CC BY
38
Zenon MALKOWSKI
Ogolnopolskie Stowarzyszenie Producentow Zabezpieczen Przeciwpozarowych i Sprz?tu Ratowniczego
OBRÖT WYROBAMI BUD OWLANYMI I ICH STOSOWANIE ORAZ NADZÖR NAD RYNKIEM
I. Wprowadzenie
Od wielu lat czlonkowie naszego Ogolnopolskiego Stowarzyszenia Producentow Zabezpieczen Przeciwpozarowych i Sprz?tu Ratowniczego (OSPZPiSR) jako producenci biernych zabezpieczen pozarowych, uczestnicz^. w odbiorach tych wyrobow na budowach. Rodzaj wymaganych dokumentow, sposob ich prezentacji, ocena wbudowanych wyrobow przeciwpozarowych w miar? uplywu lat i wprowadzanych przepisow- doskonalila si?. Jednakze wejscie Polski do Unii Europejskiej, ogromne tempo harmonizacji rynku blyskawiczne przyjmowanie norm europejskich do zbioru polskich norm, a takze zupelnie nowa- wczesniej nie znana Ustawa o Wyrobach Budowlanych wraz z rozporz^dzeniami wykonawczymi—calkowicie zmienila stare utarte zwyczaje. Znacznie wzmocniono prawnie panstwowy nadzor budowlany, dodaj^c mu wiele kompetencji. Nowe prawo , nowe normy a takze nowy system certyfikacji i wprowadzenie dodatkowych uczestnikow procesu oceny wyrobow budowlanych jakim staly si? instytuty i laboratoria z innych krajow Unii Europejskiej postawily nas -w nowej sytuacji. Teraz rozpoznanie jaki wyrob jest poprawnie wprowadzony do obrotu szczegolnie w grupie wyrobow do ochrony przeciwpozarowej, stwierdzenie czy posiada wszystkie- wymagane prawem - dopuszczenia stalo si? o wiele trudniejsze.
W niniejszym referacie przedstawi? obecnie obowi^zuj^cy system wprowadzania do obrotu i stosowania wyrobow budowlanych , a takze zadania jakie w tym obszarze maj^. do spelnienia producenci budowlanych wyrobow ochrony pozarowej skupieni w naszym Stowarzyszeniu oraz nasze ( Stowarzyszenia) oczekiwania dotycz^ce zmian w obowi^zuj^cym systemie .
II. Wprowadzanie wyrobow budowlanych do obrotu
Od 1 maja 2004 r. w polskich przepisach prawnych nast^pilo rozdzielenie obrotu i stosowania wyrobów budowlanych. Obrót wyrobami budowlanymi jest regulowany ustawy o wyrobach budowlanych (1.2)1), opart^ na dyrektywie 89/106/EWG, a ich stosowanie ustawy - Prawo budowlane (2.1), która jest wyl^cznie przepisem krajowym, nie opartym na zadnych regulacjach europejskich.
Ustawa o wyrobach budowlanych tak definiuje wyrób budowlany - nalezy przez to rozumiec rzecz ruchomg, bez wzsledu na stopien jej przetworzenia, przeznaczong do obrotu, wytworzong w celu zastosowania w sposób trwaly w obiekcie budowlanym, wprowadzong do obrotu jako wyrób pojedynczy lub jako zestaw wyrobów do stosowania we wzajemnym polgczeniu stanowigcym integralng caloso ujytkowg i majgcg wplyw na spelnienie wymagan podstawowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Wymagania podstawowe stawiane obiektom okreslaj^. jakie niezb?dne cechy wyrobów budowlanych, pozwol^ na zawierzone zastosowanie w obiekcie budowlanym, aby ostatecznie obiekt spelnial wymagania okreslone w dyrektywie 89/106/EWG. Wspomniana dyrektywa tak definiuje wymagania podstawowe:
1. Nosnosc i statecznosc.
2. Bezpieczenstwo pozarowe.
3. Higiena, zdrowie, srodowisko.
4. Bezpieczenstwo uzytkowania.
5. Ochrona przed halasem.
6. Oszcz^dnosc energii i izolacyjnosc termiczna. Bezpieczeñstwo pozarowe obiektów budowlanych musi gwarantowac:
a. zapewnienie przez okreslony czas nosnosci konstrukcji
b. ograniczenie powstawania i rozprzestrzeniania si? ognia i dymu w budynku
c. ograniczenie rozprzestrzeniania si? pozaru na budynki s^siednie
d. zapewnienie ewakuacji uzytkowników z budynku lub uratowania w inny sposób
e. bezpieczenstwo ekip ratowniczych
Wraz z wprowadzeniem ustawy o wyrobach budowlanych nast^pil tez podzial rynku wyrobów budowlanych na obszar regulowany t^. ustawy i obszar nieregulowany. Wyroby ochrony pozarowej znajduj^. si? w obszarze regulowanym , co wynika wprost z roli jak^. bezpieczenstwo pozarowe odgrywa w spelnieniu wymagan podstawowych stawianych obiektom budowlanym.
Ustawa o wyrobach budowlanych okresla podstawowe zasady wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu, rozumianego jako przekazywanie wyrobów po raz pierwszy
uzytkownikowi, konsumentowi b^dz sprzedawcy przez producenta, jego upowaznionego przedstawiciela lub importera. W zgodzie z zapisami tej ustawy (art. 4 ^ 9)
- wyrób budowlany moze bye wprowadzony do obrotu, jezeli nadaje siç do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadaj^cym jego wlasciwosciom uzytkowym i przeznaczeniu, to jest ma wlasciwosci uzytkowe umozliwiaj^ce prawidlowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w których ma bye wbudowany, wmontowany, zainstalowany lub zastosowany w sposób trwaly, spelnienie wymagan podstawowych;
- wyrób budowlany nadaje siç do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jezeli zostal:
1) oznakowany CE, albo
2) oznakowany znakiem budowlanym B, albo
3) umieszczony w okreslonym przez Komisjç Europejsk^ wykazie wyrobów budowlanych maj^cych niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczenstwa, dla których producent wydal deklaracjç zgodnosci z uznanymi regulami sztuki budowlanej.
ad 1) Oznakowanie CE wyrobu budowlanego oznacza, ze dokonana przez producenta lub jego upowaznionego przedstawiciela, maj^cego siedzibç na terenie Unii Europejskiej, ocena zgodnosci wykazala zgodnose tego wyrobu z norm^. zharmonizowan^ albo europejsk^. aprobat^ techniczn^. b^dz krajow^. specyfikacj ц techniczn^ panstwa czlonkowskiego lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznan^ przez Komisjç Europejsk^. za zgodn^ z wymaganiami podstawowymi. ad 2) Oznakowanie znakiem budowlanym B wyrobu budowlanego oznacza:
- ze producent wyrobu budowlanego, maj^cy siedzibç na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub upowazniony przedstawiciel producenta, jezeli producent ma siedzibç poza terytorium RP, dokonal oceny zgodnosci i wydal, na swoj^. wyl^czn^. odpowiedzialnose, krajow^. deklaracjç zgodnosci z Polsk^ Norm^. wyrobu albo aprobat^ technicznq, albo
- wyrób zostal uznany za „regionalny wyrób budowlany".
Regionalnym wyrobem budowlanym jest wyrób wytwarzany tradycyjnie, na okreslonym terenie (województwie), przy uzyciu metod sprawdzonych w wieloletniej praktyce, przeznaczony do lokalnego stosowania. O uznaniu, ze dany wyrób budowlany jest regionalnym wyrobem budowlanym orzeka, w drodze decyzji
administracyjnej, na wniosek producenta, wlasciwy wojewodzki inspektor nadzoru
budowlanego.
ad 3) Komisj a Europej ska dotychczas takiego wykazu wyrobow nie okreslila.
Jak juz wspomnialem wyroby ochrony pozarowej znajduja siç w obszarze regulowanym
i w zwiazku z tym muszç bye oznakowane znakiem „CE" lub „B"
III. Ocena zgodnosci
Podstawa oznakowania wyrobu (CE lub B) jest dokonanie przez producenta oceny zgodnosci wyrobu ze specyfikacj a techniczna. Ustawa przewiduje stosowanie w systemie europejskim jak i krajowym tych samych metod przy dokonywaniu oceny zgodnosci. S3 to:
1) wstçpne badanie typu prowadzone przez producenta lub upowazniona jednostkç,
2) zakladowa kontrola produkcji,
3) wstçpna inspekcja zakladu i zakladowej kontroli produkcji przez upowazniona jednostkç,
4) ciagly nadzor, ocena i akceptacja zakladowej kontroli produkcji przez upowazniona j ednostkç,
5) badanie probek gotowych wyrobow pobranych w zakladzie, prowadzone przez producenta lub upowazniona jednostkç zgodnie z ustalonym planem badania,
6) badania sondazowe probek gotowych wyrobow pobranych w zakladzie, na rynku lub na placu budowy, prowadzone przez upowazniona jednostkç,
Ad 1) Wstçpne badanie typu wyrobu wystçpuje we wszystkich systemach oceny zgodnosci:
1. Wstçpne badanie typu jest zestawem badan lub innych procedur opisanych w zharmonizowanych specyfikacjach technicznych, na podstawie ktorych okreslane sa wlasciwosci uzytkowe wyrobu, reprezentatywne dla jego typu.
2. Zaleznie od wybranych przez producenta ograniczen zamierzonych zastosowan oraz wybranych rynkow, zakres wstçpnego badania typu moze bye ograniczony do tych badan, ktore sa zwiazane z przewidzianymi zastosowaniami.
3. Wstçpne badanie typu moze obejmowae wiele wersji wyrobu pod warunkiem, ze roznice pomiçdzy tymi wersjami nie wplywaja niekorzystnie na wlasciwosci uzytkowe wyrobu.
Ad 2) Zakladowa kontrola produkcji jest najwazniejszym elementem oceny zgodnosci wystepuiacym we wszystkich systemach oceny zgodnosci:
1. Przez zakladow^ kontrolç produkcji nalezy rozumiec stal^ wewnçtrzn^ kontrolç produkcji prowadzon^. przez producenta, ktorej wszystkie elementy, wymagania i postanowienia przyjçte przez producenta powinny byc w sposob systematyczny dokumentowane poprzez zapisywanie zasad i procedur postçpowania; system dokumentowania kontroli powinien gwarantowac jednolit^ interpretacj ç zapewnienia jakosci i umozliwic osi^gniecie wymaganych cech wyrobu oraz efektywnosci dzialania systemu kontroli produkcji.
2. Za zorganizowanie i wdrozenie zakladowej kontroli produkcji odpowiedzialny jest producent.
3. Zasady funkcjonowania zakladowej kontroli produkcji powinny zostac udokumentowane, a dokumentacja powinna byc uaktualniana.
Ad 3) i Ad 4) Wstçpna inspekcja zakladu i ciqgly nadzor:
1. Wynikiem dzialan jednostki upowaznionej jest certyfikat zakladowej kontroli produkcji.
2. Certyfikacja zakladowej kontroli produkcji dotyczy oceny stalej, wewnçtrznej kontroli produkcji prowadzonej przez producenta w celu osi^gniçcia wymaganych wlasciwosci wyrobu, podlegaj^cych sprawdzeniu. Tak, wiçc zarowno wstçpna inspekcja, jak i staly nadzor s^. dzialaniami zwi^zanymi z konkretnym miejscem produkcji i maji na celu wykazanie, ze zakladowa kontrola produkcji zapewnia zgodnosc wyrobow z wymaganiami specyfikacji technicznych.
Ad 5) i Ad. 6) Badania probek gotowych wyrobow:
1. Wyrob budowlany bada siç metodami opisanymi w specyfikacji technicznej w zakresie wstçpnego badania typu;
2. Wyniki badan porownuje siç z deklarowanymi wlasciwosciami wyrobu okreslonymi na podstawie wstçpnego badania typu;
3. Raport z badania powinien potwierdzac, ze wyniki s^. zgodne ze specyfikacji techniczn^. i wstçpnym badaniem typu.
IV. Systemy oceny zgodnosci
Z wykorzystaniem podanych w p. 3 metod zostaly utworzone specyficzne dla dyrektywy 89/106/EWG systemy oceny zgodnosci, przedstawione w tabl. 1 z podzialem zadan na jednostkç upowaznion^. i producenta. Systemy te dla poszczegolnych grup wyrobow zostaly ustalone przez Komisjç Europejsk^. i podane w decyzjach. Obowi^zuj^ one takze w systemie krajowym na mocy rozporz^dzenia (1.4.).
Tablica l Zestawienie zadan w ramach systemów oceny zgodnosci wyrobów budowlanych wykonywanych zgodnie z systemami oceny zgodnosci odpowiednio przez producenta lub jednostkç notyfikowan^. (w procedurze oznakowania CE) lub akredytowan^. (znakiem budowlanym - system krajowy).
Tablica l
System Zadaniu producenta Zadania jednostki notyfikowanej (CE) lub akredytowanej (w systemie krajowym - znak budowlany) Podstawa oznakowania CE lub znakiem budowlanym (system krajowy)
4 Wstçpne badanie typu wyrobu Zakladowa kontrola produkcji Deklaracja zgodnosci wystawiana przez producenta
3 Zakladowa kontrola produkcji Wstçpne badanie typu wyrobu Deklaracja zgodnosci wystawiana przez producenta + raporty z badan typu przeprowadzone przez jednostkç notyfikowang lub laboratorium akredytowane
2 Wstçpne badanie typu wyrobu Zakladowa kontrola produkcji Certyfikacja zakladowej kontroli produkcji na podstawie wstçpnej inspekcji Deklaracja zgodnosci wystawiana przez producenta + certyfikat zakladowej kontroli produkcji
2+ Wstçpne badanie typu wyrobu Zakladowa kontrola produkcji Badanie próbek zgodnie z ustalonym planem badania Certyfikacja zakladowej kontroli produkcji na podstawie wstçpnej inspekcji Ci^gly nadzór, ocena i akceptacja zakladowej kontroli produkcji
1 Zakladowa kontrola produkcji Dalsze badanie próbek zgodnie z ustalonym planem badania Certyfikacja zgodnosci wyrobu na podstawie zadan jednostki notyfikowanej lub akredytowanej i zadan powierzonych producentowi Zadania jednostki notyfikowanej lub akredytowanej (system krajowy): - wstçpne badanie typu wyrobu - wstçpna inspekcja zakladu produkcyjnego i zakladowej kontroli produkcji - ci^gly nadzór, ocena i akceptacja zakladowej kontroli produkcji Deklaracja zgodnosci wystawiana przez producenta, której towarzyszy certyfikat zgodnosci wyrobu
Zakladowa kontrola produkcji
Dalsze badanie probek zgodnie z ustalonym planem badania
Certyfikacja zgodnosci wyrobu na podstawie zadan jednostki notyfikowanej lub akredytowanej i zadan powierzonych producentowi
Zadania jednostki notyfikowanej lub akredytowanej (system krajowy):
- wstgrne badanie typu wyrobu
- wst^pna inspekcja zakladu produkcyjnego i zakladowej kontroli produkcji
- ci^giy nadzor, ocena i akceptacja zakladowei kontroli produkcii
- badania sondazowe (auditowe) probek pobranych w zakladzie, z rynku lub z placu budowy
Dektamcja zgodnosci wystawiana przez producenta, ktorej towarzyszy certyfkat Zgodnosci wyrobu
Komisja Europejska ustalaj^c systemy oceny zgodnosci kierowala si? nast^puj^cymi kryteriami:
- wplywem wyrobu budowlanego na spelnienie wymagan podstawowych, a zwlaszcza tych wymagan, ktore dotycz^ zdrowia i bezpieczenstwa,
- rodzajem wyrobu,
- wplywem jaki zmiennosc cech wyrobu moze miec na jego zdolnosc do spelniania przewidywanych dla niego funkcji,
- prawdopodobienstwem wyst^pienia wad wyrobu w trakcie j ego produkcj i.
Oznacza to, ze wyroby, ktore znacz^co wplywaj^ na bezpieczenstwo konstrukcji albo na bezpieczenstwo pozarowe podlegaj^ systemom oceny zgodnosci 1+ lub 1, wymagaj^cym udzialu strony trzeciej (jednostki upowaznionej) i certyfikatu zgodnosci wyrobu.
Drugim bardzo istotnym kryterium doboru systemu oceny zgodnosci, po uwzgl?dnieniu takze duzego wplywu wyrobu na wymagania podstawowe, jest stabilnosc produkcji i mozliwosc wyst?powania wad wyrobu. Do tej grupy wyrobow zwykle stosowany jest system oceny zgodnosci 2 lub 2+, co oznacza udzial strony trzeciej w ocenie zakladowej kontroli produkcji.
Jesli wplyw wyrobu na spelnienie wymagan podstawowych zostal oceniony jako sredni to przyj?to system oceny zgodnosci 2 lub 3.
V. Znakowanie wyrobów budowlanych znakiem budowlanym B
Umieszczony na wyrobie budowlanym znak budowlany B oznacza, ze wyrób ten jest zgodny z Polsk^ Norm^. lub polsk^. aprobat^ technicznq, co zostalo potwierdzone ocen^. zgodnosci przeprowadzon^ zgodnie z rozporz^dzeniem (1.4).
Do wyrobu oznakowanego znakiem budowlanym producent jest obowi^zany dol^czyc informacjç zawieraj^c^.:
- nazwç j ednostki certyfikuj ^cej, j ezeli taka j ednostka brala udzial w ocenie zgodnosci,
- numer i datç wystawienia krajowej deklaracji zgodnosci,
- nazwç i adres producenta oraz zakladu produkcyjnego (zgodnie z ustawy (1.2) przez „producenta" nalezy rozumiec takze upowaznionego przedstawiciela producenta),
- identyfikacjç wyrobu budowlanego zawieraj^c^.: nazwç, nazwç handlow^, typ, odmianç, gatunek i klasç wedlug specyfikacji technicznej,
- numer i rok publikacji Polskiej Normy lub aprobaty technicznej, z któr^ potwierdzono zgodnosc wyrobu,
- inne dane, jezeli wynika to ze specyfikacji technicznej.
W deklaracji zgodnosci producent jest obowi^zany dodatkowo podac:
- klasyfikacjç statystyczn^ wyrobu (kod PKWiU),
- przeznaczenie i zakres stosowania wyrobu (zgodnie ze specyfikacji techniczn^),
- deklarowane cechy techniczne typu wyrobu (dane niezbçdne do identyfikacji typu okreslone w programie badan),
- miej sce i datç wystawienia,
- imiç, nazwisko i podpis osoby upowaznionej.
VI. Oznaczanie wyrobów budowlanych oznakowaniem CE
Oznakowanie CE wskazuje, ze wyrób budowlany jest zgodny z europejsk^. norm^ zharmonizowan^ lub europejsk^. aprobaty techniczn^. i zgodnosc ta zostala potwierdzona przez dokonanie oceny zgodnosci systemem wskazanym w dokumencie odniesienia. Oznakowaniu CE powinny towarzyszyc nastçpuj^ce informacje:
- numer identyfikacyjny notyfikowanej jednostki certyfikuj ^cej, jezeli taka jednostka brala udzial w ocenie zgodnosci,
- numer certyfikatu zgodnosci, j ezeli taki certyfikat j est wymagany,
- nazwç i adres producenta oraz zakladu produkcyjnego,
- nazwç i adres upowaznionego przedstawiciela, jezeli producent ma siedzibç poza Europejskim Obszarem Gospodarczym,
- ostatnie dwie cyfry roku, w którym umieszczono oznakowanie CE na wyrobie,
- dane umozliwiaj^ce identyfikacjç cech i wlasciwosci uzytkowych wyrobu budowlanego (w tym numer europejskiej normy zharmonizowanej lub europejskiej aprob aty techni cznej).
W deklaracji zgodnosci producent jest obowi^zany dodatkowo podae:
- opis wyrobu budowlanego, w tym rodzaj i zastosowanie,
- warunki dotycz^ce stosowania wyrobu budowlanego, wynikaj^ce ze zharmonizowanej specyfikacji technicznej wyrobu,
- datç wystawienia,
- imiç, nazwisko i stanowisko osoby upowaznionej przez producenta.
Graficznie system wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych przedstawia siç nastçpujqco:
Wprowadzenie do obrotu na rynku UE - swobodny przeplyw towarów / lub rynku RP
—
Nadzór rynku
VII. Stosowanie wyrobów budowlanych
Podstawowym uregulowaniem odnosz^cym siç do stosowania wyrobów budowlanych jest art. S ustawy - Prawo budowlane (2.1), zgodnie z którym:
Obiekt budowlany wraz ze zwiqzanymi z nim urzqdzeniami budowlanymi nalezy, biorqc pod uwagç przewidywany okres uzytkowania, projektowac i budowac w sposób okreslony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniajqc (miçdzy innymi) spelnienie wymagan podstawowych...
Zgodnie z art. 7 ustawy - Prawo budowlane do przepisów techniczno-budowlanych zalicza siç:
1) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadac obiekty budowlane i ich usytuowanie,
2) warunki techniczne uzytkowania obiektów budowlanych,
ustalane przez wlasciwych Ministrów w drodze rozporz^dzen. Na podstawie tego przepisu rózni Ministrowie wydali szesnascie rozporz^dzen wykonawczych (2.2, 2.3 i inne), które stanowi^ glówny trzon polskich przepisów prawnych dotycz^cych stosowania wyrobów budowlanych. Przepisy te uzupelniaji uregulowania dotycz^ce ochrony zdrowia i srodowiska oraz bezpieczenstwa i higieny pracy.
Ustawa - Prawo budowlane nie okresla „zasad wiedzy technicznej". Wynikaji one glownie z dobrej praktyki budowlanej, a rozwijane s^. przez jednostki naukowo-badawcze, uczelnie techniczne, uczestników procesów budowlanych oraz producentów wyrobów budowlanych, którzy maji zasadniczy wplyw na tworzenie „zasad stosowania wyrobów".
Wymagania podstawowe, jakie musz^ spelniac obiekty budowlane, przenoszone s^. poprzez specyfikacje techniczne na wymagania, jakie musz^ spelniac wyroby budowlane, odnosz^ce siç zarówno do ich wlasciwosci, jak i zasad wprowadzania do obrotu. Zgodnie z art. 10 ustawy Prawo budowlane:
Wyroby wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym w sposób trwaly, o wlasciwosciach uzytkowych umozliwiajqcych prawidlowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spelnienie wymagan podstawowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, mozna stosowaC przy wykonywaniu robót budowlanych wylqcznie jezeli wyroby te zostaly wprowadzone do obrotu zgodnie z przepisami odr^bnymi.
Odpowiedzialnosc za spelnienie wymagan art. S ustawy - Prawo budowlane ponosz^. uczestnicy procesów budowlanych, do których zalicza siç inwestorów, inspektorów nadzoru
budowlanego, projektantów i kierowników budów i robót oraz organy administracji architektoniczno-budowlanej.
VIII. Nadzór rynku
Jak juz wczesniej wspomnialem wyroby budowlane s^ wprowadzane do obrotu , a nast?pnie znajduj^ zastosowanie w obiektach budowlanych .
Kontrol? prawidlowosci wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu zawieraj^ rozporz^dzenia wykonawcze ( 1.7 ; 1.8 ; 1,9) . W rozumieniu ustawodawcy zawarte tam przepisy s^. wystarczaj3.ce do prowadzenia nadzoru rynku w tym obszarze. W ocenie czlonków naszego Stowarzyszenia dotychczasowa praktyka przeczy tym oczekiwaniom. Opisane wyzej bardzo obszernie zasady wyprowadzania do obrotu s^. spójne i z pozoru nie powinny dawac mozliwosci obrotu wyrobami o nie jasnych cechach , zle oznakowanych. Praktyka pokazuje, ze dol^czana do wyrobu Krajowa Deklaracja Zgodnosci jest niewystarczaj^ca szczególnie przy wyrobach obj?tych systemem certyfikacji „1". Wojewódzki Nadzór Budowlany- odpowiedzialny za nadzór nad obrotem wyrobów budowlanych, w swych dzialaniach skupia si? tylko na poprawnosci oznaczenia , kontroluj^c przede wszystkim sprzedawców i producentów. Naszym zdaniem w trakcie takich kontroli powinny byc równiez wnikliwie analizowane dokumenty odniesienia (szczególnie w naszych wyrobach), a wi?c aprobaty i certyfikaty. W nich to bowiem zawarte s^. najwazniejsze kryteria jakie dany wyrób winien spelniac. Dopiero porównanie tych dokumentów z oznaczeniami znajduj^cymi si? na wyrobie daje pelen obraz zachowan producenta.
Naszym zdaniem daleko wazniejsze jest nadzorowanie stosowania wyrobów budowlanych. Zgodnie z prawem budowlanym za prawidlowe stosowanie wyrobów budowlanych odpowiadaj^ inwestorzy, inspektorowie nadzoru budowlanego, projektanci i kierownicy budów i robót oraz organy administracji architektoniczno-budowlanej. Jest to grupa obszerna i w pelni reprezentatywna w tym zakresie. Nadzór nad prawidlowosci^. stosowania powinni prowadzic Powiatowi Inspektorzy Nadzoru Budowlanego (PINB). Niestety z naszej praktyki wynika , iz nadzór ten jest iluzoryczny. W procesie kontroli budowy wykonywanej przez inspektorów PINB zwi^zanej z koniecznosci^ uzyskania pozwolenia na uzytkowanie, kontrola ta sprowadza si? jedynie do sprawdzenia oswiadczen kierownika budowy stwierdzaj^cych zgodnosc zastosowanych materialów i wyrobów z przepisami prawa budowlanego i ustawy o wyrobach budowlanych . Inspektor PINB nie sprawdza oznaczeñ zawartych na wyrobach budowlanych , nie porównuje ich z krajowq deklaraj zgodnosci, nie zqda dokumentów odniesienia. Takie post?powanie pozwala na
nieograniczone stosowanie zasady: „byle taniej" bez zadnego ryzyka. W konsekwencji stosowane s^. wyroby ochrony pozarowej np. o znacznie wiçkszych wymiarach niz okresla to aprobata, o innych opornosciach ogniowych, a nawet nie posiadaj3.ce aprobaty i certyfikatu, a posiadaj^ce tylko opiniç lub zgodç rzeczoznawcy ds. zabezpieczen pozarowych. Brak podstawowej wiedzy w tym zakresie przez inspektorów PINB powoduje, ze kontrola budowy wykonywana przez ten nadzór , jest w istocie powierzchowna i „latwa do przejscia". Zupetnie inaczej wyglqda przeglqd budynku dokonywany przez funkcjonariuszy Paйstwowej Strazy Pozarnej. Straz Pozarna sprawdzaj^c zgodnosc budynku z projektem budowlanym , nie tylko sprawdza dzialanie systemów ochrony pozarowej sprawdza takze zgodnosc oswiadczen kierownika budowy z posiadanymi przez niego krajowymi deklaracjami zgodnosci , a deklaracje te z dokumentami odniesienia tj. aprobatami i certyfikatami oraz oznaczeniami znajduj^cymi siç na wyrobie. W istocie rzeczy tak wlasnie jest realizowany prawidlowy nadzór nad stosowaniem wyrobów ochrony pozarowej. W ocenie czlonków naszego Stowarzyszenia trzeba Panstwow^. Straz Pozarn^. natychmiast wyposazyc w niezbçdne uprawnienia (takie jak ma PINB ) by rzeczywiscie zapewnic drug3 podstawow^. zasadç dyrektywy budowlanej -bezpieczeйstwo pozarowe.
Polskie przepisy prawne dotycz^ce obrotu i stosowania wyrobów
1. Obrót wyrobami budowlanymi
1.1. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodnosci (tekst jednolity z dnia 24 sierpnia 2004 r., Dz. U. Nr 204, poz. 2087).
1.2. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881).
1.3. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie systemów oceny zgodnosci, wymagan, jakie powinny spelniac notyfikowane jednostki uczestnicz^ce w ocenie zgodnosci oraz sposobu oznaczania wyrobów budowlanych oznakowaniem CE (Dz. U. Nr 195, poz. 2011)
1.4. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodnosci wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041)
1.5. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 pazdziernika 2004 r. w sprawie europejskich aprobat technicznych oraz polskich jednostek upowaznionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 237 I poz. 2375)
1.6. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia В listopada 2004 r., w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upowaznionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497)
1.7. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu (Dz. U. Nr 130, poz. 138б)
1.В. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie próbek wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu (Dz. U. Nr 130, poz. 13В7)
1.9. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie sposobu prowadzenia Krajowego Wykazu Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych (Dz. U. Nr 1В0, poz. 18б1)
1.10. Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia S lipca 2004 r. w sprawie wykazu mandatów udzielonych przez Komisjç Europejsk^ na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat technicznych, wraz z zakresem przedmiotowym tych mandatów (M. P. Nr 32, poz. S71)
1.11. Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia S listopada 2004 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych panstw czlonkowskich Unii Europejskiej upowaznionych do wydawania europejskich aprobat technicznych oraz wykaz wytycznych do europejskich aprobat technicznych (M. P. Nr 4В, poz. В29)
1.12. Obwieszczenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 2S pazdziernika 2004 r. w sprawie informacji o notyfikowanych jednostkach certyfikuj^cych i jednostkach kontroluj ^cych oraz notyfikowanych laboratoriach (M. P. Nr S0, poz. BSB)
1.13. Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczenstwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 227S)
2. Stosowanie wyrobów budowlanych
2.1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity z dnia 21 listopada 2003 r., Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 201б).
2.2. Rozporz^dzenie Ministra Spraw Wewnçtrznych i Administracji z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadac budynki i ich usytuowanie
2.3. Rozporz^dzenie Ministra Spraw Wewnçtrznych i Administracji z dnia 1б sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych uzytkowania budynków mieszkalnych
oraz czternascie innych rozporz^dzeñ dotycz^cych linii kolejowych, dróg publicznych,
autostrad, budowli morskich, hydrotechnicznych i rolniczych, lotnisk, sieci gazowych,
ruroci^gów i stacji paliw.
