды, ягни барша Казацстандыцтарды XXI гасырдыц талаптарына даярлаудыц цамы. Кай саланы алсаныз да барлыгында цифр-ландырудыц багдарламалары жургiзiлуде. Бiлiм саласындагы «Цифрлыц Казацстан» ау-дандагы мектептерде «КYнделiк» электрон-дыц мектеп журналыныц жYЙесiн енлзумен басталады. Былтыр басталган бастамага биыл цалган мектеп цосылды.«Кунделiк» жобасы, эшресе, ата-ана ушiн ттмдш-гi зор екенш дэлелдеген. Сонымен цатар, «ВШт1ап&> бiлiм беру ресурсы жумыс жа-сайды. Бул цифрлы бiлiм беру контенпмен мугал1мдерге интерактивт сабацтар дайын- ^ далуга арналган виртуальды жабдыцтыргыш § танымдыц бейне сабацтар керш, пайдала- «
нуга мYмкiндiк бередi.Осы багдарлама ая- ^
р !
сында аудан тургындарынын цифрлыц сау- « аттылыгын арттыру мацсатында бiлiм беру 3 мекемелерiнде компьютерл1к сауаттылыц м курстары уйымдастыру жоспарланган. От- § басы мен мектептердiц езара ю-цимылын ку- с
и
шейту ушiн цамцоршылыц кецестщ мацызы § зор. ^
Когамымыздыц цазiргi даму кезещ мек- ^
тептегi бiлiм беру жуйесiнiц алдына оцыту §
~ о
Yрдiсiн технологияландыру мэселесiн цой- « ып отыр.Оцытудыц эр турлi технологиялары ^ жасал^1п, бiлiм беру мекемелерiнiц тэжри- ^ бесiне енуде. Жаца технологияларды мец- « герту мугал1мнщ интеллектуалд^1ц, кэсiптiк, адамгершiлiк, рухани, азаматтыц жэне де о басца да кептеген адами келбетшщ цалыпта- с) суетна игi эсерш тигiзедi [2, 14-18 б.]
к <
ер О
го £
« О
м «
О
О!
С
м ^
и м
¡г1
[-4
о ч
о «
о н м
м
и ©
О
и
о -
©
Жаца технологиялар теориялыц тургыда дэлелденiп, тэжiрибеде жацсы нэтижелер бе-руде.Жаца педагогикалыц технологияларды кYнделiктi сабац Yрдiсiнде пайдалану Yшiн, эр мугатм алдында отырган оцушылардыц жас ерекшелжтерш ескере отырып, педагог-тш мацсатына, мYДдесiне сай, езшщ шебер-лiгiне орай тандап алады. Бул жаца технологиялар - оцушылардыц шыгармашылыц цабшеттерш, терец ойлай бшуш, теориялыц негiздерiн, эстетикалыц кезцарастарын пай-ымдауын, бага беруiн, танымдыц белсендш-гiн дамытуга багытталган. Жаца технологи-ялардыц негiзгi цагидалары: - балага iзгiлiк тургыс^1нан царау; - оцу мен тэрбиенщ бiрлiгi; - баланыц танымдыц жэне шыгар-машылыц икемдшшн дамыту; - баланыц та-нымдыц кYшiн цалыптастыру жэне дамыту; - эр оцушыны оныц цабiлетi мен мумкщдш децгейiне царай оцыту; - барлыц оцушыныц дамуы Yшiн жуйет жумыс iстеу. Мiне, бул технологияда оцушы ез топшылауын, ез пай-ымын еркш бiлдiредi, eзiндiк дэлелдер кел-тiредi, басцалардыц ой тYЙiндерiн сынайды, ез пiкiрiн, ез тоцтамын жасайды. Бул эдос шэкрттерге де, оцытушыларга да Yлкен жа-уапкершшкп жYктейдi. Оцыту эдiстерiн жетiлдiруге, дамытуга олардыц тиiмдiлiгiн арттыруга кeмектеседi.
Осындай жумыстардыц нэтижесiнде бYгiнгi кун талабына сай сауатты, бiлiмдi оцушылар тэрбиелеуге болады.Ол ушiн мугал1м кеп iзденiп, кеп оцып, iзденiс устiн-де болуы керек.Эрине, эр сабацца дайындыц керек, сондыцтан да мен оцушыларга шыгар-машылыц багыт-багдар бере отырып, уздiксiз iсэрекетке жетеледiм. Бул багдарламаны оцып, YЙренiп оны ез жумысымда цолданып муFалiмдiк кэсiптiц цыр-сырына терецдей тустiм. БаFдарлама стратегиялары оцушы-лардыц бiрiн-бiрi тыцдап, цурметтеуiне уй-ретт! Куанышпен айта кететш жайт - бурын ундемей отыратын балалардыц сабацца цызу араласуы. Жай уацытта олар ездерш булай
керсетуге бара цоймас едi. Сабацтардыц ерекше, жаца технология жобасымен eтуi -оларFа еркш сейлеп, ойларын ашыц жетшзу-ге, сыншыл кезцарас байцатуларына мYмкiн-шшк тугызFацдай БYгiнгi цоFамFа да, оцу орындарында да керегi осылар.
Корыта айтцанда, педагогикалыц жаца технологиялардыц барлыты жеке тулга-ныц eзiн-eзi дамытуына, eздiгiнен шынар-машылыцпен жумыс ютей бiлу цабiлетiн жэне бiлiктiлiктерi мен даFдыларын цалып-тастырута, сонымен цатар, алга цойган мац-сатца жетудщ тиiмдiлiгiн, нэтижелiлiгiн цамтамасыз етудi кездейтш,бершген мате-риалды жедел, эрi сапалы мецгертуге баFыт-талган.
Казiргi уацытта уялы телефондарда жар-намалар, хабарламалар латын элiпбиiмен жа-зылуда. Сонымен цатар, интернет желiсiнде де латын элiпбиiне аударатын транскрипция орнатылFан, бiрац, орыс графикасында Fана жасалган, болашацта цазац графикасында жасалады деген ойдамыз.Латын элiпбиiне кешуде осындай бастапцы жумыстар атца-рылып отыр.
Корыта келгенде, латын элшбише кешу - ултымыздыц санасын буFаудан босатады. ТYркi жэне жаЬандыц элемiмен ыцпалдасуFа, цазац халцы ертеден цолданган элiпбиiмiз-ге цайта оралып, улттыц санамыздыц цайта жащыруына жол ашады, - демекпiн.
Бiр сезбен айтцанда, тулгаFа баFытталган бiлiмдер жYЙесi бшм стандартына сай тулганын жан-жацты дамуына негiзделген, алган бiлiмiн eмiрдiц цандай бiр жаFдаятта-рына цолдана алатындай дэрежеде усыну пе-дагогтщ цузiреттiлiгiне байланысты болады.
ЭДЕБИЕТ
1.Н.Э.Назарбаев «Болашацца баFдар: Рухани жащыру», Егемен Казацстан газет!, 2016 ж. [2-4]
2.Жаца баFдарлама туралы нусцаулыц. Алматы, 2016 ж.- [14-18 б].