ТОУ), мультиморбидлик синдроми (ММБ), хамир-ли ов^атларнинг рационда устуворлиги (АКМУ)] тар^алиши умумий амалиёт шифокори (УАШ) ша-роитида урганилди. Улар ЖССТ (2010) мезонлари буйича ба^оланди.
Натижалар. УАШ шароитида ГКни хатар омил-лари ^уйидагича тар^алиш даражалари билан ифодаланади: кашандалик - 31,3 %, АИК - 24,0 %, ГХС - 18,4 %, ГТГ - 15,5 %, ОТВ - 42,7 %, МСМКИ -15,1%, НОХ - 3,2 %, КБ - 5,6 %, РЗО - 16,6 %, ГД -11,3 %, СООИК - 9,6 %, ЁООИК - 51,9 %, НОТ - 35,9 %,
ГОИКУ - 81,4 %, УМТОУ - 83,6 %, ММБ - 75,8 %, ХОКУ -61,1 %, ИМ - 5,1 % ва АКМУ - 47,4 %.
Ушбу 19 та хатар омиллари УАШ шароитида асосан устуворлик ^илади ва уларни ГК га боглаб урганиш, шуб^асиз, ма^садга мувофи^ булади.
Хулоса. Замонавий популяцияда ГКга нисба-тан эпидемиологик шароитлар ало^ида тавсифга эга ёки илгариги эпидвазиятларни акс этдирмай-ди. Демак, ГК га оид ушбу ^олатлар устидан до-имий мониторинг олиб борилса ва улардан келиб чи^иб УАШ уз фаолиятини монандлаштириб бор-са, ма^садга мувофи^ булади.
УМУМИЙ АМАЛИЁТ ШИФОКОРИ ШАРОИТИДА АРТЕРИАЛ ГИПОТЕНЗИЯНИ СКРИНИНГЛИ АНИКЛАШ НАТИЖАЛАРИ
ТУРСУНОВА С.Б., МАМАСОЛИЕВ Н.С., ЦАЛАНДАРОВ Д.М., АРТИКОВА С.Г.
Андижон давлат тиббиёт институти, Андижон. Узбекистон
Ишнинг максади - умумий амалиёт шифокори (УАШ) шароитида артериал гипотензиянинг (АрГ) тар^алиши хусусиятларини ани^лаш ва ба*о-лашдан иборат булди.
Материаллар ва усуллар. УАШ шароитида бир ва^тли эпидемиологик текширув шакллантирил-ди ва унда АрГ нинг чин тар^алиши даражалари ани^ланди *амда ба^оланди. Суровномали, клиник, биохимик ва функционал *амда инструмен-тал текширув усуллари ^улланилиб, жами 603 та репрезентатив а^оли гуру^и текширилди. АрГ деб артериал босимни 100/60 мм симоб устунидан паст даражалари ани^ланганда ^абул ^илинди.
Натижалар. УАШ шароитида АрГ ни тар^алиши даражаси 11,4 % ни ташкил этади. > 15-70 ёшли эркакларда унинг ани^ланиш даражаси - 9,6 % ни ва шу ёшда булган аёллар популяциясида эса - 13 %-ни ташкил ^илади. УАШ шароитида нисбатан куп патологик АрГ (9,8 %), кардиоарит-мик АрГ (7,6 %), сурункали АрГ (7,5 %) ва бирлам-чи АрГ (7,0 %) ани^ланади. Уларга нисбатан то 5,4 баробаргача етиб (Р < 0,001) оз курсаткичлар,
физиологик АрГ (1,8 %), иккиламчи АрГ (4,5 %), уткир АрГ (4,0 %), нейрокардиал АрГ (6,6 %) ва постпрандиал АрГ лар (9,8 %) ^айд ^илинади. Эр-как ва аёлларда уларнинг ани^ланиш даражалари фар^ланиб ^уйидагича кузатилади мос ра-вишда: бирламчи АрГ - 5,3 ва 8,5 % дан (Р < 0,05), физиологик АрГ - 0,7 % ва 2,5 % дан (Р < 0,01), патологик АрГ - 7,5 % ва 11,7 % дан (Р < 0,05), уткир АрГ - 2,8 % ва 5,0 % дан (Р < 0,05), сурункали АрГ - 4,6 % ва 9,9 % дан (Р < 0,01), нейрокардиал АрГ - 3,6 % ва 9,0 % дан (Р < 0,01), постпранди-ал АрГ - 6,4 % ва 4,3 % дан (Р < 0,05), ортостатик АрГ - 2,5 % ва 4,3 % дан (Р < 0,05), кардиоаритмик АрГ - 4,3 % ва 10,5 % дан (Р < 0,01) ва медикамен-тозли АрГ - 1,8 % ва 3,0 % дан (Р < 0,05).
Хулоса. Скринингли ташхисот АрГ ни УАШ шароитида барва^т ани^лашда му^им а^амият касб этади ва ундан келиб чи^иб кенг ^амровли профилактика ишлари ёки махсус акциялар ташкил этилса *амда амалга оширилса ма^садга мувофи^ булади.