CC BY
010 СЫНЫПТА МАГНИТТ1К Ц¥БЫЛЫСТАРДЫ ОЦЫТУДА ИННОВАЦИЯЛЬЩ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЦОЛДАНУ ЭД1СТЕМЕС1
БЕКЗАТ ¥ЛТУ 0М1РЗАВДЫЗЫ
Абай атындагы ^аз¥У, математика, физика жэне информатика факультет
1 курс магистранты
Аннотация. Мацалада б1л1м беру процесстде цолданыста ЖYрген нег1зг1 инновациялыц технологиялары сипатталып, тэжгрибеде цолдану тшмдшт мен артыцшылыгы баяндалады. Трек свздер: Магниттж цубылыстар, инновациялыц технология, б1л1м беру процесЫ.
Магнитпк кубылыстар - физиканьщ непзп бeлiмдерiшц 6ipi, ол табигаттагы жэне технологиядагы мацызды процестердi тYсiнуге мYмкiндiк бередi. 10-сынып окушыларын окытуда бул такырыпты игерудщ мацызы зор, себебi ол теориялык бiлiмдi практикамен уштастырып, гылыми кезкарас калыптастыруга ыкпал етедь Инновациялык технологияларды колдану окушылардыц оку YPДiсiне кызыгушылыгын арттырудыц жэне бшм сапасын кетерудщ тиiмдi эдютершщ бiрi болып табылады. БYгiнгi кYнi кетершп отырган eзектi мэселелердщ бiрi бшм беру жYЙесiнде жаца инновациялык технологияны енгiзу, бiлiм беруде акпараттык технологияларды колдану, жетiстiктерi мен жеке тулгаларды калыптастыру жэне заман талабына сай бшм алуга кажеттi жагдайлар жасау. Бшм берудщ жаца жYЙесi жасалып, оныц мазмуныныц eзгеруi, дYниежYзiлiк бшм кещстшне енуi бYкiл оку эдютемелш жYЙеге, муFалiмдерге жаца талаптар мен мшдеттер койып отыр[1]. Жаца заман талабына сай муFалiм ез шеберлшн арттыруда бiлiм мазмунын жетiк мецгерш кана коймай, сонымен катар оны окытудыц технологияларын мецгеру негiзгi талаптардыц бiрi болып табылады. МуFалiмдердiц алдына койылып отырFан басты мiндеттердiц бiрi - окытудыц эдiс тэсiлдерiн Yнемi жетiлдiре отырып, заманауи педагогикалык технологияны мецгеру. Окыту технологияларын талдаFанда, нэтижеге баFытталFан бiлiм моделiне - сэйкес келетш окыту технологияларын iрiктеудi кажет етедi. Осы орайда, бiлiм берудеп инновация дэстYрлi мэселелердi жаца тэсшдер аркылы шешу, мэселенi терец зерттеу барысында жаца нэтижелерге кол жетюзу болып табылады. Заманауи сабактарда бшм алушылар: ез бетiмен жумыс жасауFа даFдыланып, ез бiлiмiн баFалауFа, езара кемек керсетуге жэне ез ойын еркш жеткiзуге Yйренедi, сабакка кызыFушылыFы артады.
^азiрri бiлiм беру технологияларыныц негiзгi максаттарына: бiлiм алушылардыц жаца бiлiмдi алуFа, оны эрi карай дамыту; жеке тулFаныц шыFармашылыFын дамытуFа, топтык жэне аналитикалык жумыска кабшеттшгш арттыру; жобалык ойлауды калыптастыру болып табылады. Бшм беру процессшде колданыста жYрген негiзгi инновациялык технологиялар: -Кейс технологиясы -Web технология -Коммуникациялык технология -Акпараттык технология -Интербелсендi эдю технологиясы -Мультимедия технологиясы -Электронды окулык технологиясы.
Кейс технологиясы - бшм беру мен кэаби даярлыкта накты жаFдайларды зерттеу мен талдауFа негiзделген эдiс. Оныц непзп максаты - бiлiм алушыларFа практикалык даFдылар мен аналитикалык ойлауды дамыту. Непзп элементтерг
Накты жаFдайлар: бiлiм алушылар шынайы eмiрден алыетан мэселелер мен жаFдайларды зерттейдi.
Топтык жумыс: бшм ашушылар топта жумыс ютей отырып, эр тYрлi кезкарастарды талкылайды.
Шешiмдер усыну: Бiлiм алушылар жаFдайларды талдап, шешiмдер усынады.
Презентация: 0з зерттеулерш жэне усыныстарын коргау YmiH бшм алушылар презентациялар жасайды.
Кейс технологиясыньщ артыкшылыктары: мэселенi аныктап, шешу жолдарын табуды Yйренедi; теорияны практикамен уштастырады; топта жумыс iстейдi; ез ойларын тужырымдап, еркiн жеткiзудi Yйренедi.
Web технологиясы - интернетте контент жасау, баскару жэне тарату Yшiн колданылатын куралдар мен эдiстер. Олар веб-сайттар мен веб-косымшаларды эзiрлеу, жумыс ютету жэне колдануды камтиды. Бiлiм алушылар ез каналдарын, сайттарын ашып, жумыс нэтижелерiмен белiседi.
Коммуникациялык технологиялар - акпаратты ж1беру, алу жэне евдеу Yшiн колданылатын куралдар мен эдютердщ жиынтыгы [2]. Негiзгi компоненттерi:
1. Телекоммуникация: Телефон желшер^ мобильдi байланыс, интернет провайдерлерi аркылы дауыстык жэне мэлiметтiк байланыс.
2. Интернет: Акпаратты жылдам тарату мен алмасу платформасы. Веб-сайттар, элеуметтiк желiлер, электронды пошта аркылы байланыс.
3. Веб-конференциялар: Zoom, Microsoft Teams, Google Meet сиякты платформалар аркылы кашыктан кездесулер мен талкылаулар.
4. Элеуметпк желiлер: Facebook, Twitter, Instagram сиякты платформалар аркылы акпарат алмасу жэне байланыс орнату.
Коммуникациялык технологиялар акпарат алмасу процесш жылдамдату, тиiмдiлiктi арттыру жэне кашыктан байланыс орнату мYмкiндiктерiн кецейтедь
Акпараттык технологиялар- акпаратты жинау, сактау, евдеу жэне таратуга арналган куралдар мен эдютердщ жиынтыгы. Негiзгi компоненттерi:
1. Компьютерлш жYЙелер: дербес компьютерлер, серверлер.
2. Багдарламалык камтамасыз ету: операциялык жYЙелер (Windows, Linux), колданбалы багдарламалар (Microsoft Office, Photoshop) жэне веб-косымшалар.
3. Жасанды интеллект: Машиналык окыту, деректердi талдау, автоматтандыру мен интеллектуалды жYЙелер.
4. Бултты технологиялар: Деректердi сактау, евдеу жэне баскару Yшiн бултты кызметтер
Акпараттык технологиялар заманауи когамныц Heri3ri курамдас бeлiгi болып табылады, акпаратты тиiмдi пайдалануга жэне инновацияларды дамытуга ыкпал етедi.
Интербелсендi эдiс технологиясы - окыту мен оку процесшде белсендi катысуды, карым-катынасты жэне ынтымактастыкты камтамасыз ететiн тэсшдер мен куралдар. Бул эдiс бшм алушыларга акпаратты тиiмдi мецгеруге, сыни ойлау дагдыларын дамытуга жэне практикалык тэж1рибе алуга мYмкiндiк бередi [3].
1.Топтык жумыс: Окушылар топта жумыс ютей отырып, идеялармен алмасады жэне бiрлескен шешiмдер табады.
2.Дискуссиялар: Такырып бойынша ашык пiкiрталас, ез кезкарастарын бiлдiруi.
3. Интербелсендi технологиялар: SMART такталар, онлайн платформалар (Kahoot, Quizizz) аркылы оку процесiн жандандыру.
4.Геймификация: ойын элементтерiн колдану, мотивацияны арттыру.
Артыкшылыктары: бiлiм алушылардыц кызыгушылыгын арттырады; талдау, шешiм
кабылдау кабiлеттерiн дамиды;
Интербелсендi эдiс технологиясы бiлiм беру жYЙесiнде окушыларды белсендi катысуга ынталандырады, нэтижесiнде олардыц оку сапасы мен тэж1рибеа жаксарады.
Мультимедия технологиясы - акпаратты визуалды, дыбыстык жэне мэтшдш форматтарда бiрiктiрiп усыну эдiстерi мен куралдарыныц жиынтыгы. Негiзгi компоненттерi:
1.Графика: Суреттер, сызбалар, инфографикалар аркылы акпаратты визуализациялау.
2.Видеоматериалдар: акпараттык роликтер, презентациялар Yшiн колданылатын бейнемазмун.
(AWS, Google Cloud).
Impact Factor: SJIF 2G21 - 5.S1 2G22 - 5.94
ЗАудио: музыка, дыбыстык хабарламалар, подкасттар.
4Анимация: Визуалды эффектiлер мен козFалысты кeрсететiн графика.
Äртыкшылыктары: кYPделi мэлiметтердi карапайым, эрi тYсiнiктi тYPде усынyFа мYмкiндiк бередi; жумыс процесше шыFармашылыкты дамытады; кызыFyшылыFын арттырады.
Электронды окулык технологиясы - оку материалдарын цифрлы форматта жасауды, баскаруды жэне пайдалануды камтамасыз ететiн эдiстер мен куралдар. Непзп компоненттерi:
1.Мазмунды эзiрлеy: окулыктыц курылымы мен мазмунын аныктау, мэтiндер, суреттер, графикалар, видео жэне аудио материалдарды дайындау.
2.Интерактивтi элементтер: тесттер, тапсырмалар, анимациялар жэне интерактивт диаграммалар аркылы бiлiм алушылардыц белсендi катысуын камтамасыз ету.
3.Платформалар мен куралдар: Электронды окулыктарды куру жэне баскару Yшiн арнайы баFдарламалар (Adobe Captivate, Articulate Storyline) немесе LMS (Learning Management System) платформалары.
4. Интерфейс: ывдайлы интерфейс, навигацияныц карапайымдыль^ы.
5.БаFалаy жэне бакылау жYЙелерi: бiлiм алушы нэтижелердi баFалаy Yшiн аналитикалык куралдар.
Äртыкшылыктары: кызыкты, тиiмдi бiлiм алyFа мYмкiндiк бередц eз бетiмен бiлiм алyFа бешмделу мYмкiндiгi; мазмунды оцай жацартып, актуалды акпаратты усыну [4].
ÄталFан технологияларды пайдалану -педагогикалык iс- эрекеттердiц мазмуны мен формасын толыктыру аркылы окыту YPдiсiн жетiлдiредi. Компьютерлiк желiлердi, интернет жYЙесiн, электрондык окулыктарды, мультимедиялык технологияларды, кашыктыктан окыту технологиясын колдану аркылы бшм алушылардыц пэнге кызyFышылыFын оятып, ойлау кабiлетiн арттырyFа жэне iзденyшiлiгiн дамытyFа, сабактаFы белсендiлiгiн арттырyFа септшн тигiзедi.
Инновациялык технологиялардыц бiлiм берудеп орны
Инновациялык технологиялар оку материалын игерyдi жецiлдетiп, окыту процесiн кызыкты эрi тиiмдi етедi. ОларFа:
-Интерактивт куралдар: компьютерлiк симуляциялар, интерактивтi такталар, виртуалды зертханалар.
-Робототехника: тэжiрибелiк курылFыларды курастыру жэне магниттiк кубылыстарды зерттеу.
-Мультимедиалык ресурстар: бейнероликтер, анимациялар жэне интерактивт презентациялар.
-Mобильдi косымшалар: физикалык зацдарды модельдейтш колданбалар. Оку нэтижелерi
Инновациялык технологияларды колдану нэтижесшде окушылар:
- магнитпк eрiс пен электрмагниттiк кубылыстарды тYсiнедi;
- эксперименттер мен модельдер аркылы зацдылыктарды табуды Yйренедi;
- шы^армашылык ойлау жэне зерттеу даFдыларын калыптастырады;
- заманауи технологияларды колдану аркылы бшмдерш кецейтедi.
^орытынды
10-сыныпта магнитпк кубылыстарды окытуда инновациялык технологияларды колдану окушылардыц пэнге деген кызыFyшылыFын арттырып, олардыц бiлiмiн заманауи талаптарFа сай децгейге жетюзуге мYмкiндiк бередi. Бул эдютеме окыту процесiн жацашыл, тиiмдi жэне практикалык турFыда пайдалы етедь Мришмдердщ басты мiндетi - осы технологияларды дурыс тацдап, оларды оку баFдарламасына шыFармашылыкпен енпзу.
ЭДЕБИЕТТЕР
1. Бeрiбекова Ф.Б., Жанатбекова Н.Ж.. К^рп замангы педагогикалык технологиялар: Окулык. - Алматы.2014. - 360 б.
2. Еносина Н.А. Иновационные процессы в образовании. Барнаул. 2002.-236 с.
3. Тургынбаева Б. А. Дамыта окыту технологиялары. Алматы. «Рауан». 2000.-182 б.
4. Мухамбетжанова С. Т., Мелдебекова М. Т. Педагогтардьщ акпараттык — коммуникациялык технологияларды колдану бойынша кузырлылыктарын калыптастыру эдiстемесi. Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010.-192 б.
