Научная статья на тему 'ИЧКИ ИШЛАР ВАЗИРЛИГИ ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ ДЕПАРТАМЕНТИ ҲУҚУҚБУЗАРЛИКЛАР ПРОФИЛАКТИКАСИ ХИЗМАТЛАРИНИНГ ЖАМОАТ ТАРТИБИНИ САҚЛАШ ВА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ФАОЛИЯТИ'

ИЧКИ ИШЛАР ВАЗИРЛИГИ ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ ДЕПАРТАМЕНТИ ҲУҚУҚБУЗАРЛИКЛАР ПРОФИЛАКТИКАСИ ХИЗМАТЛАРИНИНГ ЖАМОАТ ТАРТИБИНИ САҚЛАШ ВА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ФАОЛИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
6
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук
Ключевые слова
Ички ишлар вазирлиги / Жамоат хавфсизлиги департаменти / Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси хизматлари / жамоат тартибини сақлаш / жамоат хавфсизлигини таъминлаш / фаолият / Ministry of Internal Affairs / Public Security Department / Crime Prevention Services / maintaining public order / ensuring public safety / activities.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Аманов Аброржон Абдуллаевич

Мақолада Ички ишлар вазирлиги Жамоат хавфсизлиги департаменти Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси хизматларининг жамоат тартибини сақлаш ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш фаолияти хусусида фикр юритилиб, мазкур фаолиятни янада самарали ташкил этишга оид таклифҳамда тавсиялар билдирилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ACTIVITIES OF THE CRIME PREVENTION SERVICES OF THE PUBLIC SECURITY DEPARTMENT OF THE MINISTRY OF INTERNAL AFFAIRS IN MAINTAINING PUBLIC ORDER AND ENSURING PUBLIC SAFETY

The article discusses the activities of the Crime Prevention Services of the Public Security Department of the Ministry of Internal Affairs in maintaining public order and ensuring public safety, as well as provides suggestions and recommendations for more effective organization of these activities

Текст научной работы на тему «ИЧКИ ИШЛАР ВАЗИРЛИГИ ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИ ДЕПАРТАМЕНТИ ҲУҚУҚБУЗАРЛИКЛАР ПРОФИЛАКТИКАСИ ХИЗМАТЛАРИНИНГ ЖАМОАТ ТАРТИБИНИ САҚЛАШ ВА ЖАМОАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ФАОЛИЯТИ»

EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH

Innovative Academy Research Support Center IF = 7.899 www.in-academy.uz

ARTICLE INFO

ACTIVITIES OF THE CRIME PREVENTION SERVICES OF THE PUBLIC SECURITY DEPARTMENT OF THE MINISTRY OF INTERNAL AFFAIRS IN MAINTAINING PUBLIC ORDER AND ENSURING PUBLIC SAFETY Amanov Abrorjon Abdullayevich Professor at the Institute for Advanced Training of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Uzbekistan https://doi.org/10.5281/zenodo.14258665

ABSTRACT

The article discusses the activities of the Crime Prevention Services of the Public Security Department of the Ministry of Internal Affairs in maintaining public order and ensuring public safety, as well as provides suggestions and recommendations for more effective organization of these activities.

Received: 25th November 2024 Accepted: 29th November 2024 Online: 30th November 2024

KEYWORDS Ministry of Internal Affairs, Public Security Department, Crime Prevention Services, maintaining public order, ensuring public safety, activities.

HHKH Hm^AP BA3HP^HrH ^AMOAT XAB^CH3^HrH AEnAPTAMEHTH X,yKyKEy3AP^HKflAP nPO^H^AKTHKACH XH3MATflAPHHHHr ^AMOAT TAPTHEHHH CA^Am BA ^AMOAT XAB^CH3^HrHHH

TA'bMHKflAm ^AO^HflTH

AMaHOB Aöpop^OH Aögy^^aeBHH

Y36eKHCTOH Pecnyö^HKacH Mhkh um^ap Ba3Hp^HrH Ma^aKa omupum HHCTHTyTH

npo^eccopu https://doi.org/10.5281/zenodo.14258665

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 25th November 2024 Accepted: 29th November 2024 Online: 30th November 2024 KEYWORDS

ea3upAueu, xae$cu3Aueu

Hhku umAap WaMoam denapmaMeHmu, Xy^y^6y3apAuKAap npofiuAaKmuKacu xu3MamAapu, MaMoam mapmuöuHu caKAam, MaMoam xae$cu3AueuHu

ma^MuHAam, fiaoAunm.

Ma KOAada Hhku umAap ea3upAueu WaMoam xae$cu3Aueu denapmaMeHmu XyKyK6y3apAuKAap npofiuAaKmuKacu xu3MamAapuHuH3 MaMoam mapmuöuHu caKAam ea MaMoam xae$cu3AueuHu ma^MuHAam fiaoAunmu xycycuda fiuKp wpumuAuö, Ma3Kyp fiaoAunmHu nHada caMapaAu mamKuA эmumгa oud maKAufi yaMda maecunAap 6uAдupuAгaн.

^aMHHT h^thmohh x,aëTHga x,ap 6up TamKH^ этн^аднган

cyö^eKT - y KopxoHa, Myaccaca, TamKRflOT ëKH y^apHHHr TapKHÖHH Ty3H^HmH 6y.flagHMH, y gaB^aTra Terum^u ëKH HogaB^aT öy^umugaH rçaraHH Ha3ap yHH TamKH^ этнmgaн Ky3^aHraH Marçcag MaB^yg öy^agu Ba ym6y MarçcagHH aMa^ra omupum y^yH эca, TamKH^

é

ш

IF = 7.899

www.in-academy.uz

этилган тузилманинг вазифа ва функциялари белгиланади. Худди шунингдек, биз суз юритмо;чи булган Ички ишлар вазирлиги Жамоат хавфсизлиги департаменти Хукудбузарликлар профилак-тикаси хизматларининг хам давлат ташкилотининг таркибий тузилиши сифатида уни ташкил этилишидан кузланган ма;сад ва ушбу ма;садга эришиш учун эса, уларнинг зиммасида тегишли вазифа ва функциялар мавжуддир.

Шу уринда ;айд этиш лозимки, х,ар ;андай субъектларнинг тегишли хукук; хамда мажбуриятларини тугри белгилаб олиш улар фаолиятини самарали ташкил этишга, тугри ва тизимли бош;аришга хизмат ;илади, жумладан, Ички ишлар вазирлиги Жамоат хавфсизлиги департаменти Хук;ук;бузарликлар профилактикаси хизматларининг хам.

Таъкидлаш лозимки, бугунги кунда хукук-тартиботни таъминлаш борган сари профилактик хусусият касб этиб бораётгани1, жамоат тартибини са;лаш ва жамоат хавфсизлигини таъминлашни, хукукбузарликлар профилактикасини амалга оширишни жамиятдаги урни ва ахамияти янада ошишига сабаб булмокда десак, муболага булмайди. Мазкур фаолиятни амалга оширишда эса, Ички ишлар вазирлиги Жамоат хавфсизлиги департаменти Хук;ук;бузарликлар профилактикаси хизмати мухим ахамият касб этади.

Ху;у;бузарликлар профилактикаси хизматлари фаолияти хусусида бир ;анча мутахассислар узлари тад;и;от олиб борган сохаларига тааллу;ли таркибий тузилмаларнинг фаолиятини муаллифлик ну;таи-назаридан келиб чи;;ан холда йуналишларга булиб тад;и; ;илганларининг гувохи булишимиз мумкин. Масалан, И. Исмаилов ху;у;бузарликлар профилактикаси хизматларининг таркибий тузилиши булган таянч пунктларининг фаолиятини, узаро богли; вазифаларидан келиб чи;иб, шартли равишда ту;;изта йуналишга ажратади2. М.З. Зиёдуллаев эса, ху;у;бузарликлар профилактикаси хизматлари таянч пунктларининг фаолиятини ;уйидаги олтита йуналишга ажратади:

1) жамоат тартиби ва хавфсизлигини таъминлаш фаолияти;

2) ху;у;бузарликлар профилактикаси фаолияти;

3) маъмурий-процессуал фаолият;

4) тезкор кидирув фаолияти;

5) жиноят-процессуал фаолият;

6) жиноий жазолар ижросини таъминлаш фаолияти3.

Ж.С. Мухторов эса, ху;у;бузарликлар профилактикаси хизматларининг ху;у;бузарликлар профилактикасига доир фаолиятини еттита йуналишга ажратади:

1) носоглом оилалар, фарзанд тарбиясига салбий таъсир курсатувчи ота-оналар ёки уларнинг урнини босувчи шахслар уртасидаги;

2) вояга етмаганлар уртасидаги;

1 Мартыненко О.А. Детерминация и предупреждение преступности среди персонала органов внутренних дел Украины: Монография. - Х., 2005. - С. 39.

2 Исмаилов И., Бухаров Д. Уюшган жиноий тузилмалар шаклланиши ва фаолиятининг олдини олишда дамкорликни ташкил этиш (муаммо ва ечимлар): Укув кулланма. - Т., 2007. - Б. 36.

3 Зиёдуллаев М.З. Ички ишлар органларининг таянч пунктларини бошкаришни такомиллаштириш. Монография. - Т., 2018. - Б. 36.

é

IF = 7.899

www.in-academy.uz

3) u^rapu cyg.flaHraH.flap ypTacugaru;

4) g,HHHH^KCTpeMH3M 6u.flaH

5) ogaM^apgaH ^ofiga^aHum yHyH yflapHu ë^^am ÖH^aH 6of^h^ Ba ax.florç-ogo6 goupacugaru xy^y^6y3ap^HK^ap npo^H^aKTHKacu;

6) a^o^HHHHr xyrçyrçufi öh^hmhhh omupum, oHru Ba MagaHuHTuHu roKca^rapum;

7) xy^y^6y3ap^HK^ap, my ^yM^agaH ^MHoHT^apHuHr o^guHu o.flum4.

Mrçopuga ^HKp^apu rçafig этн.flгaн Mya^^u^^ap y3^apu TagrçurçoT öopraH coxa ^ao^HHTHHH Mya^^u^^HK HyrçTau-Ha3apugaH fiyHa^um^apra a^paT-raH^HK^apuHH ryBoxu öy^umuM^ MyMKuH. Bu3HuHr ^uKpuM^Ha, arap Tagrçurç этн.flaëтгaн TamKu^oT ëKu coxaBufi xu3MaT gaB^aT opraHu ëxyg gaB^aT opraHuHuHr TapKuöufi rçucMu 6y^ca, yHga ymöy coxaBufi xu3MaT ^ao^uHTuHu TapTuöra co^yBHu HopMaTuB-xyKyKuH xy^^aT.flap acocuga yflap yHyH 6e.flru.fla6 6epu.flraH xyrçyrç Ba Ma^6ypuHT.flap goupacuga ^ao^uHTuHuHr acocufi MyHa^um-^apuHu 6e.flru.flam Marçcagra MyBo^urçgup.

Ma3Kyp ^uKpgaH Ke^u6 HurçrçaH xo^ga afiTum MyMKuHKu, mhku um^ap Ba3up^uru ^aMoaT xaB^cu3^uru genapTaMeHTu Xy^y^öy3ap^uK^ap npo^u^aK-raKacu xu3MaT^apuHuHr ^o-auhtuhu yflap 3uMMacugaru acocufi Ba3u$a.flap Ky^aMu Ba Ma3Kyp Ba3u^a^ap 6e.flru.fla6 öepu^raH xaMga yflapHu aMa^ra omupumHu TapTuöra co^yBHu HopMaTuB-xy^y^ufi xy^^aT^ap Tax-flu^u acocuga %y^y^6y3apAuKAap codup этиAгунга K,adap Ba xy^y^6y3apAuKAap codup этuAганuдан cy^ aMa^ra omupuflaguraH Kyfiugaru fiyHa^um^apra a^param Marçcagra MyBo^uKgup: Xy^y^6y3apAUKAap codup этuAгyнга K,adap:

1. WaMoam mapmuöuHu ca^Aam ea waMoam xae$cu3A^uHu ma^MuHAam fiaoAunmu;

2. Xy^y^6y3apAuKAap npofiuAaKmuKacu fiaoAunmu; Xy^y^6y3apAuKAap codup эmuAгaнuдaн cy^:

1. Wa3oAapHu^ uwpocuHu ma^MuHAam fiaoAunmu.

^yM^agaH, 6u3 ymöy Março.flaMu3ga mhku um^ap Ba3up^uru ^aMoaT xaB^cu3^uru genapTaMeHTu Xy^y^6y3ap^uK^ap npo^RflaKTuKacu x^MaTflapu-HuHr ^aMoaT TapTuöuHu carç.flam Ba ^aMoaT xaB^c^-fluruHu TaiMuH^am ^ao^uHTura KeHrporç TyxTa^umHu Marçcag rçu^raHMu3. XycycaH, waMoam mapmuöuHu ca^Aam ea waMoam xae$cu3A^uHu ma^MuHAam fiaoAunmu - mhku um^ap Ba3up^uru ^aMoaT xaB^cu3^uru genapTaMeHTu Xyrçyrç6y3ap^uK^ap npo^RflaKTuKacu x^MaTflapu ^ao^uHTuHuHr MyxuM fiyHa^um^apugaH öupugup. XycycaH, öyryHru KyHga MaM^aKaraM^ga aMa^ra omupu^aëTraH KeHr Ky^aM^u uc.floxoT.flap ^apaëHuga rça6y.fl rçu^uHaëTraH HopMaTuB-xyrçyrçufi xy^^aT^apga xaM xyrçyrç6y3ap^uK^ap npo^u^aKTuKacu xu3MaT^apuHuHr 3uMMacura öupuHHu ra^garu Ma^öypuHT cu^aTuga ^aMoaT TapTuöuHu carç^am Ba ^aMoaT хaв^cнз^нгннн TaiMuH^am ycTyBop Ba3u^a^apgaH öupu cu^aTuga 6e^ru^a6 6epu^Morçga.

mhku um^ap Ba3up^uru ^aMoaT xaB^cu3^uru genapTaMeHTu Xyrçyrçôy3ap^uK^ap npo^u^aKTuKacu xu3MaT^apuHuHr ymöy fiyHa^umgaru ^ao^uHTuHu ëpuTumga aBBa^o, «^aMoaT TapTuöu» Ba «^aMoaT xaB^cu3^uru» TymyHHa^apuHuHr Ma3MyHura TyxTa^um Marçcagra MyBo^urçgup. XycycaH, öyryHru KyHra rçagap 3aMoHaBufi u^M-^aHga Maxa^^ufi Ba

4 MyxTopoB ^.C. Hhku um^ap ugopa^apu npo^н^aктнкa xu3MaT^apu ToMoHugaH ®ннoнт^apнннг o^guHu o^umHu TaiMMH^am: Mpug. ^aH. HoM3ogu. ... guc. - T ., 2009. - B. 27.

é

Ws,

5 Жильский Н.Н. Органы внутренних дел в государственном механизме обеспечения общественного порядка и безопасности граждан: Организационно-правовой анализ: автореф. дис. д. юрид. наук. - Санкт Петербург, 2000. - С. 17.

6 Гришаев П. Ф. Преступления против общественной безопасност и. - М., 1959. - С. 4.

7 Гегамов А.Р. Насильственные преступления против общественной безопасности и общественного порядка и уголовно-правовой механизм назначения справедливого наказания: автореф. дис. канд. юрид. наук. - Саратов, 2011. - С. 15.

8 Хусанов О. Муста;иллик ва мах,аллий х,окимият: (хукук;ий, ташкилий масалалар ва муаммолар). - Т.: Шар;, 1996. - Б. 82.

9 Зиёдуллаев М.З. Ички ишлар органларининг таянч пунктларини бош;аришни такомиллаштириш. Монография. - Т., 2018. -Б. 38.

é

Ws,

10 Куделич А.В. Уголовно-правовая охрана общественного порядка в современной России: Автореф. дисс. ... докт. юрид. наук. - М.: Сибирь, 2000. - С. 15.

11 Организация работы участковых инспекторов милиции / Под. ред. Ф.Е. Колонтоевского. - М.: Академия МВД СССР, 1992. - С. 5.

12 Демин И.В. Общественная безопасность: теоретико-методологические аспекты // Юридический мир. -2007. - № 6. - С. 39.

13 Хамхоев Б. Т. Генезис формирования понимания сущности общественной безопасности // Вестник Московского университета МВД России. - 2010. - № 8. - С. 178.

14 Жаглин А.В. Общественная безопасность как социальное явление и элемент системы национальной безопасности // Вестник Воронежского института МВД России. - 2007. - № 1. - С. 33.

15 Зиёдуллаев М.З. Ички ишлар органларининг таянч пунктларини бош^аришни такомиллаштириш. Монография. - Т., 2018. - Б. 38.

é

Ws,

16 y36eKHCTOH Pecnyö^HKacu npe3HgeHTHHHHr 2021 HH^ 29 HOHÖpgaru «y36eKHcToH Pecnyö^HKacu «aMoaT xaB^CH3^HrH кoнцeпцннcннн Tacgun^am Ba yHH aMa^ra omupum Hopa-Tagöup^apu TyFpHcuga»rH n$-27-coH OapMoHH // y36eKHcToH Pecnyö^HKacu KoHyH xy^^aT^apu Mat^yMoT^apu mh^^HH 6a3acu - http://Lex.uz.

17 3uëdyAAaee M.3. Hhkh um^ap opraH^apuHHHr TaHHH nyHKT.napHHH 6om;apumHH TaKoMH^amrapum. MoHorpa^HH. - T., 2018. - E. 39.

EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH

Innovative Academy Research Support Center IF = 7.899 www.in-academy.uz

моддасига «жамоат тартиби» ва «жамоат хавфсиз-лиги» тушунчаларини киритиш ма;садга мувофи;дир назаримизда.

Шунингдек, жамоат тартиби ва хавфсизлигини таъминлашнинг яна бир мухим хусусияти, улар ички ишлар органлари тизимидаги бош;арувнинг таркибий ;исми булиб, бу жараёнда ички ишлар органлари давлат органлари ва муассасалари, жамоатчилик тузилмалари хамда фу;аролар билан ташки-лий-ху^у^ий муносабатларга киришади18.

Шу билан бирга, ички ишлар органлари ху;у;бузарликлар профилак-тикаси хизматлари узларининг жамоат тартибини са;лаш ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш фаолиятларини ички ишлар органларининг сохавий хизматлари, бош;а давлат органлари ва ташкилотлари хамда фу;аролик жамияти институтлари билан хамкорликда икки хил - одатий ва махсус тартибда олиб борадилар:

- ху;у;бузарликлар профилактикаси хизматларининг ;уйи бугини булмиш таянч пунктлари худудларида яъни, фу;аролар йигини худудларида, бозорларда, хиёбонларда ва бош;а жамоат жойларида одатий тартибда.

- жамият ижтимоий хаётидаги маданий-кунгил очар ва бош;а тадбирлар жараёнларида хамда фав;улодда холатларда махсус тартибда. Хусусан, ушбу жараёнларда ички ишлар органлари хуцу^бузарликлар профилактикаси хизматларининг ;уйи бугини булмиш таянч пунктлари мухим урин тутади.

Шу уринда ;айд этиш лозимки, ички ишлар органлари ху;у;бузарликлар профилактикаси хизматлари узларининг жамоат тартибини са;лаш ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш фаолиятларининг махсус тартибини ху;у;бузарлик холатлари ошган хамда ошиш эхтимоли ю;ори худудларда мунтазам равишда амалга оширишлари ма;садга мувофи;дир.

Хулоса сифатида айтишимиз мумкинки, Ички ишлар вазирлиги Жамоат хавфсизлиги департаменти Хуцу^бузарликлар профилактикаси хизматлари фаолиятининг асосий йуналишлари булмиш жамоат тартибини са;лаш ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш фаолиятлари кенг куламлиги ва узига хос сер;ирралиги билан ажралиб туради. Хусусан, улар фаолиятининг асосий ма;садларидан бири хам жамоат тартибини са;лаш ва жамоат хавфсиз-лигини таъминлаш булиб, мазкур ма;садни амалга ошириш учун белгилан-ган вазифа хамда функцияларнинг мохиятини жамоат тартибини са;лаш ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш ташкил ;илади. Бу йуналишда Ички ишлар вазирлиги Жамоат хавфсизлиги департаменти Ху;у;бузарликлар профилактикаси хизматларининг асосий вазифалари хам жамоат тартиби бузилишига олиб келувчи омилларнинг олдини олиш, жамоат тартибини са;лаш хамда жамоат хавфсизлигининг самарали таъминлашдир. Бош;ача айтганда, жамоат тартибини са;лаш ор;али ху;у;бузарликларнинг олди олинади, ху;у;бузарликлар профилактикаси ор;али эса, жамоат тартиби са;ланиб, жамоат хавфсизлиги таъминлашга эришилади.

18 Организация охраны общественного порядка / Под ред. Л.Л. Попова. -М., 1984. - С.9.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.