CC BY
7INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© M.T.Rustamov1H_
1 O'zbekiston davlat san'at va madaniyat instituti, Toshkent, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: hozirgi kunda turizm sohasi jahon bozorida iqtisodiy va madaniy jihatdan katta ahamiyat kasb etmoqda. Ayniqsa, milliy an'ana va urf-odatlar o'ziga xosligi bilan turistik salohiyatni oshirishda muhim omil bo'lib xizmat qiladi. Sayohatchilar ko'pincha noyob madaniyat, milliy marosimlar va an'analarga boy joylarni ko'rish istagida bo'ladilar. Shunday ekan, O'zbekiston kabi boy madaniy merosga ega mamlakatlar uchun an'ana va urf-odatlarning turizm rivojidagi o'rni alohida ilmiy jihatdan o'rganishni talab qiladi. Ushbu maqolada milliy urf-odatlar va an'analar turizm sektorining iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy rivojlanishiga qanday hissa qo'shishi ilmiy jihatdan tahlil qilinadi.
MAQSAD: milliy an'ana va urf-odatlarning turizmni tiklash o'rni haqida maqolaning asosiy maqsadini yaratish: "Milliy madaniyatni saqlash va targ'ib qilish" Milliy an'ana va urf-odatlar xalqning boy madaniy merosi sifatida e'tiborga loyiq. Maqolaning maqsadi — ushbu madaniy nmerosni saqlashning va ularni xalqaro miqyosda targ'ib qilishning ahamiyatini ko'rsatish.
MATERIALLAR VA METODLAR: milliy an'ana va urf-odatlarning turizm sug'urtasi o'rnini o'rganish uchun "materiallar va metodlar" qo'yilgan tasniflanadi: Materiallar, Adabiyotlar va tadqiqotda milliy an'ana va urf-odatlar hamda qonun turizm rivojiga ta'siri haqida yozilgan ilmiy maqolalar, kitoblar va maqola asos qilib olindi. Jumladan, xalq madaniyati va turizm sohasini rivojlantirish bo'yicha qilingan ishlar ko'rib chiqildi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: milliy an'ana va urf-odatlar xalqning madaniy merosi sifatida turizm sohasini rivojlantirishda muhim o'rin tutadi. Ular mamlakatga tashrif buyuruvchi turistlar uchun xos harakat o'ziga xos bo'lib, madaniy mahsulotlar, milliy taomlar, hunarmandchilik mahsulotlari orqali bo'ladi. "Turizm merosning ahamiyati" har bir mamlakatning milliy an'ana va urf-odatlari sayyohlar uchun diqqatga sazovor jihat sanaladi. O'zbekiston misolida Navro'z bayrami, to'y marosimlari, milliy hunarmandchilik kabi turistlarning e'tiborini tortadi.
XULOSA: milliy an'ana va urf-odatlar turizm sohasini rivojlantirishda muhim o'rin tutadi. Ular milliy millatning madaniy va tarixiy merosi sifatida, balki turistlar uchun qiziqarli va jalb qiladi. tadqiqot manbalariga ko'ra, bayramlar, festivalar, hunarmandchilik, gastronomik turizm, hamda madaniy yo'nalish orqali turistlar milliy manbalar bilan yaqindan tanishib, o'ziga xos milliy an'ana va urf-odatlarni turizm strategiyalariga
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №9
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
integratsiya qilish, ularning darajadagi targ'ib qilish va turizmni rivojlantirish uchun zamonaviy sharoitlar bilan boyitish zarur.
Kalit so'zlar: turizm sohasi, milliy an'ana, turistik salohiyat, milliy marosimlar, turizm sektori, iqtisod tarmoqlari.
Iqtibos uchun: Rustamov M.T. Milliy an'ana va urf-odatlarning turizm sohasi rivojida tutgan o'rni. // Inter education & global study. 2024. №9. B.365-373.
РОЛЬ НАЦИОНАЛЬНЫХ ТРАДИЦИЙ И ОБЫЧАЕВ В РАЗВИТИИ ТУРИСТИЧЕСКОЙ ОТРАСЛИ_
© М.Т. Рустамов1И
1 Государственный институт искусства и культуры Узбекистана, Ташкент, Узбекистан
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: в настоящее время туристическая отрасль приобретает большое экономическое и культурное значение на мировом рынке. Особенно важную роль в повышении туристического потенциала играют уникальные национальные традиции и обычаи. Путешественники часто стремятся посетить места, богатые уникальной культурой, национальными церемониями и традициями. Поэтому для таких стран, как Узбекистан, обладающих богатым культурным наследием, изучение роли традиций и обычаев в развитии туризма требует особого научного подхода. В данной статье проводится научный анализ вклада национальных обычаев и традиций в экономическое, социальное и культурное развитие туристического сектора.
ЦЕЛЬ: сформировать основную цель статьи о роли национальных традиций и обычаев в восстановлении туризма: «Сохранение и популяризация национальной культуры» Национальные традиции и обычаи заслуживают внимания как богатое культурное наследие народа. Цель статьи - показать важность сохранения этих культурных ценностей и продвижения их на международном уровне.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: для изучения места туризма, страхования национальных традиций и обычаев классифицируются: Материалы, литература и исследования по национальным традициям и обычаям и праву для развития туризма научные статьи, книги и статьи, написанные о Эффект был взят за основу. В частности, была рассмотрена проделанная работа по развитию народной культуры и туризма.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: национальные традиции и обычаи занимают важное место в развитии туристической сферы как культурного наследия народа. Они представляют собой уникальное развлечение для туристов, посещающих страну благодаря культурным продуктам, национальным блюдам, изделиям ремесел. «Важность культурно-исторического туризма» Национальные традиции и обычаи каждой страны считаются привлекательным аспектом для туристов. В
© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 9
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №9
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
случае с Узбекистаном внимание туристов привлекают праздник Навруз, свадебные обряды, национальные ремесленные изделия.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: национальные традиции и обычаи играют важную роль в развитии туризма. Они являются культурным и историческим наследием нации, но также интересны и привлекательны для туристов. По данным исследований, через праздники, фестивали, ремесла, гастрономический туризм и культурную ориентацию туристы знакомятся с национальными ресурсами, интегрируют специфические национальные традиции и обычаи в туристические стратегии, продвигают их на том уровне, который обогащение современными условиями необходимо для развития туризм.
Ключевые слова: туристическая отрасль, национальные традиции, туристический потенциал, национальные церемонии, туристический сектор, отрасли экономики.
Для цитирования: Рустамов М.Т. Роль национальных традиций и обычаев в развитии туристической отрасли. // Inter education & global study. 2024. №9. С. 365-373.
THE ROLE OF NАTIONАL TRАDITIONS АND ^STOMS IN THE DEVELOPMENT OF THE TOURISM SECTOR_
© Rustamov T. Mohammad1®
1 State Institute of Art and Culture of Uzbekistan, Tashkent, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: today, the tourism industry holds significant economic and cultural importance in the global market. National traditions and customs, with their unique characteristics, play a crucial role in enhancing tourism potential. Travelers often seek to visit places rich in unique culture, national ceremonies, and traditions. Therefore, for countries like Uzbekistan, which possess a rich cultural heritage, the role of traditions and customs in tourism development requires thorough scientific study. This article provides a scientific analysis of how national customs and traditions contribute to the economic, social, and cultural development of the tourism sector.
AIM: to formulate the main objective of the article on the role of national traditions and customs in the restoration of tourism: "Preservation and popularization of national culture" National traditions and customs deserve attention as a rich cultural heritage of the people. The purpose of the article is to show the importance of preserving these cultural values and promoting them at the international level.
MATERIALS AND METHODS: for studying the place of tourism, insurance of national traditions and customs are classified: Materials, literature and research on national traditions and customs and law for the development of tourism scientific articles, books and articles written about The effect was taken as a basis. In particular, the work done on the development of folk culture and tourism was considered.
© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 9
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
DISCUSSION AND RESULTS: national traditions and customs occupy an important place in the development of the tourism sector as a cultural heritage of the people. They are a unique entertainment for tourists visiting the country thanks to cultural products, national dishes, handicrafts. "The Importance of Cultural and Historical Tourism" National traditions and customs of each country are considered an attractive aspect for tourists. In the case of Uzbekistan, the attention of tourists is attracted by the Navruz holiday, wedding ceremonies, national handicrafts.
CONCLUSION: national traditions and customs play an important role in the development of tourism. They are the cultural and historical heritage of the nation, but are also interesting and attractive to tourists. According to research, through holidays, festivals, crafts, gastronomic tourism and cultural orientation, tourists get acquainted with national resources, integrate specific national traditions and customs into tourism strategies, promote them at the level that enrichment with modern conditions is necessary for the development of tourism.
Key words: tourism industry, national traditions, tourism potential, national ceremonies, tourism sector, economic branches.
2023-yilda mamlakatimizga tashrif buyurgan xorijlik sayyohlar soni salkam 7 millionni tashkil etgan bo'lsa, "O'zbekiston bo'ylab sayohat qil" dasturi doirasida respublika bo'yicha jami 20,6 million mahalliy sayyoh yurtimizning diqqatga sazovor maskanlariga sayohat uyushtirdi. 2023-yil davomida 853 ta yangi joylashtirish vositasi (24 ming 883 ta o'rin), shundan 134 ta mehmonxona, 232 ta xostel, 452 ta oilaviy mehmon uyi, 3 ta sanatoriy va sog'lomlashtirish obyekti ochilib, jami soni 5526 taga, o'rinlar soni 141,1 mingtaga yetkazildi. Bugungi kunda mamlakatimizda 2725 ta turizm tashkiloti va 2551 gid -ekskursovod faoliyat yuritmoqda. O'zbekistonda turizmning milliy va zamonaviy infratuzilmasini shakllantirish, samaradorligi va raqobatbardoshligini ta'minlash asosida sohaning milliy iqtisodiyotdagi ulushini oshirish taraqqiyotning dolzarb masalalaridan hisoblanadi. Bunda Prezidentimizning 2016-yil 2-dekabrdagi "O'zbekiston Respublikasining turizm sohasini jadal rivojlantirishni ta'minlash chora-tadbirlari to'g'risida"gi farmoni muhim ahamiyatga ega bo'lib, iqtisodiyotda birinchi marotaba turizm sohasiga strategik sektor maqomi berildi, natijada mamlakatda sayyohlarga xizmat ko'rsatuvchi yondosh sohalar va tarmoqlar rivojini ta'minlashda milliy turizm sohasining yangi bosqichi boshlandi[1].
Bugun hayotimizning barcha jabhasiga shiddat bilan kirib kelayotgan turizm islohotlari yaqin yillarda o'zining mustahkam ildizlariga, qonuniy asoslariga ega bo'ldi. Sayyohlik mamlakat taraqqiyotiga sezilarli hissa qo'shibgina qolmay, aholining, yoshlarning dunyoqarashi, hayotga munosabati, turmush tarziga ham ijobiy ta'sir o'tkazdi.
For citation: Rustamov T. Mohammad. (2024) 'The role of national traditions and customs in the development of the tourism sector', Inter education & global study, (9), pp. 365-373. (In Uzbek).
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Aynan hududlarda turizm infratuzilmasini yaxshilash va mamlakatda xorijlik sayyohlar oqimini ko'paytirish davlatimizning doimiy e'tiborida ekanini qayd etish zarur.
Mamlakatimizda soha rivojiga yo'naltirilgan qator me'yoriy-huquqiy hujjatlar ishlab chiqildi. Xalqaro va mahalliy tadbirlar keng ko'lamda tashkil etila boshladi, sohaga ixtisoslashtirilgan yangi ta'lim muassasalari faoliyati yo'lga qo'yildi.
Sayyohlar oqimining oshishi, yangi turizm mahsulotlari ishlab chiqarilishi, yangicha yo'nalishlar rivojlantirilishi, infratuzilmani takomillashtirishga oid sa'y-harakatlar, xorijiy investorlar oqimi, ommaviy axborot vositalari va ijtimoiy tarmoq vakillarining tashrifi kabi yangilanishlar yurtimizning nufuzli xalqaro reytinglarda turizm uchun eng munosib mamlakat sifatida yuqori o'rinlarga ko'tarilishiga zamin yaratdi.
Prezidentimizning 2023-yil 26-apreldagi "Respublikaning turizm salohiyatini jadal rivojlantirish hamda mahalliy va xorijiy turistlar sonini yanada oshirishga doir qo'shimcha chora-tadbirlar to'g'risida"gi qaroriga muvofiq, amaliyotda ilmiy yondashuvni oshirish, nazariya bilan amaliyot integratsiyasini yo'lga qo'yish maqsadida mamlakatimizda faoliyat yuritayotgan 11 ta oliy ta'lim muassasasi hamda hududlardagi 30 ta tuman hokimligi hamkorligida sayyohlik va xizmat ko'rsatish sohalarini rivojlantirish, yangi turizm kontentlarini yaratishga qaratilgan "yo'l xaritalari" ishlab chiqilib, tegishli vazifalar bajarilmoqda. Jumladan, o'tgan davrda tuman, shaharlar turizm salohiyati, hudud va tarixi to'g'risida xorijiy tillarda jami 1319 ta, jumladan, 457 ta axborot, 288 ta video hamda 574 ta foto kontentlar yaratildi. Oliygohlar tomonidan hozirgacha 16 ta ilmiy anjuman va forumlar, 8 ta xalqaro ilmiy konferensiya, 6 ta etnofestival, 7 ta yozgi va qishki lager hamda 32 ta seminar-trening tashkil etildi. Hozirga qadar ushbu tadbirlar natijasida tumanlarga 8 mingdan ziyod xorijlik va 147 mingga yaqin mahalliy sayyoh jalb qilindi[2].
Bularning natijasida milliy an'ana va urf-odatlarning ham turizm sohasi rivojida tutgan o'rni targ'ib qilindi. Turizm industriyasining ijtimoiy va madaniy omillar bilan bog'liqligini o'rganishda muhim ahamiyatga ega. Ushbu maqolada milliy an'ana va urf-odatlarning turizm sohasi rivojiga ta'siri ilmiy tahlil qildik. Milliy urf-odatlar nafaqat mamlakatning madaniy boyligini ko'rsatadi, balki turizmni rivojlantirishda o'ziga xos brend yaratishga ham yordam beradi. Milliy an'ana va urf-odatlarni turizmga integratsiya qilishda bir qator muammolar yuzaga kelishi mumkin. Masalan, urf-odatlarning tijoratlashtirilishi ularning asl mohiyatini o'zgartirishi yoki deformatsiya qilishi mumkin. Bu esa milliy madaniyatni o'zida aks ettirgan urf-odatlarning asl qiyofasini yo'qotishiga olib keladi. Shuningdek, milliy madaniy merosni saqlab qolish va ularni turizm sohasi bilan uyg'unlashtirish masalalari ham dolzarb hisoblanadi. Xalqaro turizm va sayohat kengashi ma'lumotiga ko'ra, 2023-yilda jahon yalpi ichki mahsulotining 9,5 trillion dollari global turizm tarmog'iga to'g'ri keldi. Imkoniyatlardan keng foydalangan holda xalqaro va ichki turizmni rivojlantirish orqali soha raqobatbardoshligini ta'minlash mamlakatimiz iqtisodiyoti oldida turgan muhim vazifalardan.
2019-2025-yillarda O'zbekiston Respublikasida turizm sohasini rivojlantirish konsepsiyasi va "O'zbekiston - 2030" strategiyasida turizmni milliy iqtisodiyotning strategik sohasiga aylantirish vazifasi qo'yilgan. Buning uchun sayyohlik xizmatlarini
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал ОПО/1 Mod
Scientific theoretical and methodical journal 2024, №9
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
diversifikatsiyalash va sifatini oshirish, sohaga xorijiy sarmoya jalb qilish hamda samarali reklama-marketing ishlarini bajarish zarur[3].
Turizm industriyasida milliy an'ana va urf-odatlar mamlakatning madaniy merosi sifatida xizmat qiladi va sayyohlarni jalb qilish uchun muhim omil hisoblanadi. Masalan, milliy festivallar, xalq san'ati, milliy taomlar va marosimlar turistlar uchun o'ziga xos tajriba yaratadi. Ushbu madaniy tadbirlar va tajribalar turistlarni nafaqat ko'rish va tomosha qilish, balki faol ishtirok etish imkoniyatini ham taqdim etadi. Bu esa turistik mahsulotlarni diversifikatsiya qilish va xizmatlar sifatini oshirishga xizmat qiladi. Milliy an'ana va urf-odatlarni turistik brend sifatida rivojlantirishda ularning o'ziga xosligini ta'kidlaydigan omillarni aniqlash muhimdir. Masalan, O'zbekistonning Navro'z bayrami yoki milliy to'y marosimlari kabi tadbirlar xalqaro sayyohlar uchun katta qiziqish uyg'otadi. Bunday urf-odatlar bilan tanishish turistlarga mahalliy xalqning turmush tarzi, qadriyatlari va dunyoqarashi haqida chuqurroq tushuncha beradi. Shu sababli, milliy an'ana va urf-odatlar turistik brendni rivojlantirish va mamlakatning xalqaro maydonda tanilishini oshirishda muhim vosita hisoblanadi. Shunday ekan, madaniyat va turizm doimo uzviy bog'liq bo'lib kelgan. Madaniy diqqatga sazovor joylar va tadbirlar sayohat uchun muhim turtki bo'lib xizmat qiladi va sayohatning o'zi madaniyatni rivojlantiradi. Ammo so'nggi o'n yilliklardagi madaniyat va turizm o'rtasidagi bog'liqlik iste'molning o'ziga xos shakli - madaniy turizm sifatida yanada aniqroq belgilandi.
Yillar Tashriflar soni Daromad Qarindoshchilik aloqalari Madaniy turizm
2016 1.320.000 430 mln dollar 75% 5,4%
2018 2.700.154 1. mlrd dollar 73,2% 7,1
2020 1.504.952 261 mln dollar 81,8% 11%
2022 5.200.542 1.6 mlrd dollar 80,7% 14,2%
2025 8.000.000 2 mlrd dollar 79,1% 17,8%
Jadvaldan ko'rishimiz mumkinki, turistlar soni yildan yilga barqaror o'sib borgan. Ammo 2019-2020-yillar davridagi turistlar soni kamaygan. Bunga sabab Covid-19 virusi sabab bo'lgan. Lekin shunda ham turistlar tashrif buyurgan. 2018-yildan buyog'iga turistlar keltirgan foyda va turistlar soni o'sgan. Bunga sabab O'zbekiston viza tizimidagi katta o'zgarishlar va qo'shni davlatlar bilan o'rnatilgan do'stona aloqalarni ko'rsatishimiz mumkin. Turistlar soni o'shishi bilan birga avtamatik tarzda ular keltiradigan iqtisodiyotimizga foydasi ham o'sib boradi.
Jadvaldan shuni ko'rishimiz mumkinki iqtisodiyotimizga keltirayotgan foyda yildan -yilga o'sib bormoqda. O'zbekiston iqtisodiga keltirgan foydasi 2022-yilda o'zining cho'qqisiga chiqdi. Kun.uz sayti prognoziga ko'ra 2025-yilda turistlar soni 8 mlnga chiqishi kutilmoqda[4].
Har bir mamlakatning urf-odatlari uning madaniy merosining ajralmas qismi hisoblanadi. turistlarni diqqatga sazovor tarixiy obidalar bilan bir qatorda mahalliy xalqning
© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 9
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
turmush tarzi, milliy kiyimlar, milliy bayramlar va marosimlar ham jalb qiladi. milliy an'analar quyidagi yo'nalishlarda turistik salohiyatni oshirishga xizmat qiladi:
• festival va marosim turizmi: masalan, navro'z bayrami o'zbekistonda eng ko'p sayyohlarni jalb qiluvchi tadbirlardan biri bo'lib, xalq o'yinlari, milliy taomlar va musiqalar orqali turistlarga o'ziga xos tajriba taqdim etadi.
• gastronomik turizm: milliy taomlar, masalan, palov va somsa, sayyohlar uchun unutilmas taassurotlar bag'ishlaydi. bunday tajribalar turistlar sonini ko'paytirishda yordam beradi.
Madaniy va an'anaviy meros turizmning ko'plab tarmoqlarini qo'llab-quvvatlaydi va mahalliy iqtisodiyotga sezilarli darajada hissa qo'shadi. milliy an'analarga asoslangan turizm quyidagi iqtisodiy afzalliklarni taqdim etadi:
• mahalliy hunarmandchilik rivoji: turistlar an'anaviy mahsulotlarga katta qiziqish bildiradi. gilamdo'zlik, kulolchilik, zargarlik kabi sohalarning rivojlanishi mahalliy tadbirkorlarni qo'llab-quvvatlaydi.
• ish o'rinlari yaratish: turizm orqali ko'plab aholi xizmat ko'rsatish, ovqatlanish va transport kabi sohalarda ish bilan ta'minlanadi. milliy marosimlar va festival tadbirlari esa ushbu jarayonlarni tezlashtiradi.
turizm milliy madaniyat va urf-odatlarni xorijiy sayyohlarga tanitib, ularning o'rtasidagi ijtimoiy integratsiyani kuchaytiradi. sayyohlar milliy marosimlarda ishtirok etish orqali mahalliy aholining turmush tarzi bilan tanishadi va o'zaro madaniy almashin uv sodir bo'ladi. bu jarayon quyidagi jihatlarda ijtimoiy o'zgarishlarga sabab bo'ladi:
• madaniyatlararo hamkorlik: o'zbek milliy qadriyatlari, masalan, mehmondo'stlik va hurmat, xorijlik sayyohlar tomonidan qadrlanib, ijobiy xalqaro aloqalarni shakllantiradi.
• mahalliy qadr-qimmatni oshirish: an'analarning turistik sohaga integratsiyalashuvi orqali aholi o'z madaniy merosiga e'tibor qaratadi va milliy qadriyatlarga nisbatan hurmat ortadi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Oliy Majlisga Murojaatnomasida ta'kidlaganidek, "Hozirgi kunda milliy iqtisodiyotga yuqori daromad keltiradigan istiqbolli tarmoqlardan biri - bu turizmdir. O'zbekiston turizm sohasida ulkan salohiyatga ega bo'lgan davlat hisoblanadi. Yurtimizda 7 ming 300 dan ortiq madaniy meros obyektlari mavjud va ularning aksariyati YuNESKO ro'yxatiga kiritilgan. Shu bilan birga, mamlakatimizning betakror tabiati, go'zal dam olish zonalari imkoniyatlaridan foydalanib, yangi turistik yo'nalishlar ochish mumkin. Bu sohaga jahon brendlarini faol jalb etgan holda, biz ziyorat turizmi, ekologik, ma'rifiy, etnografik, gastronomik turizm va bu sohaning boshqa tarmoqlarini rivojlantirishga alohida e'tibor qaratishimiz zarur.
Turizm sohasining yanada shiddat bilan rivojlantirish uchun davlatimiz tomonidan qator ishlar amalga oshirilmoqda. Ichki va xorijiy turistlar uchun hizmatlar sohasini kengayishi va ularning sifatini oshishi, turistlarga yaratilayotgan imtiyozlar, qulayliklar ohirgi 2-3 yil davomida sezilarli darajada o'zgardi. Turistik xizmatlarni sifatini oshirish borasida hukumat tomonidan qator qonun hujjatlar yangi taxrirda ishlab chiqildi va qo'shimchalar kiritildi. Bundan ko'rilayotgan asosiy maqsad mamlakatga turistlar oqimini ko'paytirish,
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
mamlakatda aholi daromadini oshirish, shu bilan birga iqtisodiyotni yanada rivojlantirish, mamlakatning investitsion jozibadorligini yanada kengaytiribgina qolmasdan, yangi investitsion loyihalarni amalga oshirishdan iborat[5].
O'zbekistonning tarixiy va madaniy boyliklari turizm sohasida raqobatbardosh bo'lishiga imkon yaratadi. Shaharlararo turizm, masalan, Samarqand, Buxoro va Xiva kabi qadimiy shaharlarda an'anaviy arxitektura va madaniyat namunalari sayyohlar uchun katta qiziqish uyg'otadi. Shuningdek, mahalliy festivallarni xalqaro miqyosda targ'ib qilish orqali O'zbekistonning madaniy imidji yanada mustahkamlanmoqda. Ekoturizm va agro-turizm an'analarga asoslangan holda rivojlanmoqda, masalan, qishloq joylarda sayyohlar uch un an'anaviy uy-mehmonxonalarning ochilishi shular jumlasidandir. Milliy urf-odatlarni turizmga jalb qilishda bir qator muammolar yuzaga kelishi mumkin: tijoratlashuv xavfi: ba'zi an'analar tijoriy maqsadlarda noto'g'ri foydalanilishi natijasida o'zining asl mohiyatini yo'qotishi mumkin; infratuzilma va xizmat ko'rsatish sifati: turistlarga yuqori sifatli xizmat ko'rsatish uchun mahalliy infratuzilma va turizm sohasidagi xizmat sohasi va kasbiy bilimlarni rivojlantirish zarur.
Biroq, davlat siyosati va mahalliy tashabbuslar orqali mazkur muammolarni hal qilish mumkin. Madaniy turizmning rivojlanishida milliy an'ana va urf-odatlar turli fanlar doirasida, jumladan, madaniyatshunoslik, sotsiologiya va iqtisodiyot nuqtayi nazaridan o'rganiladi.
Ushbu sohada ilmiy yondashuv urf-odatlarning turizm sohasiga bo'lgan ta'sirini chuqur tahlil qilishga va ularni iqtisodiy qiymatga aylantirish imkoniyatlarini o'rganishga yordam beradi. Masalan, an'anaviy hunarmandchilik mahsulotlari va milliy taomlarni ishlab chiqarishni rivojlantirish orqali ichki va tashqi turizm oqimini oshirish mumkin. Milliy an'ana va urf-odatlar turizm sohasini rivojlantirishda strategik resurs hisoblanadi. Milliy an'ana va urf-odatlar turizm rivojida nafaqat madaniy merosni saqlab qolish, balki iqtisodiy foyda olish, ijtimoiy rivojlanishni qo'llab-quvvatlashda ham muhim rol o'ynaydi. O'zbekiston misolida milliy qadriyatlarni turizm sohasiga integratsiya qilish orqali nafaqat mahalliy aholi farovonligini oshirish, balki xalqaro maydonda ijobiy imidj yaratish mumkin. Shunday ekan, milliy an'analarni turizm orqali rivojlantirish bo'yicha strategik yondashuvlar davom ettirilishi zarur. Bu nafaqat iqtisodiy, balki madaniy yuksalishning kafolati bo'ladi. Milliy an'ana va urf-odatlarni turizm sohasi bilan integratsiya qilish orqali esa, turizmning barqaror rivojlanishiga erishish mumkin.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Eshtayev А. Milliy turizm Uni butun dunyoga targ'ib etishning muhim bosqichi boshlandi// gaz. Yangi O'zbekiston №105 (1166) -son. -Toshkent.:Kolorpak, 2024.6 b.
2. Mo'minov F. Oliy ta'lim tizimida turizm rivoji// gaz. Yangi O'zbekiston №135 (1196)-son. - Toshkent.: Kolorpak, 2024. 6 b.
3. To'xliyev M. Ziyorat turizmi muhim kreativ drayver// gaz. Yangi O'zbekiston №98 (1159)-soni. - Toshkent.: Kolorpak. 6 b.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
4. Iqbolxo^ev Amirxon, & Umаrov Omonjon. (2023). Mаdаniy turizm vа turizmning O'zbekiston iqtisodiyotigа qo'shаyotgаn hissаsi. Qo'qon universiteti xаbаrnomаsi, 1(1), 247-248. https://doi.org/10.54613/ku.v1i1.425
5. Amonboyev M., Abidovа D.I., Jurаyevа N.A. Turizm iqtisodiyoti vа menejmenti. -Toshkent.: Iqtisodiyot, 2019. - 226 bet.
6. UNWTO (2022). Cultural Tourism аnd its ^рас on Loсаl Eсonomies.
7. Smith, M. & Ridwds, G. (2021). The Routledge Hаndbook of Cultural Tourism.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
^Rustamov Muhammad Tolibjon o'g'li, O'zbekiston dаvlаt sаn'аt vа mаdаniyаt instituti, o'qituvdii, [Рустамов Мухаммад Толибжонович Узбекский государственный институт искусства и культуры, преподаватель], [Muhammad T. Rustamov, Uzbek Stаte Institute of Art аnd Culture, teасher]; mаnzil: 190111, O'zbekiston, Toshkent, [адрес: 190111, Узбекистан, Ташкент], Address: 190111, Uzbekistаn, Tаshkent].
