CC BY
0MEXANIKA
UDK. 677.054:001.8
IGNALARNING HARAKAT QONUNINI ANIQLASH
Muradov Akramjon Abdusattarovich Namangan muhandislik texnologiya instituti. t.f.n., dotsent, muradovakramj ontmj @gmail.com
Rakhimberdiyev Dilmurod Obidkhon og'li Namangan muhandislik texnologiya instituti. Doktorant, [email protected]
Annotatsiya. To'quv-tikuv mashinalarida qayta ishlanadigan tolali materiallarga eng katta yuklama paxta ipidan tolali xolstlarni qayta ishlashda yuzaga keladi. Yangi jihozni loyihalashda mashina elementlarini ishlatish jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan maksimal yuklamaga hisoblash kerak. maksimal yuklamani aniqlash uchun tadqiqot eng noqulay ishlov berish sharoitlarini keltirib chiqaradigan materiallardan foydalanib o'tkazildi. ushbu shartdan kelib chiqqan holda, tadqiqot 0-443 pozitsiyali igna uchun o'tkazildi, tolali xolst sifatida 917617 artikuli bo'yicha vatina ishlab chiqarish uchun qo'llandigan paxta tolali xolstdan foydalanildi.
Abstract. The highest load on sewing machines during processing of recycled fiber materials occurs when processing cotton fiber webs. When designing a new machine, it is necessary to take into account the maximum load that can occur during the operation of the machine elements. To determine the maximum load, the research was conducted using materials that create the most unfavorable processing conditions. Based on this condition, the research was conducted for needle positions 0-443. The cotton fiber web used for the production of vatina, with article number 917617, was used as the fiber web.
Аннотация. Наибольшая нагрузка на швейные машины при обработке материалов из вторичного волокна возникает при переработке хлопковых волокнистых полотен. При проектировании новой машины необходимо учитывать максимальную нагрузку, которая может возникнуть при работе элементов машины. Для определения максимальной нагрузки исследование проводилось с использованием материалов, создающих наиболее неблагоприятные условия обработки. Исходя из этого условия, исследование проводилось для игольных позиций 0-443. В качестве волокнистого полотна использовалось хлопковое волокнистое полотно, применяемое для производства ватина, с артикулом 917617.
Kalit so'zlar: to'quv-tikuv, Noto'qima, igna, chastota, xolst, mato, yuklama, mashina, mexanizm, kinematika.
Keywords: knitting, Nonwoven, Needle, Frequency, Fabric, Cloth, Load, Machine, Mechanism, Kinematics
Ключевые слова: вязание, Нетканый материал, Игла, Частота, Тканое полотно, Ткань, Нагрузка, Машина, Механизм, Кинематика
Tadqiqot usuli. Ignalarning harakat qonunini yozish uchuv stendda konsol brus ko'rinishida tayyorlangan maxsus qurilma nazarda tutilgan bo'lib, bu brus amaliy jihatdan bir xil mustahkamlikdagi kesimga ega va unda tenzometrlar 2 yelimlangan. tenzometrlar brusning har ikki tomonidan yelimlangan va yarim ko'prikli sxemada ulangan. tenzometrlarning chiqish joylari ajratgichga ulangan. O'lchash sxemasi 1-rasmda ko'rsatilgan. jarayonni qayd qilishda 8-anch kuchaytirgichi va II7H/I shleyfli osfillografidan foydalanilgan. brus 1 ning bir uchi stendning korpusi 3 ga kronshteyn 4 da mahkamlangan. ikkinchi uchi sanchib teshish mexanizmining kulisasi 5 ga erkin taqilgan.
Kirish. Stendning ishi jarayonida brus uchining kulisadan uzilib qolmasligi uchun brus kulisaning chekka yuqori holatida boshlang'ich taranglikka ega. datchik ko'rsatkichlarining
Mexanika va Texnologiya ilmiy jurnali 5-jild, 2-son, 2024 Maxsus son
MEXANIKA
chiziqliligini saqlash uchun bruschaning uzunligi kulisaning yuqori chekka holatidan pastki chekka holatga siljish kattaligini 7-10 oshirish marta kerak. ignalarning maksimal yurishi S=20 mm ni tashkil qiladi. unda balka uzunligini L=170 mm ga teng deb qabul qilamiz. bruschaning materiali - po'lat 45, moyda toblangan. brusning nisbiy uzunligi 0,3% dan oshmasligi shartidan kelib chiqib, [it] = 600mpani aniqlaymiz.
Brus S kattalikka siljiganda uning uchida hosil bo'ladigan kuch
3EJ * S
P =
(1)
bu yerda E-brus materialining elastiklik moduli, n/m2;
J- kesimning inertsiya momenti, m4; ammo shu bilan bir vaqtda
P <
H'
w
L
bu yerda W —balka kesimining qarshilik momenti,
w = ™-
G
(2) va (3) ni tenglashtirib, quyidagiga ega bo'lamiz:
2[a]* LL
h <
34E * S
h=l,lmm qabul qilamiz. balkaning enini konstruktiv tasavvurlardan tanlaymiz: b=10 mm.
(2)
(3)
(4)
1-rasm. Tirqishli ignalarning harakat qonunini o'lchash sxemasi
3
, t- / /
1-datchikning elastik elementi; 2-sanchib teshish mexanizmining kulisasi; 3-indikator. 2-rasm. Ignalarning harakat qonunini qayd qilish uchun datchikni darajalash sxemasi
Brusning xususiy tebranishlar chastotasi eksperimental ravishda aniqlandi va 100 gts ga
Mexanika va Texnologiya ilmiy jurnali 5-jild, 2-son, 2024 Maxsus son
https://mextex.uz/
MEXANIKA
teng. jarayonning maksimal chastotasi 55 gts ga teng, ya'ni brusning kulisadan uzilishi sodir bo'lmaydi.
Brusni darajalash 0,01 tk bo'linish darajasiga ega bo'lgan indikator yordamida amalga oshirildi. darajalash sxemasi 3.10-rasmda ko'rsatilgan. jarayonni qayd qilishda xususiy tebranishlar chastotasi 1200 gts ga teng bo'lgan galbvanometrdan foydalanildi.
Jarayonning chastotasini o'lchash uchun stendda fotoelektrik datchik, teshikli disk va elektron raqamli taxometrdan iborat bo'lgan qurilma ko'zda tutilgan. Qurilmaning sxemasi 2-rasmda tasvirlangan. disk 1 teshiklari bilan sanchib teshish mexanizmining ekstsentriki 2 vali bilan mahkam bog'langan va stend korpusida o'rnatilgan fotoelektrik datchik 3 ning ariqchasiga kiradi. fotoelektrik datchikdan signal ostsillografga ham, elektron-raqamli taxometrga ham uzatilishi mumkin, bu yerda u o'zgaradi va ekstsentrik valining bir minutdagi aylanishlar soni ko'rinishida asbobning ekraniga chiqariladi.
Tolali xolstni tirqishli igna bilan sanchib teshish paytidagi yuklama bizning tadqiqotimiz ob'ekti bo'lib hisoblanadi.
Sanchib teshish jarayonini o'rganish bo'yicha avval bajarilgan ishlardan ma'lumki, jarayonga quyidagilar eng ko'p ta'sir qiladi: qo'llaniladigan tirqishli ignalarning turi, tola turi va tadqiq qilinadigan tolali xolstning sirtqi zichligi. texnologik yuklamaga tezlik rejimlarining ta'siri yetarlicha o'rganilmagan. shuning uchun jarayon tezligining texnologik yuklama kattaligiga ta'sirini o'rganish katta qiziqish uyg'otadi.
To'quv-tikuv mashinalarida qo'llaniladigan barcha turdagi tirqishli ignalardan 0-443 pozitsiyali ignani eng istiqbolli deb hisoblash mumkin. noorganik materiallarning yuqori texnologiyali ilmiy-tadqiqot instituti ma'lumotlariga ko'ra, to'quv-tikuv mashinasi bu pozitsiyadagi igna bilan ishlaganda tanda ipining uziluvchanligi keskin kamayadi. bu yuqori sifatli materiallar olish, shuningdek mashina ishining tezligini oshirish imkonini beradi. ammo bu ignalarning ishlashini kuzatishlar, shuningdek noto'qima materiallar ishlab chiqarish bo'yicha korxonalarning ma'lumotlari bo'yicha 0-443 pozitsiyali igna tolali xolstni sanchib teshish paytida katta yuklama hosil qiladi.
To'quv-tikuv mashinalarida qayta ishlanadigan tolali materiallarga eng katta yuklama paxta ipidan tolali xolstlarni qayta ishlashda yuzaga keladi. Yangi jihozni loyihalashda mashina elementlarini ishlatish jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan maksimal yuklamaga hisoblash kerak. maksimal yuklamani aniqlash uchun tadqiqot eng noqulay ishlov berish sharoitlarini keltirib chiqaradigan materiallardan foydalanib o'tkazildi. ushbu shartdan kelib chiqqan holda, tadqiqot 0-443 pozitsiyali igna uchun o'tkazildi, tolali xolst sifatida 917617 artikuli bo'yicha vatina ishlab chiqarish uchun qo'llandigan paxta tolali xolstdan foydalanildi.
Faktorlarning o'zgarish chegaralari nafaqat zamonaviy jihozlarning imkoniyatlarini hisobga oladi, balki ulardan ma'lum darajada oshadi. bu tadqiqot natijalaridan kelgusida mashinaning unumdorligini va assortiment imkoniyatlarini oshirishda foydalanish imkoniyatini beradi.
Fanchib teshishda yuklamaga nazorat qilinadiganidan tashqari, tadqiqotda hisobga olinmagan ko'plab faktorlar ta'sir qiladi, demak, kuzatishlar natijasi hamma vaqt tasodifiy kattalik bo'ladi.
Sanchib teshishda yuklama kattaligiga ta'sir qiluvchi asosiy e'tiborga olinmaydigan faktor bo'lib tolali xolst zichligining notekisligi hisoblanadi. shuning uchun tadqiqot natijalariga ishlov berishda matematik statistika apparatidan foydalanildi.
Eksperimentni to'g'ri rejalattirish va tadqiqot ob'ekti to'g'risida dastlabki tasavvurga ega bo'lish uchun sinov eksperimenti o'tkazildi. sinov eksperimentining maqsadi:
1. Berilgan aniqlikda ishonchli natijalar olish uchun har bir sinovning takrorlanishini zaruriy sonini aniqlash.
2. Tasodifiy kattalikning me'yorida taqsimlanishi to'g'risida gipotnzani tekshirish.
Mexanika va Texnologiya ilmiy jurnali 5-jild, 2-son, 2024 Maxsus son
MEXANIKA
3. Tolali qatlamni tirqishli ignalar bilan sanchib teshish jarayoni to'g'risida dastlabki tasavvurlarni hosil qilish.
Sinov eksperimentining birinchi maqsadi tolali xolst zichligining katta notekisligi bilan qayd qilindi, bu texnologik yuklama qiymatlarining tarqalishini keltirib chiqaradi. berilganlarning ruxsat etilgan sochilishini olish uchun har bir sinovning takrorlanishlar sonini to'g'ri tanlash kerak.
Sinov eksperimentining ikkinchi maqsadi tadqiqot ob'ektining faktorlarga bog'liqligini rejalatirish va regressiya modelini qurish tasodifiy kattalikning taqsimlanish qonuni bilan aniqlanishidan kelib chiqadi.
Sinov eksperimenti 9I76I7 artikulli vatinani tayyorlashda qo'llaniladigan paxta ipli tolali xolst uchun jarayonning 290 tsikl/min chastotada o'tkazildi; 0-443 pozitsiyal tirqishli ignadan foydalanildi. stendning 50 tsikl ishi davomidagi texnologik yuklamaning qiymatlari aniqlandi.
Sinov eksperimentini ishlov berishning birinchi qadamida har bir sinov takrorlanishining zaruriy soni aniqlanadi.
1. Texnologik yuklama kattaligining o'rtacha qiymatini aniqlash.
1 n
y = -* S y (5)
n ,-=-
2. Dispersiyani aniqlash.
S2 {y}=-r* S (y "y)2 (6)
n - - t-
dispersiyaning erkinlik darajasi soni:
f {S2 }= n -1
f {S2 }= 49 ()
3. Har bir sinovning zaruriy takrorlanishlar sonini aniqlash.
Styudent kriteriyasidan foydalanamiz. ishonchli xato quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi:
Ay = (8)
bu yerda t — styudent kriteriyasi;
S{y}-texnologik yuklamaning o'rtacha kvadratig og'ishi, n - kuzatishlar soni.
Texnologik yuklamaning dispersiyasini bilgan holda va ishonchli xatodan foydalanib, har bir sinovtakrorlanishlarining zaruriy sonini aniqlaymiz. mezon t ning qiymatini jadvaldan olamiz:
t*[PD= 0,95; ; n = 50] = 2,048 Ay=0,05y qiymatni tanlaymiz, yoki, y =40 N bo'lganligi tufayli, unda Ay=2 N, quyidagiga ega bo'lamiz:
Ay2
n=64 sinov eksperimentiga ishlov berishning ikkinchi qadami sanchib teshishda yuklamaning me'yorida taqsimlanishi to'g'risidagi gipotezani tasdiqlash hisoblanadi. W -mezon.
W - mezonning hisoblangan qiymati quyidagi formula bo'yicha topiladi
Mexanika va Texnologiya ilmiy jurnali 5-jild, 2-son, 2024 Maxsus son
n = —n^1 (9)
MEXANIKA
WR = (10)
5 M
bu yerda Q=q_m (ym-y-1 )+—+ q(m-k+1) (ym-y+1)- yb ). Qi koeffitsientlari tanlash o'lchamlaridan
bog'liq ravishda jadvallar bo'yicha aniqlanadi
Q=33,2
unda: Wr=0,97
Mezonning hisoblangan qiymailarini jadvaldagi qiymatlar bilan solishtirib
W [pd = °,95;;n = 501=°,927
Quyidagiga ega bo'lamiz
W > W
sanchib teshishda yuklamaning me'yorida taqsimlanishi to'g'risidagi faraz isbotlandi. bu eksperimentni rejalashtirish va bog'liqlikni oddiy va umumiy usullar bilan regression modelini qurish imkonini beradi.
Xulosalar
O'tkazilgan sinov eksperimenti shuni ko'rsatdiki, tolali xolstni tirqishli igna bilan sanchib teshish murakkab dinamik jarayon xususiyatiga ega. texnologik yuklama kattaligi tsikldan tsiklga sezilarli ravishda o'zgarib turadi. Qiymatlarning bunday sochilishi tadqiq qilinadigan tolali xolstlarning yuqori notekisligi, shuningdek ular tarkibining bir jinsli emasligidan kelib chiqadi. bularning barchasi texnologik yuklamaning turli faktorlarga bog'liqligini aniqlashda katta sonli tsikllarni kuzatish va hisobga olish zaruriyatini keltirib chiqaradi.
Sanchib teshish jarayonida texnologik yuklamaning ekstremumiga mos keluvchi o'ziga xos nuqtalar ajratib ko'rsatildi. ostsillogrammalar yuklamaning maksimal qiymatlari bilan ishlov beriladi - T1, T2, T3.
Sinov eksperimenti o'tkazilgandan va ishlov berilgandan keyin to'liq 2-faktorli eksperiment o'tkazildi. tolali xolstning sirtqi zichligi va sanchib teshish tezligi olindi. tadqiqotlar birinchi faktorning to'rttagacha darajasi uchun va ikkinchi faktorning uchta darajasi uchun o'tkazildi. faktorlarning o'zgarish chegaralarini tanlashda zamonaviy to'qish-tikish jihozlarining tezlik va assortimentli imkoniyatlarini yetarli darajada oshirilishi hisobga olindi.
Tadqiqotlar 67% nisbiy namlikda va 20 gradus havo haroratida B917617 artikulli vatinani ishlab chiqarish uchun qo'llaniladigan paxta ipli tolali xolstth uchun o'tkazildi. tasodifiy xatolarning ta'sirini saralash uchun eksperment rejasining randomizatsiyasi o'tkazildi. rejaning har bir sinovi uchun jarayonning to'rtta yozuvi o'tkazildi. to'rtta ostsillogrammalarning har birida ishlov berishda, yuqorida olingan, har bir sinovda tsikllar takrorlanishining yuqorida olingan soni bilan mos ravishda 70 dan ortiq tsikllar hisobga olindi. ostsillogrammalarga ishlov berish 0,5 mm aniqlik bilan amalga oshirildi.
ADABIYOTLAR
1. Muradov A.A. Designing a loop-forming system of knitting and stitching machines "Vestnik" Tash No. 4, 2016.
2. Muradov Akramjon Abdusattarovich, Rakhimberdiyev Dilmurod Obidkhon Ogli "Calculation of shafts bending vibrations" International Multidisciplinary Research Journal Year : 2021, Volume : 11, Issue : 5 DOI : 10.5958/2249-7137.2021.01519.6
3. Muradov A.A., Pirnazarov A.U. Flexible joined needle mechanism for knitting stitch-bonding machines. Collection of the International scientific conference "Actual scientific research in the modern world". Pereyaslav-Khmelnitsky, May 2017, pp. 104-110.
4. DESIGN OF EXECUTIVE MECHANISMS OF KNITTING-BUILDING MACHINES. AA Muradov - Economy and society, 2019.
5. DETERMINATION OF THE SOWING MOMENT IN THE SLOPE OF THE
Mexanika va Texnologiya ilmiy jurnali 5-jild, 2-son, 2024 Maxsus son
MEXANIKA
FLYERA.A. Muradov, DORakhimberdiyev, MSO Bakhriddinov - ... : Innovative, educational, natural and social sciences, 2021.
6. ANALYSIS OF THE MECHANISM OF ENCLUDING PLATINS OF KNITTING MACHINES A.A. Muradov - Economy and society, 2019.
7. ShuhratAzizov, FarhodUzoqov, Mirshoroffiddin Mirzakarimov and Oybek Usmanov. Analysis of Namangan 77 cotton in production line with different saw gins for short fiber yield. E3SWebConf., 273 (2021) 07021 https://doi.org/10.1051/e3sconf/202127307021
8. Technological restrictions on the installation and movement of executive bodies -Muradov Akramjon Abdusattorovich FarPI Scientific and Technical Journal 2019 3.
9. INCREASING THE EFFICIENCY OF KNITTING MACHINES* AA Muradov, AU Pirnazarov, X Farhod - Actual scientific research in modern, 2016.
Mexanika va Texnologiya ilmiy jurnali
5-jild, 2-son, 2024 Maxsus son
