CC BY
28
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
dr Jerzy TELAK1
Przyj^ty/Accepted/Принята: 30.10.2013; Zrecenzowany/Reviewed/Рецензирована: 05.11.2014; Opublikowany/Published/Опубликована: 31.12.2014;
WYBRANE ASPEKTY WSPOLPRACY WODNEGO OCHOTNICZEGO POGOTOWIA RATUNKOWEGO I PANSTWOWEJ STRAZY POZARNEJ W WOJEWODZTWIE MALOPOLSKIM
Selected Features of Co-operation Between the Voluntary Water Rescue Service and State Fire Service in the Malopolskie Voivodship
Некоторые аспекты сотрудничества между Добровольной водно-спасательной службой и Государственной пожарной службой в Малопольском воеводстве (области)
Abstrakt
Cel: Przedstawienie mozliwosci wspolpracy mi^dzysektorowej w zakresie zapewnienia bezpieczenstwa powszechnego. Bezpieczenstwo panstwa jest stanem zmiennym, a rozwoj cywilizacyjny nadaje mu interdyscyplinarny charakter. Wsrod zagrozen dla zycia i zdrowia osob wyst^pujq zagrozenia naturalne, np. wywolane przez powodzie. Poczucie bezpieczenstwa j est j ednq z podstawowych potrzeb czlowieka. Bezpieczenstwo powszechne znajduje si^ w obszarze kompetencyjnym administracji publicznej. Za prowadzenie dzialan ratowniczych odpowiedzialne sq podmioty wykonujqce ratownictwo medyczne i Panstwowa Straz Pozarna, a wspierac je mogq organizacje pozarzqdowe. Organizacje ratownikow wodnych dysponujq zasobami osobowymi posiadajqcymi kwalifikacje - wiedz^ i umiej^tnosci - do prowadzenia interwencji i akcji ratowniczych na obszarach wodnych. Misjq WOPR jest dzialanie na rzecz zmniejszenia liczby osob tonqcych w polskich wodach. WOPR prowadzil akcje ratownicze podczas zagrozen powszechnych, katastrof naturalnych i awarii technicznych, w tym powodzi na wodach oraz organizowal szkolenia sluzby ratowniczej. WOPR wspolpracowal z Ministrem Obrony Narodowej, Komendantem Glownym Policji, Szefem Biura Ochrony Rzqdu, Komendantem Glownym Strazy Granicznej, Szefem Krajowego Systemu Ratowniczo-Gasniczego. Porozumienie w sprawie okreslenia zasad wspoldzialania KSRG z WOPR w celu stworzenia warunkow optymalnego wykorzystania mozliwosci technicznych i organizacyjnych dla skutecznego wspoldzialania i wspolpracy w zakresie realizacji zadan wlasnych oraz zapewnienia wlasciwych warunkow bezpieczenstwa osob plywajqcych, kqpiqcych si^ i uprawiajqcych sporty wodne byly podstawq wlqczania jednostek organizacyjnych WOPR w system zarzqdzania kryzysowego. Grupy reagowania WOPR byly przygotowane do dozorowania okreslonych sektorow, uwzgl^dniajqc rodzaj i zakres zagrozen bezpieczenstwa powszechnego, do wlqczania si^ w dzialania ratownicze w stanie kl^ski zywiolowej. W wojewodztwie malopolskim WOPR i PSP wspolpracowaly podczas dzialan przeciwpowodziowych, odbylo si^ wiele wspolnych szkolen oraz cwiczen strazakow i ratownikow wodnych.
Metody: Analiza opracowan, aktow prawnych i dokumentow, techniki wywiadu jawne i otwarte. Wnioski:
1. Wspolpraca mi^dzysektorowa w zakresie ratownictwa wodnego powinna byc rozwijana.
2. Powinny byc doskonalone techniki i unifikowany sprz^t ratownictwa wodnego.
3. Powinny byc prowadzone wspolne cwiczenia roznych podmiotow dzialajqcych w ratownictwie wodnym.
4. Nalezy wykorzystywac wiedz^, umiej^tnosci i doswiadczenie instruktorow WOPR w szkoleniu strazakow - ratownikow wodnych.
5. Nalezy prowadzic w roznych srodowiskach dzialania profilaktyczne w zakresie bezpieczenstwa na wodach.
Slowa kluczowe: bezpieczenstwo, krajowy system reagowania kryzysowego, WOPR, PSP Typ artykulu: artykul przeglqdowy
1 Szkola Glowna Sluzby Pozarniczej, ul. Slowackiego 52/54, 01-629 Warszawa, [email protected] / The Main School of Fire Service, Warsaw, Poland;
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
Abstract
Aim: To identify areas of potential co-operation between organizations engaged with safety of the public.
Introduction: Public safety requirements are changing and as civilization develops such requirements take on an interdisciplinary character. Among the dangers to people's life and health one encounters natural hazards e.g. caused by flooding. The sense of security is one of human's primary needs. Public safety lies within the competency area of public administration. The Polish State Fire Service (PSP) and medical rescue teams are responsible for undertaking rescue activities. They may be supported by non-governmental institutions. Water rescue organisations have at their disposal qualified personnel with knowledge and skills necessary to undertake water rescue activities. The mission of the Water Rescue Voluntary Service (WOPR) is to reduce the number of victims who drown in Polish waters. WOPR has led rescue activities during periods of general alert, natural catastrophes and technical failures including floods, and organised the training of rescue services. The organisation has collaborated with the Polish Ministry of Defence, Police Service, Government Protection Department, Border Guard Service and the National Firefighting and Rescue System (KSRG). An agreement concerning co-operation between KSRG and WOPR focused on the creation of optimal conditions to exploit technical and administrative potential, to secure an effective discharge of individual responsibilities as well as ensure a safe environment for people participating in water sport and leisure activities. The outcome from this agreement culminated in the integration of WOPR crews into the crisis management system. WOPR reaction crews are engaged with overseeing dedicated sectors and, depending on type and magnitude of public hazard, join in rescue operations during environmental disasters. In the Malopolskie Voivodship WOPR and PSP personnel co-operated during flood operations and took part in numerous joint training courses and exercises for firefighters and water rescue personnel.
Method: An analysis of studies, legal acts and documents and public surveys. Conclusions:
1. Interdisciplinary co-operation, within the scope of water rescue activities, should be developed.
2. Water rescue techniques should be perfected and equipment standardised.
3. Joint exercises should be organised and all personnel engaged in water rescue activities should participate.
4. The knowledge, skills and experience of WOPR instructors should be harnessed in the training of firefighters engaged in water rescue work.
5. It is appropriate to implement preventative water safety measures for a range of different circumstances.
Keywords: safety, national system of emergency response, WOPR, PSP Type of article: review article
Аннотация
Цель: Представление возможности межсекторного сотрудничества в области обеспечения общественной безопасности. Безопасность государства является переменным состоянием, а развитие цивилизации придает ей междисциплинарный характер. К угрозам жизни и здоровью людей относятся естественные угрозы, например, вызванные наводнениями. Чувство безопасности является одной из основных потребностей человека. Общественная безопасность находится в пределах полномочий общественной администрации. За проведение спасательных действий отвечают субъекты, осуществляющие экспертную медицинскую помощь и Государственная Пожарная Служба, а оказывать поддержку им могут общественные организации. В организациях водных спасателей работают квалифицированные специалисты, у которых есть знания и навыки проводить спасательные работы на воде. Миссия Добровольной водно-спасательной службы (WOPR) заключается в проведении действий, направленных на сокращение числа тонущих людей в польских водоемах. WOPR проводил спасательные действия во время общественных угроз, стихийных бедствий и технических аварий, в том числе наводнений, и организовал обучения для спасательной службы. WOPR сотрудничал с Министром Национальной Обороны, Главным Комендантом Полиции, Руководителем Бюро Охраны Правительства, Главным Комендантом Пограничной Службы, Начальником Национальной Спасательно-Гасящей Системы. Соглашение по вопросу регулирования принципов сотрудничества KSRG и WOPR с целью создания условий оптимального использования технических и организационных возможностей для эффективного сотрудничества и взаимодействия в области реализации их собственных задач и обеспечения соответствующих условий безопасности плавающих людей, купающихся и занимающихся водным спортом, были основой для включения организационных единиц WOPR в систему кризисного управления. Группы реагирования WOPR были готовы вести надзор определённых секторов, учитывая характер и масштабы угроз общественной безопасности, участвовать в спасательных действиях во время стихийного бедствия. В малопольском воеводстве WOPR и PSP сотрудничали во время действий, направленных на борьбу с наводнениям, была проведена совместная подготовка и учения пожарных и водных спасателей.
Методы: Анализ исследований, правовых актов и документов, техники опроса явные и открытые. Выводы:
1. Межсекторное сотрудничество в области спасения на воде должно развиваться.
2. Следует совершенствовать технику и унифицировать водно-спасательное оборудование.
3. Следует проводить совместные учения для разных субъектов, действующих при спасении на воде.
4. Следует использовать знания, навыки и опыт инструкторов WOPR при обучении пожарных - водных спасателей.
5. Следует проводить в различных средах профилактические меры в сфере безопасности на воде.
Ключевые слова: безопасность, национальная система кризисного реагирования, WOPR, PSP Вид статьи: обзорная статья
ОРГАНИЗАЦИЯ И СТРАТЕГИЧЕСКОЕ РУКОВОДСТВО
1. Wprowadzenie
Bezpieczenstwo wspolczesnego panstwa jest stanem dynamicznym, a wszechobecny rozwoj cywilizacyjny na-daje mu interdyscyplinarny charakter. Wlasciwy wspol-czesnosci ekspansywny rozwoj technologii komunikacji sprawia, ze informacje o zagrozeniach i zdarzeniach nad-zwyczajnych szybko docieraj^ poprzez media do szero-kiej opinii publicznej oraz rosn^ potrzeby w zakresie bezpieczenstwa [1].
Wsrod zagrozen dla zycia i zdrowia osob wystypu-j^ zagrozenia naturalne, np. wywolane przez powodzie. Najdotkliwsze z nich s^ te o charakterze katastrofy na-turalnej lub awarii technicznej, mog^ce przyj^c rozmia-ry klyski zywiolowej, ktorych skutki zagrazaj^ zyciu lub zdrowiu duzej liczby osob, mieniu w wielkich rozmia-rach albo srodowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mog^ byc skutecznie podjyte tylko przy zasto-sowaniu nadzwyczajnych srodkow, we wspoldzialaniu roznych organow i instytucji oraz specjalistycznych sluzb i formacji [2].
Poczucie bezpieczenstwa jest jedn^ z podstawowych potrzeb czlowieka [3]. Na bezpieczenstwo wewnytrz-ne panstwa sklada siy m.in. bezpieczenstwo powszech-ne, rozumiane jako ochrona ludnosci i maj^tku narodo-wego przed zagrozeniami i skutkami klysk zywiolowych [4]. Bezpieczenstwo ludnosci nalezy pojmowac jako do-bro publiczne wtedy, kiedy dotyczy wszystkich grup spo-lecznych i ma ono charakter powszechny [2].
Bezpieczenstwo powszechne znajduje siy w obsza-rze kompetencyjnym administracji publicznej - rz^dowej i samorz^dowej, przy czym za prowadzenie dzialan ra-towniczych odpowiedzialne s^ przede wszystkim pod-mioty wykonuj^ce ratownictwo medyczne (Panstwowe Ratownictwo Medyczne) i Panstwowa Straz Pozarna, a wspierac je mog^ organizacje pozarz^dowe, podmioty trzeciego sektora, specjalistyczne stowarzyszenia ratow-nikow [5].
Zwiykszanie poziomu bezpieczenstwa i jego poczucia w spoleczenstwie nalezy do priorytetow panstwa. Utrzy-manie bezpieczenstwa z wykorzystaniem wszystkich podmiotow dzialaj^cych w tym zakresie jest jedn^ z podstawowych funkcji kazdego panstwa [4].
2. Zakres podmiotowej i przedmiotowej wspolpracy mi^dzysektorowej WOPR
Rola organizacji pozarz^dowych zalezy od celow sta-tutowych oraz sil i srodkow pozostaj^cych w ich dyspo-zycji. Do Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowe-go nalezalo realizowanie ratownictwa wodnego, do kto-rego zaliczalo siy miydzy innymi organizowanie i udzie-lanie pomocy osobom, ktore ulegly wypadkowi lub na-razone s^ na niebezpieczenstwo utraty zycia lub zdrowia na obszarze wodnym. Cel ten byl realizowany poprzez wspoldzialanie z podmiotami zajmuj^cymi siy: „bezpie-czenstwem powszechnym, ochron^ srodowiska wodnego, prowadzeniem akcji ratowniczych na wodach podczas zagrozen powszechnych, awarii technicznych, katastrof na-turalnych i klysk zywiolowych, w tym powodzi" [6].
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
Ratownicy WOPR zostali przygotowani do zapew-niania bezpieczenstwa osób przebywaj^cych na obszarach wodnych, takich jak plywalnie i parki wodne oraz k^pieliska sródl^dowe i nadmorskie, podczas imprez tu-rystycznych i zawodów sportowych, a takze w sytuacjach zagrozen powszechnych [6]. Zasoby osobowe i sprzyt WOPR pozwalaly efektywnie zapewniac bezpieczenstwo osób plywaj^cych, k^pi^cych siy i uprawiaj^cych sporty na obszarach wodnych, a takze realizowac zadania w ramach systemów zarz^dzania i reagowania kryzysowego, zwi^zanych z bezpieczenstwem wewnytrznym panstwa. System reagowania kryzysowego jest ukladem zorgani-zowanych podmiotów dzialaj^cych w obszarze bezpieczenstwa, w zwi^zku z sytuaj lub zdarzeniem nieko-rzystnym dla spolecznosci, zgodnie z przyjytymi zasada-mi, regulami i przepisami, wedlug których wykonywane s^ czynnosci i przedsiywziycia oraz interwencje i akcje w celu osi^gniycia poz^danego stanu rzeczy. Wazne dla systemu reagowania kryzysowego s^ procedury wl^cza-nia sil i srodków do dzialan w sytuacji zagrozenia bezpie-czenstwa powszechnego [7].
Organizacje ratowników wodnych dyspomj zasoba-mi osobowymi posiadaj^cymi wiedzy i umiejytnosci oraz wlasciwe kwalifikacje do prowadzenia interwencji i akcji ratowniczych, a takze do udzialu w nich - równiez tych prowadzonych na wiykszych obszarach wodnych. Struk-tura organizacji ratowników wodnych o zasiygu ogólno-krajowym, regionalnym lub lokalnym powinna odpowia-dac administracyjnemu podzialowi panstwa. WOPR realizowal cele statutowe w zakresie:
• ratownictwa wodnego w ramach akcji ratowniczych podczas zagrozen powszechnych, katastrof natural-nych i awarii technicznych, z powodziami i pozarami na obszarach wodnych;
• profilaktyki na rzecz bezpieczenstwa osób przebywa-j^cych na obszarach wodnych i terenach przywod-nych;
• dokonywania analiz, badan oraz opracowywania eks-pertyz i opinii dotycz^cych bezpieczenstwa osób znaj-duj^cych siy na obszarach wodnych i sprzytu przydat-nego w ratownictwie wodnym;
• organizowania i prowadzenia szkolen instruktorów w zakresie ratownictwa wodnego i ratowników wodnych oraz okreslania ich kompetencji i nadawania stopni;
• prowadzenia powszechnej nauki plywania, z wydawa-niem zaswiadczen o umiejytnosci plywania [6].
Realizacji tych celów towarzyszyly WOPR rózne for-my wspólpracy, w tym ze sluzbami, przedsiybiorstwami i organizacjami pozarz^dowymi w zakresie obronnosci panstwa, bezpieczenstwa powszechnego, porz^dku pu-blicznego, obrony cywilnej i ochrony srodowiska wod-nego. Wspólpraca WOPR z innymi podmiotami, w tym miydzysektorowa ze specjalistycznymi sluzbami rz^-dowymi, zostala ujyta w formie umów lub porozumien. WOPR i Minister Obrony Narodowej w 2003 r. formalnie usankcjonowali wspólpracy w obszarze krzewienia kultu-ry fizycznej oraz ratownictwa wodnego, a takze naucza-nia racjonalnych dzialan podczas zdarzen wykraczaj^-
cych poza standardy wsrod osob nieletnich i maloletnich, w tym przedpoborowych i poborowych, a takze zolnierzy czynnej sluzby i rezerwy oraz pracownikow wojska i ro-dzin wojskowych [S].
Pomiçdzy Komendantem Glownym Policji i Preze-sem WOPR dnia 20 czerwca 2007 r. zostala zawarta umo-wa dotycz^ca wspolnego dzialania na rzecz bezpieczenstwa i porz^dku publicznego na obszarach wodnych i te-renach przywodnych, stanowi^ca kontynuacjç wczesniej-szych porozumien Policji i WOPR [S].
WOPR i Biuro Ochrony Rz^du w 2002 r. zdecydowaly o wspolpracy w celu zapewnienia na wodach ogolnie do-stçpnych srodl^dowych i morskich przybrzeznych bezpieczenstwa osobom szczegolnie chronionym oraz organizo-waniu pomocy i ratowania osob po wypadkach albo zagro-zonych utrat^ zycia lub zdrowia na obszarach wodnych [S]. Porozumienie WOPR z Komendantem Glownym Stra-zy Granicznej zawarte w 2010 r. dotycz^ce wspoldziala-nie podczas realizacji zadan objçlo udzielanie wzajem-nej pomocy przy akcjach kryzysowych i ratownictwo osob, a takze ustalanie obszaru dzialan na wodach gra-nicznych oraz rozpoznanie zmian brzegow, nurtow i dna wod srodl^dowych znajduj^cych siç w strefie nadgranicz-nej [S].
Podstawç prawn^ wl^czaniajednostek WOPR do dzialan w systemie zarz^dzania kryzysowego stanowi porozumienie z 2006 r. dotycz^ce zasad wspoldzialania WOPR z krajowym systemem ratowniczo-gasniczym. Celem tego porozumienia bylo skonstruowanie plaszczyzny dla optymalizacji wspoldzialania zasobow, w tym srodkow technicznych i potencjalu organizacyjnego. Zalozono w porozumieniu, ze efektywna wspolpraca powinna obej-mowac realizacjç celow i zadan wlasnych stron. Zaakcen-towana zostala potrzeba zapewnienia odpowiednich wa-runkow dla zapewnienia bezpieczenstwa osob uprawia-j^cych rozne formy kultury fizycznej - sporty, turystykç - na obszarach wodnych. W celu osi^gniçcia wlasciwe-go poziomu sygnatariusze przyjçli, ze krajowy system ra-towniczo-gasniczy (KSRG) jest najlepsz^ form^ prowa-dzenia wspolnych przedsiçwziçc z zakresu ratownictwa [S].
Porozumienie w sprawie zasad wspoldzialania z KSRG dalo mozliwosci rozwoju WOPR, a jednoczesnie spowo-dowalo wl^czenie do KSRG wysoko wyspecjalizowa-nych jednostek ratownictwa wodnego. Zalozono mody-fikacjç struktur i dopasowanie WOPR do systemu KSRG z uwzglçdnieniem zagrozen maj^cych znaczenie dla bezpieczenstwa osob przebywaj^cych na obszarach wodnych o zasiçgu lokalnym. Podpisane porozumienie pozwala-lo na standaryzowanie sprzçtu stosowanego w WOPR w celu zunifikowania go z wyposazeniem PSP i innymi podmiotami dzialaj^cymi w zakresie ratownictwa wodnego oraz optymalizacjç zakupow.
3. Miejsce i zadania WOPR w krajowym systemie ratowniczo-gasniczym
W porozumieniu WOPR z KSRG zalozono wspolpra-cç przy [S] :
• analizowaniu i planowaniu operacyjnym;
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
• prowadzeniu szkolen i doskonaleniu ratownikow;
• prowadzeniu dzialan podstawowych i specjalistycz-nych oraz dzialan humanitarnych;
• udzielaniu wsparcia technicznego;
• wyznaczaniu obszarow chronionych i wspolnych przedsiçwziçc;
• dokonywaniu ci^glych analiz stanu bezpieczenstwa osob i mienia na obszarach wodnych srodl^dowych i terenach przywodnych;
• tworzeniu systemow wspoldzialania na poziomach krajowym, wojewodzkich i powiatowych;
• zapewnieniu sytemu i srodkow l^cznosci niezbçdnych dla wspolnego dzialania WOPR i innymi podmiotow wl^czonych do KSRG;
• tworzeniu procedur niezbçdnych do wspoldzialania z powiadamianiem i dysponowaniem zasobow;
• prowadzeniu dzialan ratowniczych i humanitarnych z uwzglçdnieniem ram struktur operacyjnych;
• tworzeniu systemow szkolenia w zakresie ratownictwa wodnego pozwalaj^cych na standaryzacjç dzialan ratowniczych;
• doborze i ocenie technicznych mozliwosci sprzçtu ratownictwa wodnego w celu jego unifikacji.
WOPR zobowi^zal siç uwzglçdniac normy technicz-ne wprowadzone przez Prezesa Polskiego Komitetu Nor-malizacyjnego, ktore okreslily czynnosci w podstawowych i specjalistycznych dzialaniach w zakresie ratownictwa wodnego, z miejscem jego wykonywania na obszarach wodnych, w tym podwodnych, a takze pokrytych pokryw^ lodow^. Uznano, ze bez znaczenia jest stan ru-chu lub bezruchu wody (plyn^ca, stoj^ca). WOPR za-dysponowal do KSRG zespoly ratownicze skladaj^ce siç z dwoch ratownikow wodnych wyposazonych w standar-dowy zestaw do niesienia pierwszej pomocy (WOPR R-1) i srodki plywaj^ce. Zespol ratownikow i grupa reagowania WOPR mialy uzyskac srodki do nawi^zywania l^cz-nosci z odpowiednim dla danego obszaru dzialania centrum kierowania KSRG.
W przedmiotowym porozumieniu zastrzezono, ze na szczeblu centralnym koordynacja nalezala w Komendzie Glownej PSP do Dyrektora Krajowego Centrum Koor-dynacji Ratownictwa i Ochrony Ludnosci, ktorego kom-petencje objçly analizç zagrozen, organizacjç i prowa-dzenie dzialan ratowniczych, przedsiçwziçc przygoto-wawczych takich jak cwiczenia, manewry, oraz Dyrektora Biura Szkolenia, ktorego odpowiedzialnosc objçla organizacjç i prowadzenie szkolen, a do Dyrektora Biu-ra Kwatermistrzowskiego nalezal dobor i ocena technicz-na srodkow ratownictwa. W WOPR Koordynator Krajo-wy Grup Operacyjnych WOPR odpowiadal za organiza-cjç i nadzor nad ratownikami wodnymi podczas dzialan ratowniczych i humanitarnych, Przewodnicz^cy Komisji WOPR ds. Edukacji organizowal szkolenia i Cwiczenia, a Przewodnicz^cy Komisji WOPR ds. Ratownictwa po-siadal kompetencje do doboru i oceny technicznej srod-kow przydatnych w ratownictwie wodnym.
Koordynacjç dzialan oparto na uzgadnianych formach i metodach wspoldzialania, ich dokumentowaniu oraz alarmowaniu i uruchamianiu, a dalej kierowaniu sil
ОРГАНИЗАЦИЯ И СТРАТЕГИЧЕСКОЕ РУКОВОДСТВО
i srodków WOPR, a takze na analizie przeprowadzonych dzialan ratowniczych. Waznym obszarem wspóldzia-lania PSP i WOPR stalo siç wypracowanie i modyfiko-wanie standardów prowadzenia akcji ratowniczych oraz przedsiçwziçc humanitarnych z zastosowaniem zunifi-kowanych srodków i zbieznego poziomu wyszkolenia. Dotyczylo to dzialan podstawowych i specjalistycznych (w rozumieniu PSP) w zakresie ratownictwa wodnego oraz humanitarnych na obszarach wodnych. W tym celu zalo-zono utworzenie wspólnych zespolów opiniodawczych, a takze sporz^dzanie planów wspóldzialania. Przyjçto, ze PSP i WOPR podczas wspólpracy powinny swiadczyc so-bie wzajemn^ pomoc. Wzajemna pomoc dotyczyla spo-rz^dzania analiz i planów operacyjnych, a w konsekwen-cji szkolenia oraz dzialan ratowniczych i humanitarnych z wymian^ wiedzy na tematy wyposazenia technicznego w zakresie infrastruktury ratownictwa wodnego. Analizy i planowanie operacyjne obejmowaly aktywnosc WOPR w fazie przygotowania, a nastçpnie przy dokonywaniu aktualizacji planów w zakresie ratownictwa wodnego. WOPR zostal zobligowany do przekazywania PSP infor-macji o biez^cym stanie gotowosci operacyjnej swoich zespolów ratowniczych i grup reagowania oraz innych sil i srodków odpowiednich do wspóldzialania podczas akcji ratowniczych oraz dzialan humanitarnych. Do zadan WOPR zapisano rejestrowanie prowadzonych akcji ra-towniczych i dzialan humanitarnych na obszarach wod-nych, a nastçpnie dokonywanie analiz i wyci^ganie wnio-sków skutkuj^cych podniesieniem sprawnosci operacyjnej ratowników WOPR. Na podstawie dokonanych analiz miala byc okreslana i osi^gana gotowosc operacyjna obszarów chronionych, a takze rozpoznawane zagrozenia i podejmowane wspólne przedsiçwziçcia przeciwko nim. Porozumienie zalozylo wspólpracy specjalistów z zakresu ratownictwa wodnego z opiniowaniem projektów regula-cji prawnych z zakresu ratownictwa wodnego i dzialan humanitarnych na obszarach wodnych. Uwzglçdniono takze wspóln^ promocjç ratownictwa wodnego i ochrony ludnosci na poziomie wojewódzkim i powiatowym.
Wspólpraca PSP i WOPR objçla unifikacjç syste-mów szkoleniowych, opracowywanie programów szko-lenia, prowadzenie wspólnych kursów i cwiczen, wspól-pracç instruktorów w zakresie organizacji oraz prowadze-nia kursów i cwiczen w zakresie ratownictwa wodnego, a takze niesienia pierwszej pomocy. Zalozono dokonywanie analiz, wymianç materialów dydaktycznych i szko-leniowych, szkolenie i doskonalenie ratowników wod-nych. Konsultacja techniczna dotyczyla oceny przydatno-sci i doboru sprzçtu ratownictwa wodnego oraz ocen sta-nu technicznego srodków ratowniczych po negatywnych zdarzeniach takich jak wypadek. W umowie zalozono wymianç informacji i pogl^dów przed wprowadzeniem nowych srodków przydatnych w ratownictwie wodnym, srodków l^cznosci. System alarmowania i wspóldzialania na linii dyzurny operacyjny powiatowego (miejskiego) stanowiska kierowania PSP - kierownik zespolu ratowni-czego lub grupy reagowania WOPR zakladal wyposaze-nie w urz^dzenia i srodki l^cznosci umozliwiaj^ce reali-zacjç wspólnych akcji ratowniczych PSP i WOPR.
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
Zalozono zwracanie uwagi na unifikacjç i doskonale-nie technik ratownictwa wodnego. Jednostki wojewódz-kie WOPR mialy proponowac konfiguracjç sil i srodków oraz okreslenie poziomu gotowosci operacyjnej w celu ich wl^czenia do KSRG. W porozumieniu zostala zalozo-na realizacja zadan ze wzajemnym udostçpnianiem podczas akcji ratowniczych zasobów osobowych i sprzçto-wych, w tym srodków l^cznosci, transportu i ochrony osobistej (w praktyce dysponent srodków w zasadzie byl ich wyl^cznym operatorem).
Oczywiste w swietle porozumienia bylo wspieranie akcji ratowniczych, poszukiwawczych i ewakuacji zagro-zonych osób z obszarów wodnych sródl^dowych, a takze przewozenie ratowników i sprzçtu w rejony prowadzonych akcji ratowniczych do miejsc negatywnych zdarzen lub terenów zagrozonych. Przyjçte zostaly w tym sys-temie zadania i dzialania w ramach akcji ratowniczych i humanitarnych takie jak:
y ustalenie zakresu wspólpracy w ratownictwie na obszarach wodnych z uwzglçdnieniem poszczególnych jego elementów; y opracowanie i uruchamianie procedur ratowniczych, których podstawç przygotowania stanowily analizy i wnioski z nich y okreslenie obszarów chronionych; y alarmowanie i rozprowadzanie zasobów; y zgrywanie l^cznosci;
y informowanie jednostek ochrony zdrowia o potrzebie wykonywania ratownictwa medycznego i podmiotów wspieraj^cych akcje ratownicze.
Wsród zadan PSP i WOPR znalazly siç: y oznaczanie miejsc prowadzenia akcji ratowniczych
i dzialan humanitarnych; y informowanie i ostrzeganie ludnosci o zagrozeniach oraz powiadamianie administracji lokalnej i wlasci-wej dla obszarów wodnych; y wykazywanie sprzçtu ratowniczego i jego wartosci uzytkowych.
Zalozono, ze informacje o zdarzeniu oraz rozdyspo-nowywanie zasobów WOPR odbywac siç powinno na stanowiskach kierowania PSP. W tym celu zostalo pod-kreslone, ze funkcjonuj^ powiatowe (miejskie) stano-wiska kierowania, wojewódzkie stanowiska koordyna-cji ratownictwa i KCKRiOL. PSP i WOPR, przyjmuj^c rozwi^zanie modelowe, zalozyly wspólpracy w zakresie wspólnie prowadzonych akcji ratowniczych, organizacji i udzialu w cwiczeniach i treningach, wymiany informacji o zdarzeniach oraz organizacji l^cznosci. Powinna byc przyjçta zasada, ze:
y w kazdej akcji ratowniczej na obszarach wodnych do-
wodzi wlasciwy funkcjonariusz PSP; y w akcjach powinno siç uwzglçdniac sily i srodki gru-
py interwencyjnej WOPR; y wskazane jest prowadzenie cwiczen grup reagowania (operacyjnych, interwencyjnych) WOPR z miejsco-wymi jednostkami PSP; y kierownicy grupy interwencyjnej WOPR powinni byc informowani o zdarzeniach na obszarach wodnych;
• kierujecy akcje ratownicze jest odpowiedzialny za or-
ganizacjç lecznosci;
• lecznosc radiowe powinno siç organizowac przy
udziale PSP.
Na terenie kazdego wojewodztwa grupy reagowania WOPR powinny objec dozorem okreslone sektory obejmujece powiat lub rejon rozciegajecy siç na obszar wiçkszy niz jeden powiat. Komendantowi wojewodzkie-mu PSP prezes jednostki wojewodzkiej WOPR powinien przekazac dane kontaktowe czlonkow zarzedu oraz kie-rownikow grup reagowania (operacyjnych, interwencyj-nych). WOPR z zakresami ich kompetencji i odpowie-dzialnosci. Struktura i zakres dzialania grup reagowania, ich sekcji i zespolow powinna uwzglçdniac rodzaj i zakres zagrozen bezpieczenstwa powszechnego, wleczajec w to katastrofç naturalne lub awariç techniczne na obsza-rze wodnym, ktore moglyby spowodowac wystepienie stanu klçski zywiolowej.
4. Niektóre wspólne dzialania WOPR i PSP w województwie malopolskim
Wiele jest przykladow wspolnych przedsiçwziçc WOPR i PSP. Kazda jednostka wojewodzka PSP i WOPR zdobyla odrçbne doswiadczenia i wypracowala zakres wspolpracy w ramach ratownictwa wodnego, w tym takze Komenda Wojewodzka PSP w Krakowie i jednostki WOPR dzialajece w wojewodztwie malopolskim.
Jednostki WOPR: Malopolskie WOPR, Krakowskie WOPR, Sedeckie WOPR, Tarnowskie WOPR, Podha-lanskie WOPR, Chrzanowskie WOPR, Gorlickie WOPR, Olkuskie WOPR, Oswiçcimskie WOPR, Miejskie WOPR w Oswiçcimiu podpisaly porozumienia (uzgodnienia) zgodnie z wlasciwoscie terytorialne z jednostkami PSP wojewodztwa malopolskiego: Komendami Miejskimi PSP w Krakowie, Nowym Seczu, Tarnowie, Komendami Powiatowymi PSP w Bochni, Nowym Targu, Chrza-nowie, Gorlicach, Olkuszu, i Oswiçcimiu. Na podstawie podpisanych porozumien i uzgodnien w wiçkszosci przy-padkow jednostki PSP i WOPR zobowiezaly siç do reali-zacji wspolnych cwiczen w zakresie doskonalenia technik ratownictwa i ratowania na wodach, doskonalenia zawo-dowego z uzyciem sprzçtu plywajecego, cwiczenia z uzy-ciem smiglowca, ale rowniez do wspoldzialania w zakresie ratownictwa wodnego z przykladem akcji przeciwpo-wodziowych w 2010 r. [10]
W powiecie krakowskim przy wspoldzialaniu PSP i WOPR w dniach i5-i7 maja 2009 r. i S-9 maja 2010 r. 14-15 maja 2011 r. w Krakowie odbylo siç szkolenie ratownikow wodnych na wodach plynecych, 23-25 wrze-snia i 12 grudnia 2010 r. w miejscowosci Jelcz-Laskowi-ce i Czernichow zostaly przeprowadzone szkolenia na li-cencjç pilotow poduszkowca. W dniach 7-9 maja 2010 r. na rzece Wisla zostaly zrealizowane cwiczenia i szkolenia z zakresu prowadzenia akcji ratowniczych na wodach plynecych. Kilka dni po tym 13-15 maja 2010 r. odbyly siç cwiczenia ratowniczo-gasnicze z doskonaleniem technik ratownictwa wodnego podczas symulacji pozaru na bar-ce-restauracji na wodzie. Wszystkie powyzej wymienione
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
szkolenia i cwiczenia odbyly siç na rzece Wisla oraz przy-legajecych do niej terenach przywodnych [11].
W dniu 12-13 maja 2012 r. na rzece Wisla w Krakowie w rejonie Zamku Krolewskiego na Wawelu odbyly siç cwiczenia w ramach szkolenia specjalistycznego ratownikow wodnych, z udzialem okolo 100 ratownikow WOPR i kilku zespolow ratownictwa medycznego (z ka-retkami pogotowia), funkcjonariuszy Panstwowej Strazy Pozarnej, Policji, Strazy Miejskiej i druhow Ochotniczej Strazy Pozarnej, ktorego celem bylo poglçbianie wiedzy, ksztalcenie i doskonalenie umiejçtnosci oraz zdobywanie doswiadczenia i cwiczenie zespolowych akcji ratowniczych z zastosowaniem procedur prowadzenia wspolnych dzialan przez rozne sluzby, na obszarze wodnym (woda plyneca) z ewakuacje osob zagrozonych i poszkodowa-nych, w tym w warunkach powodzi. Cwiczenia te obser-wowali miçdzy innymi prezydent Miçdzynarodowej Fe-deracji Ratownictwa Wodnego (International Life Saving Federation) oraz czlonkowie Dyrektoriatu (Zarzedu) ILS Federation of Europe w towarzystwie prezydenta mia-sta Krakow i uczestnikow Miçdzynarodowej Konferencji Naukowej pt. „Problemy bezpieczenstwa w wodzie i ratowania tonqcych - teoria praktyce". WOPR jest czlon-kiem ILS. Jednym z elementow cwiczen byla akcja ratow-nicza podczas symulowanego pozaru na plynecym stat-ku pasazerskim zeglugi srodledowej. Nastçpnie na torze kajakowym na Wisle instruktorzy WOPR przeprowadzili szkolenie ratownikow PSP z zakresu ratownictwa na wodach szybkoplynecych 14 i 1S maja 2012 r. [12].
Na terenie powiatu nowotarskiego PSP i WOPR zor-ganizowaly trzykrotnie cwiczenia z zakresu ratownictwa wodnego. Na rzece Dunajec w dniu 23 maja 2012 r., przy budowlach hydrotechnicznych, odbyly siç cwiczenia strazakow majece na celu doskonalenie technik ratownictwa wodnego. W dniu 9 sierpnia 2012 r. strazacy i ratow-nicy wodni doskonalili techniki ratownictwa wodnego z uzyciem smiglowca TOPR. Na jeziorze Czorsztynskim w dniu 5 wrzesnia 2012 r. instruktorzy WOPR przeprowa-dzili ze strazakami stermotorzystami zajçcia praktyczne w celu doskonalenia techniki manewrowania lodzie motorowe [13].
W powiecie olkuskim w dniach S-10 lutego 2012 r. i 1S-20 lutego 2013 r. odbyly siç cwiczenia PSP i WOPR na zbiorniku wodnym w miejscowosci Klucze w zakresie technik samoratowania i ratownictwa wodnego z uzyciem podrçcznego i plywajecego sprzçtu ratowniczego [14].
W powiecie gorlickim PSP i WOPR 4 czerwca 2010 r. prowadzily dzialania ratownicze w ramach akcji prze-ciwpowodziowej w zakresie ewakuacji ludnosci lodzia-mi z zalanych domostw. Po tym w celu ujednolicenia procedur ratownictwa wodnego strazacy i ratownicy WOPR odbyli szereg cwiczen na zbiorniku zaporowym Klim-kowka. Jako pierwsze odbyly siç cwiczenia w dniach 2S-30 czerwca 2010 r. w zakresie podejmowania osob z powierzchni wody i doskonalenia kierowania lodzie z napçdem strumieniowym. Drugie przeprowadzone 20 lipca 2010 r. cwiczenia obejmowaly podejmowanie osob z powierzchni wody przez smiglowiec. Trzecie cwiczenia przeprowadzono 4-6 lipca 2011 r. w zakresie podejmowania osob z powierzchni wody i doskonalenia kie-
ОРГАНИЗАЦИЯ И СТРАТЕГИЧЕСКОЕ РУКОВОДСТВО
rowania lodzi^ z napydem strumieniowym w warunkach nocnych. Kolejne wspolne cwiczenia 9-11 lipca 2012 r. zawieraly w programie podejmowanie osob z powierzch-ni wody, doskonalenia kierowania lodzi^ z napydem stru-mieniowym, pracy w kombinezonach do pracy w wodzie, oraz pracy ze sprzytem do ratownictwa wodnego [15].
Na terenie powiatu nowos^deckiego PSP i WOPR przeprowadzila szereg wspolnych przedsiywziyc. Straza-cy i ratownicy wodni 31 maja 2007 r. wspolnie cwiczyli techniki ratownicze z wykorzystaniem zatopionego samo-chodu w jeziorze Roznowskim. WOPR i PSP prowadzi-ly dzialania poszukiwawcze na jeziorze Roznowskim 23 czerwca 2011 r. oraz na rzece Poprad 23 czerwca 2012 r. Ratownicy PSP i WOPR zabezpieczali regaty w Znamiro-wicach w sezonie wiosenno-letnim (maj, czerwiec i sier-pien) 2011 i 2012 r. oraz zawody plywackie w sierpniu 2011 r. i wrzesniu 2012 r. w Grodku nad Dunajcem [16].
Na terenie powiatu tarnowskiego PSP i WOPR pro-wadzily wspolne dzialania ratownicze podczas powodzi w 2010 r. w zakresie ewakuacji mieszkancow z zalanych terenow w gminie Wietrzychowice miejscowosc Wola Rogowska, Plesna, Jadowniki Mokre i Tuchow. W pobli-zu wsi Wierzchoslawice w Dwudniakach w 2010 r. zo-stal przeprowadzony przez instruktorow WOPR kurs ster-motorzystow, na ktorym przeszkolono 15 strazakow PSP [17].
Przeprowadzone szkolenia, cwiczenia i dzialania ra-townicze z udzialem strazakow PSP i ratownikow WOPR pozwolily w Komendzie Glownej PSP wypracowac na-stypuj^ce wnioski:
• „widzi siy potrzeby dalszej wspolpracy pomiydzy WOPR a PSP w zakresie doskonalenia technik pracy ze sprzytem, a takze wspolnego doskonalenia zawo-dowego z zakresu ratownictwa";
• „widzi siy potrzeby wspoldzialania z WOPR w zakresie prowadzenia szeroko rozumianych dzialan infor-macyjnych w szkolach i uczelniach dot. prezentowa-nia zachowan na akwenach i technik samoratowania na akwenach zalodzonych" [18].
Porozumienie KSRG i WOPR pomimo wielu wspol-nych, waznych przedsiywziyc PSP i WOPR, ktorych przyklady z wojewodztwa malopolskiego zostaly przed-stawione w niniejszym opracowaniu, nie jest w pelni re-alizowane. Wprowadzone w 2011 r. ustawowe regulacje prawne w zakresie bezpieczenstwa osob przebywaj^cych na obszarach wodnych [19], a w 2012 r. przepisy wyko-nawcze dotycz^ce szkolen w ratownictwie wodnym [20], oznakowania i zabezpieczania obszarow wodnych oraz wzorow znakow [21], wyposazenia wyznaczonych obszarow wodnych [22] oraz obsady ratownikow wodnych na wyznaczonych obszarach wodnych [22], zmienily po-zycjy WOPR i jego sytuacjy wewnytrzn^. Nowa jakosc zrodzila potrzeby dokonania zmian w relacjach formal-nych pomiydzy PSP i KSRG a WOPR.
5. Podsumowanie
WOPR odgrywalo istotn^ roly w zapewnieniu bezpieczenstwa osobom przebywaj^cym na obszarach wod-nych, a jego potencjal byl wykorzystywany w dzialaniach
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
na rzecz bezpieczenstwa w sytuacjach kryzysowych. Z cal^ pewnosci^ mozliwe jest takze efektywne wykorzy-stanie potencjalu organizacji ratowników wodnych w zakresie bezpieczenstwa wewnytrznego Rzeczypospolitej Polskiej. Wl^czanie podmiotów ratownictwa wodnego w system reagowania i zarz^dzania kryzysowego wyma-ga wzmocnienia i rozszerzenia na poziomach wojewódz-kim, powiatowym i gminnym. Wspóldzialanie organizacji pozarz^dowych i podmiotów ratownictwa wodnego ze sluzbami dzialaj^cymi w zakresie bezpieczenstwa, a takze administraj rz^dow^ i samorz^dow^ moze przyczy-nic siy do zwiykszenia poczucia bezpieczenstwa obywa-teli.
Doswiadczenia z ostatnich lat pokazuj^, ze ze wzglydu na zakres dzialania glównym partnerem WOPR byla PSP. Wspóludzial WOPR i PSP w akcjach ratowniczych, cwi-czeniach i szkoleniach prowadzil do ujednolicenia sprzy-tu, taktyki i metodyki pracy w zakresie ratownictwa wod-nego. Wieloletnia wspólpraca sluzb publicznych z WOPR dala wartosc dodan^ w postaci poszerzenia wiedzy, do-skonalenia umiejytnosci i zdobycia doswiadczenia funk-cjonariuszy niezbydnych dla optymalizacji dzialan ratow-niczych na obszarach wodnych. Dziyki wspólpracy PSP i WOPR ratownicy wodni mogli osi^gn^c wyzszy poziom przygotowania operacyjnego do dzialania w sytuacjach kryzysowych na terenie województwa malopolskiego.
Szkolenie ratowników wodnych wszystkich sektorów - sluzb publicznych, podmiotów gospodarczych, organizacji pozarz^dowych - powinno opierac siy (nie opiera siy) na programach o jednakowej lub zblizonej zawarto-sci, a sprzyt ratownictwa wodnego powinien zostac zu-nifikowany. Skuteczne prowadzenie akcji ratowniczych w warunkach powodzi lub podczas innych zdarzen stwa-rzaj^cych zagrozenie bezpieczenstwa powszechnego wy-maga wspólpracy, w tym miydzysektorowej oraz wymia-ny informacji, skoordynowanych dzialan, wsparcia oso-bowego i materialnego. W zwi^zku z nie w pelni realizo-wanym porozumieniem KSRG i WOPR, wprowadzony-mi w 2011 i 2012 r. regulacjami prawnymi dotycz^cymi bezpieczenstwa osób przebywaj^cych na obszarach wodnych, zmieniaj^cymi pozycjy WOPR, wystypuje potrzeba dokonania zmian w relacjach formalnych pomiydzy PSP i KSRG a WOPR.
Literatura
1. Jaloszynski K., Charakterystyka wspólczesnych zagrozen, [w:] Teoretyczne aspekty strategii bezpieczenstwa panstwa, Szerauc A. (red.), Plock 2010, s. 29 i n.
2. Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klyski zywiolo-wej (Dz. U. z 2002 r. nr 62, poz. 558, ze zm.).
3. Wolanin J., Zarys teorii bezpieczenstwa obywateli, ochrona ludnoscipodczaspokoju, Warszawa 2005, s. 13.
4. Strategia Bezpieczenstwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 2007, [dok. elektr.] http://www.msz. gov.pl/files/docs/DPB/polityka_bezpieczenstwa/dokumen-ty_i_komunikaty/strategia_bezp_nar_2007.pdf [dostyp 8.07.2012].
5. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Panstwowej Strazy Po-zarnej, art. 1 ust. 1 (Dz. U. z 1991 nr 88 poz. 400 ze zm., Dz. U. z 2013 r. poz. 1340, 1351, z 2014 r. poz. 502, 616).
6. Statut WOPR (z 1967 r., ze zm.) [dok. elektr.] http://www. wopr.pl/index.php?option=com_docman&task=cat_view&-gid=150&Itemid=53 [dostyp 16.01.2014].
7. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzedzaniu kryzyso-wym (Dz. U. z 2007 r. nr S9, poz. 590, ze zm.).
B. http://www.wopr.pl/index.php?option=com_docman&ta-sk=cat_view&gid=122&Itemid= 53, porozumienia [dostçp 16.01.2014].
9. Sprawozdanie z dzialalnosci WOPR w latach 199S-2002, Warszawa 2003.
10. Sprawozdania WOPR Wojewodztwa Malopolskiego za lata 2009-2013.
11. Sprawozdania Krakowskiego WOPR za 2009, 2010, 2011 i 2012 r. oraz Sprawozdanie z dzialalnosci WOPR w IX kadencji od 12 kwietnia 200S r. do 12 kwietnia 2013 r. [dok. elektr.] http://www.wopr.pl/index.php?option=com_ docman&task=cat_view&gid=263&Itemid=205 [dostçp 17.01.2014].
12. Szkolenie w Krakowie [dok. elektr.] http://www.wopr.pl/in-dex.php?option=com_content&view=article&id=S41 %3A-wiczenia-w-krakowie&Itemid=75 [dostçp 16.01.2014].
13. Sprawozdanie Podhalanskiego WOPR za 2012 r.
14. Sprawozdania Oddzialu WOPR w Olkuszu za 2012 i 2013 r.
15. Sprawozdania Gorlickiego WOPR z 2010, 2011 i 2012 r.
16. Sprawozdania Sedeckiego WOPR za 2007, 2011 i 2012 r.
17. Sprawozdanie Tarnowskiego WOPR za 2010 r.
1B. Bielenia M., Wykaz wybranych istotnych przedsiçwziçc zrealizowanych w ramach wspolpracy PSP - WOPR, mate-rialy KCKRiOL KG PSP, Warszawa 2013, s. 5.
19. Ustawa z dnia 1S sierpnia 2011 r. o bezpieczenstwie osob przebywajecych na obszarach wodnych (Dz. U. z 2011 r. nr 20S, poz. 1240).
20. Rozporzedzenie Ministra Spraw Wewnçtrznych z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie szkolen w ratownictwie wodnym (Dz. U. z 2012 r. nr 20S, poz. 474).
DOI: 10.12845/bitp.36.4.2014.2
21. Rozporzedzenie Ministra Spraw Wewnçtrznych z dnia 6 marca 2012 r. w sprawie sposobu oznakowania i zabezpie-czania obszarow wodnych oraz wzorow znakow zakazu, na-kazu oraz znakow informacyjnych i flag (Dz. U. z 2012 r., poz. 2S6).
22. Rozporzedzenie Ministra Spraw Wewnçtrznych z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie wymagan dotyczecych wypo-sazenia wyznaczonych obszarow wodnych w sprzçt ratun-kowy i pomocniczy, urzedzenia sygnalizacyjne i ostrzegaw-cze oraz sprzçt medyczny, leki i artykuly sanitarne (Dz. U. z 2012 r. poz. 261).
23. Rozporzedzenie Ministra Spraw Wewnçtrznych z dnia 23 stycznia 2012 r. w sprawie minimalnych wymagan doty-czecych liczby ratownikow wodnych zapewniajecych stale kontrolç wyznaczonego obszaru wodnego (Dz. U. z 2012 r. poz. 10S).
dr Jerzy Telak - adiunkt na Wydziale Inzynierii Bezpieczenstwa Cywilnego Szkoly Glownej Sluzby Pozar-niczej w Warszawie, doktor w dziedzinie nauk spolecz-nych w dyscyplinie nauki o bezpieczenstwie, specjalnosc bezpieczenstwo (WSPol w Szczytnie). Delegat na Wal-nym Zgromadzeniu International Life Saving Federation, wiceprezydent ILS Federation of Europe, czlonek Rady ds. Ratownictwa Gorskiego i Wodnego przy Ministrze Spraw Wewnçtrznych, prezes WOPR.
