Научная статья на тему 'QALMOQIR KONI MIS-MOLIBDENLI RUDALARNI FLOTATSIYALASHDA BOYITMA SIFATINI YAXSHILASH VA BOYITISHNING TEXNOLOGIK KO‘RSATKICHLARINI OSHIRISH'

QALMOQIR KONI MIS-MOLIBDENLI RUDALARNI FLOTATSIYALASHDA BOYITMA SIFATINI YAXSHILASH VA BOYITISHNING TEXNOLOGIK KO‘RSATKICHLARINI OSHIRISH Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
224
32
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
flotatsiya / suvning fizik-kimyoviy xossalari / reagent / magnit maydon / ultratovush / gidrofil / gidrofob / magnitli boyitish / chiqindilar / modda / ionlar / flotation / physical and chemical properties of water / reagent / magnetic field / ultrasound / hydrophilic / hydrophobic / magnetic enrichment / waste / substance / ions

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Sidiqov, Ravshan Mirzabekovich, Ahmadaliyev, Alisher Madaminovich, Yuldoshev, Shaxzod Xamraevich, Eraliyev, Davron Qochqor O‘g‘li

Maqolada mis-molibden rudalarini boyitish jarayonini takomillashrtish maqsadida uning namunalarning tarkibi o‘rganib chiqildi. Mis-molibdenli rudalar sulfidli holatda bo‘lganligi uchun flotatsiya usulida boyitish imkoniyatlari yuqori ekanligi aniqlangan. Boyitish jarayonida olinayotgan boyitma sifatini yaxshilash uchun suvning fizik-kimyoviy hossalarini tiklash usullari tadqiq qilingan. Tadqiqot natijalariga ko‘ra qo‘shimcha reagent qo‘shish talab etiladi va foydali komponentning chiqindiga chiqishini kamaytrishiga erishilgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVING THE QUALITY OF CONCENTRATION AND INCREASING THE TECHNOLOGICAL INDICATORS OF CONCENTRATION IN THE FLOTATION OF COPPER-MOLYBDENUM ORES OF THE KALMOQIR MINE

In order to improve the enrichment process of copper-molybdenum ores, the composition of its samples was studied in the article. Due to the fact that copper-molybdenum ores are in a sulphide state, it has been determined that the possibilities of beneficiation by the flotation method are high. In order to improve the quality of enrichment obtained during the enrichment process, methods of restoring the physico-chemical properties of water have been researched. According to the results of the research, it is necessary to add an additional reagent, and it has been achieved to reduce the release of the useful component into the waste.

Текст научной работы на тему «QALMOQIR KONI MIS-MOLIBDENLI RUDALARNI FLOTATSIYALASHDA BOYITMA SIFATINI YAXSHILASH VA BOYITISHNING TEXNOLOGIK KO‘RSATKICHLARINI OSHIRISH»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

y^K 622.

QALMOQIR KONI MIS-MOLIBDENLI RUDALARNI FLOTATSIYALASHDA BOYITMA SIFATINI YAXSHILASH VA BOYITISHNING TEXNOLOGIK KO'RSATKICHLARINI OSHIRISH

Sidiqov Ravshan Mirzabekovich

Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti "Konchilik ishi" kafedrasi dotsenti Ahmadaliyev Alisher Madaminovich Yuldoshev SHaxzod Xamraevich Eraliyev Davron Qo'chqor o'g'li Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti "Konchilik ishi" kafedrasi magistrantlari

ANNOTATSIYA

Maqolada mis-molibden rudalarini boyitish jarayonini takomillashrtish maqsadida uning namunalarning tarkibi o'rganib chiqildi. Mis-molibdenli rudalar sulfidli holatda bo'lganligi uchun flotatsiya usulida boyitish imkoniyatlari yuqori ekanligi aniqlangan. Boyitish jarayonida olinayotgan boyitma sifatini yaxshilash uchun suvning fizik-kimyoviy hossalarini tiklash usullari tadqiq qilingan. Tadqiqot natijalariga ko'ra qo 'shimcha reagent qo 'shish talab etiladi va foydali komponentning chiqindiga chiqishini kamaytrishiga erishilgan.

Kalit so'zlar: flotatsiya, suvning fizik-kimyoviy xossalari, reagent, magnit maydon, ultratovush, gidrofil, gidrofob, magnitli boyitish, chiqindilar, modda, ionlar.

Tadqiqot ob'ekti bo'yicha o'rganilgan adabiyotlar ma'lumotlari asosida olingan nazariy bilimlarni amaliyotda qo'llash maqsadida Qalmoqir koni mis-molibdenli ruda namunasining moddiy tarkibi o'rganilgan (1-jadval) [1-6]. Tajriba ishlari labaratoriya sharoitida 0,5, 0,75, va 1, litrli mexanik flotatsion mashinalarda o'tkazilgan.

1-jadval

Ruda o'rtacha namunasining kimyoviy tahlili

Komponent Miqdori, % Komponent Miqdori, %

SiO2 61,200 Cuum 0,410

Al203 13,700 Zn 0,033

CaO 2,300 Pb 0,021

K2O 4,300 As 0,001

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

Na2O 1,000 Ba 0,042

MgO 3,900 Mo 0,005

MnO 0,130 Co 0,002

P2O 0,150 Sr 0,010

TiO2 0,500 Ir, g/t 0,003

Cum. 0,650 Os, g/t 0,002

CO2 2,000 In, g/t 0,290

Fe 06^ 6,50 Re, g/t 0,200

Fe(S) 2,450 Li, g/t 0,210

Feoks. 4,000 Au, g/t 0,840

Sum. 2,740 Ag, g/t 2,350

Foydali qazilmalami 0,074 mm li 60% dan kam bo'lmagan miqdorda yanchilgan va klassifikatsiya qilingan hamda klassifikatordan chiqqan bo'tana flotatsiyalash jarayoniga berilgan. Flotatsiyalashda quyidagicha reagent sarfi ishlarilgan: To'plovchi reagent sifatida kaliyning butil ksantogenati - (BKK) (C4H9COS2K) - 21,6 g/t; muhit sozlovchi sifatida ohak - (Ca(OH)2) - 15804 g/t; ko'pik hosil qiluvchi sifatida - T-92 - 20 g/t; molibden va yo'ldosh metallarning faollashtiruvchisi sifatida - nECO - 25 g/t va verityoniy moyi 20 g/t ishlatilgan [7-9].

Asosiy flotatsiyada bo'tana zichligi 28-30% 0,2 mm dan yirik bo'lmagan zarralar 12% dan ko'p bo'lmagan miqdorda tashkil etgan. Dastlab yanchilgan va bo'tana holatidagi rudani ultra tovushdan o'tkazib asosiy flotatsiyaga yuborilgan. Natijasida bo'tana tarkibidagi keraksiz jinslarning cho'kishi dastlabgisigi nisbatan jadalroq kechgan.

Flotatsiyalash jarayonida ishlatilgan ultra tovushli ishlov berish bo'tananing cho'kish tezligini tezlashtrib suvning fizik-kimyoviy hossasini tiklovchi asosiy vosita hisoblangan [10-14].

Boyitish jarayonlari asosiy flotatsiya, ikki bosqichli tozalash flotatsiyasi va chiqindining nazoratlovchi flotatsiyalash o'tgazilgan (1-rasm). Natijada olingan boyitma tarkibidagi kremniy miqdori 13% dan 8% gacha kamaytirilishiga erishilgan.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

Dastlabgi ruda

Asosiy flotatsiyalashda boyitmaga o'tmagan minirallar nazorat flotatsiyalashda o'tadi. Nazorat flotatsiyada ko'pik hosil qiluvchi ПСБО reagenti qo'shiladi. Natijada ПСБО reagenti dag'al yanchilgan mis-molibdenli minerallarni boyitmaga o'tishini taminlaydi, shuningdek dag'al yanchilgan minerallarni flotatsion hossasining ortishi zamirida dastlabgi tajribaga nisbatan boyitishning yuqori texnologik ko'rsatkichlariga erishilgan. Boyitishning texnologik ko'rsatkichlari sifatida chiqindiga chiqadigan an'anaviy ajralish ko'rsatgichiga nisbatan ПСБО reagenti dag'al yanchilgan mahsulotning nazorat flotatsiyasiga qo'shilishi orqali 0,045% miqdorda kamaytirilishiga erishilgan.

REFERENCES

1. Хасанов А.С., Шодиев А.Н., Саидахмедов А.А., Туробов Ш.Н. Изучение возможности извлечения молибдена и рения из техногенных отходов // Горный вестник Узбекистана г. Навои. 2019г. -№3

2. Пирматов Э.А., Хасанов А.С., Шодиев А.Н., Туробов Ш.Н., Хамидов С.Б. Современное оборудование, применяемое в гидрометаллургической переработке редких металлов. // UNIVERSUM: ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ -Москва, 2019.

3. Шодиев А.Н., Саидахмедов А.А., Туробов Ш.Н., Хакимов К.Ж., Эшонкулов У.Х. Исследование технологии извлечения редких и благородных металлов из

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

(E)ISSN:2181-1784 www.oriens.uz

3(3), March, 2023

сбросных растворов шламового поля. // UNIVERSUM: ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ - Москва, 2020.

4. Шарипов Х.Т., Пирматов Э.А., Шодиев А.Н., Хасанов А.С., Туробов Ш.Н. Изучение возможности извлечения молибдена и других металлов содовым выщелачиванием из отходов сбросных растворов // Композицион материаллар // - Ташкент, 2020.

5. Умарова, И. К., Махмарежабов, Д. Б., & Маматкулов, Х. Ф. (2021). Исследования на обогатимость медно-порфировых руд месторождения "Ёшлик-1". Scientific progress, 2(2), 641-646.

6. Шодиев А.Н., Туробов Ш.Н., Намазов С.З., Хамидов М.Б., Шукиров О.М., Яндашев А.А. Извлечение редких металлов из технологических растворов, образующихся при выщелачивании огарка. XII International correspondence scientific specialized conference «International scientific review of the technical sciences, mathematics and computer science» BOSTON. (USA). October10-11, 2019

7. Хасанов А.С., Шодиев А.Н., Туробов Ш.Н., Каршибоев Ш.Б., Рахимов К.Х., Ахматов А.А. Способы извлечения редких металлов из техногенных отходов металлургического производства. XIII International correspondence scientific specialized conference «International scientific review of the technical sciences, mathematics and computer science» BOSTON. (USA). December 29-30, 2019 г.

8. Шодиев А.Н., Туробов Ш.Н., Саидахмедов А.А., Хамидов С.Б. Исследование технологии извлечения ценных компонентов из отходов молибденового производства. Международная узбекско-белорусская научно-техническая конференция композиционные и металлополимерные материалы для различных отраслей промышленности и сельского хозяйства Ташкент 2020 21-22 мая 2020 г.

9. Шодиев, А. Н. У., Туробов, Ш. Н., Саидахмедов, А. А., Хакимов, К. Ж., & Эшонкулов, У. Х. У. (2020). Исследование технологии извлечения редких и благородных металлов из сбросных растворов шламового поля. Universum: технические науки, (5-1 (74)), 37-40.

10. Пирматов Э.А., Пирматов А.Э., Хасанов А.С., Шодиев А.Н. Extracting ammonium perrenate from high purity molybdene solutions. International conference on «Integrated innovative development of Zarafshan region: achievements, challenges and prospects» Navoi, Uzb. 2019 y. P.56-60.

11. Шодиев А.Н., Хужакулов А.М., Олимов Ф.М., Ахмедова Д.А., Туробов Ш.Н. Исследование Возможности извлечения Редких металлов из отходов

г.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

(E)ISSN:2181-1784 www.oriens.uz

3(3), March, 2023

металлургического производства // ВЕСТНИК НАУКИ И ОБРАЗОВАНИЯ -Москва, 2020

12. Пирматов Э.А., Хасанов А.С., Шодиев А.Н., Азимов О.А. Research of technology for extraction of rare and noble metals from reset cues and sludge field solutions // Евразийский Союз Ученых (ЕСУ)- Москва, 2020.

13. Аликулов Ш.Ш., Шодиев А.Н. Теоретические основы кольматации пород прифильтровой зоны пласта // Известия вузов Горный журнал №5. 2016 -Екатеринбург

14. Хасанов А.С., Хакимов К.Ж., Эшонкулов У.Х. Уран и Золото // Мухофаза + Ижтимиой-сийосий, илмий-амалий ва бадиий журнал 2018 й №01 (157).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.