CC BY
1ГЕОГРАФИЯ ПЭН1Н ОЦЫТУДА ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЦОЛДАНУДЬЩ
ТИ1МДШЮ
АЯПБЕКОВА АЛИЯ ЕСКЕРМЕСОВНА
г.г.к., ага окытушы, Жаратылыстану гылымдар факультетi, Л.Н. Гумилев атындагы Еуразия улттьщ университет^ Астана, ^азакстан
ЭБД1САХИТ АЛЬБИНА ЦАЙРАТБЕЩЫЗЫ
Жаратылыстану гылымдар факультетшщ 2-курс магистранты, Л.Н. Гумилев атындагы Еуразия улттык; университет^ Астана, ^азакстан
Аннотация. Бул мацалада География пэнт оцытуда ойын технологиясын цолданудыц тшмдыт туралы царастырылады.
Мектеп географиясыныц басты мтдеттершц бгрг - оцушылардыц географиялыц мэдениетт цалыптастыру. Уацыт талабы оцу-тэрбие урдшн батыл интенсивтендгру -оцушылардыц б1л1м ЖYйесiн сапалыц жаца децгейге квтеру Yшiн устаздан терец бШмдткт1, кэсттт шеберлiктi, ыждагаттылыцты талап етедi. Осы талаптарга сай мугалiм цызметiндегi шыгармашылыц негiздердi ныгайту - оцушыларга бiлiмдi игертуге бар мYмкiншiлiктi тиiмдi пайдалану, барлыц эдiс-тэсiлдердi жетiлдiрiп отырганда гана сапалы бшм, дурыс тэрбие беру ЖYзеге асады.
Адам баласы цоршаган орта туралы шындыцты белсендi w-эрекеттщ нэтижестде танып бiледi. Ол w-эрекеттер ойын, оцу жэне ецбек. Дегенмен , жас жетюншектер Yшiн ойын-ец мацыздысы болып табылады.
ЮлттЫ свздер: ойын, ойын технологиясы, кврнекшк, бшм сапасы, эдстэсшдер.
^Р президент Н.Э.Назарбаев айткандай: «Гасырлар максаты - когамныц нарыктык карым - катынаска кэшу кезшде саяси- экономикалык жэне рухани дагдарысты жещп шыга алатын, iзгiленген ХХ1- гасырды курушы юкер, eMipre икемделген, жан-жакты мэдениетп жеке тулганы тэрбиелеп калыптастыру». Елбасыныц осы алга койган зор мшдеттерш юке асырушылар - эрине, жастар. Олай болса, сол жастарга сапалы бшм мен салауатты тэрбие беру кажет. ^азipri бшм беру саласындагы басты максат - елiмiздщ элеуметтiк, экономикалык жэне саяси eмipiне белсене катысуга дайын, бэсекеге кабшетп жеке тулга дайындау.
География пэш сабактарындагы эр тYpлi ойындар окушы бiлiмiн дамытып, танымдык кабштш сомдауга Yлкен Yлес косады. Балаларды окытуда жэне тэрбиелеуде ойынныц pолi педогогикада бурын да, ^ip де карастырылып келедi. Алдыцгы катарлы педогогтардыц бэpi де ойынды нагыз керекп жэне мацызды iс - эрекет деп тYсiнедi.
Кез келген пэндi окытуда ойын технологиясын колданганда мрашмдердщ еске сактайтын жагдай, басты максат стратегияларды Yйpенуден гepi, стратегиялардыц сабагымызда койылган мэселенi нэтижелi шешу Yшiн кажеттiлiгi.
^огамымыздыц казipгi даму кезещ мектептегi бiлiм беру жYЙесiнщ алдына окыту Ypдiсiн технологияландыру мэселесiн койып отыр. Окытудыц эр тYpлi технологиялары жасалып, бiлiм беру мекемелершщ тэж1рибесше енуде. Заманауи технологияларды мецгерту м:ришмнщ интелектуалдык кэсiптiк, адамгеpшiлiк, рухани, азаматтык жэне де баска да кэптеген адами келбетшщ калыптасуына игi эсерш тигiзедi.
География сабагына кажеттi кэрнекшк, жацаны тану pетiнде де, ой немесе эцпмеш елестету Yшiн де, ацгарымдылыгын дамыту Yшiн де, материалды еске сактау Yшiн де ойын технологиясын колданса болады. Ойын технологиясы оку YPДiсiнiц барлык кезецдершде колданылады: жаца бiлiмдi хабарлаган кезде, кейде мрашм жаца бiлiмдi хабарлауы орнына (мысалы, learning app, wordwall жэне т.б. багдарламаларды колдану аркылы); бiлiмдi орныктыру жэне iскеpлiк пен дагдыны калыптастыру кезiнде YЙге беpiлген тапсырмаларды орындаган кезде сызбаларды сызу, кестелеpдi жасау, суpеттемелеpдi орындау жэне т.б.;
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
мецгер^ бак;ылаган кезде (мысалы, карта, кесте бойынша айтып беру, аспаптар курлысын тYсiндiру). Ойын технологиясы окушылардыц жас ерекшiлiгiн ескере отырып пайдаланылады
Ойын балалар Yшiн оку да, ецбек те болып табылады. Ойын-айналадагы дYниенi тану тэсш. Ойын балаларга eмiрде кездескен киыншылыктарды жецудщ жолын Yйретiп кана коймайды, уйымдастырушылык кабiлетiн калыптастырады. А.С.Макаренко: «Ойын - балалар eмiрiнде ете мацызы зор нэрсе, Yлкендердщ кайраткерлiгi, жумысы, кызметi кандай мацызды болса, балалардыц ойыны да сондай мацызды. Ойында кандай болса, ескен кезде жумыста да, кeбiнесе, сондай болды.Сондыктан болашак кайраткер, ец алдымен, тэрбиенi ойын аркылы алады,» - деп балалар ойыны жогары багаланган. Тиiмдi колданылган ойын муFалiмнщ тYсiндiрiп отырган материалын окушылардыц зор ынтамен тацдап, берш мецгеруiне кeмектеседi. ^ызыкты ойын тYрiнен кейiн олар тез серiгiп, тапсырманы ыкыластана эрi сапалы орындайтын болады. Сабакта жэне сабактан тыс уакатта колданылатын ойындарды тeмендегiдей топтастыруга болады. Эрбiр ойынныц бала Yшiн бшмдшк максаты гана емес, тэрбиелiк, танымдык максаты зор.
Жаца педогогикалык технологиялар болашак мугал1мдердщ eзiндiк iс - эрекетш белсендiруге, шыгармашылык кабiлеттерiн арттыруга eз Yлесiн косады. Окытудыц жаца технологияларын колдану аркылы болашак мришмдердщ педогогикалык шеберлiгiн калыптастырудыц жолын тауып жан- жакты дамыган шыгармашылык, элеуметпк бэсекеге кабiлеттi, ортага бейiмделген кэаби бiлiктiлiгi жогары т^лга тэрбиелеу мэселесш шешуге болады. Педогогикалык технологиялар максатка талпыну, максатка багытталу сиякты сапаларымен сипатталды. Педогог - жацгыртылып отырган бшм беру жYЙесiнiц негiзгi тулгасы болгандыктан, инновациялык бiлiм беру кещстшнде болашак муFалiмдердщ педагогикалык шеберлiгiн калыптастыруда максатка кол жеткiзу эрекеттерiнiц ^н нускалылы^ы оларды икемдi ете тYседi.
Бiлiмдi алуда iс - эрекетке YЙренген баланыц бойында алFан бiлiмi узак уакыт сакталады жэне ол жумыс iстеуге, iзденуге, тацдауFа, т.б. YЙренедi. Сол Yшiн ескi дэстYрлi сабактан кашып ,ец озык, тэжiрибеден eткен технологиялардыц бiрiнiц тиiмдiлiгiн сэйкес тацдау кажеттшш туады. Бiркелкi сабак окушыны зерiгу мен жайбаракаттылыкка алып келедi. Ал зерiгу болFан жерде шь^армашыльщка жол жок. Эрбiр устаздыц максаты - сапасын кeтеру, тYрлерiн жетiлдiру, сабакка окушыныц кызыFушылыFын арттыру.
СоцFы кезде сарамандык сабактарды ойын тYрiнде eткiзiлетiн сабактармен кeп байланыстыруда. Географияны окыту эдiстемесiнде дидактикалык танымдык ойындар бурыннан белгiлi, бiрак бYкiл сабакта колданылмады (тек психологиялык, физикалык шаршаFанды басу Yшiн эпизодтык тYPде колданылды). Сарамандык сабактардаFы ойын эрекеттерi танымдык эрекеттермен катар оку YPДiсiнiц негiзi бола алады. Окыту барысында ойындар эркашан оку материалдарымен байланыста болады, эрi окушыларды кызыктыратын жаFдай туFызады. Ол окушыларFа оку мэлiметтерiн тез эрi жецiл кабылдауFа кeмектеседi.
Географияны окыту барысында такырыпты мецгеру децгей мына жаFдайларда жоFарылайды:
- ойындар eткiзу эдiстемесiнiц теориялык непзш жасауда география курсыныц сызыктык-сатылык логикасы ескерiлсе;
- ойындар мектеп курсындаFы негiзгi экономикалык жэне экономикалык-географиялык тYсiнiктердi ашу жэне калыптастыру Yшiн eткiзiлсе;
- ойынды eткiзу процесiнде окушылардыц танымдык жэне шыгармашылык белсендiлiгiн арттыратын эдiстер мен куралдар колданылса;
ПАЙДАЛАНЫЛГАН ЭДЕБИЕТТЕР
1. 1. Ж.ЖДожамкулова. «Жаца акпараттык педагогикалык технологиялар» Алматы, 2013 ж.
2. Алимов. А. «Интербелсендi эдiстердi жоFары оку орындарында колдану» Алматы, 2012ж.
3. К.Ж. Бузаубакова. «Инновациялык педагогика негiздерi» Алматы, 2009 ж.
4. ^азакстан Республикасы бшм жэне Fылым министрлiгi. «^азiрri бшм беру технологиялары». Алматы, 2006 ж.
5. 5.Выготский, Л.С. Игра и ее роль в психологическом развитии ребенка
