CC BY
0УДК
«СОЗЫЛМАЛЫ ВИРУСТЫ В ГЕПАТИТ ДИАГНОЗЫМЕН ЕСЕПТЕ Т¥РАТЫН
НАУЦАСТАРГА МЕЙ1РГЕРЛ1К ОТТ1М»
КУЛАМАНОВА ЖАМИГА ТУЛЕГЕНОВНА СУБХАНКУЛОВА НАЙЛЯ ГАПДУЛЕЕВНА
Кецес Одагыныц Батыры М.Мэметова ат. Актебе жогары медициналык колледжшщ
арнайы пэн окытушылары
МОЖАБАЕВА ЖАНАРГУЛ АЯГАНОВНА
ШЖ^ «№2 ^алалык емхана», мейiргер
Аннотация. В гепатит1нен жыл сайынгы экономикалыц шыгын 2 миллиардтан асады. Соцгы бес жылда В гепатит1мен ауыратындардыц саны еК еседен астам ост1.
Гемоконтакт1л1 (парентеральды) В вирустыц гепатит1 созылмалы патология санатына жатады. Бул патологиялар гепатоцеллюлярлыц карциноманыц дамуымен аяцталады. Hisгепато вирустары бауыр паренхимасына эсер етед1, бул бездщ дурыс жумыс ¡стемеу1не экелед1. Осы себепт1 гепатиттщ алдын алу мемлекеттж децгейде шеш\лет1н курдел1 мэселе болып табылады. Гепатитт1 диагностикалау жэне емдеу мэселеЫ оте курдел1 болып цала беред1, эрдайым ти1мд1 емес жэне цымбат. ТМД елдершде вирустыц гепатит-ец коп таралган кэсттгк аурулардыц б1р1. Ацтобе цаласы №2 Калалыц емханасында 31 науцас Вирусты гепатит В аурымен есепте тур.
Трек свздер: Вирусы гепатит В, трансмиссивт1, алдын-алу, вакцинация, мешргерлт кут1м, диспансерлеу, диета.
Зерттеу жумысыныц максатыкауш факторларын аныктауда жэне вирусты; гепатиттщ факторлардыц алдын алуда медбикелердщ кэаби кызметшщ релш зерттеу.
Зерттеу эдютерг
Бул зерттеу жумысы Актебе каласыныц №2 ^алалык емхана базасында жYргiзiлдi.
Вирусты Вгепатитшерте аныктау жэне алдын-алу бойынша Актебе каласында орналаскан «№2 ^алалык емханасында» жумыс жасайтын 26 медбикеден сауалнама алынды.
Вирустык гепатит ауруыныц аскынуларыныц алдын алу жэне салауатты емiр салтын калыптастыру бойынша пшрш бiлу максатында Актебе каласында орналаскан «№2 ^алалык емханасында» тiркеуде турган 31 тургынына сауалнама жYргiзiлдi.
Актебе каласыныц №2 ^алалык емхана базасында жумыс жасайтын медбикелердщ арасында вирусты В гепатитш ерте аныктау жэне алдын-алу бойынша бшмш жэне кезкарасын зерттеудi уйгардык.Барлыгы зерттеуге 26 медбике катысты.
БШмдерш тексеру %-тжкерсетк1ш1
Вирусты гепатит В профилактикасы: Вакцинация 95%
Вирус В канша уакытта еледi: ^айнатканда 30 мин соц ^айнатканды 5 мин соц ^айнатканда 1 сагаттан соц 85% 10% 5%
ВГВ ж^ктырган медицина кызметкерлерi Жок-100%
тершщ немесе шырышты кабаттардьщ тутастыгын
безумен байланысты медициналы; процедураларды
орындай ма?
Емханада есепте T^pFaH наукастардыц жуктыру жишжтер1
100 85%
80 60 40 20 0
10 %
5%
~7
кан аркылы
жынысты; жолмен жYктiлiк кезшде
"Д" есепте туратын наукастардыц жас ерекшел1п
18-35 жас 36-50 жас 51-70 жас
40 30 20 10 0
Тургындардан алынган сауалнама нэтижесi бойынша: Сауалнама жYргiзу барысында келесi нэтижелер алынды Дэршж заттарды колдану жиЫп:
50 46%
30%
24%
эркашан
кеиде
тек тагаиындама боИынша
Вирустык гепатиттщ алдын алу бойынша аппарат кездер1н кайдан аласыз :
2%
букаралык акпарат куралдарынан медициналык кызметкершен интернет желюшен
туыскандар жэне таныстарынан
Вирусты гепатитке карсы вакцина жасатасыз ба
15% 20% Вакцинага толыктай сенемш Вакцина сапасына толыктай сенбеймш Вакцина жасатпаймын
Мешрбике KYтiмi
Аурудыц етюр кезещнде тесек демалысы тагайындалады, ол наукастыц жагдайы жаксарган сайын туракты ауру демалысына дешн 61рт1ндеп кецейтшедь Белгш болгандай, тыныштыкта (наукастыц келденец орналасуы) бауырдагы кан агымы 1,5-2 есе артады, бул тагам ингредиенттершщ бауырга жетюзшуше жэне улы заттардыц агып кетуше, сондай-ак дененщ энергиясыныц темендеуше ыкпал етедг Тэуелсiз ic-эрекеттер
•наукаска тесек демалысы мен диетаныц мацыздылыгын тYсiндiру; суйык шу режимш камтамасыз ету (итмурын тунбасы, минералды су, табиги жемiс шырындары жэне т.6.); •кусуга кемектесу;
•теракты 6акылау(нэжiс, зэр мен нэж1стщ тYсi); •iш киiмдi жэне тесек жабындарын ауыстыру;
•жYргiзiлiп жаткан дезинфекцияныц жYргiзiлуiн,санитарлык жэне эпидемияга карсы режимнщ сакталуын бакылау;
•наукастыц жагдайын динамикалык бакылау. Тэуелдi ic-эрекеттер
•теракты дэрi-дэрмек кабылдауды камтамасыз ету; •парентеральды процедураларды орындау; •зертханалык зерттеулер Yшiн кан, нэжiс жэне зэр жинау; •кажет болган жагдайда наукасты ультрадыбыстык жэне баска диагностикалык зерттеулерге дайындау.
Вакцинация
^азакстанда В вирусты гепатитше карсы егу 1998 жылдан бастап енпзшген. ^азакстан халкын В вирустык гепатитше карсы вакцинациялауга байланысты соцгы 20 жылда республикада аурушацдык 24 есеге, ал балалар арасында 52 есеге темендедi. В вирусты гепатитше карсы вакцина кешеш 12 айга дейiн Yш иммунизациядан турады. Бала перзентханада алгашкы екпе алады. Туганнан бастап алгашкы 12 сагат iшiнде вакцинациялау усынылады (егер карсы керсетшмдер болмаса, бакылауга уакыт кажет емес). ^азакстанда балалар В вирустык гепатитше карсы кешнп екпелердi 2 жэне 4 айлык жасында алады.
ЦОРЫТЫНДЫ:
1. Медициналык эдебиеттердi талдау негiзiнде вирустык гепатит проблемасы инфекцияныц кец таралуына,берiлу жолдарын жYзеге асырудыц жецiлдiгiне жэне созылмалы формалардыц даму мYмкiндiгiне байланысты езектi болып кала беретш аныкталды.
2. Зерттеу барысында вирустык гепатит В ауруы 18 - 75 жас аралыгында жиi кездесетiнi аныкталды.
3. Респонденттер дэрьдэрмектердщ жанама эсерлерiнiц мацыздылыгын багаламайды: сауалнамага катыскандардыц 46% - ы езiн-езi емдейдi. Сондай-ак, пациенттердiц едэуiр пайызы вирустык гепатит туралы акпаратты мынадай дереккездердi пайдалана отырып алады: букаралык акпарат куралдары 12% жэне интернет 24%, бул пациенттердщ медициналык персоналга деген сенiмiнiц жеткiлiксiздiгiн керсетедi
4. Медбикелердщ пшршше, негiзгi себептерi инфекцияныц ыктимал кезi ретiнде пациентке тшсп сактыктыц болмауы, жеткiлiктi акпараттыц камтамасыз етiлмеуi болып табыладыДазiрri замангы медициналык куралдармен, корганыс куралдарымен, пайдаланылган медициналык куралдарды жинауга арналган контейнерлермен жэне т. б жеке корганыс куралдарын пайдаланбау.
1. Литусов Н.В. Вирус гепатита В. Иллюстрированное учебное пособие. - Екатеринбург: УГМУ, 2018. - 22 с.
2. Волынец, Г.В. Хронический вирусный гепатит В у детей и подростков: современный взгляд на проблему / Г.В. Волынец, В.Н. Панфилова // Российский вестник перинатологии и педиатрии. - 2020. - Т.65, №4. - С. 47-60.
3. Современные аспекты хронического гепатита В / Н. Т. Шапиева [и др.] // Лечащий Врач. -2019. - №5. - С. 82-87.
4. Якупова, Ф.М. Экстренная профилактика гепатитов В и С у медработников. Алгоритм действий / Ф.М. Якупова, В.Х. Фазылов, Ж.Г. Еремеева // Заместитель главного врача. -2017. - №2. - С. 46-53.
5. Санитарно-эпидемиологические правила СП 3.1.958-00 "Профилактика вирусных гепатитов. Общие требования к эпидемиологическому надзору за вирусными гепатитами".
6. Эпидемический надзор за гепатитом В. Методические указания МУ 3.1.2792-10.
ЭДЕБИЕТТЕР
