CC BY
0ОЭК: 615.454(574)
ЦАЗАЦСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ФАРМАЦЕВТИКАЛЫЦ НАРЫГЫНДАГЫ Ж¥МСАЦ ДЭР1Л1К ЗАТТАРГА ТАЛДАУ
МАХАЖАН АКДАНА ЕРЛАЩЫЗЫ
Фармация MeKTe6i, Фармацевтикалык eндiрiс технологиясы, 4 курс студентi, С. Ж. Асфендияров атындагы ^азак улттык медицина университетi, Алматы, ^азакстан
Гылыми жетекш1: ТЛЕУБАЕВА МЕРУЕРТ ИЛЬЯСОВНА
PhD, «Фармацияньщ уйымдастырылуы, баскарылуы жэне экономикасы жэне клиникалы; фармация» кафедрасы доцент^ С. Ж. Асфендияров атындагы ^азак улттык
медицина университетi, Алматы, ^азакстан
Аннотация. Мацалада Казацстан Республикасыныц фармацевтикалыц нарыгындагы жумсац дэршк заттар сегмент1не жург1зтген талдау нэтижес1 бершген. 2024 жылы отандыц фармацевтикалыц вн1м енд1ршнщ квлем1124 млрд тецгеге дешн улгайып, вс1м 18% цурады. Сондыцтан, жумсац дэршк заттар сегмент1 отандыц жэне шет елд1к внд1рушшер, дэршк заттардыц ж1ктелу1 жэне отандыц внд1руш1лерд1ц Yлесi бойынша жург1зтд1.
Клт свздер: Жумсац дэршк заттар, фармацевтикалыц нарыц, маркетингтт талдау.
Аннотация. В статье представлены результаты анализа сегмента мягких лекарственных средств на фармацевтическом рынке Республики Казахстан. В 2024 году объем производства отечественной фармацевтической продукции увеличился до 124 миллиардов тенге, что составило рост на 18%. Анализ сегмента мягких лекарственных средств был проведен по отечественным и зарубежным производителям, классификации лекарственных средств и доле отечественных производителей.
Ключевые слова: Мягкие лекарственные средства, фармацевтический рынок, маркетинговый анализ.
Annotation. The article presents the results of an analysis of the soft medicinal products segment in the pharmaceutical market of the Republic of Kazakhstan. In 2024, the volume of domestic pharmaceutical production increased to 124 billion tenge, representing an 18% growth. The analysis of the soft medicinal products segment was conducted based on domestic and foreign manufacturers, drug classification, and the share of domestic producers.
Keywords: Soft medicinal forms, pharmaceutical market, marketing analysis.
Kipicne.
^азакстанныц фармацевтикалыц енеркэаб1 207 eндiрушiш камтиды, оньщ 43 дэршк заттар eндiрiсiне тиесш. 2024 жылы отандык фармацевтикалыц ешм eндiрiсiшц кeлемi 124 млрд тецгеге дешн улгайып, eciM 18% курады. 2024 жылы уза; мерзiмдi келiсiмшарттар аясында 702 сауда атауымен (СА) фармацевтикалыц ernM жетюзшген жэне 2025 жылы eндiрiс кeлемi 1728 сауда атауына дешн артады деп ^тшуде [1]. Халыкктыц орташа eмiр CYPУ жасыныц жэне халы; саныныц eсуi дэршк заттарга, емдеу мен алдын алу куралдарына деген суранысты арттыруда. Фармацевтикалыц eндiрiстiц, соныц шшде жергшкп колдануга арналган дэршк заттарга деген сураныстыц туракты eсуi байкалады. Аппликациялык; эсер ететш дэрiлiк заттардыц iшiнде закымданган тiндерге кeпфакторлы эсер етудi жYзеге асыруга мYмкiндiк беретiн жумсак дэршк заттар сегмент басымдык кeрсетедi. Оларга жакпамайлар, пасталар, кремдер, гельдер, линименттер жатады [2]. Сондыкктан, елiмiздегi жумсак дэрiлiк заттар фармацевтикалык нарыгын зерттеу жэне талдау eзектi болып табылады.
Материалдар мен эдктер. Контент - анализ. Кабинетпк зерттеу. ^аза;стан Республикасыньщ дэрiлiк заттардьщ мемлекеттiк реестрi негiзiнде жYргiзiлдi. Ж^мыста мазмун, статистикалык, графикалы; талдау эдiстерi колданылды.
Нэтижелер мен талкылаулар.
Халыкаралы; IQVIA аналитикалы; компаниясыныц есебiне сэйкес, 2024 жылдыц бiрiншi жартыжылдыгында ^аза;станныц фармацевтикалы; нарыгыныц к¥ндык кeлемi (белшек сауда жэне тегiн медициналы; кемектщ кепiлдiк берiлген кeлемi (ТМККК) шецбершде сатып алуларды ескере отырып) дистрибьютор багасымен 566,46 млрд тецгеш ;¥рады. Бул 2023 жылдыц бiрiншi жартыжылдыгымен (476,6 млрд тецге) салыстырганда 19% жогары (бюджеттiк сегменттщ eсуi - 17,8%, белшек сауда - 19,7%) [3].
^аза;стан Республикасы дэрiлiк заттардыц мемлекеттiк реестрiне (https://www.ndda.kz/, 06.12.2024) 6927 СА дэршк зат тiркелген [4]. Оныц iшiнде 1058 СА (15%) отанды; жэне 5869 СА (85%) шетелдш eндiрушiлерге тиесiлi (сурет-1).
Сурет 1 - Отанды; жэне шет елдiк дэрiлiк заттарды eндiрушiлердiц Yлесi
6927 дэрiлiк заттардыц 348 СА (5%) ж^мса; дэрiлiк заттар (крем, паста, жа;памай, линимент, гель) прайды (сурет-2).
Сурет 2 - ^азакстан Республикасы дэрiлiк заттардыц мемлекеттiк реестршде тiркелген жумсак дэрiлiк заттардыц пайыздык Yлесi
Сонымен катар, жумсак дэршк заттарга жiктелуi бойынша талдау жYргiзiлдi, 136 СА жакпамай (39%), 103 СА крем (30%), 101 СА гель (29%), 5 СА линимент (1%), 3 СА паста (1%) тсркелген (сурет-3).
45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%
136 СА (39%)
жак,памаи
103 СА (30%)
101 СА (29%)
крем
5 СА (1%)
линимент
3 СА (1%)
■ жумсак, дэрЫк заттар
Сурет 3 -Жумсак; дэршк заттардьщ жiктелуi бойынша пайызды; Yлесi
^азакстан Республикасыньщ фармацевтикалык нарыгына жумсак дэрiлiк заттар 100-ден астам шетелдiк (Германия, Австрия, Португалия, Бельгия, Швейцария, Польша, Венгрия, Словения, Италия, Эстония, Yндiстан, Иран, Ресей жэне т.б.) фармацевтикалык компаниялардан жетюзшедь ^азакстан Республикасы фармацевтикалык нарыгына жумсак дэршк заттарды жеткiзетiн кешбасшы мемлекеттер 1-кестеде кeрсетiлген.
Кесте 1 - Жумсак дэршк заттарды жетюзетш кешбасшы шетелдш мемлекеттер
№ Жумсак дэршк заттарды Жумсак дэршк заттардьщ жштелу^ СА бойынша саны
жетюзетш шетелдш жакпамай крем гель линимент паста
мемлекеттер
1 Ресей 28 СА 7 СА 6 СА 2 СА 1 СА
2 Германия 14 СА 10 СА 9 СА - -
3 Yндiстан 10 СА 21 СА 23 СА - -
4 Швейцария 1 СА 1 СА 4 СА - -
5 Польша 6 СА 3 СА 9 СА - 1 СА
6 Украина 6 СА 3 СА 1 СА - -
7 Венгрия 1 СА 2 СА 1 СА - -
8 Италия 3 СА 10 СА 3 СА - -
9 Бельгия 7 СА 4 СА 3 СА - -
Жогарыда керсетшген деректерге сэйкес, тiркелген жумсак дэршк заттардьщ 85% жакын жэне алыс шетелдерден жеткiзiлсе, 15% отандык жумсак дэршк заттарды ендiрушiлер енiмi курайды (кесте-2).
Кесте 2 - ^азакстан Республикасы дэрiлiк заттар мемлекеттiк реестршде тiркелген жумсак дэрiлiк заттарды ендiрушi отандык фармацевтикалык кэсiпорындар
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
№ Жумсак дэршк заттарды Жумсак дэрiлiк заттардьщ жiктелуi, СА бойынша
eндiрушi отанды; саны
фармацевтикалы; кэсшорындар жакпамай крем гель линимент паста
1 "Нобел АФФ" АК 3 СА 6 СА 1 СА - -
2 "Шаншаров-Фарм" ЖШС 6 СА - - 1 СА 1 СА
3 "Фармация 2010" ЖШС 7 СА - - 1 СА -
4 "Dosfarm" ЖШС 1 СА - - - -
5 "Фитолеум" ЖШС 1 СА - - - -
6 "Промышленная микробиология" ЖШС 1 СА - - - -
Корытынды
^аза;стан Республикасы фармацевтикалы; нарыгында шетелдiк дэршк заттар басым, бул отанды; eндiрушiлердщ бэсекеге кабiлеттiлiгiн арттыруды талап етедь Жумса; дэрiлiк заттар арасында жакпамай, крем жэне гельдщ Yлесi жогары болганымен, отанды; eндiрiстщ Yлесi темен. Сондыктан отанды; фармацевтикалы; eшмдердщ ассортиментш кецейту бYгiнгi кYнi eзектi мэселе.
ЭДЕБИЕТТЕР
1. Елiмiзде отанды; фармацевтикалы; eнiм eндiру кeлемi 124 млрд тецгеге дейiн артты, Электронды дерек^з: https://primeminister.kz/news/eHmizde-otandyk-farmatsevtikalyk-omm-ondiru-kolemi-124-mlrd-tengege-deyin-artty-29306
2. Сакипова З. Б. Маркетинговые исследования рынка мягких лекарственных форм Республики Казахстан //Наука и новые технологии. - 2008. - №. 5-6. - С. 68-71.
3. Полугодовой отчет (2024г.) ТОО «СК-Фармация» от «16» сентября 2024 года (протокол №10), Электронды дерек^з: https://sk-pharmacy.kz/image/distrib/%D0%9E%D1%82%D1%87%D0%B5%D1%82%20%D0%95%D0 %94%201%20%D0%BF%D0%BE%D0%BB%2024%20(1).pdf
4. Государственный реестр лекарственных средств и медицинских изделий, Электронды дерек^з: https://www.ndda.kz/
