CC BY
12
ВЕСТНИК КАЗНМУ #4-2021 ХИРУРГИЯ
SURGERY
ЭОЖ: 616.056.257-07-08
Д.Э. Эбдiмэлiкова, Д. Мьщбай, Y. Елубай, А. Цанапия, Ц. Рыскали, Б. Асимбек, Т.А. Медетбеков, С.Б. Жорабек
С.Ж. Асфендияров атындагы Цазак улттыкмедицинаyHueepcumemi Алматы, Цазакстан
АРТЬЩ САЛМАЦТАН АРЫЛУДАГЫ БАРИАТРИЯЛЬЩ ХИРУРГИЯ ТYРЛЕРШЩ
ЭФФЕКТИВТ1Л1КТЕР1
Tyuiw Бариатриялык хирургия ауыр ceMi3dimeH ауыратын наукастарда емдеу кврсетшмтщ 6ipi болып табылады. Бариатриялык хирургияныц карапайым процедураларына Roux-en-Y асказанды шунтирлеу, гастроэктомия жэне лапароскопиялык асказанды бандаждау жатады. ^азiргi уакытта сараланган бариатикалык хирургиялык процедуралардыщ салыстырмалы тшмдыт туралы эдебиеттер шектеуль
Tyurndi свздер: бариатриялыкхирургия, артык салмак, cемiздiк, хирургиялык ем, эстетикалыкхирургия.
Д.Э. Эбдiмэлiкова, Д. Мьщбай, Y. Елубай, А. Цанапия, Ц. Рыскали, Б. Асимбек, Т.А. Медетбеков, С.Б. Жорабек
Казахский национальный медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова
Алматы, Казахстан
ЭФФЕКТИВНОСТЬ РАЗНЫХ ВИДОВ БАРИАТРИЧЕСКОЙ ХИРУРГИИ ПРИ ОЖИРЕНИИ
Резюме: Бариатрическая хирургия - одно из показаний к лечению пациентов с тяжелым ожирением. Общие процедуры бариатрической хирургии включают билиопанкреатическое шунтирование, бандажирование желудка и гастроэктомия. В настоящее время литература об относительной эффективности дифференцированных бариатрических хирургических вмешательств ограничена.
Ключевые слова: бариатрическая хирургия, избыточный вес, ожирение, хирургия, косметическая хирургия.
D. Abdimalikova, D. Myngbay, U. Yelubay, A. Kanapiya, K. Ryskali, B. Assimbek T.A. Medetbekov, S.B. Zhorabek Asfendiyarov Kazakh national medical university Almaty, Kazakhstan
EFFECTIVENESS OF DIFFERENT TYPES OF BARIATRIC SURGERY IN OBESITY
Resume: Bariatric surgery is one of the indications for the treatment of severely obese patients. Common bariatric surgery procedures include biliopancreatic bypass, gastric banding, and gastrectomy. Currently, the literature on the relative effectiveness of differentiated bariatric surgery is limited.
Key words: bariatric surgery, overweight, obesity, surgery, cosmetic surgery.
Юркпе. Сем1зджтщ таралуы дамыган елдерде де, дамушы елдерде де артып келедь Денсаулы; пен тама;тануды зерттеу бойынша ултты; зерттеулерге (NHANES) сэйкес ересек адамдардын, 3 адамнын, 24 арты; салма;тан немесе семiздiктен, ал 3 ересек адамнын, 14 АКШ-та клиникалы; семiздiкке шалды;к;ан. Семiздiк 2 типт кант диабет мен журек-;ан тамырлары аурулары сия;ты метаболикалы; бузылулармен, кейбiр катерлi iсiктермен жэне жогары eлiммен байланысты. Сонымен катар, АКШ-та семiздiктi емдеуге жыл сайынгы медициналы; шыгын 147 миллиард долларга багаланады [1]. Бариатикалы; хирургия - салма; жогалту Yшiн eмiр салты пен фармакологиялы; терапия сэтсiз болганнан кейiнгi семiздiктi емдеуге арналган жа;сы ;урылган стратегия, бул eмiр CYPУ сапасынын, жа;саруына жэне ауыр семiздiктен арылудын,
хирургиялы; жолмен ;ол жеткiзуi болып табылады. Американыц метаболикалы; жэне бариатриялы; хирургия когамынын, (ASMBS) мэлiметтерi бойынша, 2015 жылы Курама Штаттарда 196 000 бариатриялы; ота жасалды [2]. Бариатриялы; ец жиi орындалатын уш хирургиялык процедурага Roux-en-Y асказанды шунтирлеу (RY-АШ), гастроэктомия (ГЭ) жэне лапароскопиялы; асказанды бандаждау (ЛАБ) жатады [3].
Roux-en-Y ас;азанды шунтирлеу - ас;азаннын, келемш азайтатын жэне он екi елi iшектi екi параллель белiкке белетш хирургиялы; операция. Операция нэтижесiнде ас;азанныц келемi мен андршетш ;оректж заттардыц келемi айтарлы;тай азаяды, бул нау;астыц салмагынын, темендеуiне экеледi. Бул бариатриялы; хирургияныц негiзгi
операцияларыныц бiрi [4-6].
Операциянын бiрiншi кезещнде степлер кeмегiмен асказанда кiшкентай асказан жасалады. Калган белт, асказаннын кеп бeлiгi, содан кешн кiшкентай асказаннан бeлiнедi, бiрак алынбайды. Операциянын екiншi кезещнде жщшке ¡шектщ екiншi бeлiмi - онын бiрiншi бeлiмi - он екi елi iшекке iргелес жаткан жщшке шек екi бeлiкке бeлiнедi. Аш шек кeтерiлiп, жанадан жасалган кiшкентай асказанга косылады. Содан кейiн он ею елi iшек жана iшек тармагына косылып, iшекке Y пiшiнiн бередь Ол он екi елi шект айналып eту коректж заттардын ануш айтарлыктай тeмендетедi, бул пациент салмагынын, айтарлыктай тeмендеуiне экеледi [5-7].
Лапароскопиялык асказанды бандаждау -лапароскопиялык эд^пен, ягни пункциялар аркылы орындалатын аз инвазивт (аз травматикалык) операция. Ол асказаннын тшшшщ кайтымды eзгеруiн камтиды, нэтижесiнде наукастын салмагыньщ айтарлыктай тeмендеуiне кол жеткiзiледi. Асказанды бандаждау - бул асказаннын жогаргы бeлiгiне силикон сакинасы (бандаж) орналастырылатын операция. Нэтижесшде асказан кум сагатыньщ пiшiнiн алады, онын жогаргы бeлiriнiн кeлемi небэрi 15-25 мл, ал асказаннын ею бeлiriнiн арасындагы анастомоздын мeлшерi шамамен 1 см [6]. ТYтiктi гастроэктомия (ГЭ) жасауды камтиды. Бул ота асказаннын Yлкен бeлiгiн бiржола алып тастаудан, eнештi узартудан жэне оны iшекте жалгасатын ЖYЙеге айналдырудан турады. Асказаннын пiшiнi TYтiк пiшiнiне уксайтындыктан, бул операция TYтiктi гастроэктомия деп аталады [6]. K^азiргi уакытта осы 3 хирургиялык процедуранын тиiмдiлiгi бойынша накты рейтинг жок. ГЭ -нын RY-АШ -ге катысты салмак жогалтуга эсерiн зерттейтiн дэлелдер карама-кайшы. Бариатриялык хирургия процедураларынын тшмдшпн салыстыру Yшiн
б1рнеше мета -анализ журпзшд1, алайда олардьщ нэтижелерi ест деректерге негiзделген. Хирургиялык процедуралардагы технологиялык жетiстiктермен, эсiресе ГЭ сиякты жана процедуралар мен бариатриялык наукастарды емдеудщ жаксаруымен денсаулык сактау саласындагы шешiмдердi кабылдауга кeмектесу Yшiн тиiмдiлiктi жанартылган сандык салыстырмалы зерттеу кажет болды [4-6]. Бариатриялык хирургия процедураларынын танымалдыгы артып келе жатканда, олардын тиiмдiлiгi туралы карама -кайшы есептермен катар, жана дэлелдердiн синтезi бар заманауи кешендi шолу кажет [7-9].
Мацсаты жэне мiндеттерi
Бiздiн зерттеудiн максаты - 3 жалпы бариатриялык процедуранын кыска мерзiмдi тшмдшп мен кауiпсiздiгiн жан-жакты багалау Yшiн ЖYЙелi TYPДе шолу мен мета-талдау жасау.
Тек шетелде емес, сонымен катар Казакстанда ЖYргiзiлген зерттеулердi камту.
Мiндеттер: тандалынып отырган такырыпты ашу максатында гылыми деректердi зерттеу. Зерттеу материалдары мен эдiстерi:
Электрондык мэлiметтер базасында бастапкы кiлт сeздердi iздеу барлыгы 2715 зерттеуге экелдi. Онын шшде 24 зерттеулер такырыптар мен рефераттарга негiзделiп, бiздiн зерттелiп отырган жумысымызга сай келдi. Баска зерттеулер сэйкес емес сурактар мен клиникалык нэтижелерге, кайталанган зерттеу немесе зерттеу хаттамасына жэне iзделiнiп отырган критерийлердщ сэйкес келмеуiне байланысты алынып тасталды. ЖYЙелiк карау процесiн сипаттайтын схема 1 суретте кeрсетiлген. Барлыгы 11 бiрегей сынактар енгiзу критерийлерiне сэйкес келдi жэне талдауга косылды [10].
1-сурет - гылыми макалаларды iздеу жэне шолуга косу алгоритмi
Нэтижелер
Барлык зерттеулер 2006 мен 2014 жылдар аралыгында жарияланды, онын iшiнде 1 клиникалык зерттеу АКШ-та, 8 - Еуропада жэне 1 зерттеу Азияда ЖYргiзiлдi. Бакылау мерзiмi 1 жылдан 5 жылга дейiн созылды. Жет сынак хирургиялык аскынулар туралы деректер бердi жэне тeрт сынак семiздiкке байланысты iлеспелi аурулар туралы акпарат бердi. Бариатриялык хирургиялык процедуралардан кешн пациенттердiн eмiр CYPУ сапасын ею сынактан eткiздi [11-14].
Барлык енпзшген клиникалык зерттеулердiн жиынтык Yлгiсi 925 болды (RY-АШ Yшiн п = 430 пациент, ГЭ Yшiн п = 342 пациент жэне ЛАБ Yшiн п = 153 пациент).
Зерттеудiн жалпы Yлгiсiнiн 26,1% ерлер болды, орташа жасы 39,7 ± 6,4 жыл жэне орташа дене салмагыньщ индекс (ДМИ) 43,9 ± 2,9 кг/м2 [15-17]. Жасы, жынысы жэне ДМИ бойынша пациенттердiн
бастапкы сипаттамалары барлык бариатриялык процедуралар бойынша уксас болды. Барлык клиникалык зерттеулер бариатриялык хирургиядан кейiн барлык Yш процедурада бастапкы салмактан айтарлыктай жогалтуды кeрсеттi (Р<0.05). 3 хирургиялык процедуранын iшiнде салмак жогалту бойынша емнщ ен аз эсерi ЛАБ кезшде байкалды, ал RY-АШ мен ГЭ арасында айырмашылык болды [18]. ДМИ 1 жылдагы нэтижелердiн бiрi ретiнде хабарланган 9 сынактын (п = 765) iшiнде 6 сынак RY-АШ мен ГЭ-ге катысты (2-сурет), 2 сынак RY-АШ мен ЛАБ-ды зерттедi жэне 1 сынак салыстырылды ЛАБ пен ГЭ арасында. ДМИ ен Yлкен тeмендеуi ГЭ тобында байкалды, одан кейiн RY-АШ жэне ЛАБ. ДМИ орташа тeмендеуi RY-АШ Yшiн 13,5 кг/м2 (п = 355), ГЭ Yшiн 14,4 кг/м2 (п = 257) жэне ЛАБ Yшiн 10,6 кг/м2 (п = 153) болды [19-20]. ГЭ Yшiн RY-АШ-ге карсы ДМИ тeмендеуiнiн орташа айырмашылыгы - 0.76 кг / м2 (95% -3.1-ден 1.5-ге дейiн), ЛАБ-ге карсы RY-АШ -5.8 кг/м2 болды [21,22-29] (95% □: -9.1-ден 2.3-ге дейiн).
2-сурет - ДМИ темендеушщ 1 жылдагы нэтижелерi (эр операцияга сэйкесшше) (елшем бiрлiгi - кг/м2)
ДМИ темендеушщ тенденциясы керсетiлдi (3-сурет), салмак жогалту сэйкесiнше 67,3% (n = 294), 71,2% (n =
ГЭ ец кеп салмак жогалтуга экеледi, содан кешн RY- 209) жэне 40,6% (n = 153) болды [23-27] [30-33].
АШ жэне ЛАБ. RY-АШ, ГЭ жэне ЛАБ ушш орташа артык
80,00%
70,00%
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
3 сурет - ДМИ проценттж керсетюш бойынша темендеуi (эр операцияга сэйкесшше)
Кдзакстанда еткен Нур-Султан калалык зерттеуi бойынша зерттеу нэтижесi келесiдей болды [24]. Айтып ететiн жайт бул зерттеу жалпы бiздiц эдеби шолудан ерекшелiгi бар. Себебi Кдзакстандык галымдардыц зерттеуiн косу аркылы, елiмiзде де бариатриялык хирургияда гылыми зерттеулер ендi басталуда. Зерттеу дизайны уш топты камтитын бiр орталыкты, перспективалы;, рандомизацияланган, ба;ыланатын сынак болган. 1-топтагы наукастарга степлерсiз жэне анастомозсыз обструктивтi капшыкпен лапароскопиялык шунт аркылы асказанды шунттау операциясы жасалды (ягни АШ);
2-топ, бiр анастомозбен лапароскопиялык шагын асказанды айналып ету, асказанды айналып ету (laparoscopic mini-gastric bypass-one anastomosis gastric bypass - LMGB-OAGB); жэне 3-топ, гипокалориялык энергиямен шектелген диетамен (ГЭШД) хирургиялык емес салмак жогалту терапиясы. Бастапкы нэтиже керсеткiшi ДМИ езгерiсi болды. Жалпы скринингтен еткен 96 катысушыныц 60-ы кездейсок турде 3 топка белшд^ АШ тобы (n = 20), LMGB-OAGB тобы (n = 20) жэне ГЭШД тобы (n = 20). Емдеуден кешн 12 ай еткен соц, сэйкес ДМИ езгерютер^ АШ - 12,13; LMGB-OAGB - 16,04; ГЭШД -
2,76 (p <0,01) (4-сурет). Нэтижесшде хирургиялык жолмен eKi емдеу де ДМИ темендеушде диетага Караганда улкен жетютжтерге алып кeлдi.
18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
4-сурет - ДМИ темендеушщ 1 жылдагы Кдзакстандык нэтижeлeрi (эр операцияга сэйкeсiншe) (елшем бiрлiгi -
кг/м2)
16,04
12,13
2,76
АШ LMGB-OAGB ГЭШД
Цорытынды
Агымдагы ЖYЙелiк шолу мен мета-анализ бариатриялык хирургиялык 3 процедуранын тшмдшп мен кауiпсiздiгiн тексерд^ RY-АШ, ГЭ жэне ЛАБ. Нэтижелер RY-АШ мен ЛАБ арасындагы ДМИ тeмендеуiнде айтарлыктай айырмашылыкты кeрсеттi, бiрак RY-АШ мен ГЭ арасында айырмашылык айкын байкалмады. RY-АШ мен ГЭ арасында салмак жогалту эсерiнде айтарлыктай айырмашылык болган жок, дегенмен екеуi де ЛАБ-дан жогары болды. ЛАБ салмак жогалту тургысынан тиiмсiз болганымен, баска екi хирургиялык эдiспен салыстырганда аз аскынулар тудырады.
Авторлардьщ Yлесi. Барлык авторлар осы макаланы жазуга тен дэрежеде катысты. МYДДелер цацтьгеысы - мэлiмделген жок. Бул материал баска басылымдарда жариялау Yшiн бурын мэлiмделмеген жэне баска басылымдардын карауына усынылмаган.
Осы жумысты ЖYргiзу кезiнде сырткы уйымдар мен медициналык eкiлдiктердiн каржыландыруы жасалган жок.
Царжыландыру ЖYргiзiлмедi.
Вклад авторов. Все авторы принимали равносильное участие при написании данной статьи. Конфликт интересов - не заявлен. Данный материал не был заявлен ранее, для публикации в других изданиях и не находится на рассмотрении другими издательствами. При проведении данной работы не было финансирования сторонними организациями и медицинскими представительствами. Финансирование - не проводилось.
Authors' Contributions. All authors participated equally
in the writing of this article.
No conflicts of interest have been declared.
This material has not been previously submitted for
publication in other publications and is not under
consideration by other publishers.
There was no third-party funding or medical
representation in the conduct of this work.
Funding - no funding was provided.
1 Upala S, Sanguankeo A. Bariatric surgery and risk of postoperative endometrial cancer: a systematic review and meta-analysis. Surg Obes Relat Dis 2015;11:949-55.
2 Garvey WT, Mechanick JI, Brett EM, et al. American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology comprehensive clinical practice guidelines for medical care of patients with obesity: executive summary. Endocr Pract 2016;22:842-84.
3 Ng M, Fleming T, Robinson M, et al. Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980-2013: a systematic analysis for the
TI3IMI
Global Burden of Disease Study 2013. Lancet 2014;384:766-81.
4 Finkelstein EA, Trogdon JG, Cohen JW, et al. Annual medical spending attributable to obesity: payer- and service-specific estimates. Health Aff (Milwood) 2009;28:W822-31.
5 Karlsson J, Taft C, Ryden A, et al. Ten-year trends in health-related quality of life after surgical and conventional treatment for severe obesity: the SOS intervention study. Int J Obes (Lond) 2007;31:1248-61.
6 Ponce J, DeMaria EJ, Nguyen NT, et al. American Society for Metabolic and Bariatric Surgery estimation of bariatric
surgery procedures in 2015 and surgeon workforce in the United States. Surg ObesRelatDis 2016;12:1637-9.
7 Buchwald H, Oien DM. Metabolic/bariatric surgery worldwide 2008. Obes Surg 2009;19:1605-11.
8 Lee JH, Nguyen QN, Le QA. Comparative effectiveness of 3 bariatric surgery procedures: Roux-en-Y gastric bypass, laparoscopic adjustable gastric band, and sleeve gastrectomy. Surg Obes Relat Dis 2016;12:997-1002.
9 Padwal R, Klarenbach S, Wiebe N, et al. Bariatric surgery: a systematic review and network meta-analysis of randomized trials. Obes Rev 2011;12:602-21.
10 Chang SH, Stoll CR, Song J, et al. The effectiveness and risks of bariatric surgery: an updated systematic review and meta-analysis, 2013-2012. JAMA Surg 2014;149:275-87.
11 Liberati A, Altman D, Tetzlaff J, et al. The PRISMA statement for reporting systematic review and meta-analyses of studies that evaluate health care interventions: explanation and elaborations. PLoS Med 2009;6:e1000100.
12 Hutton B, Salanti G, Caldwell DM, et al. The PRISMA extension statement for reporting of systematic reviews incorporating network meta-analyses of health care interventions: checklist and explanations. Ann Intern Med 2015;162:777-84.
13 Strain GW, Gagner M, Pomp A, et al. Comparison of weight loss and body composition changes with four surgical procedures. Surg Obes Relat Dis. 2009 Sep-Oct;5(5):582-587.
14 Buchwald H, Estok R, Fahrbach K, et al. Weight and type 2 diabetes after bariatric surgery: systematic review and meta-analysis. Am J Med. 2009 Mar;122(3):248-256. e245.
15 Hutter MM, Schirmer BD, Jones DB, et al. First report from the American College of Surgeons Bariatric Surgery Center Network: laparoscopic sleeve gastrectomy has morbidity and effectiveness positioned between the band and the bypass. Ann Surg. 2011 Sep;254(3):410-420. discussion 420-412.
16 Miller JN, Colditz GA, Mosteller F. How study design affects outcomes in comparisons of therapy. II: Surgical. Stat Med. 1989 Apr;8(4):455-466.
17 Colditz GA, Miller JN, Mosteller F. How study design affects outcomes in comparisons of therapy. I: Medical. Stat Med. 1989 Apr;8(4):441-454.
18 Benson K, Hartz AJ. A comparison of observational studies and randomized, controlled trials. N Engl J Med. 2000 Jun 22;342(25):1878-1886.
19 Varela JE. Laparoscopic sleeve gastrectomy versus laparoscopic adjustable gastric banding for the treatment severe obesity in high risk patients. JSLS: Journal of the Society of Laparoendoscopic Surgeons/Society of Laparoendoscopic Surgeons. 2011 Oct-Dec;15(4):486-491.
20 Adams KF, Schatzkin A, Harris TB, et al. Overweight, obesity, and mortality in a large prospective cohort of persons 50 to 71 years old. N Engl J Med. 2006 Aug 24;355(8):763-778.
21 Angrisani L.,Santonicola A.,Iovino P.,Formisano G.,Buchwald H.,Scopinaro N.Bariatric surgery worldwide. Obes Surg. 2015; 25: 1822-1832
22 Obeid NR, Malick W, Concors SJ, Fielding GA, Kurian MS, Ren-Fielding CJ. Long-term outcomes after Roux-en-Y
gastric bypass: 10- to 13-year data. Surg Obes Relat Dis. 2016;12:11-20. doi: 10.1016/j.soard.2015.04.011.
23 Maciejewski ML, Arterburn DE, Van Scoyoc L, Smith VA, Yancy WS, Weidenbacher HJ, Livingston EH, Olsen MK. Bariatric surgery and long-term durability of weight loss. JAMA Surg. 2016;151:1046-1055. doi: 10.1001/jamasurg.2016.2317.
24 Ospanov O, Akilzhanova A, Buchwald JN, Fursov A, Bekmurzinova F, Rakhimova S, Yeleuov G, Kozhamkulov U, Abdina Z, Fursov R, Jumayeva L. Stapleless vs Stapled Gastric Bypass vs Hypocaloric Diet: a Three-Arm Randomized Controlled Trial of Body Mass Evolution with Secondary Outcomes for Telomere Length and Metabolic Syndrome Changes. Obes Surg. 2021 Jul;31(7):3165-3176. doi: 10.1007/s11695-021-05454-2. Epub 2021 May 8. PMID: 33963974.
25 Sethi M, Chau E, Youn A, Jiang Y, Fielding G, RenFielding C. Long-term outcomes after biliopancreatic diversion with and without duodenal switch: 2-, 5-, and 10-year data. Surg Obes Relat Dis. 2016;12:1697-1705. doi: 10.1016/j.soard.2016.03.006.
26 Pata G, Crea N, Di Betta E, Bruni O, Vassallo C, Mittempergher F. Biliopancreatic diversion with transient gastroplasty and duodenal switch: long-term results of a multicentric study. Surgery. 2013;153:413-422. doi: 10.1016/j.surg.2012.06.039.
27 Bolckmans R, Himpens J. Long-term (>10 yrs) outcome of the laparoscopic biliopancreatic diversion with duodenal switch. Ann Surg. 2016;264:1029-1037. doi: 10.1097/SLA.0000000000001622.
28 Camerini GB, Papadia FS, Carlini F, Catalano M, Adami GF, Scopinaro N. The long-term impact of biliopancreatic diversion on glycemic control in the severely obese with type 2 diabetes mellitus in relation to preoperative duration of diabetes. Surg Obes Relat Dis. 2016; 12:345349.
29 Ballesteros-Pomar MD, Gonzalez de Francisco T, Urioste-Fondo A, Gonzalez-Herraez L, Calleja-Fernandez A, Vidal-Casariego A, Simo-Fernandez V, Cano-Rodriguez I. Biliopancreatic diversion for severe obesity: long-term effectiveness and nutritional complications. Obes Surg. 2016; 26:38-44. doi: 10.1007/s11695-015-1719-2.
30 Kothari SN, Borgert AJ, Kallies kJ, Baker MT, Grover BT. Long-term (>10-year) outcomes after laparoscopic Roux-en-Y gastric bypass. Surg Obes Relat Dis. 2017; 13:972978. doi: 10.1016/j.soard.2016.12.011
31 Monaco-Ferreira DV, Leandro-Merhi VA. Weight regain 10 years after Roux-en-Y gastric bypass. Obes Surg. 2017; 27:1137-1144. doi: 10.1007/s11695-016-2426-3.
32 Chen Y, Corsino L, Shantavasinkul PC, Grant J, Portenier D, Ding L, Torquati A. Gastric bypass surgery leads to long-term remission or improvement of type 2 diabetes and significant decrease of microvascular and macrovascular complications. Ann Surg. 2016; 263:1138-1142. doi: 10.1097/SLA.0000000000001509.
33 Maciejewski ML, Arterburn DE, Van Scoyoc L, Smith VA, Yancy WS, Weidenbacher HJ, Livingston EH, Olsen MK. Bariatric surgery and long-term durability of weight loss. JAMA Surg. 2016; 151:1046-1055. doi: 10.1001/jamasurg.2016.2317.
Байланыс деректерi
Д.Э. d6dÍM3AÍKoea, Д. Мыцбай, Y. Елубай, А. Цанапия, Ц. Ръщали, Б. Асимбек - 7 курс ЖТД интерндерi 2-оку жылы Т.А. Медетбеков - к.м.н., доцент«Хирургиялык; аурулар» кафедрасы [email protected] С.Б. Жорабек - «Менеджмент жэне денсаулы; са;тау саясаты» кафедрасы [email protected]
