CC BY
21
б^Каз®»
№3-2015
ПСИХИАТРИЯ И НЕВРОЛОГИЯ PSYCHIATRY AND NEUROLOGY
А.Е. ЖЕКСЕМБИНА, М. ЮЛДАШОВ, Ж. ЕСБОСЫНОВА, Р. КАЙНБАЕВ, Б. Т0ЛЕПБЕРГЕН, А. САТЫБАЛДИЕВ
С.Ж. Асфендияров атындагы К,азац ¥лттыц Медицина Университеттщ интернатура жэне резидентура бойынша психиатрия мен наркология кафедрасы
НАРКОМАНИЯМЕН АУЫРАТЫН НАУЦАСТАРДЫН, ЭЛЕУМЕТТ1К-ДЕМОГРАФИЯЛЬЩ Ц¥РЫЛЫМЫ ЖЭНЕ СИНДРОМАЛЬДЫ М1НЕЗДЕМЕС1
УДК-615.015.6+301.085
2012-2014 жылгы Республикалъщ Fылыми-тэжiрибелiк психиатрия, психотерапия жэне наркологиялыц орталыцтыц суицидтивтi мен аддиктивтi жагдай бвлiмшесiнде ем алып жатцан наркоманияныц эр тYрiмен ауыратын науцастарга зерттеулер ЖYргiзiлдi. Барлыгы 144 науцас зерттелдi. Барлыгы ер науцастар.
Науцастардыц жасы, улты,мекен-жайы, бшм1 жумыс орны, жетлген мамандыгы, отбасылыц жагдайы жэне наркотиктi ец алгаш цабылдаган жасы сарапталды. Аурудын синдромальды цурылымына цосымша аурулары бар науцастарда талдау жyргiзiлiп, зерттелдi.
Tyttmdi свздер: наркоманиялар, элеуметтiк факторлар, демографиялыц факторлар, цосымша аурулар
Бершген жумыстыц ау;ымдылыгы кумэн тугызбайды, ce6e6i наркомания тек медициналы; мэселе гана емес сонымен 6ipre дуние жузшдеп элеуметтш мэселе.Бул бiздщ елiмiздегi аса мацызды мэселе,ол мэселе Европа мен Азиядагы кешр болып табылады.
Жумыстьщ максаты: Тургындар арасындагы наркоманияныц элеуметтш-демографиялы; факторын зерттеу болып табылады.
Алга к;ойылган мэселенi iске асыру Yшiн бiздеp 2012-2014 жылгы республикалы; Fылыми-тэжipибелiк орталы;тыц
аффективтi жагдай б0лiмшесiнде ем алып жат;ан наркоманияныц эр TYpiмен ауыратын нау;астарга зерттеулер ЖYpгiздiк.
Республикалы; психиатриялы; Fылыми-тэжipибелiк орталы;тыц аффективтi жагдай бeлiмшеriнде эр TYpлi наркоманиямен ауыратын нау;астарга 2012-2014ж зерттеу санагы ЖYpгiзiлдi.
Барлыгы 144 нау;ас зеpттелдi. Барлыгы ер адамдар. кестеде жасы бойынша нау;астар K0pсетiлген.
1 кесте
Жасы 20жаска дей1н 21 - 30 жас 31 -40жас 40жастан аскан Барльиы
абс. % абс. % абс. % абс. % абс. %
2012 жыл 2 8,0 26 28,5 10 37,0 38 26,4
2013 жыл 7 28,0 40 44,0 7 37,0 54 37,5
2014 жыл 1 100 16 64,0 25 27,5 10 26,0 52 36,1
Барльиы 1 0,7 25 17,4 91 63,2 27 18,7 144 100
Наркоманиямен K0бiне 21-30 жас аралыгындагы азаматтар азап шегедь 2кесте
¥лты Цазак Славяндьщтар Баска улттар Барльиы
абс. % абс. % абс. % абс. %
2012 жыл 20 22,2 9 28,1 9 41,0 38 26,4
2013 жыл 36 40,0 8 25,0 10 45,4 54 37,5
2014 жыл 34 37,8 15 46,9 3 3,6 52 36,1
Барльиы 90 62,5 32 22,2 22 15,3 144 100
Беpiлген 2 кестедегi мэлiметтеpде наркомандар арасында ;аза; ултыныц саны абсолютп TYPде 0скенiн K0pсетедi. Осы мэлiметтеpдi госпитализация жылы бойынша сараптаса госпитализацияланган нау;астар арасында каpiс улты
3 кесте
нау;астарыныц саныныц eскенiн бай;аймыз. Бул мемлекеттеп улттар арасында наркоманияныц eсуiнiц ;аушш тудырады.
Мекен-жайы ^ала Ауыл Барльиы
абс. % абс. % абс. %
2012 жыл 20 20,8 18 37,5 38 26,4
2013 жыл 38 39,6 16 33,3 54 37,5
2014 жыл 38 39,6 14 29,2 52 36,1
Барльиы 96 66,7 48 33,3 144 100
Госпитализацияланган наркоман нау;астар арасында ;ала тургындарыныц саны жогары. Бipак;та
госпитализацияланган жылдар арасында 2012жылы ауыл тургындарыныц саны жогары болса, соцгы жылдары ;ала тургындарыныц саны арт;анын кepсеттi. Жогарыда
айтылган мэлiметтеpде ;ала тургындарыныц арасында наркомандар саныныц ескеш ;алалы; жерде алгаш;ы медикопрофилактикалы; жумыстарды ЖYpгiзудi жогарлату керек екенiн айтады.
№3-2015
4 кесте
Бiлiмi АякталмаFан орта Орташа АякталмаFан жоFары ЖоFары Барльиы
абс. % абс. % абс. % абс. % абс %
2012 жыл 10 47,6 10 21,7 5 14,7 13 30,2 38 26,4
2013 жыл 10 47,6 16 34,8 11 32,4 17 39,6 54 37,5
2014 жыл 1 4,8 20 43,5 18 52,9 13 30,2 52 36,1
Барлыиы 21 14,6 46 31,9 34 23,6 43 29,9 144 100
Кестедеп мэлiметтерге ;арасак; наркоманиямен аауыратын нау;астар арасында орта бiлiмi, арнайы орта бтм^ жогаргы бiлiмi бар нау;астарда кездеседi. Осылардыц iшiнде жартысынан кебшде жогаргы жэне арнайы орта бiлiмi бар нау;астар.
5кесте
Кесте бойынша талдаудыц к;орытындысы: Орта жэне орта кэсштш бiлiм децгейлi нау;астардыц децгеш; жогары, ая;талмаган орта бiлiмi темен. Жогаргы бiлiм децгейi; 0згерiссiз.
Жумыс орны Жумыс жасайтын Жумыссыз Барлыиы
абс. % абс. % абс. %
2012 жыл 1 14,3 37 27,0 38 26,4
2013 жыл 2 28,6 52 37,9 54 37,5
2014 жыл 4 57,1 48 35,1 52 36,1
Барлыиы 7 4,9 137 95,1 144 100
Нау;астармен ауыратын нау;астардыц к0пшiлiк б0лiгi жумыссыз. Бул олардыц децгейiне,
6 кесте
1/3 жогаргы бiлiмiне, 1/2 орта жэне орта кэсштш бтмдерше ;арамастан.
Мамандыиы Мамандырыготан ецбек МамандандырылмаFан ецбек Барлыиы
абс. % абс. % абс. %
2012 жыл 16 26,7 22 26,2 38 26,4
2013 жыл 21 35,0 33 39,3 54 37,5
2014 жыл 23 38,3 29 34,5 52 36,1
Барлыиы 60 41,7 84 58,3 144 100
Наркоманиямен ауыратын нау;астар квалифицирлi жэне квалицифирлi емес ецбек еткен. 7кесте
Отбасылык жаFдайы Бойдак Уйленген Ажыраскан Жейр Барлыиы
абс. % абс. % абс. % абс. % абс %
2012 жыл 7 18,4 24 32,4 7 22,4 0 0 38 26,4
2013 жыл 18 47,4 23 31,1 12 38,7 1 100 54 37,5
2014 жыл 13 34,2 27 36,5 12 38,7 0 0 52 36,1
Барлыиы 38 26,4 74 51,4 31 21,5 1 0,7 144 100
Кестедегi мэлiметтерге ;арасак; госпитализацияланган нау;астардыц тец жартысы ез отбасыларында турады. Нау;астардыц 3-тен жогарысы бойда;тар жэне 5/Ы
8 кесте
ажырас;андар. Кебшде стационарлы; емдi некелi-отбасылы нау;астар алады. К^рп жагдайда отбасы факторы жагымды эсер етедi.
Адааш рет наркотикалык заттарды кабылдады 15 жаск а дешн 16-20 жас 21-30 жас 30 жас Барлыиы
абс. % абс % абс. % абс. % абс. %
2012 жыл 9 30,0 16 23,5 10 26,4 3 37,5 38 26,4
2013 жыл 9 30,0 30 44,1 14 36,8 1 12,5 54 37,5
2014 жыл 12 40,0 22 32,4 14 36,8 4 50,0 52 36,1
Барлыиы 30 20,8 69 47,2 38 26,4 8 5,6 144 100
Стационардагы ем ;абылдагандардыц анализiне ;арай 3/2-i 20 жыл наркотикалы; заттарды ;олдана бастаган, 5/Ы 15 жасынан, ал ;алган керсетгаш мектепте ;олдангандарды керсетедi. Бул мэлiмет мектепте психопрафилактикалы; жумыстарды кушейту керек екендшш керсетедi. Ал госпитализацияланган нау;астардыц анализiнде, кебнесе
бауыр патологиясы (24,5%) жэне энцефалопатия (24,5%) ауруына шалдывдандарды керсетедi. Ас;азан iшек жолдарыныц 8%-ын, журек-;антамыр 6,4%-ын, екпе туберкулезы 4,8%-ын, ал ;алганы 31,8% бас;ада агзалардыц за;ымдануын керсетедi.
(S^KaÉ^ny
№3-2015
Кесте 9
Синдромдар Шифр Барльиы
абс %
Опиоидтар колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, тэуелдшш синдромы F 11.2 48 26,5
Опиоидтар колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, токтату синдромы F 11.3 10 5,5
Каннабиоидтар колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, тэуелдшш синдромы F 12.2 2 1,1
Каннабиоидтар колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, психотикалык бузылыстар F 12.5 3 1,7
Седативт жэне уйкы шакыратын заттар колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, тэуелдшш синдромы F 13.2 3 1,7
¥шкыш ерпгаштер колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, токтату синдромы F 18.3 2 1,1
Бiрнеше наркотикалык заттар мен баска психоактивт заттарды колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, тэуелдшш синдромы F 19.2 98 54,1
Бiрнеше наркотикалык заттар мен баска психоактивт заттарды колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, токтату синдромы F 19.3 13 7,2
Бiрнеше наркотикалык заттар мен баска психоактивт заттарды колдану нэтижесшдеп психикалык жэне ЖYрiс-турыстык бузылыстар, делириймен токтату синдромы F 19 4 2 1,1
Барльиы 181 100
Госпитализацияланган наукастардыц (кесте 9) етгазшген клиникалык талдауында эртYрлi синдромальды курылымы аныкталды. Наукастардыц жартысына жуыгы (54,1%) бiрнеше наркотикалык заттар мен баска психоактивт заттар (полинаркомани ) колданган. Психоактивтi заттарды «уза; уакыт» колдангандыктан оларда тэуелдiлiк синдромы пайда болганы аныкталды. Екiншi орындагы тэуелдiлiк опиоидтарды колданган кезiнде шакырылган тэуелдiлiгi бар наукастар (26,5 % ) .
Цорытынды: зерттеудiц алынган нэтижесi тургындардыц арасында наркоманияныц профилактикасын жэне емдеу профилактикалык шараларды ЖYрriзудi ныгайту керек екешн K0рсетедi. Наукастардыц тец жартысынан кеб^ ягни 54,1%-ы бiрнеше наркотикалык заттарды, сонымен катар баскада психоактивт заттарды колданган
(полинаркомания).
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Иванец Н.Н. Наркология - предмет и задачи. - Руководство по наркологии. - T.I. - М.: 2002. - С. 5 - 7.
2 Кошкина Е.А. Эпидемиология наркологических заболеваний. - Руководство по наркологии. - T.I. - М.: 2002. - С.8 - 32.
3 Кудиярова F.M., Жарбосынова Б.Б. Психиатрия. - Алматы: Казахстан, 2009. - 277 б.
4 Субханбердина А.С. - Учебник. Наркология. - Алматы: 2009. - 387 с.
5 Жариков Н.М., Урсова Л.Г., Хритинин Д.Ф., Сарсембаев К.Т. Психиатрия (окулык) - Алматы: Эверо, 2010. - 524 б.
6 Сирота Н.А., Ялтонский В.М. Профилактика зависимости от наркотиков. - Руководство по наркологии. - Т.II. - М.: 2002. - С.308 -325.
7 Классификация болезней в психиатрии и наркологии. Пособие под редакцией М.М. Милевсского. - М.: «Триада-Х», 2006. - 148 с.
А.Е.ЖЕКСЕМБИНА, М.ЮЛДАШОВ, Ж. ЕСБОСЫНОВА, Р. КАЙНБАЕВ, Б. Т0ЛЕПБЕРГЕН, А.САТЫБАЛДИЕВ
СОЦИАЛЬНО-ДЕМОГРАФИЧЕСКАЯ И СИНДРОМАЛЬНАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА БОЛЬНЫХ НАРКОМАНИЯМИ
Резюме: проведено исследование больных различными видами наркоманий, находившихся на стационарном обследовании и лечении в отделении суицидологии и аддиктивных состояний Республиканского научно-практического центра психиатрии, психотерапии и наркологии в период с 2012 по 2014 годы. Всего было изучено 144 больных. Все больные мужского пола. Анализировались возраст больных, национальность, место жительства, образование, место работы профессия и квалификация, семейное положение и возраст начала употребления наркотического средства. Проводился анализ синдромальной структуры заболевания, а также имеющихся у госпитализированных больных сопутствующих заболеваний.
Ключевые слова: наркомании, социальные факторы, демографические факторы, синдромальная структура, сопутствующие заболевания.
A.ZHEXEMBINA, M. ULDACHEV, ZH. ESBOSINON, R. KAINBAEV, B. TOLEPBERGEN, A. SATIBALDIEV
SOCIO-DEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS OF PATIENTS WITH SYNDROMIC AND ADDICTIONS
Resume: Research of patients by different types of drug addiction is conducted, being on stationary inspection and treatment in office of affective conditions of the republican scientific and practical center of psychiatry, psychotherapy and narcology during the period from 2012 to 2014. In total 144 patients were studied. All male patients.
The age of patients, nationality, residence, education, work place a profession and qualification, relationship status and age of the beginning of the use of drug were analyzed. The analysis of sindromalny structure of a disease, and also available for the hospitalized sick accompanying diseases was carried out.
Keywords: drug addiction, social factors, demographic factors, the sindromalny structure, accompanying diseases.
3/2-i 20 жаска дешн наркотикалык; заттарды колдана бастаган, 5/1-i 15 жасынан, ал калган керсетгаш мектепте колдангандарды керсетедь Бул мэлiмет мектепте психопрофилактикалы; жумыстарды кушейту керек екендшн керсетедъ Ал госпитализацияланган наукастардыц анализшде, кебшесе бауыр патологиясы (24,5%) жэне энцефалопатия (24,5%) ауруына шалдыккандарды керсетедъ Асказан шек жолдарыныц 8%-ын, журек-кантамыр 6,4%-ын, екпе туберкулезы 4,8%-ын, ал калганы 31,8% баскада агзалардыц закымдануын керсетедь
Корыта келгенде, калалык жерде нашакорлыктыц Yдемелi есуi психопрофилактикалык жумыстарды каркынды ЖYргiзу керек екендшн керсетедъ
