CC BY
5INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© A. I. Zoirova1H_
1Qarshi davlat universiteti, Qarshi, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: maqolada xorijiy tillarni o'rgatishda raqamli texnologiyalarning o'rni va ahamiyati tahlil qilinadi. Xususan, ta'lim jarayonida raqamli platformalar, mobil ilovalar va virtual reallik texnologiyalaridan foydalanishning afzallik tomonlari o'rganilgan.
MAQSAD: tadqiqotning asosiy maqsadi - raqamli texnologiyalar yordamida xorijiy tillarni o'rgatishda ta'lim samaradorligini oshirish va talabalarning o'quv ko'nikmalarini rivojlantirishni tahlil qilish.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqotda raqamli texnologiyalar va ular ta'lim jarayoniga ta'sirini o'rganish uchun nazariy va amaliy tahlil metodlari qo'llanildi. Shuningdek, xorijiy tajri balar va mahalliy ta'lim tizimi amaliyoti tahlil qilindi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: natijalar shuni ko'rsatadiki, raqamli texnologiyalar xorijiy tillarni o'rgatishda o'quv jarayonini interaktiv va samarali tashkil etishga yordam beradi. Shuningdek, ular o'quvchilarning mustaqil ta'lim olish imkoniyatlarini kengaytiradi.
XULOSA: raqamli texnologiyalar xorijiy tillarni o'rgatishda muhim vosita bo'lib, ular ta'lim jarayonini zamonaviy talablar darajasiga moslashtirishda yordam beradi.
Kalit so'zlar: raqamli texnologiyalar, xorijiy tillar, ta'lim samaradorligi, mobil ilovalar, virtual reallik, interaktiv o'qitish, talaba faoliyati, pedagogika innovatsiyalari.
ПРЕИМУЩЕСТВА ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ЦИФРОВЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ОБУЧЕНИИ ИНОСТРАННЫМ ЯЗЫКАМ_
© А.И. Зоирова1И
1 Каршинский государственный университет, Карши, Узбекистан_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: в данной статье рассматриваются преимущества использования цифровых технологий в обучении иностранным языкам. Особое внимание уделено роли цифровых платформ, мобильных приложений и технологий виртуальной реальности в образовательном процессе.
ЦЕЛЬ: основная цель исследования - анализ эффективности использования цифровых технологий для повышения качества обучения иностранным языкам и развития учебных навыков студентов.
Iqtibos uchun: Zoirova A.I. Xorijiy tillarni o'rgatishda raqamli texnologiyalardan foydalanishning afzallik tomonlari // inter education & global study. 2024. №.10(1). B.426-430
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №10(1)
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании применялись теоретический и практический анализ цифровых технологий и их влияния на образовательный процесс, а также изучение зарубежного опыта и локальной образовательной практики.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: результаты показывают, что цифровые технологии помогают сделать образовательный процесс интерактивным и эффективным, а также расширяют возможности студентов для самостоятельного обучения.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: цифровые технологии являются важным инструментом в обучении иностранным языкам, способствуя адаптации образовательного процесса к современным требованиям.
Ключевые слова: цифровые технологии, иностранные языки, эффективность образования, мобильные приложения, виртуальная реальность, интерактивное обучение, студенческая активность, педагогические инновации.
Для цитирования: Зоирова А.И. Преимущества использования цифровых технологий в обучении иностранным языкам. // inter education & global study. 2024. №.10(1). С. 426-430.
ADVANTAGES OF USING DIGITAL TECHNOLOGIES IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING_
© Aziza I. Zoirova1®
1Karshi State University, Karshi, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: this article examines the advantages of using digital technologies in foreign language learning. Special attention is given to the role of digital platforms, mobile applications, and virtual reality technologies in the educational process.
AIM: the main objective of the study is to analyze the effectiveness of digital technologies in enhancing foreign language education and developing students' learning skills.
MATERIALS AND METHODS: the study employed theoretical and practical analysis of digital technologies and their impact on the educational process, along with the examination of international and local educational practices.
DISCUSSION AND RESULTS: findings indicate that digital technologies help make the educational process interactive and effective while expanding opportunities for independent learning among students.
CONCLUSION: digital technologies are a crucial tool in foreign language education, aiding the adaptation of the educational process to modern requirements.
Keywords: digital technologies, foreign languages, educational efficiency, mobile applications, virtual reality, interactive learning, student activity, pedagogical innovations.
For citation: Aziza I. Zoirova (2024). 'Advantages of using digital technologies in foreign language learning'. // inter education & global study. №.(10(1)). pp.426-430. (In Uzbek).
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 10(1)
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _
Raqamli texnologiyalarning jadal rivojlanishi zamonaviy ta'lim jarayonlarida muhim o'rin egallab kelmoqda. Xususan, xorijiy tillarni o'qitishda ushbu texnologiyalar ta'limning sifatini oshirish, talabalarning qiziqishini kuchaytirish va ularning o'quv faoliyatida yuqori samaradorlikka erishish imkonini yaratmoqda. Bugungi kun talablariga mos ravishda ta'lim metodlari zamonaviy texnologiyalar bilan boyitilib, o'quv jarayonini yanada interaktiv va qulay shaklga keltirish zarur. Mazkur maqolada xorijiy tillarni o'qitishda raqamli texnologiyalarning afzallik tomonlari chuqur tahlil qilinib, ularning ta'lim samaradorligiga ta'siri keng yoritiladi.
Mazkur maqolada xorijiy tillarni o'qitishda foydalanilayotgan raqamli vositalar va ularning o'quv jarayoniga ta'siri o'rganilgan. Metod sifatida o'quv jarayonida raqamli platformalar va dasturlardan foydalanish tajribasi o'rganilib, nazariy va amaliy tahlil o'tkazilgan. Raqamli texnologiyalarning samaradorligini aniqlash uchun ilg'or xorijiy tajribalar bilan bir qatorda mahalliy ta'lim tizimidagi amaliyotlardan foydalanilgan. Shuningdek, mualliflar o'quvchilarning fikrlash, eshitish, so'zlash va yozish qobiliyatlarini rivojlantirishdagi texnologiyalarning rolini aniqlashga qaratilgan eksperimentlarni tahlil qildilar.
Raqamli texnologiyalar ta'lim jarayonini tubdan o'zgartirib, xorijiy tillarni o'qitishda keng imkoniyatlar yaratmoqda. Xususan, bu texnologiyalar o'qituvchi va talaba o'rtasidagi o'zaro aloqani mustahkamlash, bilim olish jarayonini tezlashtirish va bilimlarni mustahkamlashga qaratilgan o'quv shakllarini joriy etishda muhim ahamiyatga ega. Quyida ushbu texnologiyalarning xorijiy tillarni o'qitishdagi afzalliklari batafsil bayon etiladi.
Birinchidan, xorijiy tillarni o'qitishda foydalaniladigan asosiy raqamli vositalardan biri onlayn ta'lim platformalaridir. Ushbu platformalar, masalan, Moodle, Google Classroom va Blackboard, nafaqat talabalarga mustaqil ta'lim olish imkoniyatini beradi, balki ularni tartibli o'qishga ham undaydi. Bunday platformalarda o'qituvchi o'quv materiallarini turli shakllarda taqdim etishi mumkin: matn, video, audio yoki interaktiv mashqlar. Bu esa o'quvchilar turli o'quv uslublariga moslashishiga yordam beradi.
Ikkinchidan, xorijiy tillarni o'rganishda til o'rgatishga mo'ljallangan maxsus mobil ilovalardan foydalanish tobora ommalashmoqda. Duolingo, Rosetta Stone va Babbel kabi ilovalar foydalanuvchilarga har kuni tilni o'rganish bo'yicha qisqa mashqlarni taklif etadi. Bu esa talabalarni o'qituvchi nazoratisiz ham bilim olishga rag'batlantiradi. Bundan tashqari, ushbu ilovalarda til grammatikasini o'rganish, talaffuzni yaxshilash va yangi so'zlarni tez eslab qolishga yordam beruvchi funksiyalar mavjud.
Uchinchidan, raqamli texnologiyalar yordamida virtual muhitda til o'rganish imkoniyatlari yaratilmoqda. Masalan, virtual reallik (VR) texnologiyalari orqali talabalar chet el muhitiga tushib, muloqot qilish ko'nikmalarini rivojlantirishi mumkin. Virtual safarlar orqali o'quvchilar turli madaniy kontekstlarni o'rganadi, bu esa ular uchun tilni o'rganishni yanada qiziqarli va samarali qiladi. Shu bilan birga, qo'shimcha reallik (AR)
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _
texnologiyalari kitoblar va ta'lim materiallarini vizual tarzda boyitadi. Bu esa talabalarni interaktiv o'quv jarayoniga jalb etadi.
To'rtinchidan, raqamli texnologiyalar xorijiy tillarni o'rgatishda tilshunoslik bo'yicha tadqiqotlarda foydalaniladigan dasturlarni qo'llash imkonini beradi. Masalan, talabalarning talaffuzini baholash yoki grammatik tahlil qilishda avtomatlashtirilgan tizimlar yordam beradi. Ushbu tizimlar til o'rganish jarayonini yanada tahliliy va samarali qiladi.
Bundan tashqari, raqamli texnologiyalar xorijiy tillarni o'rganishda madaniy jihatlarni chuqurroq o'rganishga imkon yaratadi. Xorijiy madaniyatga oid filmlar, seriallar va videolar yordamida talabalar tilni nafaqat grammatik va leksik jihatdan, balki uning madaniy o'ziga xosliklari bilan birga o'rganadilar. Shu tariqa, ular nafaqat lingvistik ko'nikmalarni, balki madaniy qabul qilish qobiliyatlarini ham rivojlantiradilar
Oltinchidan, raqamli texnologiyalar yordamida talabalar orasida hamkorlik va guruhli o'rganish imkoniyatlari kengayadi. Onlayn forumlar, guruhli chatlar va ijtimoiy tarmoqlar orqali talabalar bir-birlari bilan doimiy aloqada bo'lishadi va o'z bilimlarini birgalikda rivojlantiradilar. Bu esa ular o'rtasida jamoaviy ish ko'nikmalarini shakllantiradi.
Raqamli texnologiyalar yordamida til o'rgatishda sun'iy intellekt (AI) tizimlari ham tobora dolzarb bo'lib bormoqda. Masalan, ChatGPT kabi texnologiyalar talabalarning nutqiy ko'nikmalarini rivojlantirish, grammatikani tushuntirish va til o'rganishga oid mashqlarni taklif etishda yordam beradi. AI texnologiyalari orqali o'quv jarayonini talabaning individual ehtiyojlariga moslashtirish imkoniyati yaratiladi.
Xorijiy tillarni o'rgatishda interaktiv o'yinlar ham raqamli texnologiyalarning muhim qismi hisoblanadi. Gamifikatsiya uslublari talabalarni faol ishtirok etishga jalb qiladi. Masalan, raqamli o'yinlar yordamida talabalar yangi so'zlarni o'rganadi, grammatik qoidalarni mustahkamlaydi va muloqot qilish qobiliyatlarini rivojlantiradi. Bunday yondashuv o'quvchilarni zerikarli vazifalardan xalos qilib, o'qitish jarayonini qiziqarli qiladi. Oxirgi yillarda raqamli texnologiyalar yordamida xorijiy tillarni o'qitishda ovozli texnologiyalarning ahamiyati ortmoqda. Masalan, talabalar Google Translate yoki boshqa tarjima ilovalari yordamida so'zlarning talaffuzini eshitishlari, dialoglarni o'qishlari va tinglashlari mumkin. Ovozli yordamchilar, masalan, Alexa yoki Siri, talabalar bilan muloqot qilib, ularga tilni yanada chuqurroq o'rganishga ko'maklashadi.
Raqamli texnologiyalar cheksiz o'quv materiallari va resurslarga kirish imkonini beradi. Talabalar internet orqali bepul kurslar, video darslar va boshqa ta'lim materiallaridan foydalanishadi. Ushbu resurslar ta'lim jarayonini yanada boyitib, o'quvchilarning bilim olishga bo'lgan qiziqishini oshiradi. Shunday qilib, raqamli texnologiyalar xorijiy tillarni o'rgatishda yangi imkoniyatlar ochib, o'qituvchilar va talabalar uchun ta'lim jarayonini soddalashtiradi. Bu texnologiyalar yordamida o'quvchilarning qobiliyatlarini rivojlantirish, ularni global standartlarga moslashuvchan qilib tayyorlash mumkin. Mazkur yondashuv nafaqat xorijiy tillarni o'qitishda, balki boshqa fanlarni o'rganishda ham qo'llaniladigan samarali vosita hisoblanadi. Shu sababli raqamli
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №10(1)
texnologiyalarni o'qituvchilar va talabalar tomonidan yanada kengroq qo'llanilishi ta'limning yangi darajasini ta'minlaydi.
Raqamli texnologiyalarni xorijiy tillarni o'qitishda qo'llashning afzalliklari qatorida o'quv jarayonini qiziqarli va jozibador qilish, talabalarning diqqatini jalb qilish va ularning faoliyatini monitoring qilish imkoniyati mavjud. Shuningdek, bu texnologiyalar o'qituvchilar uchun ham o'quv dasturlarini moslashtirish va ularni yanada qulay formatda taqdim etish imkonini yaratadi. Ammo, ba'zi muammolar ham mavjud bo'lib, ulardan biri talabalarni haddan tashqari texnologiyaga bog'lab qo'yish ehtimolidir. Shuning uchun texnologiyalarni qo'llashda me'yorni bilish va ularni ta'lim maqsadlariga moslashuvchan tarzda qo'llash zarur.
Xorijiy tillarni o'qitishda raqamli texnologiyalardan foydalanish ta'lim jarayonini samarali tashkil qilishda muhim ahamiyatga ega. Ular o'quvchilarning bilim olish jarayonini yengillashtiradi, bilim darajasini oshiradi va o'quv jarayonini shaxsiylashtirish imkonini beradi. Kelajakda raqamli texnologiyalarni xorijiy tillarni o'qitish jarayoniga kengroq joriy qilish orqali ta'lim samaradorligini oshirish va zamonaviy talabalarni raqobatbardosh mutaxassis sifatida tayyorlash imkoniyati mavjud. Shu bilan birga, ushbu texnologiyalarni doimiy rivojlantirish va ulardan oqilona foydalanish o'quv jarayonining muhim qismi bo'lib qoladi.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. G'aniyev, S. (2020). Raqamli texnologiyalar va ta'lim. Toshkent: O'zbekiston Milliy Universiteti nashriyoti.
2. Tursunov, O. (2021). Axborot kommunikatsiya texnologiyalarining ta'limdagi roli. Samarqand Davlat Universiteti nashriyoti.
3. Larsen-Freeman, D. (2000). Til o'qitishning texnikalari va prinsiplari. Toshkent: O'zbekistonda tarjima qilingan.
4. Warschauer, M., & Kern, R. (2000). Tarmoq asosida til o'rgatish. Cambridge University Press.
5. Dudeney, G., & Hockly, N. (2007). Texnologiyalar yordamida ingliz tili o'qitish. Pearson Education Limited.
6. Qodirov, A. (2019). Chet tillarini o'qitishda innovatsion yondashuvlar. Toshkent: Fan va texnologiyalar markazi.
7. Reinders, H. (2012). Til o'rgatishda raqamli o'yinlar. Palgrave Macmillan.
8. Chapelle, C. A. (2003). Til o'rganishda texnologiyalar. John Benjamins Publishing Company.
9. Beatty, K. (2010). Kompyuter yordamida til o'rgatish. Routledge.
10. Bax, S. (2003). CALL - O'tgan, bugun va kelajak. System Journal, Elsevier.
MU ALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
^Zoirova Aziza Ibragimovna, dotsent (PhD) [Зоирова Азиза Ибрагимовна , доцент (PhD)], [Aziza I. Zoirova associate professor (PhD)]; manzil: 180119, Qarshi shahri, Ko'chabog' ko'chasi, 17-uy, [адреа 180119, г. Карши, улица Кучабог, д. 17], [address: 17 Kuchabog Street, Karshi, 180119].
©intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 10(1)
