Научная статья на тему 'Қазақстанның солтүстік және оңтүстік аймақтарында тұратын 7-17 жастағы оқушылар ағзасының бейімделу мүмкіндіктері'

Қазақстанның солтүстік және оңтүстік аймақтарында тұратын 7-17 жастағы оқушылар ағзасының бейімделу мүмкіндіктері Текст научной статьи по специальности «Прочие медицинские науки»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Қазақстанның солтүстік және оңтүстік аймақтарында тұратын 7-17 жастағы оқушылар ағзасының бейімделу мүмкіндіктері»

IX СЪЕЗД ФИЗИОЛОГОВ

КАЗАХСТАНА

алы^ан сы^ындыларды адам денсаулы^ын ^алпына келтiруде пайдалануfа болады.

КАЗАКСТАННЫИ СОЛТYСТIК Ж8НЕ О^СТ1К АЙМАКТАРЫНДА Т¥РАТЫН 7-17 ЖАСТАГЫ ОКУШЫЛАР АГЗАСЫНЫН БЕЙ1МДЕЛУ

МYМКIНДIКТЕРI

Мукатаева Ж.М. 1, Дшмухамедова А.С. 1, Жакыпов М.К.2

1"Л.Н. Гумилев атындагы Еуразия улттьщ университетГ КЕАК мекемес'1, Астана, Казахстан Республикасы;2"Астана медицина университет¡" КЕАК мекемес '1, Астана, Казахстан

Республикасы

[email protected]

Балалыщ жэне жасeсmрiмдiк ша^ ересектердщ денсаулыfына кешннен эсер ететiн сыни кезеидер болып табылады. Сондыщтан улттыщ жэне жаhандьщ деигейде тиiстi кeрсеткiштердi эзiрлеп салыстыру Yшiн балалар мен жастардыи денсаулышна эсер ететiн факторларды талдау ^ажет. ^азiргi динамикалыщ eзгерiп жат^ан ^амда eсiп келе жат^ан аfзаныи физикалыщ жэне психикалыщ денсаулыfына байланысты на^ты жаfдайлардаfы eзгерiстердi диагностикалау Yшiн сэйкес даалдар ^ажет, сондай-а^ мектептерде бас^а котамдыц орындар сия^ты мнез-^улы^тыи eзгеруiне бастамашы бола алады. Мектеп о^ушыларыныи аfзасындаfы бейiмделу процестерi о^у жYктемесiмен жэне элеуметтiк факторлармен бiрге тур^лыщты айма^тыи климаттыщ жэне географиялыщ факторларыныи эсерiмен аныщталады.

Ма^сат - солтYCтiк жэне оитYCтiк eиiрлерде туратын 7-17 жас аралышндаш екi жыныстаfы балалар мен жасeспiрiмдердiи морфофункционалды бейiмделу мYмкiндiктерiн зерттеу.

Мектеп о^ушыларыныи морфофункционалды^ дамуы организмнiи биологиялыщ (генетикалыщ), элеуметтiк (тур^лыщты жерi) жэне жыныстыщ ерекшелiктерiмен аныщталатын онтогенездiи интегралды сипаттамасы болып табылады.

Зерттеуге Павлодар ^аласыныи №22 орта мектебнде жэне ^ызылорда ^аласыныи №7 орта мектебнде о^итын 7 жастан 17 жас^а дейiнгi екi жынысташ 880 о^ушы ^атысты. Физикалыщ дамудыи негiзгi антропометриялыщ кeрсеткiштерiнiи iшiнде дененщ узындыш жэне дене салмаfы аныщталды. Дене салмаfыныи индексi, немесе Кетле индекс физикалыщ дамудыи Yйлесiмдiлiгiн баfалау Yшiн баfаланды. Сырт^ы тыныс алу функциясы ^¥рfа^ спирометр кeмегiмен eкпе сыйымдылыfыныи коэффициентi бойынша баfаланды, сонымен

IX СЪЕЗД ФИЗИОЛОГОВ

КАЗАХСТАНА 9

^атар eмiрлiк индекс есептелдк Аfзанын функционалдыщ резервтерЫ аныщтау физикалыщ жумыс цабшеттшПнщ абсолютт жэне салыстырмалы кeрсеткiштерiн (PWC170) баfалай отырып, степ-эргометриялыщ тестiлеу эдiсiмен жYзеге асырылды.

Бул зерттеу балалардын морфофункционалды дамуындаfы айтарлыщтай географиялыщ айырмашылыщтарды аныщтады. Кетле индексi барлыщ мектеп о^ушылары Yшiн ^алыпты шектерде болды, бiра^ солтYCтiктерде жоfары болды. Оцтусштеп улдардын eмiрлiк индексi 10 жас^а дейiн жоfары болды, содан кейн тыныс алудын бейiмделу цабшет темендед^ солтYCтiктегi ^ыздарда бул кeрсеткiш 89 жастан бас^а барлыщ кезендерде жоfары болды. ОитYCтiк айма^таш балаларда физикалыщ eнiмдiлiк (PWC170/кг) жоfары болды. Алы^ан мэлiметтер «Мектеп о^ушыларынын электрондыщ денсаулыщ картасын» жасауfа мYмкiндiк бердi жэне сараланfан профилактикалыщ баfдарламаларды тиiмдi эзiрлеу Yшiн мектеп о^ушыларынын денсаулыщ кeрсеткiштерiн жYЙелi тYPде тiркеу ^ажеттИн кeрсеттi.

Республиканын эртYрлi айма^тарындаш балалар мен жасeспiрiмдерде осы зерттеуде аньщталfан морфофункционалды^ кeрсеткiштер айма^тыщ факторfа сэйкес ерекшеленедк Мэселен, ^ызылордалыщ мектеп о^ушылары Павлодарлыщ дадастарымен салыстырfанда жYрек-^антамыр жYЙесiнiн жоfары функционалдыщ мYмкiндiктерiмен жэне физикалыщ жумыс ^абтетттИмен сипатталды.

Сонымен, мектеп о^ушыларынын морфофункционалды^ жаfдайын ба^ылауды мектеп о^ушыларынын даму процесiндегi денсаулыfы мен бешмделу цабшетшщ деигейiн баfалаудын тиiмдi хуралы ретiнде ^арастыруfа болады.

ЭФФЕКТИВНОСТЬ ЛЕЧЕБНОГО ДЕЙСТВИЯ АРГЛАБИНА, ИМОЗИМАЗЫ ПРИ КОМБИНИРОВАННОМ РАДИАЦИОННО-ТЕРМИЧЕСКОМ ПОРАЖЕНИИ

1Абдирасилова Д.Д., 2Хасенова К.М.

1 Медицинская академическая лаборатория Геном плюс,

Астана, Республика Казахстан; 2НАО «Медицинский университет Астана», Астана, Республика Казахстан

каИта- 1055@_таИ. ги

Из всех возможных комбинированных лучевых поражений комбинированные радиационные поражения (КРТП), среди них радиационно-термические, являются наиболее опасными по

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.