ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Абу Али Ибн Сина. "Канон врачебной науки". т.1-10. Изд. "Фан". Республика Узбекистан. - Ташкент: 1997. - С.78.
2 "Атлас тибетской медицины". - Изд. АСТ ЛТД. - 1998. - 592 б.
3 "Дархадамба" (^ан алу) тибет ттЫде ксилограф. (XII гасыр). - 208б.
4 Дэмбэрэл Д. "^ан алу, ^ыздыру тэсiлi" (монгол тЫнде). - Уланбатор: 1992. - 82 б.
5 Жигмэд Б. "^ан алу тарихи шежiрелерi". 1шк монгол. Хех хот. - 1990. - 92 б.
6 Мянганбатар. "Таван засал". Iшкi монгол. Хех хот. - 1990. - 123 б.
7 Хайдав "Дорна дахины анагаах ухааны судар бичгийн тойм (Шыгыс медицинасы шежiрелерiнH жинагы). - Уланбатор: 1975. - 180 б.
8 Шалхаров С. Ш.,Кунанбай К. .Кн. "Кровопускание" учебное пособие. - Туркестан: 1998. - 146 б.
9 "Жуд-Ши". (Канон тибетской медицины). - М.: изд. Форма. - Восточная литература, РАН. - 2001. - 766 б.
10 Этейбойда^ Ттеу^абылулы. "Шипагерлт баян". - Алматы: "Жалын". - 1996. - 464 б.
11 Каменев Ю.Я., Каменев О.Ю. Вам поможет пиявка. Гирудотерапия. - СПб.: ЗАО и ВЕСЬ, 1999. - С.265.
12 Никонов Г.И. Медицинская пиявка. Основы гирудотерапия. СДС. - СПб.: 1998. - С.320.
13 Мин Сунь Янь., Дж. Цзян, М.Л.Чэнь. Целительное прикосновение будды. - М.: 2003. - С.192.
14 ^унанбай ^ " Шыгыстыц ^ан алу дэстур" о^у хуралы. - ТYркiстан: 2011. - 160 б.
15 ^унанбай Шалхарова Ж.Н., " Шыгыс медицинасы диагностикасыныц негiздерi" О^у хуралы . -ТYркiстан: 2005. - 260 б.
16 Проблема ишемического инсульта в Казахстане: диагностика, лечение, профилактика. Результаты исследования KAZRAISE Л.Б. Куанова, Н.С. Кайшибаев, Г.Б. Абасова, О.А. Антонюк,С.Ю. Ахмулаева, Л.Б.
17 Агакишиев, Д. Д. Эффективность гирудотерапии при лейомиоме кожи // Вестник последипломного медицинского образования. 2006. -N 3/4 .
18 Adams S. The Medicinalis Leech. Ann. Intern. Med., № 109, 1988.
19 Шипилова, А. В. Гирудотерапия в комплексном лечении больных с неврологическими заболеваниями // Медицинская помощь. - 2003.-N 6. - С.19.
К. КУНАНБАЙ, М.Т. АЛДАНАЗАРОВА
Казахский Национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова Кафедра клинической фармакологии, ЛФК и физиотерапии
ГИРУДОТЕРАПИЯ В КАЗАХСТАНЕ Резюме: Лечение пиявками в РК считается одной из неразвитых направлении альтернативной медицины. В этой статье рассмотрены актульные проблемы лечения с пиявками. Ключевые слова: пиявка, гирудотерапия, гирудин, кровопускание.
K. KUNANBAI, M.T. ALDANAZAROVA
Kazakh National Medical Univercity named after S.D.Asfendiyarov Department of clinical pharmacology, LFK and physiotherapy
ACTUAL PROBLEMS OF TREATMENT BY LEECHES IN RK
Resume: Treatment by leeches in RK is considered to be one of non-developed directions in alternative medicine. In this article the actual problems of treatment by leeches are considered. Keywords: leech, hirudoterapia, hirudin, bloodletting.
УДК 371.383.
К. КУНАНБАЙ, Д.А. ДЭУЛЕТБЕВ, Н. ИСМАНОВА
С.Ж.Асфендиярова атындагы ^азан ¥лттын Медицина Университетi Клиникальщ фармакология,ЕДШ жэне физиотерапия кафедрасы
ИНСУЛЬТП КараГай бУршшмен емдеу жЭне реабилитациясы
Инсульт реабелитациясында нарагай бYршiгiнiц тунбасын нолданылуыныц алгаш^ы нэтижклерi. ^арагайдыц ^азанстанда таралу ресурстары.
TYÜiHdi свздер: нарагай,нарагай бYршiгi,танин.
Та^ырыптьЩ ЭзектЫп:
Жыл сайын елiмiзде 49 мыцнан астам адам инсульт алады. Соныц шЫде 80% нау^астар мугедек болып ^алуда.[2] 9лiм кeрсеткiшi бас^а дамушы елдермен салыстырганда едэуiр жогары 239.9- 100000 Га тец. Жапонияда бул керсеткш -75.8 ал АКШ та -48.0 ге тец.[3]
Инсульт (лат. ^иИш - со1^ы,кыспа талу, инсульт) - ми тшЫщ за^ымдалып, оныц ^ызметЫц, мидагы ^анайналысыныц кенеттен бузылуы; осыныц салдарынан мига ^ан ^уйылады, немесе ми тамырлары бiтелiп ^алады(тромбоз). Инсульттыц басты себебi — гипертония ауруы жэне ми тамырларыныц атеросклерозы.Кеп ретте ауру адам кенеттен ^улан ^алады,
есiнен танады;оларда ая^ пен ^олдыц парезы (сал болуы) эдетте дененН бiр жагынан басталады, тiлi ^рмелед^алгаш^ы сагаттарда тыныс алуы бузылып, денесi тырысады, ^усады. Мундай нау^аспен ауырган адам ерекше кYтiмдi ^ажет етедi. [1] Зерттеу манаты:
Казiргi кездегi гылыми техниальи^ иновацияныц дамуына байланысты медицина саласында кептеген зерттеулер жасалуда. Соныц бiрi ^арагай бYршiгiне деген ^ызыгушылы^.А^Ш-гы Каллифорния университетЫщ галымдары ^арагай бYршiгiнiц химиялы^ ^урамын зерттеп таниннiн ерекше а^уызын ашты.^арагай бYршiгiнiц ^урамында кептеген дэумендер,эфир майлары, танин бар ерекше еамдт.Танин ез
кезепнде инсульт кезЫде бас ми жасушаларыныц жойылуын то^тататын эсерi бар. Инсульт кезшде жэне оны еткергеннен кейiн ^ан айналым бузылысы салдарынан бас миныц нейрондар саны азаяды. Тыш^андарга жасалган зерттеу нэтижесi бойынша,таниндi ^олдану бас ми за^ымдану дэрежесiн темендетуде ы^палы бар екендiгiн керсеттi.Таниндi ^абылдаган тыш^ан тобыныц 20% жасушалары жойылса,таниндi ^абылдамаган топ тыш^андарыныц 70% жасушалары жойылган.Бул феномен бас миыныц жасушаларыныц емiр сYPуiне эсер ететiн PRAGG ферментшщ тежелуiмен тYсiндiрiледi.[4] Зерттеу тЭсiлi:
Зерттеу Yшiн инсультпен ауырган 14 нау^ас алынды.Нау^астар келесi диагностикалы^ багыт бойынша тацдалды:
1. Клиникалы^ диагноз ишемиялы^ инсульт,нейровизуализация эдiстерiмен на^тыланган (компьютерлiк томография, магнитп-резонансты томография);
2.Аурудыц алгаш^ы белгiлердiн пайда болуынан бастап,15 ^ннен кешiкпей кемек керсетiлген нау^астар .
3.Инсультт 6-7 ай бурын еткерген;
4.Психо - эмоционалды кYйi ^анагаттарарлы^;
5.Дэрiлiк заттарга аллергиясы жо^ нау^астар; 6.9з еркiмен ^атысуга келiскен нау^астар. Нау^астар 2 топ белiндi,жасы 64-70 аралыгында:
1 негiзгi топ-7 адам;
2 ба ^ылау топ - 7 адам; Емдеу тЭсiлi:
^азiргi кезде инсультпн емiнде:
1. Громбоцитарлы жэне эритроцитарлы антиагреганттар; ацетилсалицил ^ыш^ылы (тромбо АСС, кардиоаспирин, кардиомагнил, терапин); дипиридамол; тиклопидин (тиклид); клопидогрель (плавикс); пентоксифиллин (агапурин, трентал, флекситал).
2. Антикоагулянты: гепарин,фенилин; варфарин .
3. Вазоактивт дэрiлiк заттар; винпоцетин (кавинтон); ницерголин (сермион),инстенон;аминофиллин (эуфиллин); циннаризин (стугерон) по 4. Ангиопротекторлар; пармидин (продектин) ; аскорутин; троксерутин ; этамзилат .
5. Биореологиялы^ дэрiлiк заттар: плазма, альбумин, реополиглюкин (реомакродекс).[7]
Нейропротекция ма^сатында келеа дэрiлiк заттар ^олданылды: 1. Кальци каналыныц блокаторы: нимодипин (немотан, нимотоп) .
2. Антиоксиданттар; милдронат;альфа-токоферола ацетат (витамин Е) ; аскорбин.
3. нейротрофикалы^ эсер керсететiн дэрiлiк заттар; пирацетам (луцетам, церебролизин аминалон; пикамилон
4. ТЫдт метаболизмдi жа^сартатын дэрiлiк заттар; цитохром С (цитомак)
Аталган заттар бас ми ^ызметшН бузылуын ^айта ^алыптастыру ма^сатымен бас миыныц дегенеративтi за^ымдануларын болдыртпау, за^ымдану дэрежесш темендетi ма^сатында ^олданылады. Бул дэртт заттар зат алмасу процесiн жэне ОЖЖ - нен ^озудыц бершуш ^уаттандырады.Мидыц энергетикалы^ YPДiсiн жэне ^анмен ^амтамасыз етiлуiн жа^сартады, оныц гипоксияга жэне агрессивтi эсерлерге тура^тылыгын жогарылатады.[6]
Аталган дэрiлiк заттар нау^ас жагдайын жа^сартуга кептеген эсер керсетедi.Бiра^ кез келген дэршт заттыц езiндiк жанама эсерi болады.Сол себептi бiз дэршт заттардыц мелшерiн темендедт,нау|^ас^а оц эсер ету ма^сатында инсульт реабилитациясында ^олданылатын негiзгi деген 2-3 дэрiлiк заттармен ^оса ^арагай бYршiгiнiц тунбасын бердж. КараГай бVршiгiнiH тунбасын дайындау ад^а: 5 дана бYршiктi тазалап жуып,кест, 1 са^ан 70% спиртпен ^уямыз. Ерiтiндiнi 14 кYнге ^арангы жерде ^алдырамыз жэне кYнделiтi шай^ап турудыщ. Тунбаны сYзiп,кYнде тац ертен тама^тан соц 1 шай ^асы^тан ^абылданды.
5 бYршiктi жуып ,кеап 0.5л су ^уйып ^айнатып,5 мин жай отта устаймыз.1/4 стаканмен тан ертец тама^тан соц ^абылдады. Дайындалган ^арагай бYршiгiнiц тунбасын 2 топ ягни ба^ыланатын топ нау^астарына ^нделтт таце ртец тама^тан соц ^абылдауга бердiк (кYнделiктi ^абылдап журген дэршермен бiрге). ^абылдау уа^ыты 6 ай келемЫде. Зерттеу нЭтижесi:
Ба^ыланушы топ нау^астарына 6 ай келемiнде ^арагай бYршiгiнiц тунбасын бердiк.Сол уа^ыт барысында нау^астардыц жагдайы Yнемi динамикалы^ ба^ылауда болды.^арагай бYршiгiнiц тунбасын бас миыныц ^ан тамырларына оцтайлы эсер етп,^анды суйылтып,жYйке жасушаларыныц елiмiне ^арсы турады,нау^астыц сойлеу жэне ^имыл ^озгалысыныц бiрте бiрте ^алпына келтiруге эсер етелш бай^алды.Тексеру барысында ба ^ылау топ нау^астарыныц жетiстiктерiн,негiзгi топ жетiстiктерiмен
салыстырдыщ.Кестеде. Тэжрибе мерзiмiнде ба^ылау топ нау^астарыныц жаfдайы,негiзгi топпен салыстырганда орташа есеппен 15-20% жа^сарды.
Реабилитация керсеткiштерi Негiзгi тобы Ба^ылау тобы Реабилитация уа^ыты
Отыру 50% 65% 7 ^н
туру 20% 30% 1 ай
Кемекшi заттармен жYPУ 25% 35% 2 ай
Жутыну 35% 40% 14 ^н
Кординацияныц ^алып^а келуi 40% 55% 3 ай
Естудiц ^алып^а келуi 35% 45% 2.5 ай
Сейлеудiц ^алып^а келуi 15% 25% 4-5 ай
Эздтмен журу 35% 45% 7-8 ай
Жуыну 15% 30% 6 айданаса
Баспалда^^а кетерту 25% 35% 8 ай
Корытынды.
Каллифорния университелнщ галымдары зерттеулерiн жалгастырып,инсульттщ емшде жэне реабилитациясында кецЫен ^олдануга муммндж 6epeTiH, ^урамында танинi бар таблеткалар жасап шыгаруды ма^сат^а ^ойган.Егер сол
зерттеулер нэтиже берсе,элемдiк жацальщ болыу аньщ.Инсульттен зардап шеккен адамдар саны азайып,^ыс^а жэне аз уа^ыт аралыгында тольиданды eмiр салтына оралатын болады. Бул емдеу эдiсi жанама эсерi аз,дайындауга оцай,экономикалы^ тиiмдi
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 http://www.zhardem.kz/news/1285248899.html?PHPSESSID=e8ab7f124ef8afafa75d0db098263b82 http://www.aorda.kz/?p=9924
2 [email protected] pharmnews.kz
3 Л.Б. Куанова, Н.С. Кайшибаев, Г.Б. Абасова, О.А. Антонюк,С.Ю. Ахмулаева, Л.Б. 3 Проблема ишемического инсульта в Казахстане: диагностика, лечение, профилактика // Результаты исследования KAZRAISE
4 Рубчевская, Л.П. Липиды хвойных растений PINACEAE Текст.: дис. . докт. хим. наук.: 05.21.03: защищена 15.07.97 / Л.П Рубчевская Красноярск, - 1997. - 392 с.
5 Ефремов, A.A. Перспективы малотоннажной переработки кедровых орехов Текст. / A.A. Ефремов // Химия растительного сырья. -1998.-№3.-С. 83 086.
6 Основы ранней реабилитации больных с острым нарушением мозгового кровообращения: Учебно-методическое пособие по неврологии для студентов медицинских вузов / под. ред. В.И.Скворцовой.- М.:Литтерра, 2006.-104 с.
7 Ибатов А.Д., Пушкина С.В. - Основы реабилитологии: Учебное пособие. - М.:ГЭОТАР-Медиа, 2007.-160 с.
К. КУНАНБАЙ, Д.А. ДАУЛЕТБЕВ, Н. ИСМАНОВА
Казахский Национальный Университет им. С.Д.Асфендиярова Кафедра клинической фармакологии,ЛФК и физиотерапии
ЛЕЧЕНИЕ И РЕАБЕЛИТАЦИЯ ИНСУЛЬТА СОСНОВОЙ ШИШКОЙ
Резюме: Лечение и реабелитация больных перенесщих инсульт сосновой шишкой.Эффективность и безопасность сосновой шишки.Ресурсы сосны в Казахстане.
Ключевые слова: сосна, сосновая шишка,танин.
K. KUNANBAI, D.A. DAULETBAYEV, N. ISMANOVA
Kazakh National Medical University named after of S.D.Аsfendiarov Department of clinical pfarmology,medical training and physiotherapy
TREATMENT AND REHABILITATION OF STROKE BY A PINE-CONE
Resume: Treatment and rehabilitation of patients to carry stroke by a pine-cone.Efficiency and safety of pine-cone.Resources of pine-tree are in Kazakhstan.
Keywords: pine-tree, pine-cone, Tanninum.