2TSDI & TMA | International Conference | 2024 Tashkent State Dental Institute
Google Scholar indexed Tashkent Medical Academy
TIBBIYOT XODIMI FAOLIYATIDA MULOQOT MADANIYATI
Zahro Ahrorjon qizi Jumaqo'ziyeva
Stomatologiya ta'lim yo'nalishi 2-kurs talabalari Ijtimoiy fanlar bioetika kursi bilan kafedrasi
Ilmiy rahbar f.f.n dotsent Sattorova Dildora G'apporovna
ANNOTATSIYA:
Ushbu maqolada shifokor va bemor o'rtasidagi muloqot madaniyati haqida so'z yuritiladi. Shuningdek shifokor bemor bilan muloqot jarayonida qanday yondashish kerakligi maqolaning asosiy mazmunini tashkil etadi. Barcha davolash muassasalarida bemorlarning shifokor bilan o'zaro munosabatini o'ziga xos xususiyatlarini bilish kabi masalalarni ko'rib chiqamiz.
Kalit so'zlar: muloqot, verbal muloqot, noverbal muloqot, axloq, odob, etika, tibbiy etika, deontologiya.
Kirish: Tibbiyot sohasida muloqot madaniyati bemorlar va tibbiyot xodimlari o'rtasidagi samarali aloqani ta'minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Tibbiyot xodimlari bemorlar bilan muloqotda bo'lib, ularga nafaqat yordam, balki qo'll ab-quvvatlash hissini ham berishlari zarur. Muloqot madaniyati tibbiyot xodimining bemorga munosabati, uning ehtiyojlarini tushunish, hurmat ko'rsatish va empatiya qilishda aks etadi.
1. Muloqot madaniyatining ahamiyati:
Tibbiyot xodimlarining bemorlar bilan samarali muloqot qilishi bemorlar bilan o'zaro ishonch va hamkorlikni shakllantiradi. Bu esa bemorning davolanish jarayoniga ijobiy ta'sir ko'rsatadi va uning sog'ayish jarayonini tezlashtiradi. Muloqot madaniyati orqali tibbiyot xodimlari bemorlarning hissiy holatini yaxshiroq anglay oladi, bu esa dardni yengillashtirishga yordam beradi va bemorlarning o'zini ruhiy jihatdan qulay his qilishiga imkon yaratadi.
2. Tibbiyot xodimi va bemorlar o'rtasidagi asosiy muloqot ko'nikmalari:
Quloq solish qobiliyati: Bemorning shikoyatlarini tinglash va ularni
tushunishga harakat qilish. Bu orqali bemor o'zini eshitilgan va qadrlangan his qiladi.
Yumshoq va aniq tushuntirish: Bemorga uning sog'lig'iga bog'liq bo'lgan holatlarni sodda, tushunarli va qo'rquv uyg'otmaydigan tarzda tushuntirish zarur.
www.tsdi.uz
November 23, 2024 www.tma.uz
119
TSDI & TMA | International Conference | 2024 Google Scholar indexed
Tashkent State Dental Institute Tashkent Medical Academy
The role of medical humanistics in quality training of a doctor
Emotsional qo'llab-quvvatlash: Har bir bemor o'z dardini o'zgacha his qiladi. Tibbiyot xodimining vazifasi - bemoming his-tuyg'ularini tushunish va unga psixologik yordam berish.
Hurmat ko'rsatish: Tibbiyot xodimlari bemorlarning shaxsiy xususiyatlarini inobatga olib, ularni hurmat bilan qabul qilishi kerak.
3. Muloqotda madaniy o'ziga xosliklarni hisobga olish:
Tibbiyot xodimi muloqotda bemorning madaniyati va e'tiqodlarini e'tiborga olishi lozim. Masalan, bemorning o'z urf-odatlariga asoslangan qarashlari bo'lishi mumkin va ularni inobatga olish muloqotni yaxshilaydi.
Madaniy o'ziga xosliklar va til to'siqlari muloqotda tushunmovchiliklarga olib kelishi mumkin, shuning uchun bunday holatlarda aniq va tushunarli ifodalar ishlatish kerak.
4. Muloqotda odob-axloq qoidalari:
Sabr-toqat va xushmuomalalik: Bemorlar o'z sog'lig'idan xavotir olgani uchun turli xil ruhiy holatda bo'lishi mumkin. Tibbiyot xodimi sabr bilan bemorga quloq solib, unga xushmuomalalik bilan munosabatda bo'lishi zarur.
To'g'ri tana tili: Bemor bilan suhbat davomida tabassum qilish, ko'z bilan muloqot qilish va o'tirgan holda suhbatlashish bemorda ishonchni oshiradi.
5. Muloqot madaniyatini rivojlantirish usullari
Tibbiyot xodimlari uchun muntazam ravishda trening va seminarlar tashkil etish kerak, bu ularga muloqot ko'nikmalarini mustahkamlashga yordam beradi.
O'zaro tajriba almashish va mutaxassislar tomonidan muloqot madaniyatiga oid ma'ruzalar tinglash orqali muloqot ko'nikmalarini kengaytirish mumkin.
Telemeditsina va masofaviy muloqot: Hozirgi kunda telemeditsina usullari keng qo'llanilmoqda, bu esa bemorlar bilan masofadan muloqotni yaxshilash imkonini beradi. Bu usul yordamida bemorlar o'z sog'lig'ini nazorat qilish va kerakli tavsiyalarni olishda davom etishlari mumkin.
Elektron sog'liqni saqlash tizimlari: Bemorning sog'liq haqidagi ma'lumotlarini saqlash va ularga kirish imkoniyatini yaratish orqali muloqot samaradorligini oshirish mumkin. Bunday tizimlar tibbiyot xodimlariga bemor bilan muhim ma'lumotlarni tezkor yetkazish imkoniyatini beradi
Xulosa: Tibbiyot sohasida muloqot madaniyati nafaqat bemor va shifokor o'rtasidagi munosabatlarni mustahkamlaydi, balki davolanish jarayonining muvaffaqiyatli kechishiga ham katta hissa qo'shadi. Tibbiyot
xodimining kasbiy mahorati, bemorga samimiy va hurmat bilan yondashuvi, uning sog'lig'i va hissiy holati uchun muhim
November 23, 2024
www.tsdi.uz
www.tma.uz
TSDI & TMA | International Conference | 2024 Tashkent State Dental Institute
Google Scholar indexed Tashkent Medical Academy
^^^^^^^^^^^The^ole^fmedicalhumani&ticsm
ahamiyat kasb etadi. Shu bois, tibbiyot xodimlari muloqot madaniyatiga jiddiy e'tibor berib, uni o'z kasbiy faoliyatlarida qo'llashlari zarur. Muloqot madaniyati tibbiyot sohasida muhim o'rin tutadi va uning samarali bo'lishi davolash jarayonining muvaffaqiyatli kechishini ta'minlaydi. Tibbiyot hodimi bemorlarga hurmat va ehtirom bilan yondashib, ularning ehtiyojlarini hisobga olgan holda muloqot qilish orqali bemorlarning ruhiy va jismoniy holatiga ijobiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Shu sababli tibbiyot hodimlari muloqot madaniyatini rivojlantirish uchun doimiy o'rganish va takomillashtirish yo'lida bo'lishlari zarur.
