Научная статья на тему 'ВЕНТРАЛ ЧУРРА ВА АБДОМИНОПТОЗДА ГЕРНИОПЛАСТИКАНИ ТАНЛАШ'

ВЕНТРАЛ ЧУРРА ВА АБДОМИНОПТОЗДА ГЕРНИОПЛАСТИКАНИ ТАНЛАШ Текст научной статьи по специальности «Медицинские науки и общественное здравоохранение»

CC BY
2
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Вентрал чурра / абдоминоптоз / жаррохлик даволаш. / вентральная грыжа / абдоминоптоз / хирургическое лечение.

Аннотация научной статьи по медицинским наукам и общественному здравоохранению, автор научной работы — Дусияров М. М. Хужабаев С. Т. Саидов М. С.

Жарроҳлик даво ўтказилган, вентрал чурра ва абдоминоптоз билан бўлган 121 нафар беморларнинг текшириш ва даволаш натижалари келтирилган. Қорин чурралари ва абдоминоптоз билан беморларда операциядан олдинги адекват тайёрлаш ва герниоалло-, ҳамда аллопластика усулини танлашнинг тавсия этилган алгоритмининг қўлланилиши операциядан кейинги асоратлар частотасини 14,8% дан 8,9% гача (p=0,045), шунингдек жароҳатга оид асоратларни 11,5% дан 4,5% гача камайтириш имконини берди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ВЫБОР ГЕРНИОПЛАСТИКИ ПРИ ВЕНТРАЛЬНЫХ ГРЫЖАХ И АБДОМИНОПТОЗЕ

Представлены результаты обследования и лечения 121 оперированного больного с вентральной грыжей и абдоминоптозом. У больных с грыжами живота и абдоминоптозом адекватная предоперационная подготовка и использование рекомендованного алгоритма выбора метода герниоаллои аллопластики позволили снизить частоту послеоперационных осложнений с 14,8% до 8,9% (р=0,045), а также раневых осложнений с 11,5% позволило снизить до 4,5%.

Текст научной работы на тему «ВЕНТРАЛ ЧУРРА ВА АБДОМИНОПТОЗДА ГЕРНИОПЛАСТИКАНИ ТАНЛАШ»

ВЕНТРАЛ ЧУРРА ВА АБДОМИНОПТОЗДА ГЕРНИОПЛАСТИКАНИ

ТАНЛАШ

Дусияров М.М., Хужабаев С.Т., Саидов М.С.

Самарканд давлат тиббиёт университети https://doi.org/10.5281/zenodo.14029188 Аннотация: Жаррох,лик даво утказилган, вентрал чурра ва абдоминоптоз билан булган 121 нафар беморларнинг текшириш ва даволаш натижалари келтирилган. ^орин чурралари ва абдоминоптоз билан беморларда операциядан олдинги адекват тайёрлаш ва герниоалло-, хдмда аллопластика усулини танлашнинг тавсия этилган алгоритмининг кулланилиши операциядан кейинги асоратлар частотасини 14,8% дан 8,9% гача (p=0,045), шунингдек жарохдтга оид асоратларни 11,5% дан 4,5% гача камайтириш имконини берди. Калит сузлар: Вентрал чурра, абдоминоптоз, жаррохлик даволаш.

ВЫБОР ГЕРНИОПЛАСТИКИ ПРИ ВЕНТРАЛЬНЫХ ГРЫЖАХ И

АБДОМИНОПТОЗЕ Дусияров М.М., Хужабаев С.Т., Саидов М.С.

Самаркандский государственный медицинский университет Аннотация: Представлены результаты обследования и лечения 121 оперированного больного с вентральной грыжей и абдоминоптозом. У больных с грыжами живота и абдоминоптозом адекватная предоперационная подготовка и использование рекомендованного алгоритма выбора метода герниоалло- и аллопластики позволили снизить частоту послеоперационных осложнений с 14,8% до 8,9% (р=0,045), а также раневых осложнений с 11,5% позволило снизить до 4,5%.

Ключевые слова: вентральная грыжа, абдоминоптоз, хирургическое лечение.

SELECTION OF HERNIOPLASTY IN VENTRAL HERNIA AND ABDOMINOPTOSIS Abstract: The results of examination and treatment of 121 patients with ventral hernia and abdominoptosis who underwent surgical treatment are presented. In patients with abdominal hernias and abdominoptosis, adequate preoperative preparation and the use of the recommended algorithm for choosing the hernioallo- and alloplasty method reduced the frequency of postoperative complications from 14.8% to 8.9% (p=0.045), as well as wound complications from 11.5%. allowed to reduce from 4.5%.

Keywords: Ventral hernia, abdominoptosis, surgical treatment.

КИРИШ

Вентрал чурранинг сабабларидан бири бу семизликнинг мавжудлигидир. Турли даражадаги семизлиги булган беморлар вентрал чурра билан булган барча беморларнинг 50 дан 70% гача кисмини ташкил килса, морбид семизлик - 34% беморларда кузатилади. Семизлик, бир томондан, чурра шаклланишига олиб келади, бошка томондан - унинг белгиларини авж олдиради, яъни семизлик вентрал чурралар ривожланишида ва кайталанишида этиологик омил эканлиги шубхдсиз тан олинади. "Герниопластикадан кейин кайталаниш частотаси 3-13% ни ташкил килади, морбид семизликда 28% га етади" (2,5). Физиологик жихдтдан энг макбул усул, шубхдсиз, чурра нуксонини ёпишнинг аутопластик усулидир. "Х,озирги вактда полипропилен ва политетрафлороэтилендан

тайёрланган турли эндопротезлар кенг кулланилмокда" (1,4,7). Бирок, уларни амалда куллаш имкониятлари купинча турли хил омиллар, шу жумладан операциядан кейинги асоратларнинг ривожланиши туфайли чекланган.

Вентрал чурра ва семизлиги булган беморларда тана вазнини камайиши купчилик муаллифлар курсатганидек, чурра кайталанишининг олдини олишда асосий этиопатогенетик омил хисобланади. ^оникарсиз натижалар улушининг катталиги, макбул даволаш усулини танлаш имконсизлиги, бу сохада яна тадкикотлар олиб борилишини рагбатлантиради. Юкорида айтиб утилганлар, айникса, организмнинг захира имкониятларини бахолаш билан тайёргарлик боскичи нуктаи назаридан, семизлиги булган беморларда вентрал чурраларни жаррохлик даволашда макбул ёндашувларни ишлаб чикиш ва амалда куллаш зарурлигини белгилайди (3,6).

Тадкикотнинг максади герниоалло- ва абдоминопластиканинг тактик - техник жихатларини макбуллаштириш оркали вентрал чурра ва абдоминоптоз булган беморларнинг жаррохлик даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.

КЛИНИК МАТЕРИАЛ ВА ЦУЛЛАНИЛГАН ТАДЦИЦОТ УСУЛЛАРИ

Тадкикот Самарканд давлат тиббиёт университети куп тармокли клиникаси хирургия булимларида, 2012-2021-йиллар давомида жаррохлик даво утказилган, вентрал чурра ва морбид семизлик билан булган 121 нафар беморларнинг текшириш ва даволаш натижаларига асосланади. Барча беморларга режали равишда оператив даво утказилган. Даволаш тактикасини танлашга караб, беморлар икки гурухга булинган. Биринчи, таккослаш гурухига факатгина герниоаллопластика утказилган 54 нафар бемор киритилган. Иккинчи, асосий гурухдаги 67 нафар беморга аллопластика абдоминопластика билан биргаликда утказилган.

121 нафар бемордан 37 (30,6%) нафари эркак ва 84 (69,4%) нафари аёл булди. Беморларнинг ёши буйича таксимланиши: 45 ёшгача - 22 (18,2%), 46-59 ёш - 67 (55,4%), 60-74 ёш - 29 (23,9%), 75-80 ёш - 3 (2,5%).

Барча беморларга тана вазнини улчаш оркали антропометрия утказилди. Барча беморларда морбид семизлик булиб, овкатланиш узига хос хусусиятларига боглик булган алиментар сабабли ва паст жисмоний фаоллик сабабли булди. Ортикча тана вазни БЖССТ мутахассислари тавсия этган тасниф буйича бахоланди. ^орин олд девори птози даражасига кура беморлар А. Matarasso (1989 г.) таснифи буйича таксимланди. Минимал ва урта даражадаги птоз (1-11 даража) тадкикот гурухларига мос равишда Ш-ГУ даражали семизлик билан беморларнинг 34 ва 42 нафарида кузатилди. Ш-ГУ даражали семизлик билан беморларнинг 20 ва 25 нафарида урта даражадаги ва яккол ривожланган птоз кузатилди (1 - жадвал).

1 - жадвал. Морбид семизлик билан беморларни абдоминоптоз даражаси буйича

таксимланиши

Семизлик III-IV даражаси Таккослаш гурухи (n=54) Асосий гурух (n=67) Жами (n=121)

Абдоминоптоз

I-II III-IV I-II III-IV I-II III-IV

34 (62,9%) 20 (37,1%) 42 (62,7%) 25 (37,3%) 76 (62,8%) 45 (37,2%)

121 нафар вентрал чурра ва морбид семизлги булган беморларнинг 90 (74,4%) нафарида хамрох коморбид патология булган. Улардан 49 нафарида 1 хамрох касаллик, 29 нафарида 2 ва 12 нафарида бошка аъзо ва тизимларнинг 3 хамрох патологияси булган.

Х,амрох касалликлар орасида купинча юрак кон томир касалликлари 82,6%, нафас тизим касалликлари 9 (7,4%), оёк веналари варикози 20 (16,5%), хдмда кандли диабет 32 (26,4%) нафар беморларда кузатилди.

Chervel J.P. ва Rath A.M. (1999 г.) таснифига кура беморларнинг асосий кисмида (85

- 70,2%) киндик усти соха (M1) ва киндик атрофи соха (M2) чурралари аникланди. Энг кам сонли беморлар ён (L) 9 (7,4%) ва кушма (M+L) 3 (2,5%) вентрал чурра билан беморлар булди. 46 (38,0%) нафар ьеморларда катта (W3) ва гигант (W4) чурралар кузатилди. 121 бемордан 40 (33,0%) нафарида бирламчи, 50 (41,3%) нафарида операциядан кейинги вентрал чурралар (R0) ва 31 (25,6%) нафар беморда рецидив (Rn) чурралар аникланди.

Интсрументал текширувлардан энг информативлиги юкори булган усул компютер томографик герниоабдоминометрия (КТГА) булиб, асосий гурухдаги беморларнинг 58 нафарида утказилган. КТГА корин олд деворидаги нуксонлар топографиясини, чурра хажмини корин бушлиги хажмига нисбатини аниклаш, хамда операциядан олдинги адекват тайёрлаш ва пластиканинг макбул усулини танлаш имконини берди. Бизнинг тадкикотларимизга кура, чуррали буртма хажмининг корин бушлиги хажмига нисбати 14% гача булган холатларда герниоаллопластиканинг таранглашган усулларини куллаш мумкин

- яъни апоневроз нуксони ткилиб, устидан «onlay» усулида эндопротез имплантация килинади. 14,1% дан юкори хажмдаги чурраларда пластиканинг таранглашмаган усулларига устунлик берилди.

Таккослаш гурухидаги беморларда (n=54) герниоаллопластика 37 (68,5%) нафар беморда таранглашган ва 17 (31,5%) нафар беморда таранглашмаган усулда утказилган. Асосий гурухдаги беморларда герниоаллопластика усулини танлаш табакалаштирилган булиб, биз томондан тавсия этилган дастурга мувофик абдоминопластика билан тулдирилди.

Баллар йигиндиси 5 баллгача булган 1- кичик гурухдаги беморларда, шунингдек КТ герниоабдоминометрия маълумотларига кура чуррали буртма хажми корин бушлиги хажмининг 14% гача булганда чурра нуксони тикилиб, эндопротезнинг «onlay» усулида имплантацияси бажарилди. Ушбу гурухга 24 (35,8%) нафар морбид семизлик ва III-IV даражали абдоминоптоз билан беморлар киритилиб, уларда герниоаллопластика абдоминопластика билан кушиб бажарилди.

Баллар йигиндиси 5 дан 10 баллгача буган ва КТГА маълумотларига кура чуррали буртма хажми корин бушлиги хажмининг 14,1% идан куп булган 2-кичик гурухдаги беморларга биз герниопластиканинг таранглашмаган усулидан фойдаландик. ^орин бушлиги хажмини ошириш, АКС юзага келишини олдини олиш максадида корин бушлиги чурра халтаси лахтаги билан чегаралангандан сунг корин олд девори пластикаси апоневрозни тикмасдан туриб устидан турсимон имплантат жойлаштириш оркали бажарилди. Эндопротез фиксацияси П-симон чоклар ёрдамида бажарилди. Ушбу чоклар корин бушлиги чурра халтаси лахтаги билан ёпилишидан олдин урнатилган корин пардагача булган барча каватларни олиш оркали куйилди.

Чурра нуксони 10 смдан катта, хамда КТГА маълумотларига кура чуррали буртма хажми корин бушлиги хажмининг 18% идан куп булган 3-кичик гурухдаги 12 (17,9%) беморларга таранглашмаган комбинациялашган «onlay + sublay» усулида герниоаллопластика бажарилди, яъни битта имплант корин бушлиги чурра халтаси лахтаги билан чегаралангандан сунг, мушак - апоневротик кават остидан куйилиб, иккинчи имплант апоневроз устидан жойлаштирилди.

Тукималарнинг тортилиши ва корин ички босими ошиш хавфи юкори булган III-IV даражали абдоминоптоз ва баллар йигиндиси 16 дан 20 гача булган 13 нафар 4- кичик гурухдаги беморларга бизлар корин тугри мушаклар кинини Ramirez буйича мобилизация килиш оркали таранглашмаган аллопластикани кулладик (2 - жадвал).

2 - жадвал. Асосий гурухда герниоалло- ва абдоминопластика турлари

Кичик гурухлар Операция тури Сони %

Пластиканинг таранглашган усуллари

1 -кичик гурух Чурра нуксонини тикиш ва эндопротез «onlay» имплантацияси +абдоминопластика 24 35,8

Пластиканинг таранглашмаган усуллари

2-кичик гурух Чурра нуксонини тикмасдан эндопротез «onlay» имплантацияси +абдоминопластика 18 26,9

3-кичик гурух Чурра нуксонини тикмасдан эндопротез «onlay + sublay» усулида комбинациялашган имплантацияси +абдоминопластика 12 17,9

4-кичик гурух Чурра нуксонини тикмасдан корин тугри мушакларини Ramirez буйича мобилизацияси ва эндопротез «onlay + sublay» усулида комбинациялашган имплантацияси +абдоминопластика 13 19,4

Жами 67 100

Асосий гурухдаги барча беморларда корин олд девори пластика килингандан сунг абдоминопластика бажарилди. Бевосита, операциядан олдин - чуррали буртма, эски операциядан кейинги чандик ва тери - ёг бурмасини ураб олган, олиб ташланадигар тери "белгилаб" олинади.

К

1 2 1 - расм. Терини "лангар" типида белгилаш (Castanares буйича кесим) (1) ва абдоминопластикадан кейинги корин олд деворининг куриниши (2)

Озиклантирувчи кон томирлар кесилмаслиги учун абдоминопластика режалаштирилганда хисобга олинди. Агар ушбу кон томирлар кесилса жарохат кирраларининг некрози юзага келиши мумкин. Аввалги турли хилдаги операциялардан колган корин олд деворидаги чандиклар тери ва тери ости ёг каватининг кон билан таъминланишини бузади, шунинг учун биз кейинчалик махаллий асоратлар юзага келишига

сабабчи булган, кон айланиши бузилган, чандикли терини кесиб ташладик. Лангарсимон кесманинг геометрик шакли туфайли жарохат кирралари тикилгандан сунг перпендикуляр тортилиш факат марказда кузатилади. Операцион жарохдт марказидан узоклашган сари тортилиш кучи купрок кундалангига таксимланади ва шу оркали чокларнинг очилиши, хамда жарохат кирраларининг некрози каби асоратлар юзага келишини олдини олади.

НАТИЖАЛАР ВА УЛАРНИНГ МУХОКАМАСИ

^айд этиш лозимки, таккослаш гурухидаги беморларда уртача 2 - 3 хилдаги асорат, бронх - упка ёки (ва) юрак кон томир тизими асоратларининг жарохатга оид асоратлар билан кушилиб келиши куринишида кузатилди. Умуман олганда, таккослаш гурухида турли хил асоратлар 8 (54 бемордан 14,8%) нафар беморларда кузатилди, улардан 6 (11,1%) нафарида жарохатга оид асоратлари ва 4 (7,4%) нафарида умумий корин бушлигидан ташкари асоратлар кузатилди. Асосий гурухда 6 (67 бемордан 8,9%) нафар беморда турли хил асоратлар, жумладан мос равишда 3 (4,5%) нафарида жарохат асоратлари ва яна 3 (4,5%) нафарида умумий асоратлар кузатилди. Асоратлар сонини киёсланганда асосий гурухда курсаткичларнинг сезиларли яхшиланишига эришилди. (х2 =4,043; Df=1; р=0,045).

121 нафар операция килинган бемордан 93 (76,8%) нафарида узок муддатли натижалар тахлил килиб чикилди, вентрал чурра кайталаниши таккослаш гурухидаги 5 (12,5%) нафар беморда аникланди. Чурранинг кайталаниши герниоаллопластикадан кейин корин ички босимининг ошиши ва огирлик кучи таъсири остида имплантни пастга силжитиб, протез юкори сохаларидаги корин олд деворининг зайиф жойларини очилишига олиб келувчи тери - ёг фартугини катта микдорда колдириш хисобига юзага келиши аникланди. Шунингдек, Ш-ГУ даражали яккол абдоминоптоз билан беморларда жарохатнинг йиринглаши ва имплантнинг кучиб тушиши хам чурра кайталаниш сабаби булди. Герниоаллопластикани «onlay+suЫay» усулида комбинациялашган эндопротез имплантацияси билан таранглашмаган усулларини абдоминопластика билан биргаликда бажариш техник жихатларининг такомиллаштирилиши касаллик кайталанишини бартараф килиш имконини берди (2 - расм).

I

КяЫЛЛНК

НТ1Л1НИ ТИН ПН ИТ

частотасн

■ Циёслаш гурухи ■ Асосий гурух

2 - расм. Тадкикот гурух,ларида даволаш натижаларининг киёсий тах,лили

^ушма герниоалло- ва абдоминопластиканинг клиник самарадорлиги семизлик даражасининг сезиларли камайиши, ташки нафас курсаткичлариниг яхшиланиши, юкори артериал кон босимининг ва кандли диабет белгиларининг камайиши оркали намоён булди.

Ишлаб чикилган дастур оркали операциядан кейинги узок даврда кузатувдаги 93 нафар бемордан 87 (93,5%) нафарининг хаёт сифати бахоланди. Уларнинг таккослаш гурухида 36 нафар ва асосий гурухда 51 нафарни ташкил килди. Таккослаш гурухида аъло

натижалар 11 (30,5%), яхши 17 (47,2%), коникарли 5 (13,9%) ва коникарсиз 3 (8,3%) нафар беморларда кузатилди. Уз навбатида асосий гурухда аъло натижалар 51 нафар бемордан 28 (54,9%) нафарида, яхши 19 (37,2%), коникарли 3 (5,9%) ва коникарсиз факатгина 1 (1,9%) нафар беморда кузатилди.

ХУЛОСА

1. КТ герниоабдоминометрия корин олд деворидаги нуксонлар топографиясини аниклаш, чурра хажмини корин бушлиги хажмига нисбатини хисоблаш, операциядан олдин адекват тайёрлашни, хамда пластиканинг энг макбул усулини танлаш имконини беради.

2. Герниоаллопластикани «onlay+sublay» усулида комбинациялашган эндопротез имплантацияси билан таранглашмаган усулларини абдоминопластика билан биргаликда бажариш техник жихатларининг такомиллаштирилиши касаллик кайталанишини бартараф килиш имконини берди (таккослаш гурухида кайталанишлар12,5%).

3. ^орин чурралари ва абдоминоптоз билан беморларда операциядан олдинги адекват тайёрлаш ва герниоалло-, хамда аллопластика усулини танлашнинг тавсия этилган алгоритмининг кулланилиши операциядан кейинги асоратлар частотасини 14,8% дан 8,9% гача (p=0,045), шунингдек жарохатга оид асоратларни 11,5% дан 4,5% гача камайтириш имконини берди.

4. Вентрал чурра ва III-IV даражали абдоминоптоз ривожланган морбид семизлик билан беморларда герниоаллопластикани абдоминопластика билан иргаликда бажарилиши беморларнинг эстетик, хдмда функционал холатини етарлича яхшилаш имконини берди, беморлар яшаш сифатини ошириб, аъло ва яхши узок муддатли натижалар улушини 77,7% дан 92,1% гача ошириб, коникарсиз натижалар улушини 8,3% дан 1,9% (p=0,030) гача камайтирди.

Адабиётлар

1. Куликова Н. А. Превентивное эндопротезирование передней брюшной стенки после срединной лапаротомии //Оперативная хирургия и клиническая анатомия. - 2018. - Т. 2. - №. 3. - С. 38-45.

2. Магеррамов Д. М., Медеубеков У. Ш. Хирургическая коррекция деформации передней брюшной стенки. Реальность и перспективы (обзор литературы) //Вестник хирургии Казахстана. - 2017. - №. 1 (50).

3. Мухтаров З. М., Малков И. С., Алишев О. Т. Профилактика раневых послеоперационных осложнений у больных с послеоперационными вентральными грыжами //Практическая медицина. - 2014. - №. 5 (81).

4. Тешаев О. Р., Хайитов И. Б. Экспериментальное моделирование грыжи передней брюшной стенки с абдомино-висцеральным ожирением //Журнал теоретической и клинической медицины. - 2016. - №. 4. - С. 23-25.

5. Baylon K. et al. Past, present and future of surgical meshes: a review //Membranes. - 2017. -Т. 7. - №. 3. - С. 47.

6. Berrevoet F. et al. A multicenter prospective study of patients undergoing open ventral hernia repair with intraperitoneal positioning using the monofilament polyester composite ventral patch: interim results of the PANACEA study //Medical devices (Auckland, NZ). - 2017. - Т. 10. - С. 81.

7. Elstner K. E. et al. Preoperative progressive pneumoperitoneum complementing chemical component relaxation in complex ventral hernia repair //Surgical endoscopy. - 2017. - Т. 31. -№. 4. - С. 1914-1922.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.