Шамиев Д.Б. доцент
Жиззах политехника институти
Жиззах ш
ПИЛТАЛИ ТУЦИМАЛАРНИ ИШЛАБ ЧИЦАРИШ ВА ТАДЦИЦОТ
ЦИЛИШ
Annotatsiya: Мацолада хавфсизлик камарларига мулжалланган пилтали туцималарни ишлаб чицариш, хусусиятлари ва цулланиши буйича тадцицотлар натижалари келтирилган.
Калит сузлар: автомобилсозлик, туцимачилик, туцима, урилиш, пилтали туцима, хомашё, дастгоу,лентали туцима, хавфсизлик.
Shamiev D. B.
Associate Professor Jizzakh Polytechnic Institute Jizzakh city
DEVELOPMENT AND RESEARCH OF VELVET FABRICS
Annotation: The article presents the results of research on the production, properties and application of velvet fabrics for seat belts.
Keywords: automotive industry, textile, fabric, weaving, velvet fabric, raw materials, device, tape fabric, safety.
Аннотация; В данной работе показаны результаты исследований по созданию, изучению свойств и применению специального ленточного ткани для ремней безопасности.
Annatation: In this paper possibility of creation of the special of safety belt and results of researches on manufacturing, studying of properties and to application is shown.
Автомобил саноати бугунги кунда мухим ахамиятга эга. Шу боис, бу сохада улкан усиш ва ривожланиш юз бермокда. Автомобилларда ишлатиладиган тукимачилик материалининг улуши автомобилнинг умумий огирлигининг 2,2 фоизини ташкил килади [1]. Ички матолар, гиламлар, ва хоказо тукимачилик махсулотларидан фойдаланишдан ташкари, шиналар, ёнилги фильтрлари, хаво ёстиги ва хавфсизлик камарларидан фойдаланилади. Жахон согликни саклаш ташкилоти маълумотларига кура, йул-транспорт ходисалари бутун дунё буйлаб катта муаммодир ва хозирда бутун дунёда йул-транспорт халокатларидан 1,2 миллион одам нобуд булмокда. Улим ва жарохатланишнинг олдини олишда юкори даражада самарали булган хавфсизлик камарлари ва хаво ёстиги энг яхши ечимдир. Хавфсизлик камарлари жиддий шикастланишларнинг умумий хавфини 60-70% га ва улим
хавфини тахминан 45% га кискартириши аникданган [2]. Шунинг учун хавфсизлик камарларини яратиш ва ишлаб чикариш мухдм вазифалардан бири хисобланади.
Республикамизда автомобилсозлик ривожлана бориб, GM Uzbekistan заводи очилиб, турли хил русумдаги енгил автомобиллар ишлаб чикарила бошлади. Автомобилларни бутловчи кисмларни ишлаб чикаришни махаллийлаштириш борасида хукумат томонидан бир канча карорлар кабул килинди [3]. Автомобилларни хавфсизлик камарларини хам ишлаб чикариш ечими кутилаётган масалалардан биридир.
Мазкур илмий тадкикот ишида автомобилларни хавфсизлик камарларини лойихалаш, тукув дастгохига тахтлаш, ишлаб чикариш технолик омилларини яратиш масалаларига багишланган.
Дастлабки кунларда хавфсизлик камарларининг ишлаб чикаришида, иккита материал, яъни тукималарни ишлаб чикариш учун нейлон, кундаланг хилма-хилликни яратиш учун факат полистер иплари ишлатилган.
Биз тадкикот сифатида ишлаб чиккан хавфсизлик камарининг кенглиги Btt=46+1 см булиб, у саржа 2/2, рогожка ва полотно урилишларида ишлаб чикарилди. Бунда танда ипининг чизикий зичлиги Тт=110 текс ва аркок ипининг чизикий зичлиги Та=50 тексдан иборат. Умумий иплар сони 130 та, тукиманинг танда буйича зичлиги Рт=30 ип/см ва аркок буйича зичлиги РА=17 ип/см ни ташкил этади, тиг номери Нтиг=26. Ушбу хавфсизлик тасмасини ишлаб чикаришда Хитойнинг Yitai Weaving Machine Making Co.Ltd фирмасида ишлаб чикарилган YTB 4/110 русумли рапирали пилта тукув дастгохидан фойдаланилди. Ушбу дастгохнинг ишчи эни 110 см булиб 12001400 айл/мин тезликда ишлайди. Урилишнинг тулик тахтлаш дастури 1-расмда келтирилган.
1^см. Тyкимaни тулик тaхтлaш дaстyри
Ty^^a нaмyнaсининг физик-мехaник хоссaлaри GM Uzbekistan зaводи лaборaториясидa синовдaн утажиб жиктанди.
Taжрибa нaтижaлaригa кyрa тyкимaни мaксимaл узилиш КУЧИ бyйичa 515,02 кг; yзилишдaги yзaйиши-10,4 % ra тенг эганлиги aникдaнди (2,3-рaсмлaр).
Намуналар
2 г I 1 с
- рaсм Tyкимaнинг тaндa бyйичa узилиш кучи гистогрaммaси
Намуналар
-расм Тукиманинг танда буиича узилишдаги узаииши гистограммаси Пилтали тукималар ассортименти классификацияси, тукима тузилиши ва сифатига таъсир этувчи урилиш турлари ва технологик тахтлаш омилларининг таъсири тахлил этилди. Пилтали тукима ишлаб чикариш технологияси оуиича киска технологияга эга, тукимани ишлао чикариш учун хом ашё ва урилиш турлари танлаб олинди ва хусусиятлари тадкик этилди.
Фойдаланалиган адабиётлар.
1. "Автомобиль транспортини бошкариш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги ПК-3589. 06.03.2018 И.
2. Шамиев Д. Пилтали тукимани ишлаб чикаришдан кутиладиган иктисодиИ самарадорлик // Образование наука и инновационные идеи в мире. - 2023. - Т. 18. - №. 7. - С. 187-190.