CC BY
36SHTAMPLARNI TA'MIRLASH USULLARI TAHLILI
Otabek G'ayratjon o'g'li Yusufjonov
Farg'ona politexnika instituti
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada olib borilgan tadqiqotlar shtamplarni ishchi qismini talab darajasiga keltirish umrini uzaytirish va tamirlashda bir necha xil usullarni tahlil qilib, xromlash, bulat, elektrolitik o'stirish va plazmali suyultirib qoplash metodlarini maqbul variant deb qabul qilib, bu usullar ustida ilmiy tadqiqotlarni o'z ichiga oladi.
Kalit so'zlar: shtamplar, xromlash, bulat, elektrolitik o'stirish, plazmali suyultirib qoplash, galvanik qoplamalar, kimyoviy qoplamalar, anod, katod.
ANALYSIS OF STAMP REPAIR METHODS
Otabek Gayratjon ugli Yusufjonov
Fergana Polytechnic Institute
ABSTRACT
The research in this article analyzes several different methods of extending and repairing the working life of stamps to the required level, including chromium plating, steel, electrolytic growth and plasma thinning coating methods as the optimal option, and includes scientific research on these methods.
Keywords: stamps, chromium plating, steel, electrolytic plating, plasma coating, galvanic coatings, chemical coatings, anode, cathode.
KIRISH
Respublikamizda mashinasozlikni rivojlanishi detallarni shtamplab ishlab chiqarishni ko'payishiga olib kelyapti. Bu korxonalarda shtamplarni mustaxkamligini oshirish asosiy muammolardan biri bo'lib qolmoqda. Bugungi kunda Farg'ona viloyatida "UZ SUNGWOO", "UZ HUNWOO" xamda "Evraziya TAPO-Disk" qo'shma korxonalarida shtamp yordamida avtomobil detallarini ishlab chiqarish yo'lga qo'yilgan. Shu kungacha shtamplar xorijiy mamlakatlardan keltirilar edi. Endi esa shtamplarni korxonalarning o'zida tayyorlanib maxsulot tannarxini kamaytirish imkonini bermoqda. Korxonalarda shtamplarni mustaxkamligini ishlab chiqarilgan detallar soniga qarab aniqlanishi mumkin. "UZ-HANWOO" MCHJ qo'shma korxonasi avtomobil detallarini ishlab chiqarishda 15-20 ming marta texnologik jarayon bajarilgandan so'ng matritsa va puanson orasidagi zazor ortib ketadi. Bu esa o'z navbatida detallarning eyilishiga, mustaxkamligini kamayishiga olib keladi.
Olib borilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, shtamplarni ishchi qismini talab darajasiga keltirish umrini uzaytirish va tamirlashda bir necha xil usullarni taxlil qilib, xromlash, bulat, elektrolitik o'stirish va plazmali suyultirib qoplash metodlarini maqbul variant deb xisobladik va bu usullar ustida ilmiy tadqiqotlar olib borildi.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Galvanik qoplam - elektr toki ta'sirida metall tuzlarining eritmasidan metallarning ajralib chiqishi xossasiga asoslangan. Detal tok manbaining manfiy qutubiga - katodga ulanganda, uning eyilgan sirtiga metall o'tiradi. Tok manbaining musbat qutbiga ulangan anod ikkinchi elektrod sifatida xizmat qiladi. Ikkala elektrod ajraladigan metall tuzlarining eritmasiga joylashtiriladi (3-rasm).
Galvanik va kimyoviy qoplamalar detaining eyilgan joyini to'ldirish uchun yotqiziladi, shuningdek, ulardan zanglashdan saqlaydigan yoki pardoz qoplamalar olishda foydalaniladi. Galvanik qoplash usullarida tiklashda - xromlash, temirlash, nikellash, ruxlash va mislash ishlatiladi, kimyoviy qoplash usulida tiklashda - oksidlash va fosfatlash ishlari kiradi.
2.1-rasm : Elektroliz jarayoning sxematik ko'rinishi: +anionlar; -kationlar; CrO3+H2SO4+distrlangan suv; FA(2...2.5) > Fk FA, Fk -anod va katod yuzalari nisbati ; H2SO4 - Sulfat kislotasi CrO3 -xrom agidridi. Detal -katod (-) plastinka -anod (+) (qo'rg'oshin va surma). 1 - tok manbai; 2 - rubilnik (ajratkich); 3,5 - ampermetr va voltmetr; 4 - reostat; 6 - galvanik eriydigan metall tuzi; 7 - katod plastinkasi (tiklanadigan detal); 8 - anod plastinkasi (eruvchan plastinka).
Galvanik qoplamlar detalga yotqizilishi zarur bo'lgan detallarning suvdagi eritmasidan tuzilgan elektrolitlardan olinadi. Elektrolitdan tok o'tganda katod (detalga) metall o'tiradi, anod esa eriydi. Bu usulda qoplam olishda detal ko'p qizimaydi va
eyilgan detallarni nominal o'lchamga keltirib tiklash mumkin bo'ladi. Xromlash ko'pi bilan 0,25...0,30 mm eyilgan detallarni tiklashda va zangdan saqlash uchun qo'llaniladi. Xromli qoplamlar ko'kimtir - oq rangda bo'lib qoplam qattiqligi NV (Brinell bo'yicha) 800 -1000 ga teng - ularning eyilishi va zanglashga qarshiligi katta bo'ladi. Bu usulda qoplangan detallarning xizmat muddati ish sharoitlariga qarab 4...10 marta oshadi. Xromli qoplamalarni xrom va toblangan po'latlarga o'tqizish mumkin.
Elektrokimyoviy (galvanik) tiklash usuli Faradey qonuniga asoslangan. Xrom qoplami qattiqligi HV (Vikkers bo'yicha) 1200 ga teng, sink qoplami esa 50-70 HV ga teng. Ta'mirlash korxonalarida ko'pincha galvanik xromlash va po'latlash (temirlash), kamroq esa - nikellash, mislash va sinklash (ruxlash) ishlatiladi. Reaksiya oqibatida xrom kislatasi (H2CrO4) hosil bo'ladi.
CrO3+H2O = H2&O4 . ([15] 84-bet, (1)) Bu eritmaga tok uzatilganda qoplash jarayoni boshlanadi. Lekin, xromlash jarayoni sifatli kechishligi uchun bu eritmaga yana (H2SO4) moddasi solinadi. Ularning nisbati quyidagicha olinadi.
CrOs 90
H2SO4 125 nisbatida. Bunda tok bo'yicha chiqish miqdori 13...15% -ni tashkil etadi elektroliz jarayonida ajralib chiqadigan vodorod (H2) xrom qoplami tarkibiga qisman erib ketadi.
Anoddan (qo'rg'oshin plastinasidan) kislarod (O2) ajralib chiqadi va natijada suvda eriydi.
Eritma tajribada erimaydigan qo'rg'oshin miqdorda saqlanib turishi uchun (5... 20g/l) yuzasi katod plastinasi yuzasiga nisbatan 1.5 ...2 baravar kattaroq qilib yasalishi kerak.
Faradey qonunini quydagi formula bilan ifodalash mumkin:
Qn=c*I*T , gramm ([15] 84-bet, (2)) bu erda Qn -elektroliz jarayonida ajralib chiqadigan metal modda miqdori, gramm;
S -elektrokimyoviy ekvivalent g/a*soat;
I - tok kuchi , A;
T - elektroliz jarayoni vaqti, soat.
Birinchi tomondan tok bo'yicha chiqish qiymati:
Q1(x) =c* (I*T/1000)*n, gramm; n=Qx /Qh *100% , ([15] 84-bet, (3))
bu erda Qx, QH - tok bo'ycha xaqiqiy va nazariy hisobiy chiqish miqdori, gramm;
n-FIK(gidroliz jarayoning foydali ish koefitsienti ): nxrom =15... 20% ; nFe =85... 90% . Ikkinchi tomonidan katotdagi F, h va y parametrlarini bilgan xolda tok bo'yicha chiqish qiymati:
Q2(x) = F* h* y , gramm ([15] 84-bet, (4))
bu erda F -qoplanadigan yuza, sm2 ;
h -qoplamaning o'rtacha qoplanganligi, sm; Y-qoplangan metalning nisbiy massasi zichligi, g/sm3 . U holda, Qi(x) = Q2(x) tengligidan foydalanib xromlash jarayoniga sarflanadigan vaqtni quyidagicha aniqlash mumkin:
C * I * T *n
1000
Bundan
= F * h * y
h = ——— *c*I*T*n = c*DK*T* n/1000 * y, cm
1000*F*y 1 A " '
Yoki
T=(1000*F*h/c*I*n)*p, soat [(1dm=1000mm)]. ([15] 84-bet, (5))
Ajralayotgan xrom miqdorining tarqaluvchanlik qobiliyatini quyidagicha aniqlaymiz:
bu erda, K - katod bilan anod orasidagi masofa nisbatini xisobga oluvchi
koeffitsient;
M - yaqin va uzoq joylashgan katodga cho'kkan metal miqdori nisbatini xisobga oluvchi koeffitsient.
Uchi o'tkir, do'ng qabariq joylarda tok kuchi ko'p, qoplash jarayoni jadal kechadi, past va botiq joylarda buning aksi bo'ladi, metall kam cho'kadi. Qoplam qoldig'ini barqarorlashtirish maqsadida dekopirovkalash usullaridan foydalaniladi.
MUHOKAMA
Sifatli xrom qoplamini olish uchun quyidagilarga amal qilish tavsiya etiladi:
1) Detallarni kir, zang va matlardan tozalash, issiq ishqor eritmali vannasida yuvish. Zanglarni najdak terisi yoki po'lat ^etkasi bilan tozalash.
2) Tiklanadigan detallar dastlab jilvirlanadi.
3) Detal o'ichami nazorat qilinadi (aniq qoplam berish uchun), mexanik ishlov berish quyimini hisobga olgan holda.
4) Xromlash kerak bo'lmaydigan joylarni izolatsiya qilish, shu jumladan podveskalarniyat (silluloid eritmasini atsetondagi eritmasidan, 9 -32 lakdan, AK -20, va Bf elimlaridan 2 -6 qatlam qilib surkalishi kerak).
5) Podveskalarga tiklanadigan detallarni ilish, ekranlovchi
vositalaridan foydalanish.
6) YOg'sizlantirish, aks holda xrom zarrachalari yaxshi yopishmasligi mumkin (benzin bilan yuvish, vena oxagi bilan surkash, kimyoviy yog'sizlantirish;
Elektrolitik yog'sizlantirish suyuuq shisha;(t=70.. ,750s)-5...8 min davomida;
U=8...10 V kuchlanish issiq suv eritmasi tarkibida 30 ... 50 g/l edkiy natriy 50...75 g/l kalsiy sodasi ,2 ...5 g/l.
7) Anodli dekopirovkalash (bu okisli plenkani ajratib olishga yordam beradi). Tok zichligi Dk=30...35 A/dm2 30...45 sekund davomida ishlov beriladi (bu usulga dekopirovkalash usuli deiladi). Ba'zan anodli dekopirovka o'miga kimyoviy dekopirovka ishlatiladi. Detalni podveskasi bilan birgalikda 5% li sernaya kislotada 10 sekuntdan 1 minutgacha sho'ng'itib turiladi. Bundan oldingi usulda qoplangan detal toza suvdan chayqab olinsa, bu oxirgi usulda esa distirlangan suvda yuvib olinadi.
8) Xromlash jarayonini amalga oshirish.
Elektrolit temperaturasi va zichligiga qarab uch xildagi xrom qoplamini olish mumkin:
A. Bo'z rangli xrom qoplamini olish. U juda yuqori qattiqlikka ega 900 -1200 HV, lekin ular ancha mo'rt keladi, onson sinib tushadi, bu usulda qoplash detallarni tiklashda ishlatilmaydi, ularga mexanik ishlov berish qiyin.
B. YAraqlovchi (yaltiroq rangli) xrom qoplamini olish, 600 ... 900 HV -ga teng, ularning eyilishiga bardoshliligi past. Mo'rtligi pastroq, lekin detallarni tiklashga imkon bermaydi, ular dekaratsiya, taqinchoqlar ishlashda samaradorlidir.
C. Sut rangli xrom qoplamini olish (400...600 HV ) - ular etarli darajada plastik xossaga ega, mexanik ishlov berishga qulay va eyilishga bardoshli. Bu usulda ilgarigi tik shpindellar, zalotniklar, plunjerlar xromlanar edi. Qishloq xo'jaligida eyilgan detallar tiklanadi. Bu usul keng qo'llaniladi.
9) Tiklangan detallarni nazorat qilish, rangli, qoplam qoplanganligi - bosh parametrlari hisoblanadi.
10) Detallarni osish moslamasidan echib olish va ularni toza suvda chayqab olish.
11) Detallarga issiqlik yordamida ishlov berish (aytilganidek xrom qoplami vodorodni shimib olgan bo'ladi, ularni mo'rt bo'lishiga qoplam tarkibidagi vodorod miqdori katta rol o'ynaydi. Qoplam tarkibidagi vodorodni siqib chiqarish uchun detallar qo'rish shkaflarida 150 -200 oS - da 1.5 - 2 soatgacha ushlab turilishi kerak.
12) Qoplangan detallar nominal yoki ta'mirlash o'lchamiga keltirib mexanik ishlov beriladi (masalan dvigatellarning porshen gilzalari xromlangandan so'ng xoninglanadi, plunjer juftlari - GOI pastalari bilan jilvirlananadi. Jilvirlangan sirtlar kerosin yoki issiq suv oqimida yuvib olinadi.
Plazmali suyultirib qoplash — detallarni tiklashda ularning eyilgan sirtlarini metall bilan qoplashning yangi usuli bo'lib hisoblanadi. Plazmali suyultirib qoplashda issiqlik manbayi sifatida plazma oqimidan foydalaniladi. Plazma juda yuqori haroratgacha qizdirilgan va elektr o'tkazuvchanlik xossalariga ega.
Anod va katod o'rtasida plazma oqimini olish uchun elektr yoy hosil qilinadi va bu yoyning yonish zonasiga plazma hosil qiluvchi gaz kiritiladi. Gaz yoydan o'tayotganda yuqori haroratgacha qizib ionianadi, ya'ni musbat va manfiy ionlarga parchalanadi. YOy ustini elektr magnit maydoni ta'sirida siqiladi, gazda ortiqcha bosim borligi uchun yoy oqim yo'nalishida cho'ziladi. SHunda tok zichligi keskin kattalashadi
va oqim harorati oshadi. Plazmali oqim plazmatronning soplosidan ingichka chizimcha shaklida chiqib, uning ko'rinadigan qismining uzunligi 60 mm gacha boradi. Plazma hosil qiluvchi gaz sifatida argon, azot, geliy, vodorod va ularning aralashmalari ishlatiladi. Argonli plazma oqimi juda yuqori haroratda, oqib chiqish tezligi esa tovush tezligidan katta bo'ladi.
NATIJA
Plazmali suyultirib qoplashda suyuqlantiriladigan ashyo payvandlash vannasiga kukun yoki sim ko'rinishida kiritiladi. Kukun payvandlash vannasiga yo bevosita kiritiladi yoki plazma oqimga puflanadi.
Plazmali suyultirib qoplash usuli suyultirib qoplangan metallning yuqori sifatli bo'lishini ta'minlaydi va o'zining texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari bilan boshqa usullardan qolishmaydi. Ba'zan esa ulardan afzal hamdir.
Detallarni galvanik va kimyoviy qoplamalar bilan tiklash galvanik qoplash elektr tok ta'sirida metall tuzlarining eritmasidan metallarning ajralib chiqishi xossalariga asoslangan. Detal tok manbayining manfiy qutbiga katod ulanganda uning eyilgan sirtiga metall o'tiradi. Tok manbayining musbat qutbiga ulangan anod ikkinchi elektrod sifatida xizmat qiladi. Ikkala elektrod ajraladigan metall tuzlarining eritmasiga joylanadi. Galvanik va kimyoviy qoplamalar detalning eyilgan joyini to'ldirish uchun yotqiziladi. SHuningdek, ulardan zanglashdan saqlaydigan yoki pardoz qoplamalar sifatida ham foydalaniladi. Galvanik qoplash usullaridan xromlash, temirlash, nikellash, ruxlash va mislash, kimyoviy qoplash usullaridan esa oksidlash va fosfotlashdan keng ko'lamda foydalaniladi.
Galvanik qoplamalar detalga yotqizilishi zarur bo'lgan metallarning suvdagi eritmasidan tuzilgan elektrodlardan olinadi. Bunda detal katod, metall plastina esa anod vazifasini bajaradi. Elektrolitlardan tok o'tganda, katod detalga metall o'tiradi, anod esa eriydi.
Galvanik qoplamalar detallarni ortiqcha qizdirib yubormagan holda eyilgan sirtlarni to'ldirish va ularni boshlang'ich o'lchamlarga keltirib tiklash imkonini beradi. SHtamlarning ishchi detallari galvanik usulda xromlash bilan tiklanadi.
Xromni eyilgan sirtlarga etkazish jarayoni ko'pincha 0,25—0,3 mm eyilgan detallarni tiklashda, shuningdek ularni zanglashdan saqlashda qo'llaniladi.
Xromli qoplamalar ko'kimtir oq rangda bo'ladi. Detalga yotqizilgan xrom qattiqligi NV 800 — 1000, eyilish va zanglashga qarshiligi katta bo'ladi. Xrom bilan tiklangan detallarning xizmat muddati ish sharoitlariga qarab 4—10 marta oshadi. Xromli qoplamalarni xom va toblangan po'latlarga yotqizish mumkin.
fl) kÄ/äM! fij /, A/DM '
2.2-rasm. Qattiq yuzali (T) va eyilishga chidamli (I) xrom qoplamasi. a) CrO3 - 150 g/l konsentratsiyasi b) CrO3 - 250 g/l konsentratsiyasi Xromlash texnologik jarayoni detallarni xromlashga tayyorlash, xususan xromlash, xromlangan detallarni yuvish, zarur bo'lsa mexanik ishlov berishdan iborat. Xromlashga tayyorlash detallarni kir, moy va zangdan tozalash, silliqlash, ishqorli qaynoq eritmada (kalsiy oksidi va magniy oksidi aralashmasida) yuvish, ishqalash, qaynoq va sovuq suvda yuvish. Xromlanmaydigan joylarni berkitish, detallarni osmaga o'matish, elektrolitik yog'sizlantirishdan iborat. DetaLning tiklanadigan sirti to'g'ri geometrik shaklga keltiriladi. CHizilgan va tirnalgan joylar yo'qotilib, g'adir-budirligi 0,63—0,16 mkm ga keltiriladi. Detallar yuvish tog'oralarida va qo'lda yuviladi hamda g'adir-budirlik darajasiga qarab, tanlangan jilvir tosh bilan silliqlanadi.
Xromlash usulining afzalliklari:
1) Bir xil qalinlikdagi qoplam olish mumkin.
2) Har xil qattiqlikdagi qoplam olish mumkin (1000 -12000 MN/m2 -yoki 400 -1200
HV) - birgalikdagi, rejimini o'zgartirish hisobiga.
3) Tiklanayotgan detal strukturasi o'zgarmaydi, qizib ketmaydi.
4) Bir vaqtning o'zida ko'p sonli detallarni tiklash mumkin, mehnat sarfi
kam.
5) Jarayonni avtomatlashtirish mumkin.
6) Kerak bo'lganda xoxlagan qalinlikdagi qoplam olish mumkinligi.
7) Lokal usulida (vannasiz) qoplam olish mumkinligi.
Xrom qatlamining xarakteristikasi
2.1-jadval
Elektroliz sharoiti va Xromning g'ovakli turi(poristoet)
anodli travlenie Ariqchasimon Nuqtaviy
qilish(chaqish)
Elektrolit tarkibi CrO3-200g/l CrO3-250g/l
H2SO4-2.0 g/l H2SO4-2.5 g/l
Xromlash rejimi Dk-50A/Om2 Dk-45-60 A/Om2
t=58-62°C t=50-52°C
Anodli chaqish usuli Dk-40-50A/dm3 t=58-62°C T=6....10min Dk-40-50A/dm3 t=50-52°C T=12....14min
XULOSA
Zamonaviy ta'mirlash - ishlab chiqarish korxonalari xilma-xil tiklash va nuqsonlarni bartaraf qilish usullariga ega. Bu usullar tiklangan detallarning uzoq muddat ishlashini ta'minlashi bilan birga ulardan ko'p marotaba takroran ishlatishga imkoniyatlar ochib bermoqda.
REFERENCES
1. Юсуфжонов, О. F., and Ж. F. Fайратов. "ШТАМПЛАШ ЖАРАЁНИДА ИШЧИ ЮЗАЛАРНИ ЕЙИЛИШГА БАРДОШЛИЛИГИНИ ОШИРИШДА МОЙЛАШНИ АДАМИЯТИ." Scientific progress 1.6 (2021): 962-966.
2. Omonov, Abduqahhor Abdiraxmon O'G'Li. "HAVO YOSTIQLI KONVEYERLARNING FIK NI OSHIRISH." Scientific progress 1.6 (2021): 967-971.
3. Рубидинов, Шохрух Fайратжон Угли. "БИКРЛИГИ ПАСТ ВАЛЛАРГА СОВУК ИШЛОВ БЕРИШ УСУЛИ." Scientific progress 1.6 (2021): 413-417.
4. Хусанов, Юнусали Юлдашалиевич, and Ботирхон Эсохон Угли Мамасидикрв. "ПОЛИМЕР КОМПОЗИТ МАТЕРИАЛЛАРНИ ПРАМАЛАШДА КИРИНДИ Х;ОСИЛ БУЛИШ ЖАРАЁНИ ТАДЖИК КИЛИШ." Scientific progress 2.1 (2021): 95-104.
5. Qosimova, Z. M. "Influence of The Design of The Rolling Roller on The Quality of The Surface Layer During Plastic Deformation on the Workpiece." (2021).
6. Fayzimatov, Sh, and Sh Rubidinov. "DETERMINATION OF THE BENDING STIFFNESS OF THIN-WALLED SHAFTS BY THE EXPERIMENTAL METHODOLOGICAL METHOD DUE TO THE FORMATION OF INTERNAL STRESSES." International Engineering Journal For Research & Development 6.2 (2021): 5-5.
7. Юсупов, Сардорбек Маъруфович, et al. "КОМПАЗИЦИОН МАТЕРИАЛЛАРНИ БОРЛАШ." Scientific progress 1.4 (2021).
8. Nomanjonov, S., et al. "STAMP DESIGN." Экономика и социум 12 (2019): 101104.
9. Тожиев, Бобурбек Абдулхаким Угли. "РАНГЛИ МЕТАЛ СИМЛАРИНИ ЧУЗИШ ЖАРАЁНИДА Х,ОСИЛ БУЛУВЧИ ТОРТИШ КУЧЛАРИНИ АНЩЛАШ УСУЛЛАРИ." Scientific progress 2.1 (2021): 416-422.
10. Рубидинов Ш. F. У. БИКРЛИГИ ПАСТ ВАЛЛАРГА СОВУК ИШЛОВ БЕРИШ УСУЛИ //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 6. - С. 413-417.
11. Qosimova Z. M. Influence of The Design of The Rolling Roller on The Quality of The Surface Layer During Plastic Deformation on the Workpiece. - 2021.
12. Fayzimatov S., Rubidinov S. DETERMINATION OF THE BENDING STIFFNESS OF THIN-WALLED SHAFTS BY THE EXPERIMENTAL METHODOLOGICAL METHOD DUE TO THE FORMATION OF INTERNAL STRESSES //International Engineering Journal For Research & Development. - 2021. -Т. 6. - №. 2. - С. 5-5.
13. Nodir, Turakhodjaev, et al. "Development Of Technology To Increase Resistance Of High Chromium Cast Iron." The American Journal of Engineering and Technology 3.03 (2021): 85-92.
14. Файзиматов, Ш. Н., and М. А. Рустамов. "АЭРОДИНАМИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ ДЛЯ АВТОМАТИЗАЦИИ ПРОЦЕССА ПЕРЕКАЧКИ ХИМИЧЕСКИХ АГРЕССИВНЫХ РЕАГЕНТОВ." Современные исследования 6 (2018): 112-115.
15. Файзимтов, Шухрат Нуманович, and Мухаммадазим Акбаралиевич Рустамов. "ПРИМЕНЕНИЕ ПРОГРЕССИВНЫХ МЕТОДОВ ДЛЯ ОРИЕНТАЦИИ И УСТАНОВКИ ЗАКЛЕПОК В ОТВЕРСТИЕ С ГОРИЗОНТАЛЬНОЙ ОСЬЮ." НАУЧНЫЙ ПОИСК В СОВРЕМЕННОМ МИРЕ. 2017.
16. Nomanjonov, S. N. "Increase The Wear Resistance And Service Life Of Dyes Based On Modern Technologies." The American Journal of Engineering and Technology 2.12 (2020): 67-70.
17. Fayzimatov, Sh N., Y. Y. Xusanov, and D. A. Valixonov. "Optimization Conditions Of Drilling Polymeric Composite Materials." The American Journal of Engineering and Technology 3.02 (2021): 22-30.
18. Файзиматов, Шухрат Нумонович, Шухрат Махмуджонович Абдуллаев, and Ахаджон Акрамжон угли Улмасов. "КИЧИК ДИАМЕТРГА ЭГА БУЛГАН ЧУ^УР ТЕШИКЛАРНИ ДОРНАЛАР ЁРДАМИДА ИШЛОВ БЕРИШДА ЮЗА АНЩЛИГИНИ ОШИРИШ." Science and Education 2.3 (2021): 181-187.
19. Юсупов С. М. и др. КОМПАЗИЦИОН МАТЕРИАЛЛАРНИ БОРЛАШ //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 4.
20. Тешабоев, Анвар Эргашевич, et al. "МАШИНАСОЗЛИКДА ЮЗА ТОЗАЛИГИНИ НАЗОРАТИНИ АВТОМАТЛАШ." Scientific progress 1.5 (2021).
21. Fayzimatov, Sh N., S. M. Yusupov, and B. I. Abdullaev. "Increasing Durability of Working Elements of Dividing Dies." International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology 7.4 (2020).
22. Мамуров, Элдор Турсунович, Замира Медатовна Косимова, and С. С. Собиров. "РАЗРАБОТКА ТЕХНОЛОГИЧЕСКОГО ПРОЦЕССА С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ CAD-CAM ПРОГРАММ." Scientific progress 2.1 (2021): 574-578.
23. Мамуров, Элдор Турсунович, Замира Медатовна Косимова, and Рамиль Русланович Гильванов. "ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПРОГРАММ ДЛЯ РАСЧЕТОВ ОСНОВНОГО ТЕХНОЛОГИЧЕСКОГО ВРЕМЕНИ." Scientific progress 2.1 (2021): 918-923.
24. Mamirov, Abdurashid, and Abduqahhor Omonov. "APPLICATION OF VACUUM CAPTURING DEVICES IN MECHANICAL ENGINEERING." Интернаука 42-2 (2020): 73-75.
25. Тешабоев А. Э. и др. МАШИНАСОЗЛИКДА ЮЗА ТОЗАЛИГИНИ НАЗОРАТИНИ АВТОМАТЛАШ //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 5.
26. Nomanjonov S. et al. STAMP DESIGN //Экономика и социум. - 2019. - №. 12. - С. 101-104.
27. Юсуфжонов О. F., Еайратов Ж. F. ШТАМПЛАШ ЖАРАЁНИДА ИШЧИ ЮЗАЛАРНИ ЕЙИЛИШГА БАРДОШЛИЛИГИНИ ОШИРИШДА МОЙЛАШНИ АДАМИЯТИ //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 6. - С. 962-966.
28. Fayzimatov, B. N., and Yu Yu Xusanov. "PROBLEMS OF GLASS SURFACE QUALITY FORMATION FOR MECHANICAL PROCESSING." Scientific-technical journal 22.2 (2018): 35-39.
29. Файзиматов, Шухрат Нуманович, Сардорбек Маъруфович Юсупов, and Темурбек Исожон Угли Низомов. "ИХЧАМ (КОМПАКТ) МАТЕРИАЛЛАРДАН БОРЛАШ." Academic research in educational sciences 4 (2020).
30. O'Lmasov Ahadjon Akramjon, O'G. "NEW APPROACHES IN THE DIAGNOSIS AND MONITORING OF ROTOR OSCILLATIONS USING SHAFT SENSORS." Science and Education 1.1 (2020).
