CC BY
0JOURNAL OF NEW <Tj 0\ (e) 2181-368X
CENTURY INNOVATIONS О Sqff (p) 2181-3671
TURIZM VA IQTISODIY SAMARADORLIK
Yo'ldoshev Abduvorisxon
Toshkent kimyo xalqaro universiteti turizm fakulteti talabasi
Annotatsiya: Turizm bugungi kunda global iqtisodiyotda muhim rol o'ynaydi. Har yili millionlab sayyohlar turli mamlakatlarga safar qilib, ularning iqtisodiy rivojlanishiga katta hissa qo'shadi. Turizm sohasining iqtisodiy samaradorligi ko'plab omillarga bog'liq bo'lib, bu omillar orasida joylashuv, infratuzilma, madaniy meros va xizmatlar sifati muhim ahamiyatga ega. Ushbu maqolada turizm va iqtisodiy samaradorlik o'rtasidagi munosabatlar haqida ma'lumotlar berilgan.
Kalit so'zlar: iqtisodiy barqarorlik, munosabat, turizm, transport kompaniyalari, infratuzilma, madaniy meros, xizmatlar.
Аннотация: Туризм сегодня играет важную роль в мировой экономике. Ежегодно миллионы туристов путешествуют по разным странам и вносят большой вклад в их экономическое развитие. Экономическая эффективность туристического сектора зависит от многих факторов, среди которых важное значение имеют местоположение, инфраструктура, культурное наследие и качество услуг. В этой статье представлена информация о взаимосвязи между туризмом и экономическими показателями.
Ключевые слова: экономическая стабильность, отношение, туризм, транспортные компании, инфраструктура, культурное наследие, услуги.
Abstract: Tourism plays an important role in the global economy today. Every year, millions of tourists travel to different countries and make a great contribution to their economic development. The economic efficiency of the tourism sector depends on many factors, among which the location, infrastructure, cultural heritage and quality of services are important. This article provides information on the relationship between tourism and economic performance.
JOURNAL OF NEW <Tj 0\ (e) 2181-368X
CENTURY INNOVATIONS & (p) 2181-3671
Key words: economic stability, attitude, tourism, transport companies, infrastructure, cultural heritage, services.
Kirish
Turizmning iqtisodiy samaradorligi birinchi navbatda yangi ish o'rinlarini yaratish bilan bog'liq. Sayyohlik sohasida ishlovchi xodimlar, mehmonxonalar, restoranlar, transport kompaniyalari va boshqa xizmat ko'rsatuvchi tashkilotlar orqali ko'plab odamlar ish bilan ta'minlanadi. Bu esa, o'z navbatida, mahalliy iqtisodiyotga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Ish o'rinlari yaratishdan tashqari, turizm mahalliy tadbirkorlikni rivojlantirishga ham yordam beradi. Sayyohlar tomonidan xarid qilingan mahsulotlar va xizmatlar orqali mahalliy ishlab chiqaruvchilar va xizmat ko'rsatuvchilar foyda ko'radi.
Adabiyotlar tahlili va tadqiqot metodologiyasi
Turizmning iqtisodiy samaradorligini oshirish uchun infratuzilma muhim ahamiyatga ega. Yaxshi rivojlangan transport tizimi, mehmonxonalar, restoranlar va boshqa xizmatlar sayyohlar uchun qulaylik yaratadi. Agar bir mamlakatda turizm infratuzilmasi yaxshi rivojlangan bo'lsa, bu sayyohlar uchun o'zini qulay his qilishini ta'minlaydi va ularning mamlakatda qolish vaqtini uzaytiradi. Shuningdek, infratuzilmaning rivojlanishi mahalliy aholi uchun ham foydali bo'ladi, chunki bu yangi ish o'rinlari va iqtisodiy imkoniyatlar yaratadi. Turizm sohasining iqtisodiy samaradorligi, shuningdek, madaniy meros va tabiiy resurslardan foydalanishga bog'liq. Turizm, ko'pincha, tarixiy va madaniy joylarga, tabiiy go'zalliklarga qiziqishni oshiradi. Bunday joylar sayyohlar uchun jozibador bo'lib, ularning tashrif buyurishiga sabab bo'ladi. Madaniy merosni saqlab qolish va rivojlantirish, shuningdek, mahalliy an'analarni targ'ib qilish orqali turizm sohasida iqtisodiy samaradorlikni oshirish mumkin. Bunday yondashuvlar nafaqat sayyohlar, balki mahalliy aholi uchun ham foydali bo'ladi. [1]
Muhokama va natijalar
JOURNAL OF NEW <r¡ Q¡ (e) 2181-368X
CENTURY INNOVATIONS & (p) 2181-3671
Turizmning iqtisodiy samaradorligini oshirishda marketing va reklama ham muhim rol o'ynaydi. Mamlakatlar o'z turizm imkoniyatlarini samarali reklama qilish orqali sayyohlarni jalb qilishlari mumkin. Bu uchun turli xil marketing strategiyalari, masalan, ijtimoiy tarmoqlar, internet reklamalari va turistik ko'rgazmalar orqali sayyohlarni jalb qilish mumkin. Sayyohlar uchun qiziqarli va ma'lumotli kontent yaratish, ularning qiziqishlarini oshirish va mamlakat haqida ijobiy tasavvur shakllantirishga yordam beradi. Biroq, turizmning iqtisodiy samaradorligi faqatgina ijobiy tomonlari bilan cheklanmaydi. Turizmning tez rivojlanishi ba'zi muammolarni ham keltirib chiqarishi mumkin.[2] Masalan, ko'plab sayyohlar bir joyga to'planishi natijasida muhitga zarar yetkazilishi, tabiiy resurslarning tugashi yoki mahalliy aholi hayotiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Shu sababli, barqaror turizmni rivojlantirish va sayyohlik faoliyatini muvozanatlash muhimdir. Barqaror turizm, ekologik va ijtimoiy jihatdan mas'uliyatli bo'lgan turizm faoliyatini nazarda tutadi. Turizm va iqtisodiy samaradorlik o'rtasidagi munosabatlarni o'rganish, shuningdek, global pandemiyalar, iqtisodiy inqirozlar va boshqa tahdidlar ta'sirini hisobga olishni talab etadi. Masalan, COVID-19 pandemiyasi turizm sohasida jiddiy inqirozga olib keldi va ko'plab mamlakatlar iqtisodiyotiga salbiy ta'sir ko'rsatdi. Bunday vaziyatlarda turizm sohasini tiklash va yangi strategiyalar ishlab chiqish muhim ahamiyatga ega bo'ladi.[3]
Xulosa:
Xulosa qilib aytganda, turizm va iqtisodiy samaradorlik o'rtasidagi munosabatlar murakkab va ko'p qirrali. Turizm sohasining iqtisodiy samaradorligini oshirish uchun infratuzilma, madaniy meros, marketing va barqarorlik kabi omillarni hisobga olish zarur. Turizm nafaqat iqtisodiy rivojlanish, balki madaniyat, ekologiya va ijtimoiy hayotga ham ta'sir ko'rsatadi. Shuning uchun, turizmni rivojlantirishda muvozanatli yondashuvlarni qo'llash va barcha manfaatdor tomonlarning ehtiyojlarini hisobga olish zarur. Bu orqali turizm sohasining iqtisodiy samaradorligini oshirish va barqaror rivojlanishni ta'minlash mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:
https://newiournal.org
5
Volume—67_Issue-1_January-2025
>
JOURNAL OF NEW ffH <Tj 0\ (e) 2181-368X
CENTURY INNOVATIONS & (p) 2181-3671
1. Abduqodirov, A. (2020). "O'zbekistonda turizmni rivojlantirish: iqtisodiy samaradorlik va muammolar". Toshkent: O'zbekiston Respublikasi Turizmni rivojlantirish davlat qo'mitasi.
2. Mirzaev, I. (2019). "Turizm va iqtisodiyot: O'zbekiston tajribasi". Toshkent: O'zbekiston Milliy universiteti.
3. Abdullaeva, N. (2021). "Madaniy turizm va uning iqtisodiy ta'siri". Samarqand: Samarqand davlat universiteti.
4. Tursunov, S. (2022). "Barqaror turizm va iqtisodiy samaradorlik: nazariy va amaliy jihatlari". Buxoro: Buxoro davlat universiteti.
5. Ruziev, J. (2023). "O'zbekistonda turizm sohasining rivojlanishi va iqtisodiy samaradorligi". Toshkent: O'zbekiston iqtisodiyoti va statistika instituti.
6. Karimova, D. (2020). "Turizm sohasida innovatsiyalar va iqtisodiy o'sish". Farg'ona: Farg'ona davlat universiteti.
7. Yuldashev, A. (2021). "Turizm va iqtisodiy barqarorlik: O'zbekiston misolida". Andijon: Andijon davlat universiteti.
