Вестник КазНМУ, №2 - 2013
613.21 - 053.7 - 378.1
Т.А. ЖУМАКОВА, З.С. АБИШЕВА, ¥.Б. ИСКАКОВА, Т.М. ИСМАГУЛОВА, М.С. ЖУРУНОВА
Цазац ¥лттыц медицина университет'1, Валеология модул'1
^АЗ¥МУ-Н1Н, БАСГАПКЫ КУРС СТУДЕНТТЕР1НЩ «¥ТЫМДЫ ТАМАКТАНУ» ТУРАЛЫ ХАБАРДАРДЫЛЫГЫН ТАЛДАУ. «НАДО ЕСТЬ НЕ ТО ЧТО ЕСТЬ, А ТО ЧТО НУЖНО ЕСТЬ» (А. ШОПЕНГАУЭР)
Бул жумыста Цаз¥МУ-шц бастапцы курс студенттер'ш'щ утымды тамацтану туралы хабардардылыгын аныцтайтын сауалнама нэтижелерi керсетлген. Тyйiндiсоздер: ¥тымды, уйлеамд'! тамацтану
Адам организмЫц энергетикалык жэне пластикалык кажеттЫп тамактану аркылы камтамасыз етiледi. ^огамдык денсаулык децгейш, eмiр сапасын, узак гумыр суру мен ецбек белсендiлiгiн аныктайтын негiзгi факторлар катарына тиiмдi тамактану да жатады. Заманауи кезкарастарга суйенсек, эртурлi аурулардыц алдын алуда, иммунитеттi жогарылатуда утымды тамактанудыц мацызы улкен. Сонымен катар акыл-ой жэне физикалык дамуга жагдай тугызып, организмнщ сырткы орта факторларына карсы туру мумкiндiгiн арттырады. Сондыктан медициналык мамандыгы бар кез келген дэр^ер толыкканды тамактануды уйымдастыра б^ кажет.
Студент жастардыц арасында ауру-сыркаудыц eсуi тиiмсiз тамактану жэне тамактанудыц уйлесiмдi балансын сактамауынан болатындыгын гылыми зерттеулер дэлелдеген.
^азак Улттык Медицина Университетшщ студенттерЫщ «утымды тамактанудыц мацызы» туралы каншалыкты хабардар екендiгiн аныктау ушiн жалпы медицина факультетi, бiрiншi курсыныц 500 студенттерiнен «утымды тамактану тесп» бойынша сауалнама eткiзiлдi. Тагамдык eнiмдердi багалау 5 баллдык жуйе бойынша журпзшдк Тамактану рационында аз мелшерде болуы тиiс тагамдарга 1 балл, кеп меллшердеплерге - 5 балл койылады.
Сауалнама нэтижесiнде респонденттердщ 58%-ы майлы жэне кeмiрсу тектес тагамдарга 1 баллдан койган, ейткен бул тагамдар рационда аз мeлшерде болу дурыс деп санайды. Белок тектес тагамдар 4 баллмен багаланган. вкшшке орай 35%-ы сут тагамдарына 3 баллдан койган. Жемiстер мен кекеыстердщ мацызы, пайдасы туралы бЫмдерш студенттердiц 21%-ы 2 баллмен багалау аркылы керсетп. Респонденттердiц 25%-ы картоп пен дэндi дакылдарды тамактанудыц непзп курамы болуы тиiс деп санайды. Осылайша кунделiктi тамактану рационында тагам еымдерЫ тиiмдi уйлестiру туралы бiлiмдерi 21% - 58% курады.
Респонденттердщ 20%-ыныц кунделiктi рационда кeкeнiстер мен жемктердщ саны 200-250 гр болу керек деп санайтындыгы аныкталды.
Сут еымдерЫщ пайдасы мен мацызы туралы суракка; студенттердiц 35%-ы майсыз жэне курамында майлылыгы темен сут еымдерш, ал 59%-ы майлылыгы жогары сут eнiмдерi денсаулык ушiн пайдалы деп тапты. калгандары бул суракка жауап беруге киналды. Сауалнама жургiзiлгендердiц 75%-ы тамкты eсiмдiк майында дайындаганды пайдалы деп санайды. Ал 13%-сары май мен маргариндi тандады, 4,1%-ы лэжi болса тамакты майсыз дайындауды уйгарады, калган респонденттер бул суракка жауап беруге киналды. Нанныц пайдалылыгына катысты суракка жауаптар келесi турде бершдк 29%-ы курделi унтакталган нанды пайдалы деп тапса, 14%-ы кебек нанын тацдады, 32%-ы ак нанды, 3%-ы денсаулык ушiн тэттi токаштар мен торттар пайдалы деп санайды.
Туздалып кептiрiлген тагамдардыц (шужык, т.б.) зияны туралы респонденттердiц 28%-ы гана бшед^ 54%-ы оларды пайдалы деп санаса, калгандары бул суракка жауап беруге шнжшедГ
Кунделiктi тамактану рационындагы су мелшершщ мацызы туралы суракка 32%-ы гана дурыс жауап берд^ калгандары бул суракка жауап беруге киналды. Осылайша алаынган мэлiметтердiц нэтижесiнде, ^аз¥МУ-ц 1 курс студенттерiнiц «утымды да, уйлесiмдi тамактану» туралы жеткiлiксiз дэрежеде хабардар екендт айкындалды. ^аз¥МУ-де 1 курс студенттерше салауатты eмiр салты туралы бiлiммен каруландыратын «валеолдогия» пэн бар. Бул пэннiц такырыптык жоспарында «Утымды тамактану, утымды тамактануга байланысты нускаулар» такырыптагы сабактар карастырылган. Бул сабак барысында студенттер утымды тамактанудыц непзп принцптерiмен танысып, тиiмдi тамактану бойынша медициналык нускаулар курастыруды уйренедГ
Вестник КазНМУ, №2 - 2013
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Х.К. Сэтбаева, З.С. Эбшева, А.Д. Соколов. Валеология - денсаулы; туралы гылым. - Алматы: изд. Эверо. - 2007. -78 ^
2 Н. Приходько, М. Лукьяненко. Валеология. Курс лекций. - Алматы: 2002. - 69 ^
3 Э.Н. Вайнер. Валеология. Учебник для вузов. - М.: изд. Флинта, 2001. - 144 ^
4 Н. Барнард, Д. Рэймонд. Здоровое питание для детей. - Изд.Покет Букс. - 2002. -57 ^
Т.А. ЖУМАКОВА, З.С. АБИШЕВА, У.Б. ИСКАКОВА, Т.М. ИСМАГУЛОВА, М.С. ЖУРУНОВА
АНАЛИЗ ИНФОРМИРОВАННОСТИ СТУДЕНТОВ МЛАДШИХ КУРСОВ КАЗНМУ О РАЦИОНАЛЬНОМ ПИТАНИИ
Резюме: В работе представлены результаты анкетирования студентов младших курсов КазНМУ об информированности их о рациональном питании.
Ключевые слова: Рациональное, сбалансированное питание
T.A. ZHUMAKOVA, Z.S. ABISHEVA, U.B. ISKAKOVA, T.M. ISMAGULOVA, M.S. ZHURUNOVA ANALYSIS OF KNOWLEDGE AMONG UNDERGRADUATE STUDENTS OF KAZNMU ABOUT A RATIONAL NUTRITION
Resume: In this work are presented the results of questioning among undergraduate students of KAZNMU about their knowledge
of a rational nutrition.
Keywords: Rational balanced nutrition