CC BY
12
ЭОЖ: 611.311.018:546.48:616.311.2-08:615.246.2
З.Б. Т¥ЦГЫШБАЕВА, А.Т. ДЮСЕМБАЕВА, А.СЕР1ККАЗЫ
Алматы, Абай атындагы Цаз¥ПУ, С.Ж.Асфендияров атындагы Цаз¥МУ
ЭКЗОТОКСИКОЗДАН КЕЙ1Н ЭНДОЭКОЛОГИЯЛЫК РЕАБИЛИТАЦИЯ ЖУРПЗШГЕН ЕГЕУК¥ЙРЫКТАР КЫЗЫЛ ИЕПНЩ, МОРФОЛОГИЯЛЫК К¥РЫЛЫМЫ
Хлорлы кадмиймен созылмалы уландыру цызыл иектц эпителий цурылымындагы жасуша аралыц кецкт'кт'щ (ЖАК) артуына жэне десмосомалыц (ДС) контактшерд'щ квлемд'к тыгыздыгыныц твмендеу'ше, эпителиальд'1 жабындыныц втк'1зг'1шт'1к цасиет'ш'щ жогарылауына алып келд'1. Эпителиоциттердц ультращрылымындагы взгерстер, сол жасушалардагы белокты синтездейт'ш функциялардыц твмендеу'1 мен катаболизм процестерiнiц басымдылыгын кврсетт'1. Тагансорбенттi цолдану аталган взгер'1стерд'1 едэуiр цалпына келтерiп, протекторлыц эсер кврсеткеш аныцталды.
ДД¥ м^меп^ бойынша ;ауттЫк дэрежес жагынан пестицидтер бiрiншi орынды алса, еюншм орында ауыр металдар тур. Олардыц iшiнде ;оршаган ортада техногендi турде ;ар;ынды жиналып жат;ан ец ;аутт ластаушылар ;атарына Hg, РЬ, Cd, Zn жатады [1, 2, 3]. ^аза;станда мундай айма;тар жо; емес, кептеген eнеркэсiп орталы;тарындагы атмосфералы; ауада кадмийдщ мeлшерi ШЖК едэуiр асады [4, 5], ал Шыгыс-^аза;стан облысында ауыз суыныц ауыр металдармен ластануы ШЖК 100 жэне одан да кеп есе арты; [6]. Соныменен, ^аза;стан Yшiн кадмиймен ластану мэселеа, eзектi мэселелердщ бiрi.
Шын мэнiсiнде ;оршаган ортаныц жэне тагам еымдерЫщ эртYPлi токсиндермен, ауыр металдармен ластануына байланысты, жагымсыз экологиялы; факторлардан адам денсаулыгын ;оргау, ;аз1рп кездегi басты мэселе болып отыр [7, 8]. С^рэ, осы мэселен шешу барысындагы iзденiстерде MYмкiндiк беретЫ багыттыц бiрден-бiрi, агзаныц iшкi ортасын уытсыздандырып, улпалар мен оныц лимфалы; аппараттарыныц резистенттiлiгiн арттыру Yшiн эртYPлi энтеросорбенттердi ;олдану [9, 10, 11, 12]. Сондай сорбенттердщ iшiндегi жаца урпа;, алгашщы ^аза;станды; адсорбциялы; детоксикациялы; ;асиетке ие Тагансорбент, негiзiнен натрийлi монтмориллониттен жасалган, организмге жагымды комплекспк эсер кeрсетуi бойынша бас;а жасанды жэне табиги энтеросорбенттерден едэуiр жогары тур.
Жумыстыц ма;саты: хлорлы кадмиймен созылмалы интоксикация ЖYPген жагдайдагы ;ызыл иек микроауданыныц морфологиялы; уйымдасу курылымын аны;тау жэне Тагансорбентпен эндоэкологиялы; реабилитация ЖYPгiзу.
Материалдары мен эдiстерi: Тэжiрибе ЖYPгiзу Yшiн дене салмагы 200-220 г, жасы 7-8 айлы; «Вистар» ту;ымдасына жататын егеук;уйрык;тардыц аталыгы алынды. Экспериментальдi моделдi жасау барысында ;олданылган химиялы; ;осылыстар: ауыр металл тузы -хлорлы кадмий ^С12) жэне Тагансорбент - ол непзшен бентонитпк саз балшы;тан турады, ;урамында табиги минерал Na-монтмориллонит бар, оныц алмасу комплексшде темiр, кальций, магний, калий, натрий жэне жецт катиондарды Na, Са, Mg едэуiр ауырларына ауыстыруга MYMкiндiк тудыратын, уникальдi адсорбциялы; зат.
Зерттеу материалы ретiнде ба;ылау жэне тэжiрибелiк топтардагы жануарлардыц тeменгi жагыныц ;ызыл иегiнен алынган улпалар ;олданылды.
Эксперимент 90 егеукуйрыкда журпзтдГ Жануарлардыц эр килограмм салмагын есептей отырып, тэулiк сайын, тацы сагаттарда (8-9 саг.), 2,5 ай барысында ауыз ар;ылы (per os) хлорлы кадмийдщ 3,0 мг/кг дозасы бертген соц, детоксикация ЖYPгiзу Yшiн, 30 тэулт ;алыпты вивариялы; рацион ар;ылы сорбенттiн 1 г жануарлардыц килограмм салмагыныц есебiнен берiлдi. Жануарлар 3 топ;а бeлiндi: 1 топ - ба;ылау тобы, 2 топ -хлорлы кадмийдщ 3,0 мг дозасын алгандар, 5 топ -хлорлы кадмийдщ 3,0 мг дозасын алганнан кейш, Тагансорбенттiн 1г/кг ;абылдаган жануарлар. Кадмийдщ концентрациясын ауыз ар;ылы енпзу Yшiн белгiленген ШЖК (Cd2+) = 0,05 мг/кг жэне егеукуйры;тар Yшiн Ld50 = 88 мг/кг непзге алынды [1]. Барлы; топтагы жануарларды зерттеу, эксперименттен кейiнгi 1, 7, 14, 21 тэулттерде eiri. Эр зерттеу мерзiмiне 10 жануар алынды. МYшелердiн курылымды;-функционалды; ;асиеттершде тэулiктiк ауыт;у болмас Yшiн, барлы; шаралар таны сагаттарда (8.00 - 9.00) ЖYPгiзiлдi. ^ызыл иектiн шырышты ;абыгы Yлгiлерiн жары; TYсiру режимiмен электронды; микроскоппен зерттеу ма;сатында, алынган улпа фосфатты; буфердегi (рН=7,4) OsO4 1% ерiтiндiсiнде фиксацияланды [13], дегидрадтау процесi этил спирт улгайтылган концентрацияларда ЖYPгiзiлдi жэне эпонмен ;апталды. Электронды; микроскоппен зерттеу Yшiн, алдын-ала материалдарды жары; сэулелi микроскоптармен зерттеп, улпалардыц ;ажетт бeлiктерi аны;талып [14], ;алыццыгы 35-45 нм ультражщшке кесiндiлер LKB-8800 ультратомында дайындалды, цитратты ;оргасынмен [15] жэне урацилацетаттыц судагы ;аны;;ан ерiтiндiсiмен [14] контрасттылыгы келтiрiлiп, JEM 1010 электронды; микроскопта зерттелдi [15].
Нэтижелерi: Жануарларга хлорлы кадмийдщ 3,0 мг дозасымен созылмалы уландырганнан кейiн, 1 тэулiк еткенде ;ызыл иек эпителийiнiн курылымын морфологиялы; зерттеп, ба;ылау тобындагымен салыстыру (1 сурет), олардыц эпителиальдi жасушаларыныц бiр-бiрiмен контактiде болу тыгыздыгыныц кемiгенiн керсетп (2 сурет). Сонымен ;атар, жасуша аралы; кенiстiктер мeлшерлерi де арт;ан. Кадмийлiк интоксикациядан кейiн, Тагансорбент алган жэне оны алмаган жануарлардыц 1 тэулт eткендегi морфометриялы; кeрсеткiштерiн салыстыру,
эпителиоциттердщ ультракурылымында ЖYPген eзгерiстерде на;ты айырмашылы; бай;алмаганын кeрсеттi. Тэжiрибе ЖYPгiзген екi топтагы жануарлар эпителийiнiн ттенект ;абатындагы эпителиоциттер ультра;урылымыныц, ба;ылау тобындагы жануарлардан
айырмашылыгы келес белгiлермен кeрiнiс бердi: жасушаныц iсiну нэтижесiнде цитоплазмасыныц электронды; тыгыздыгыныц тeмендеуi жэне ТЭТ цистерналар ^лемдерЫщ ^лгаюы. ТЭТ кeлемдiк
1 сурет - Ба;ылау тобындагы жануарлар ;ызыл иепнщ эпителийiндегi эпителиальдi жасушалар.
тыгыздыгы Тагансорбент алмаган жануарларда 28% артса, оны алган жануарлардыц кeрсеткiштерi 19% арты; болып, ба;ылау тобындагы кeрсеткiштерден на;ты айырмашылы;тары болмады.
2 сурет - CdCI 3,0 мг дозасымен уландырганнан кейiнгi 1 тэулiк eткендегi ;ызыл иек эпителийiндегi эпителиальдi жасушалар.
ТР санды; тыгыздьщтары 50% жэне 48%, ал БПР - 52% жэне 47% сэйкес кем^ен, эпителиоциттердщ белокты-синтездейтiн функциясыныц тежелуi салдарынан ТФ кeлемдiк тыгыздыгы 63% жэне 60% тeмендеген, MX -29% жэне 17% сэйкес артса (11 кесте, 39 А, Б сурет), екшшл реттiк лизосомалардыц кeлемдiк тыгыздыгы 5
жэне 4,5 есеге арт;ан. ядро мен ядрошы;тыц KeЛеMДIK
ара ;атысы Тагансорбент алмаган жануарларда 63% есе, оны алган жануарларда - 50% тeмендеген. Эпителиоциттердщ арасындагы ДС байланыстар саны 29% жэне 25%, ал олардыц кeлемдiк тыгызды;тары 36% жэне 37% тeмендеген (3 сурет А, Б).
А Б
3 сурет - Эпителиоциттердеп зерттелген параметрлердщ морфометриялы; кeрсеткiштерi (хлорлы кадмийдщ 3,0 мг дозасын берудi то;тат;ан жэне одан кежн Тагансорбент алган жануарларды 1 тэулт eткенде зерттеу).
7 тэулттен кейiн, екi топтыц да ;ызыл иектерiндегi шырышты ;абык;тарыныц эпителийiнде ЖАК
^лгайгандары са;талган (5, 6 суреттер) оларды ба;ылау тобыныц кeрсеткiштерiмен салыстырганда 69% жэне 59% сэйкес арты; болды (4 А, Б сурет). Шенекл ;абаттагы эпителиоциттердщ ультракдоылымды; ^йымдасуында ТЭТ мен MX кeлемдiк тыгызды;тары Тагансорбент алмагандарда 36% жэне 40% сэйкес жогары болганы са;талган. ТР санды; тыгыздыгы 55%, БПР - 59% кем^ен,
ТФ кeлемдiк тыгызды;тары 63%, ДС контактiлер - 34% тeмендеген. Екiншi реттiк ЛС №лемдш тыгыздыгы 4,5 есеге арты; болганы са;талган. Тагансорбент алган жануарлардыц эпителиоциттердщ ультракдоылымында, ТЭТ мембраналары мен MX №лемдш тыгызды;тарыныц ба;ылау тобындагы кeрсеткiштерден на;ты айырмашылы;тары болган жо;. ТР санды; тыгызды;тары 52%,
А Б
4 сурет - Эпителиоциттерде зерттелген параметрлердщ морфометриялы; кeрсеткiштерi (хлорлы кадмийдщ 3 мг дозасынмен уландырган жэне Тагансорбент алган жануарларда, 7 тэулт еткеннен кейiн)
5 сурет - CdCl 3 мг дозасымен уландырудан кейiн, 7 тэулiк еткендеп егеущурйы^тардыц ;ызыл иегшщ шырышты ;абыгындагы жасуша аралы; кецспктщ са;талуы.
6 сурет - CdCl 3 мг дозасымен уландырудан кейш,
Тагансорбент алган жануарлардыц 7 тэулт еткендеп ;ызыл иегшщ жасуша аралы; кецiстiктiц кеми бастауы .
БПР - 51% кем^ен, ТФ мен ДС контакттердщ кeлемдiк тыгыздыв;тары 56% жэне 33% темендеген (4 А, Б суреттер). Екшшл реттiк ЛС келемдт тыгыздыгы 4,7 есеге арты; болганы са;талган.
14 тэулiктен кейш сорбент алмаган егеу;уйры;тарды зерттеу, олардыц ;ызыл иектерiндегi эпителиальдi жабындыларында ЖАК улгайгандары са;талган жэне ба;ылау тобыныц сэйкес кeрсеткiштерiнiц маганасымен салыстырганда 55% жогары. Осы жануарлардыц ттенект ;абатындагы эпителиоциттердiц
ультра;урылымда ТЭТ жэне МХ келемдт тыгыздыв;тары 27% жэне 33% сэйкес жогары болды. ТР санды; тыгыздыв;тары 51%, БПР - 52% кем^еы кер^н^с бердi. ТФ мен ДС контакттердщ келемдт тыгыздыв;тары 55% жэне 31% темендеген (7 сурет А, Б). ЕкшшМ ретпк лизосомалардыц кeлемдiк тыгыздыгы 4,0 есеге арты; болды.
Тагансорбент алган жануарлар эпителиоциттерi ультракурылымында ТЭТ мембраналары мен МХ келемдт тыгыздыв;тарыныц ба;ылау тобындагы кeрсеткiштер децгежнен айырмашылыгы болган жо;, ТР санды; тыгыздыв;тары 38%, БПР - 42% кем^ен, ТФ мен ДС контакттердщ келемдт тыгыздыв;тары 51% жэне 28% темендеген. Екшшл реттiк ЛС келемдт тыгыздыгы 3,4 есеге арты; болганы са;талган (7 А сурет). Сонымен, Тагансорбент алган жануарларды 14 тэулттен кейiн зерттеу, ;ызыл иек микроауданындагы компоненттер ультра;урылымында айырмашылы;тар пайда бола бастаганын кeрсеттi. Оган дэлел болатын, осы топтагы жануарлар жасушаларындагы органоидтар параметрлершщ ба;ылау тобы кeрсеткiштерiнен айырмашылы;тары аз гана дэрежеде болганы. Орэ,
А Б
7 сурет - Эпителиоциттерде зерттелген параметрлердщ морфометриялык кeрсеткiштерi (хлорлы кадмийдщ 3 мг дозасынмен уландырган жэне Тагансорбент алган жануарларда, 14 тэулт еткеннен кейiн)
б^л Тагансорбенттщ сорбциялык эффектiсi KYшейiп, хлорлы кадмийдi агзадан шыгаруды жылдамдатуымен байланысты болуы MYмкiн.
Уландырганнан кейiнгi 21 тэулт еткенде, сорбент алмаган егеук^йрыктарга зерттеу ЖYPгiзу, олардыц кызыл иектерiнiц эпителиальд жабындыларында ЖАК ^лгайгандары сакталган жэне бакылау тобындагы сэйкес кeрсеткiштердiц маганасымен салыстырганда 43% жогары. Осы жануарлардыц ттенект кабатындагы эпителиоциттердiц ультракдоылымдык ^йымдасуында, ТЭТ жэне МХ кeлемдiк тыгыздыктары 18% жэне 21% сэйкес жогары болуы сакталган, ТР сандык тыгыздыктары 38%, БПР - 40% кем^ен, ТФ мен ДС контактiлердiц келемдт тыгыздыктары 49% жэне 23% сэйкес темендеген (8 сурет А, Б). Екшшл ретпк ЛС кeлемдiк тыгыздыгы 3,0 еседен артык болганы сакталган.
Тагансорбент алган жануарлардыц кызыл иектершщ эпителиальдi жабындысыныц к¥рылымын 21 тэулт
еткенде зерттеу, эпителий аралык контакттердщ едэуiр тыгыздалганын кeрсеттi. ЖАК бакылау тобындагы керсеткштермен салыстырганда 24% артык болганы аныкталды. ТЭТ жэне МХ мембраналарыныц кeлемдiк тыгыздыктарыныц, бакылау тобындагы керсеткштер децгейiнен накты айырмашылыгы болмаганын кeрсеттi, ТР сандык тыгыздыктары 21%, БПР - 23% кем^еы кершк бердi, ТФ мен ДС контакттердщ келемдт тыгыздыктары 33% жэне 16% темендеген (8 А, Б сурет). ЕюншМ ретпк лизосомалардыц келемдт тыгыздыгы 2,3 есеге артык болды.
Хлорлы кадмиймен уландырганнан кежн, Тагансорбент алмаган жануарларды 21 тэулт еткенде зерттеу, оларда интерстициальдi жэне перикапиллярлы кецiстiктер мелшерлершщ ^лгайгандары, электрондык
тыгыздыктарыныц тeмендегенi сакталганын кeрсеттi. Интерстициальдi кенiстiктер коллагендi талшыктармен толтырылган (10 сурет).
А Б
8 сурет - Эпителиоциттерде зерттелген параметрлердщ морфометриялык керсетмшп^ (хлорлы кадмийдщ 3 мг дозасынмен уландырган жэне Тагансорбент алган жануарларда, 21 тэулт еткеннен кейш)
9 сурет - Хлорлы кадмийдщ 3 мг дозасымен уландырганнан кейш, Тагансорбент алган егеу;¥рйы;тардыц 21 тэулт еткендеп ;ызыл иектеп эпителиоциттер арасындагы кещспктщ кемуi
10 сурет - Хлорлы кадмийдщ 3 мг дозасымен уландырганнан кейшп, егеукуйрык;тардыц 21 тэулiк еткендеп ;ызыл иегiнiц шырышты ;абыгындагы интерстициясы
Соныменен, хлорлы кадмиймен уландырганнан кейш Тагансорбент алган жануарларды 21 тэулттен кейiн зерттеу, ;ызыл иек микроауданындагы барлы; компоненттердiц жа;сы са;талганын керсетп. Бiрак, эпителиальдi жабындыныц eткiзгiштiк ;асиет жогары болуын элi де болса са;таган. Оны ЖАК жогары болуы жэне барлы; типтегi рибосомалардыц санды; тыгыздыв;тарыныц кем болуы, сол жасушалардагы белокты синтездейтiн функциялардыц журу ;ар;ындарыныц тeмендеуi дэлел бола алады.
Жануарларды уландырудан кежнп 1, 7, 14, 21 тэулттерден соц эпителиоциттерiндегi зерттелген параметрлердiц кeрсеткiштерiн салыстыру, созылмалы уалндырудан кейiн, физиологиялы; ;алыпты тiршiлiк ету жагдайда болып, бiраз уа;ыт етсе де, сол параметрлердщ санды; жэне келемдт тыгыздыв;тары элi де темен болды (11 сурет). Бул жагдай, хлорлы кадмийдiц кумулятивтi ;асиетке ие екенш кeрсетiп, элi де болса жасушаларга токсиндiк эсер кeрсетiп жат;анын кeрсетедi.
\Р ov
15
10
Бакылау Cd, 1 ■ Cd+TC,1
Cd, 14 Cd+TC,14 Cd, 21
Cd, 7 Cd+TC,7
Cd+TC, 21
IttjUtam
ТЭТ (Vv) МХ (Vv) ТФ (Vv) ДС (Vv) ЖАК (Vv) ЛС (Vv)
5
0
11 сурет - Эпителиоциттерде зерттелген параметрлердщ морфометриялы; керсетмшп^ (хлорлы кадмийдщ 3 мг дозасынмен уландырган жэне Тагансорбент алган жануарларда, 1,7,14,21 тэулт еткеннен кейш)
Созылмалы уланудан кейш, Тагансорбент алган жануарлардыц керсеткштерш Тагансорбент
алмагандармен салыстырганда, зерттелген
параметрлердiц, мысалы, ТР мен БПР, ДС мен ТФ санды; жэне келемдт тыгыздьщтары едэуiр арт;ан. Ал, ЖАК кемiп, жасушалар бiр-бiрiне тыгыз орналас;ан (9 сурет).
Демек, Тагансорбентт ;олданганнан кейiнгi 21 тэултте, препарат eзiнiц сорбциялы; ;асиетш керсетт, жануарлар агзасындагы хлорлы кадмийдi ;ар;ынды турде шыгарып, мушелердiц уйымдасу ;урылымына протектор бола алатынын аны;тайды.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Шалахметова Т.М. Клеточные механизмы гепатотоксического действия тяжелых металлов на растущий организм: автореф. ... док. биол. наук:. 03.00.11. - Алматы: КазНУ, 1999. - 48 с.
2 Coverdale L.E. , et al., Degenerative periodontal-diseases and oral osteonecrosis: The role of gene-environment interactions // Mutat Res. - 2008. - N 14. - P. 31-42.
3 Coverdale L.E Degenerative periodontal-diseases and oral osteonecrosis: The role of gene-environment interactions // Mutat Res. - 2008. - N 14. - P. 31-42.
4 Gillis P.L. Effect of in-feed inclusion of a natural zeolite (clinoptilolite) on certain vitamin, macro and trace element concentration in the blood, liver and kidney tissues of sows // Res Vet Sci. -2008. -Vol. 72, N 1. - P. 61-68.
5 Кенесариев Y.K., Жакашов Н.Ж., Тогузбаева К.К. Гигиена. - Алматы: 2009. - 380 с.
6 Скальный А.М. Химические элементы в физиологии и экологии человека. - Москва: Оникс 21 век, 2004. - 216 с.
7 Тулеуханов С.Т., Бактыбаева Л.К., Свамбаев Е.А., Атамбаева Г.К., Маутенбаев А.А. Цитотоксическая активность хлорида кадмия в отношении суточной динамики лейкоцитов периферической крови крыс // Хабаршы Вестник КазНУ. Серия экологическая. - Алматы: 2008. - № 2 (28). - С. 94-100.
8 Оксман А.Н., Садыкова В.С., Бгатова Н.П., Герцог Т.А. Влияние природных минеральных комплексов на состояние органов в постэмбриональном периоде // Фундаментальная и клиническая лимфология - практическому здравоохранению: Материалы II межрегиональной научно-практической конференции, посвященной оздоровительным и лечебным технологиям XXI века. - Пермь: 2003. - С. 103-104.
9 Коненков В.И., Любарский М.С., Бгатова Н.П., Рачковская Л.Н., Бородин Ю.И., Беседнова Н.Н., Кузнецова Т.А., Звягинцева Т.Н., Шевченко Н.М., Макарова О.П., Кокшарова В.П. Гепатопротекторные свойства нового энтеросорбента с фукоиданом в условиях ожоговой травмы // Вестник лимфологии. - 2008. - № 1. - С. 23-31.
10 Бгатова Н.П., Новоселов Я.Б. Использование биологически активных пищевых добавок на основе природных минералов для детоксикации организма.- Новосибирск: 2000. - 240 с.
11 Венгеровский А. И., Головина Е. Л., Буркова В. Н., Саратиков А. С. Энтеросорбенты усиливают гепатозащитое действие эплира при экспериментальном токсическом гепатите // Экспериментальная и клиническая фармакология. Двухмесячный научно-теоретический журнал. — 2001. — Том 64,N 1 . — С. 46-48.
12 Выявление механизмов повышения резистентности лимфатических сосудов и узлов при действии экстремальных факторов среды. Разработка способов активации детоксикационных свойств лимфатической системы путем применения лимфогонных препаратов и энтеросорбентов: отчет о НИР //Институт физиол. чел. и живот.: руководитель Л.Э.Булекбаева. - ГР 0100РК00257: УДК 612.42 // Сборник реф. НИР и ОКР. Сер. 5. - Алматы: 2002. - № 2. - С.56-57.
13 Sandhir Pajat, Sato I., Matsusaka N., Kobayshi H. Availability of zeolite as an eliminant for the incorporated radionuclides.3. Studies on ('137) Cs // Radioisotopes. - 1999. - V. 43. - N 8. - P. 468-473. Грушко, 1987.
14 Milloning G., In Filth Internation Congress in Electron Microscopy (Ed.by S.S.Breese). - New York: academic Press, 1962. - 8 p.
15 Уикли Б., Электронная микроскопия для начинающих. - М.: Мир, 1975. - 326 с.
16 Reunolds E.S., I.Cell Biol. - 1963. - Vol.17. - P.208-212.
Резюме: Хроническое воздействие хлористого кадмия приводит к значительному нарушению структурной целостности ткани десны, увеличению межклеточного простарнства (МКП) и снижению объемной плотности десмосомальных (ДС) контактов, который приводит к возрастанию проницаемости эпителиальной выстилки. Изменения в эпителиоцитах были связаны со снижением белок-синтетической функции этих клеток и преобладанием процессов катаболизма. Использование Тагансорбента способствовало улучшению структурно-функциональной организации десны, значительно снизились глубина указанных выше нарушений.
Resume: Chronic exposure to cadmium chloride leads to a significant violation of the structural integrity of the gum tissue, an increase of intercellular prostarnstva (ITUC) and decrease in bulk density desmosomalnyh (DS) contacts, which increases the permeability of the epithelial lining. Changes in the epithelial cells were associated with decreased protein synthetic function of these cells and the predominance of catabolic processes. Using Tagansorbenta contributed to the improvement of structural and functional organization of the gums, significantly reduced the depth of the above violations.
