CC BY
358
07.00.15. ТАЪРИХИ МУНОСИБАТХ,ОИ Б_АЙНАЛХАЛК|И ВА
СИЁСАТИ ХОРИЦИ 07.00.15. ИСТОРИЯ МЕЖДУНАРОДНЫХ ОТНОШЕНИИЙ
И ВНЕШНЕЙ ПОЛИТИКИ 07.00.15. THE HISTORY OF INTERNATIONAL RELATIONS AND
FOREIGN POLICY
УДК 65,9 (2)75 2Т Ф. Н. АБДУ^АЛИЛОВА
ББК 338
CASA-1000- ОМИЛИ МУ^ИМИ Х,АМКОРИХ,ОИ ТОЧИКИСТОНУ ЦИРГИЗИСТОН
Вожа^ои калиди: CASA-1000, Тоцикистон, Киргизистон, ОсиёиМиёна, Осиёи Цануби, неруи барк,, об, ъамкорй
Хдмкорихои иктисодию тичоратй дар таърихи навини кишвархои Точикистону Киргизистон яке аз омилхои мухими муътадил нигох доштани муносибатхо дар тамоми сохахои дигар ба хисоб меравад. Хдмчунин яке аз сабабхое, ки Точикистону Киргизистонро дар аксари масъалахои минтакавию чахонй дар як мавкеъ нигах медорад, махз омили иктисодист. Таърихи навини кишвархои сохибистиклоли пасошуравй нишон медихад, ки хамкорихои иктисодию тичоратй байни ин давлатхо новобаста аз тагйирёбии самти сиёсатхо хамеша мухим бокй мондааст. Тавре Косими Бекмухаммад дар ишора ба инкилобхои пай дар пайи Киргизистон, ки тасмимхои сиёсй ва рохбарони онро дигар кард, менависад: «...равобити миёни Точикистону Киргизистон катъи назар аз он ки чи касе дар раъси кудрати Бишкек карор дорад, хамеша дустона бокй хохад монд» (3). Хдмкорихо дар сохаи об ва энергетика бошанд, ду кишварро ба хам хеле наздик месозад, зеро иктидори обию энергетикии онхо ба хамдигар наздик ва то чое вобаста аст. Ин омилхо боиси зичтар гардидани муносибати ду кишвари хамсоя мегардад. Аммо хамаи имкониятхои хамкорй то хол пурра истифода нагардидаанд. Коршиноси точик Шералй Ризоев, ки хамкорихои Точикистону Киргизистонро тахкик мекунад, менависад, ки онхо бояд хамеша дастгири якдигар бошанд. Ба навиштаи у: "Тахаввули чиддй дар шинохти якдигар байни Точикистон ва Киргизистон дар доираи баррасии масъалхои обию энергетикии минтака ба вучуд омад, ки онро метавон омили муассири ба хам наздикшавии мавкеъ ва манфиатхои миллии ду кишвар номид. Чунончи, замоне ки Президенти Русия Д. А. Медведев бо Президенти Узбекистан И. А. Каримов мохи январи 2009 дар Тошканд, дар эъломияи муштараке бар зидди бунёди НБО-хо дар «дарёхои фаромарзй» сухан карданд, он боиси норозигии хар ду кишвар шуд (11). Истехсоли неруи барк аз об дар оянда метавонад, яке аз мухимтарин омилхои рушди иктисодии хар ду мамлакат бошад, зеро талабот ба неруи барки аз нигохи экологй тоза дар чахон дар холи афзоиш аст. Захирахои фаровони обй имкони тавлиди барки аз эхтиёчи Точикистону Киргизистон чандин маротиба бештарро фарохам меорад. Мебояд ба хотири хифзи мавкею манофеи худ, стратегияи чиддие рохандозй шавад. Дар шароити муосир ва бештар шудани муборизахои сиёсй ва нофахмихо дар масъалаи таксими об дар Осиёи Миёна, хамкории тарафайн аз мухимтарин омилхои хифзи манофеи худ ба хисоб меравад. Президенти Точикистон Эмомалй Рахмон хам рушд додани мушкилоти иктисодию ичтимоиро аз мушкилоти асосии кишвархои Осиёи Миёна медонад. Дар ин бора у дар сухбат бо хабаргузории амрикоии "United World", ки онро сомонаи англисии "The Worldfolio" ва рузномаи "USA Today" мунташир намуданд, изхори назар карда буд: "Осиёи Марказй ба далели мавкеияти чугрофй ва таъсири кишвархои дигар як минтакаи рубару бо навъхои мухталифи рискхост. Рискхои аз хама хатаркнок ифротгарой ва терроризми байналмилалй хам нест, балки омилхои аз кабл вучуддоштаи низоъзое, чун идораи захирахои об, рушди заифи ичтимоию иктисодй ва кочоки гайриконунии маводи мухаддир аст (12).
Пушида нест, ки Точикистону Киргизистон захирахои зиёди обиро дар кишвархои Осиёи Миёна дар даст доранд, вале аз имконоти он хеле кам истифода мекунанд. Бо вучуди ин кишвархои поёноб барои амалй намудани лоихахои энергетикй дар ин ду чумхурй мухолифат
доранд. Х,ам чониби Точикистон ва хам чониби Киргизистон борхо гyфтаанд, ки онхо дар пайи таксими одилонаи захирахои обианд. Ин хамвазнй ва манфиатхои мyштарак Точикистону Киргизистонро канори хам карор дода, хамкорихои обию энергетикй, наклиëтию саноатии онхоро бештар бояд намояд. Стесатмадорони сатхи олии кишвархо хам ба ин нукта борхо ишора намудаанд. Азим Иброхим муовини сарвазири Точикистон гуфта, ки: "Ман фикр мекунам, ки татбики хама гуна тарххои марбут ба энержй, саноат ва наклтет ба нафъи кишвархои моянд. Мо бояд дар ин росто талош кунем, зеро ин ба манфиати мардуми харду кишвар аст. Бояд гуфт, ки Точикистону Киргизистон аз чихати чугрофй ва захирахои обй аз хам тафовути зиëд надоранд, бештари оби минтака аз кухдстони кишвархои мо сарчашма мегирад ва мо бояд бидуни осеб расонидан ба дигар кишвархо аз ин истифода барем, зеро он метавонад ба рушди иктисодии мо такон дихад" (1). Дар ин бора чониби Киргизистон хам хавасмандй нишон додааст. Хдмкорихои обию энергетикй дар хама даврахои сохибистиклолии давлатхо идома дорад. Борхо Точикистон ба ин кишвар барк фурухтаву дар холатхои зарурй харидорй хам намудааст. Хатти интиколи неруи барк хануз аз замони шуравй байни инхо кашида шуда, то хол мавриди истифода карор дорад, ки тамоми нтезхои ду чонибро бароварда наметавонад ва имкониятхои фарохи истифоданашуда дар самти энергетика хеле зтеданд.
Лоихаи CASA-1000 [анг. Ceneral Asia South Asia- 1000] аз мухимтарин лоихои муштаракест, ки интиколи неруи баркро аз Точикистону Киргизистон ба кишвархои Афгонистону Покистон таъмин мекунад. Корхои барноманависй ва тарзи коркарди ин лоихаи бузург омода шуда, корхои амалй аз чониби хама кишвархо шуруъ гардидаанд ва сармоягузорй ба он аз чониби ин чор давлат, созмонхои байналмилалй ва кишвархои хавасманд идома дорад. Ичрои ин тархи азими минтакавй амалан ба фоидаи ду кишвари содиркунанда аст, ки ба бозори фуруши неруи барки кишвархои Остеи Чанубй рох меëбанд. Ба андешаи коршиносони стесй ва иктисодй дар ин замина лозим мебояд, ки системаи мукаммале коркард шавад. Ин нукта дар хуччатхои CASA-1000 низ зикр гардидааст. Тавре сомонаи расмии ин тарх- http://www.casa-1000.org/ менависад: "Барои ба даст овардани иктисодтети ракобатпазири бозори мехнат, бо инфрасохтори замонавй ва иктисодтети рyшдëбанда, ки самараи он ба доираи харчи васеътари одамон бирасад, системаи амалкунадаи электрикй зарур аст. Лоихаи CASA-1000 яке аз заминахои мухими сохтмони амалии системаи манфиатовари интиколи энергияи баркии Осиëи Mиëна ба Остеи Чанубй мебошад. Дар натичаи содир намудани барки аз нигохи экологй тозатарини кишвархои Остеи Марказй ба Остеи Чанубй эхттеч ба неруи барк дар ин кишвархо хох,иш меëбад ва ин лоиха дурнамои рушди минтакахоро бехтар мекунад. Лоихаи мазкур, хамкорихои байниминтакавиро таквият мебахшад, хамчунин ба манфиати иктисодии тамоми кишрхои ахолй мyсjидат мекунад. Аз хама мухимаш барои инкишофи иктисодию сиëсии минатакахо имкон медихад" (12) Сирочиддин Аслов вазири феълии корхои хоричии Точикистон мавкеи кишвари Точикистонро нисбат ба сохтмони ин тарх ва манфиати он ба кишвархои минтака ва мухолиф набудани он ба меъëрхoи хамсоядорй ва таксимоти дурусти об баëн доштааст. Вазири точик дар ин бора мушаххасан дар маколае бо унвони "Дурнамои Бозори минтакавии Осиëи Марказй - Остеи Чанубй [CASAREM]" дар мачаллаи "Паймони неру" ["Knowledge Centre Review"] - и Брюсел (мохи ноябри соли 2013) таъкид доштааст. Аз чумла, вазири корхои хоричии Чумхурии Точикистон менависад, ки: " ... рушди бозори минтакавии энержии Остеи Марказй ва Чанубй [CASAREM] чун рушди зина ба зинаи механизмхои институтсионалй ва инфраструктурие тасаввур мешавад, ки захирахои энержии Остеи Марказиро бо камбуди энержй ва талаботи энержй дар Остеи Чанубй пайванд дихад" (6).
Хднуз аз аввали идеяи ин тархи мухими энергетикй Точикистон баррасии онро дар доираи созмонхои гуногуни чахонй идома дода, чомеаи чахониро мутакоид сохт, ки барои кишвархои Остеи Марказй баромадан ба бозори чахонии неруи барк аз хама нигох зарур ва талаботи кишвархои дигари остей ба неруи барк рузафзун аст. "14 сентябри соли 1996 дар шахри Измир маросими имзои Паймони нави Измир - Ойинномаи ЭКО [Созмони хамкорихои иктисодй] ва Созишнома оид ба макоми хукукии он баргузор шуд. Пешниходхои чониби Точикистон дар бораи пайвастани роххои наклиëтии Чин, Киргизистон, Точикистон, Афгонистон, Эрон ва Туркия ва хамчунин зарурати пурра истифода намудани потенсиали гидроэнергетикии минтака ва хар чй зудтар татбик намудани лоихаи «CASA 1000» барои ба хам пайвастани шабакахои энергетикии Киргизистон, Точикистон, Афгонистон ва Покистон дар матни Эъломия инъикос ëфтанд" (8).
Аммо дар масъалаи ба кадом шакл амалй намудани лоихаи CASA-1000 ба фикри ягонаи расидани чоргонаи кишвархо, тахияи хуччатхо ва маблаггузории он дер давом ëфт. Гуфтушунид
ва имзои дуччатдо дар шарддои Душанбе, Бишкек, Алма-ато, Кобул, Исломобод, Истамбул ва f. дар солдои гуногун баргузор гардид. Ба тавофуки нидой расидани сари ичрои ин тард моди декабри соли 2014 дар Истамбул ба дисоб меравад. Мувофики карордод, чониби Точикистон 70 ва КирFизистон 30 дарсад барк ба кишвардои АфFOнистон ва Покистон содир бояд шавад. Хачми умумии неруи барки содирмешуда, 1300 МВт мукаррар гардидааст, ки аз ин 1000 МВт ба Покистон ва 300 МВт ба АфFOнистон рост меояд. Киммати он барои 1 кВт 9,35 сентро ташкил медидад. "Сохтмони ин хат соли 2015 бояд OFOЗ шавад ва соли 2018 ба охир мерасад. Бино ба накшае, ки тасдик шудааст, барои амалй кардани CASA-1000 бояд хатти интиколи 500 киловата аз зеристгоди "Датка"-и КирFизистон то Хучанди Точикистон [475 км], зеристгоди интиколдидандаи 1300 мегавата дар Сангтуда, хатти баландшиддати барки 750 километра аз Сангтуда ба Кобули АфFOнистон ва Пешовари Покистон, зеристгоддои интиколдидандаи 300 мегавата дар Кобул ва 1300 мегавата дар Пешоварро анчом диданд" (4). Мушкили дигар мушкили молй сари ин тард аст. Арзиши умумии лоида 1,17 миллиард доллари ИМА муайян шудааст. Бонки чадонй бошад 50 фисади (526,5) маблаFгузории CASA-1000-ро ба таври гранти ва карзй ба душ гирифтааст. "Аз дачми умумии маблаFгузории лоида, ба АфFOнистон 316, 5 миллион доллари ИМА дар шакли грант; Покистон 120 миллион доллари ИМА дар шакли карз; Чумдурии КирFизистон 45 миллион доллари ИМА дар шакли грант ва карз; ва Точикистон 45 миллион доллари ИМА дар шакли маблаFгузории грантй чудо мешавад" (2). Бокимонда маблаFдои даркорй аз дисоби дигар ташкилотдову давлатдои хавасманд бояд сармоягузорй шавад. Чумдуриии Точикистон бошад ба 313 миллион доллар эдтиёч дорад. Бештар аз нисфи ин маблаF барои сохтмони зеристгоди 1300 мегаватаи Сангтуда зарур аст, ки беш аз 150 миллион доллар сармоя меходад. Бакияи маблаF ба сохтмони 231 километр хатти барк сарф мешавад (4). Вале гузашта аз ин, боз ноамнй дар АфFOнистон яке аз монеадои амалишавии ин тард мебошад. Ба назари М.А.Олимов, доктори илмдои таърих, сарходими илмии Институти забон, адабиёт, шаркшиносй ва мероси хаттии АИ Точикистон ба эътидол омадани вазъ дар АфFOнистон роди Точикистонро ба бандардои чадон ва савдои неруи барк кушода метавонад. CASA-1000 дам бемушкилй мавриди истифода дарор ходад гирифт. Ракобатпазирии барки точикро бо назардошти дамсардадй бо ин кишвар ва наздиктар род ёфтан ба кишвардои дигари Осиёи Чднубй таъмин мекунад. Ба пиндори у "Ногуфта намонад, ки бозори чануби нируи барк ба АфFOнистон ва дар оянда ба Покистону Хиндустон аз аллакай ба саднаи ракобати сахти кишвардои содиркунанлаи барк табдил ёфтааст. Масалан, нархи дар киловатт барки точикй нисбат ба барки содиротии узбекй зиёдтар аз ду маротиба арзонтар аст (3,5 сент дар баробари 7,5 сенти ИМА)" (5). Моди апрели соли 2013 вазири энергетика ва саноати Чумдурии KирFизистон Автандил Калмамбетов зимни вохурй бо хабарнигорон издор дошт, ки яке аз мушкилоти ба таъхир афтодани ичрои лоидаи «CASSA-1000» ба ноамнидои АфFOнистон рабт дорад (10).
Бояд гуфт, ки ин тард яке аз роддои баромадан ба фуруши неруи барки кишвардои Осиёи Марказй мебошад. Ба андешаи коршиносон суръат бахшидани инфросохтори интиколи барк бояд аз ду кишвари Осиёи Марказй- Точикистону КирFизистон мустадкам карда шавад. Тавре Филипп Ле Уэру, Ноиби президенти Бонки чадонй дар Осиёи Чднубй зимни муайян намудани маблаFгузории ин бонк ба коркарди ин тард дар Вашингтон гуфта буд: "Айни замон дачми савдо байни ин минтакадо хеле ночиз буда имкониятдо аз даст рафта истодаанд. Лоидаи CASA-1000 тандо яке аз якчанд ташаббусдои минтакавии савдои неруи барк, ки метавонанд дар тадким бахшидани алокадои иктисодй ва дар баробари ин бедтар намудани вазъи энергетикй мусоидат намоянд, ба дисоб меравад" (2) Мусаллам аст, ки Точикистону КирFизистон имкониятдои фарвони коркард ва интиколи баркро доранд. Дар борабари ин эдтиёчи давлатдои дигар мисли АфFOнистон, Покистон ва Хиндустон ба неруи барки обй меафзояд. CASA-1000 бошад хатти интиколро то марзи Хидустон мерасонад. Шералй Кононов сафири Точикистон дар Покистон дам дар судбат ба расонадо гуфта буд, ки талаботи Покистон то рафт ба энергияи обй бештар мешавад: "...дар шароити кунунй Покистон ба 6 000 МВт неруи барк эдтиёч дорад, вале бо назардошти рушди иктисод, сохтмони корхонадо ва афзоиши адолй ин ракам дар солдои оянда афзоиш ходад ёфт. Коршиносон дисоб кардаанд, ки то соли 2021 камбуди нируи барк дар Покистон ба 10 000 МВт ходад расид. Бинобар ин, корхонадорону содибкорон аз доло барои бароварда сохтани ниёзмандидои худ бо барк сарчашмадои онро чустучу мекунанд. Холо 70 дарсади барки Покистон аз газу нафт ва ангиштсанг тавлид мешавад ва он барои ин кишвар хеле гарон тамом мешавад. 30 дарсади бокимонда ба неруи барки обй дуруст меояд" (7).
Сохтмони неругоххои бар;й дар Точикистону Киргизистон мунтазам идома дорад, ки дар оянда хачми истехсоли бар;ро ба маротиб зиёд мекунад. "Рогун" ва "^амбарота" аз мухимтарин ва бузургтарин тарххои энергетикй дар ин кишвархо ва минта;а ба шумор меравад. Дар холати пурра ба истифода додани онхо ду кишвари Осиёи Марказй аз содиркунандагони асосии бар; дар минта;а мах,суб меёбанд. Ва зарурате пеш меояд, ки Точикистону Киргизистон ало;ахои хамдигарро зичтар намоянд. Агар дар тарх,и CASA-1000 Точикистон барои Киргизистон чун кишвар транзитй хизмат намояд, дар дурнамо Киргизистон барои баромадан ба кишвархои Казокистон, Россия, Хитой ва Мугулистон мусоидат карда метавонад.
ПАЙНАВИШТ:
1. Азим Иброхим: Марзбандй бештар ба зарари Киргизистон шуд//http://www.ozodi.org/content/excl-iv-with-tajik-vice-pm-azim-ibrohim/26559245.html
2. Гуру^и Бонки чах,онй дар савдои неруи барк байни Осиёи марказй ва чанубй сармоягузорй мекунад//http://www.energyprojects.tj/index.php?option=com_content&view article&id=658:barrasii-arzjobi-oi-peshakii-loi-ai-casa-1000-dar-tojikiston&catid=176&Itemid=679&lang=tj
3. Косими Бекмухаммад. Саба;и Киргизистон // http: // www.ozodi.org/content/article /2015827.html - охирин бознигарй: 21.07.15.
4. Карордоди CASA-1000. Точикистон 70% ва Киргизистон 30% бар; содир мекунанд //http://www.ozodi.org/content/article/26726297.html - охирин бознигарй: 21.07.15.
5. М.А.Олимов, Хуручи нирухои низомии НАТО аз Афгонистон ва пешомадхои он барои Точикистон // http://ruzgor.tj/siyosat/7802-2012-05-01-10-25-29.html - охирин бознигарй: 14.07.15.
6. Ояндаи бозори энержии Осиёи Марказй дар муаррифии Аслов // http://www.energyprojects.tj/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=176& Itemid=679&lang=tj - охирин бознигарй: 3.08.15.
7. Сармоягузорони покистонй ба Точикистон чашм духтаанд // http://www.ozodi.org/content/pakistan-desire-to-invest-in-tajikistan/26881838.html - охирин бознигарй: 22.07.15.
8. Точикистон ва Созмони хамкории и;тисодй// http://mfa.tj/tj/munosibathoi-tojikiston-dar-doirai-sozmonhoi-baynalmilali-va-mintakavi/sozmoni-hamkorii-iktisodi.html - охирин бознигарй: 21.07.15.
9. Х. Адуваххоб «CASA-1000» -лоихаи мухим ва сарнавиштсоз/Абуваххоб.Х// Садои мардум. -2013.- 14-май
10.Шералй, Ризоев.^ойгохи Киргизистон дар сиёсати хоричии Точикистон// Точикистон ва чахони имруз. - № 1(30). - 2012.
11.Э.Рахмон: Хатари асосй терроризм ё тундгарой нест, балки... //http://www.ozodi.org/content/tajik-presidents-rare-iv-with-united-world/26913982.html- охирин бознигарй: 4.08.15.
12.Цель проекта CASA-1000 - разумное использование природных ресурсов // http://www.casa-1000.org/MainPages/CASAAboutr.php#Главная_цель - охирин бознигарй: 3.08.15.
REFERENCES:
1. Azim Ibrohim: A delimitation was mostly to detriment of Kyrgyzstan. //http://www.ozodi.org/content/excl-iv-with-tajik-vice-pm-azim-ibrohim/26559245.html
2. The World Bank invests in trade of electric power between Central and South Asia // http: // www.energyprojects.tj/ index.php?option= com_content&view = article&id=658:barrasii-arzjobi-oi-peshakii-loi-ai-casa-1000-dar-to-ikiston&catid=176&Itemid=679&lang=tj - the last browsing 17.07.15
3. Kosimi Bekmuhamad. The Past of Kyrgyzstan //http: // www.ozodi.org/content/article /2015827.html
4. Agreement of CASA-1000. Tajikistan 70% and Kyrgyzstan 30% export the electric power// .//http://www.ozodi.org/content/article/26726297.html- the last browsing 21.07.15
5. Olimov, M.A. Withdrawal of NATO forces from Afghanistan and its perspectives for Tajikistanhttp://ruzgor.tj/siyosat/7802-2012-05-01-10-25-29.html- the last browsing 14.07.15
6. The future of electric power market in Central Asia in Aslov's presentation // http://www.energyprojects.tj/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=176 &Itemid=679&lang=tj- the last browsing 3.08.15
7. Pakistan desire to invest in Tajikistan// http://www.ozodi.org/content/pakistan-desire-to-invest-in-tajikistan/26881838.html- the last browsing 22.07.15
8. Tajikistan and the European Economic Community// http://mfa.tj/tj/munosibathoi-tojikiston-dar-doirai-sozmonhoi-baynalmilali-va-mintakavi/sozmoni-hamkorii-iktisodi.html - the last browsing 21.07.15
9. Khayrulloi, Abduvahhob, «CASA-1000»-important and fateful project, Sadoi Mardum.-2013. May 14
10.Sherali, Rizoev. The place of Kyrgyzstan in the foreign policy of Tajikistan// Tajikistan and today's world. №1(30) 2012
11.E.Rahmon: The main danger of terrorism or ...//http://www.ozodi.org/content/tajik-presidents-rare-iv-with-united-world/26913982.html- the last browsing 4.08.15
12.The aim of project CASA-1000 - rational use of natural recourses // http://www.casa-1000.org/MainPages/CASAAboutr.php#Главная_цель - the last browsing 3.08.15.
CASA-1000-важный фактор сотрудничества Таджикистана и Кыргызстана
Ключевые слова: CASA-1000, Таджикистан, Кыргызстан, Центральная Азия, Южная Азия, электроэнергия, вода, сотрудничество
Статья имеет аналитический характер и определяет роль проекта CASA-1000 в сближении энергетических и экономических отношений Таджикистана и Кыргызстана. Анализируются проблемы нахождения новых покупателей экологически чистой электроэнергии в странах Центральной Азии и потенциальные возможности экспорта электроэнергии двух Центральноазиатских стран. Также в статье рассматриваются политические разногласия в деле распределения воды в странах Центральной Азии, а также позиции Таджикистана и Кыргызстана как государств, имеющих огромные запасы водных ресурсов. Автор пытается пролить свет на взаимовыгодные экономические сотрудничества двух республик в водной сфере и энергетике. В статье также говорится о том, что в случае увеличения производства электроэнергии в Таджикистане и Кыргызстане возникнет необходимость принять серьезную стратегию в данной области
The CASA-1000, an important factor of cooperation between Tajikistan and Kyrgyzstan
Keywords: CASA-1000, Tajikistan, Kyrgyzstan, Central Asia, South Asia, electric power, water, cooperation
The article is an analytical one and defines the role of the CASA -1000project in drawing closer in the sphere of energetic and economic relations between Tajikistan and Kyrgyzstan. The author analyzes the problem of finding new buyers of harmless power in the countries of Central Asia and potential opportunities to export electric power of two Central Asia countries. The article also examines political differences in the distribution of water resources in Central Asia countries as well as points of view of Tajikistan and Kyrgyzstan as states with huge reserves of water resources. The article tries to throw light upon the mutual beneficial economic cooperation of two republics in the sphere of water resources and energetic.
The article also states that in case of increasing of power production in Tajikistan and Kyrgyzstan, there will be a need to define a serious strategy in this sphere.
Маълумот дар бораи муаллиф:
Абдуцалилова Фарида Низомовна, аспирантикафедраи таърихинав ва навтариникишвархои хориции Донишгохи миллии Точикистон (Цумхурии Точикистон, ш. Душанбе), E-mail: firdavs-191@mail. ru
Сведения об авторе:
Абдуджалилова Фарида Низомовна, аспирантка кафедры новой и новейшей истории зарубежных стран исторического факультета Таджикского национального университета (Республика Таджикистан, г. Душанбе), E-mail: lirdavs-191@mail.ru
Information about the author:
Abujalilova Farida Nizomovna, a Post of the Department of History and recent foreign countries, Tajik National University (Republic of Tajikistan, Dushanbe), E-mail: firdavs-191@mail.ru
