CC BY
4Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg'ona filiali "Al-Farg'oniy avlodlari" elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252 Tom: 1 | Son: 4 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific journal of Fergana branch of TATU named after Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252 Vol: 1 | Iss: 4 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252 Том: 1 | Выпуск: 4 | 2024 год
SINOV YORDAMIDA TRIKOTAJ MAXSULOTLARINI SHAKL SAQLASH VA DEFORMATSIYALANISH JARAYONLARINI MONITORINGI
I
Kirish. Trikotaj to'qimalari kundalik hayotimizda keng qo'llaniladigan, kiyinish madaniyatimizning muhim qismini tashkil qiluvchi matolardan biridir. Bu mahsulotlar o'zining yumshoqligi, elastikligi va nafas oluvchanligi sababli iste'molchilar orasida e'tiborga loyiq o'rinni egallaydi. Biroq trikotaj to'qimalarining o'ziga xos xususiyati -tolalararo bo'shliq, iplarni uzunligi va tuzilma ichidagi kuchlanishlar - ular shaklini saqlash va deformatsiyalarga qarshilik ko'rsatish xususiyatiga bevosita ta'sir qiladi. Natijada yuvish, kiyish, cho'zish yoki mexanik ta'sirlar sabab trikotaj mahsulotlarining dastlabki shakli o'zgarishi, deformatsiyalanishi va xizmat muddati qisqarishi mumkin[1].
Shu bois trikotaj mahsulotlarini ishlatish jarayonida ular shakl saqlash xususiyati va deformatsiyaga qarshiligini doimiy monitoring qilish, ularga qo'llaniladigan texnologiyalar va materiallarni takomillashtirish, iste'molchi talablariga mos sifat standartlarini joriy etish uchun muhimdir. Ushbu maqolada sinov usullari yordamida trikotaj mahsulotlarining shakl saqlash ko'rsatkichlari, deformatsiyalanish dinamikasi hamda ular ta'sirida
Sharibayev Nosirjon Yusubjanovich,
Namangan Muhandislik texnologiyalari instituti Fizika matematika fanlari doktori, professor [email protected]
Kayumov Ahror Muminjonovich,
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Farg'ona filiali.
katta o'qituvchi, 3293535ahror@gmail .com
yuzaga keluvchi fizik-mexanik o'zgarishlar o'rganiladi.
Metodlar. Tadqiqot uchun yuqori sifatli paxta, sintetik tolalar, shuningdek, ularning aralashmalaridan to'qilgan trikotaj matolari tanlab olindi. Har bir namuna xomashyo tarkibi, to'qilish zichligi va ilme konfiguratsiyasi bo'yicha farq qiluvchi 3 ta guruhga bo'lindi[2]. Gurux,lar quyidagicha ajratildi:
1: 100% paxta tolasi asosidagi trikotaj.
2: Sintetik tolalar (poliefir) asosidagi trikotaj.
3: Paxta-sintetik aralash tolalar asosidagi trikotaj.
Sinov usullari: Har bir guruhdan olingan namunalarda quyidagi parametrlar o'rganildi:
O'lcham va shakl barqarorligi: Namunaning dastlabki uzunlik va kengligi maxsus belgilab olinib, yuvish (standart ISO 6330 muvofiq), quritish va yengil mexanik ta'sirlar ketidan o'lchamlar qayta o'lchandi. Shakl saqlash ko'rsatkichlari namuna dastlabki o'lchamlariga nisbatan foizda ifoda etildi.
Deformatsiyalanish koeffitsienti: Trikotaj matolar namunalari standart universal sinov mashinasi yordamida chiziqli cho'zishga tortildi. Cho'zishdan avval va keyin mato o'lchamlari, ilme tuzilishi
338
Annotatsiya: Ushbu maqolada tadqiqotning sinov usullari orqali trikotaj to'qimalarining shakl saqlash va deformatsiyalanish jarayonlarini baxolaydi. Paxta, sintetik va aralash tolali matolar o'zaro solishtirilib, elastiklik, tiklanish hamda deformatsiyaga bardoshlik mezonlari tahlil qilinadi. Natijalar mato xomashyosi va tarkibini optimallashtirish bo'yicha tavsiyalarni takomillashtiradi, mahsulot sifatini yaxshilash hamda xizmat muddatini uzaytirish imkonini beradi.
Kalit so'zlar: Matoning qisqarishi, matoning shikastlanishi, tasvirni tahlil qilish, raqamlashtirish, paxta tolasi, poliefir, shakl barqarorligi, deformatsiyalanish koeffitsienti, shakl barqarorligi
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg'ona filiali "Al-Farg'oniy avlodlari" elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252 Tom: 1 | Son: 4 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific journal of Fergana branch of TATU named after Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252 Vol: 1 | Iss: 4 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252 Том: 1 | Выпуск: 4 | 2024 год
o'zgarishi mikroskop ostida kuzatildi[3]. Deformatsiyalanish koeffitsienti (D) quyidagi formula orqali aniqlandi:
L- — Ln D =——-100% Lo
bu yerda L0 - dastlabki uzunlik, L1 -cho'zishdan keyingi uzunlik.
Matoning tiklanish xususiyati:
Deformatsiyadan so'ng namunalarga berilgan shakl dam oldirish orqali tiklanish qobiliyati ham o'rganildi. Namuna 24 soat davomida erkin holda saqlanib, keyinchalik o'lchamlari qayta o'lchandi.
Natija. Olingan ma'lumotlar asosida har bir guruh namunalari uchun shakl saqlash va deformatsiyalanish ko'rsatkichlari tahlil qilindi:
Shakl saqlash xususiyati: Yuvish va quritish jarayonlaridan so'ng 1-guruh (100% paxta) namunalari o'rtacha 3-4% gacha qisqarish yoki kengayish kuzatildi. 2-guruh (sintetik) namunalari nisbatan barqarorroq bo'lib, o'rtacha 1-2% o'zgarish aniqlandi. 3-guruh (aralash tolalar) namunalari 2-3% atrofida shakl o'zgarishiga ega ekanligi kuzatildi. Shakl saqlash xususiyatini baholash jarayonida matoning turli tarkiblarga (paxta, sintetik, aralash) bog'liq holda yuvish va quritishdan so'ng o'lchamlardagi o'zgarishlar aniqlanadi. Ma'lumotlar shuni ko'rsatadiki, 1 -guruh (100% paxta) namunalari taxminan 3-4% gacha o'zgarish (qisqarish yoki kengayish) namoyish etsa, 2-guruh (sintetik tolalar) namunalari nisbatan barqarorroq bo'lib, ular atigi 1-2% atrofida o'lcham o'zgarishiga ega. 3-guruh (aralash tolalar) namunalari esa 2-3% shakl o'zgarishi diapazonida kuzatiladi.
Ushbu eksperimental natijalarni matematik modellash orqali kengaytirish mumkin. Masalan, shakl saqlash ko'rsatkichini (AD) dastlabki va yakuniy o'lchamlar nisbati sifatida ifodalash mumkin:
L-i — L-AD =——0100% Lo
bu yerda L0 - dastlabki uzunlik, L1 -cho'zishdan keyingi uzunlik.
Aralash tarkibdagi to'qimalarni modellashtirish: Trikotaj tarkibini paxta (C) va sintetik tolalar (S) fraksiyalari deb tasavvur qilamiz
(C + S = 1). Har bir tola turi o'ziga xos o'zgarish koeffitsientiga ega bo'lib, masalan, paxta uchun a « 3.5%, sintetik tola uchun ß « 1.5. Shunda aralash tolali mato uchun o'lcham o'zgarishi chiziqli qo'shilish qoidasi (aralashmalar nazariyasi) asosida:
AD
aralash
= aC+ßS
Agar С = 1 — S bo'lsa
AD,
aralash
= ß + (a — ß)C
Berilgan qiymat asosida a « 3.5%, ß « 1.5 deb olsak.
AD,
aralash
= 1.5% + (3.5% — 1.5%)C
= 1.5% + 2%C Agar C = 0.5 (yarmi paxta, yarmi sintetik)
bo'lsa,
ADaralash « 1.5% + 2% x 0.5 = 1.5% + 1% = 2.5%. Bu tajribada kuzatilgan 2-3% o'zgarish diapazoniga mos keladi.
Statistik regressiya modellar: O'lcham o'zgarishiga ta'sir qiladigan omillar (tolalar nisbati, yuvish harorati, quritish usuli, ilgari ko'rilgan mexanik ta'sirlar) bir nechta bo'lsa, ko'p omilli regressiya modeli bilan matematik ifodalash mumkin: AD =ß0+ ßxC + ß2T + ß3M + e bu yerda T - yuvish harorati, M - quritish metodi, e - tasodifiy xatolik.
Mexanik-modulli yondashuv: Mato tolalarining elastiklik, chidamlilik va suyuqlik shimish xususiyatlari elastik-plastik model sifatida ifodalanishi mumkin. Har bir tola uchun modulli qiymat (EVaxta,ESintetik) bo'lib, bu qiymatlar matoning yuvishdan so'ng egiluvchanligiga va shaklni tiklash qobiliyatiga ta'sir qiladi. Aralash holatda, matoning umumiy moduli va shaklni saqlash xususiyati tolalar nisbati orqali ifodalanadi:
E,
aralash
= CEpaxta + (1 C)Esintetik
So'ngra o'lcham o'zgarishi elastiklik nazariyasidan kelib chiqib aniqlanishi mumkin. Ushbu matematik modellar ishlab chiqaruvchilarga mahsulot dizaynida tolalar nisbati va ishlov berish jarayonlarini optimallashtirish, istalgan shakl barqarorligini oldindan bashorat qilish imkonini beradi. Natijada, materiallarni tarkibiy va texnologik jihatdan
339
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg'ona filiali "Al-Farg'oniy avlodlari" elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252 Tom: 1 | Son: 4 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific journal of Fergana branch of TATU named after Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252 Vol: 1 | Iss: 4 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252 Том: 1 | Выпуск: 4 | 2024 год
moslashtirish, mahsulot sifatini yaxshilash hamda iste'molchilarning uzoq muddat xizmat qiladigan, shaklini saqlovchi trikotaj buyumlarga bo'lgan talabini qondirish osonlashadi.
Deformatsiyalanish koeffitsienti: Maksimal cho'zish sharoitida 1-guruh namunalari 15-20% gacha deformatsiyalandi, 2-guruh esa 10-12% deformatsiyalanishi bilan nisbatan elastikroq xususiyat ko'rsatdi. 3-guruh 12-15% o'rtacha deformatsiyalandi. Bu ko'rsatkich sintetik tolalarning elastik xususiyatlarga boy ekanligini tasdiqladi.
Deformatsiyalanish Modellarining Taqqoslanishi
¡P 16 -
Й s
Ë 13
_ — Nolinear model - Chiziqli model
3-guruh 12-15% diapazon У/
/ / // /
/ ✓ / / / y / / / / < s s
s * / ✓ / г s ✓
/ ✓ / / / / / / У s *
/ / / у / / r *
// // // /г
-
0.4 0.6
Paxta ulushi (C)
1-rasm: 3-guruh 12-15% deformatsiyalanish diapazoni.
o'rtacha
Ushbu natijalarni matematik modellar orqali chuqurroq tahlil qilish mumkin. Eng oddiy yondashuv - chiziqli aralashmalar modeli, shuningdek, nolinear modellardan foydalanish, elastiklik nazariyalari, statistik regressiya yoki mexanik modellashtirish kabi usullarni qo'llashdir.
Chiziqli aralashmalar modeli: Agar biz aralash tolali matodagi paxta ulushini C va sintetik tola ulushini S deb olaylik (C + S = 1), har bir komponentning o'ziga xos deformatsiya ko'rsatkichlari bo'lsa, aralash matoning deformatsiyalanish koeffitsientini quyidagicha chiziqli model bilan ifodalash mumkin:
Daralash = CDpaxta + SDsintetik
bu ma'lumotlarga asoslanib:
D
paxta
17.5%
(15-20% (10-12%
diapazonning diapazonning
o'rtacha qiymatini olsak)
Dsintetik ~ 11%
o'rtacha qiymatini olsak)
Shunda aralash matoning deformatsiyalanish koeffitsienti:
^aralash = 17.5%C + 11%(1 - C) = 11% + 6.5% C
Agar, aralashmada paxta ulushi C = 0.5 bo'lsa: Daralash = 11% + 6.5% x 0.5 = 11% + 3.25% = 14.25%,
bu tajribada aniqlangan 12-15% diapazoniga mos keladi.
Nolinear modellar. Elastik-plastik xususiyatlar murakkabroq bo'lsa, chiziqli qo'shilish qoidasi yetarli bo'lmasligi mumkin. Bunda nolinear modeldan foydalanish mumkin. Masalan, deformatsiyani kompozit materiallardagi tensil deformatsiya modeliga o'xshash nolinear munosabatlar orqali tasvirlash:
1
^aralash = (CDpaxta + (1 — C}Dsintetik)n
bu yerda nnn - nolinearlik darajasini belgilovchi parametr. Agar n> 1 bo'lsa, mato deformatsiya xususiyati paxta yoki sintetik tolalar foydasiga og'adi, n < 1 bo'lsa, aksincha ta'sir kuzatiladi. Ushbu model parametrini tajriba natijalariga mos ravishda aniqlab olish mumkin.
Elastiklik modullari asosidagi yondashuv. Trikotaj matosining deformatsiyalanish xususiyatlarini o'rganishda elastiklik moduli (Young moduli) va Poisson koeffitsienti kabi material xususiyatlarini inobatga olish mumkin. Har bir tola turi uchun elastiklik moduli Epaxtava Esintetik mavjud bo'lib, aralash tolali matoning samarali moduli chiziqli yoki nolinear aralashma qoidasi orqali aniqlanadi:
E
aralash
= CEpaxta + (1 C^Esintetik
Keyin deformatsiyalanish (D) materiali Hooke qonuni doirasida baholanadi:
a
DK-h
bu yerda a - qo'llanilayotgan kuchlanish. Agar maksimal cho'zish sharoiti ostida kuchlanish barcha namunalarga teng qo'llansa, deformatsiya asosan
340
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg'ona filiali "Al-Farg'oniy avlodlari" elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252 Tom: 1 | Son: 4 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific journal of Fergana branch of TATU named after Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252 Vol: 1 | Iss: 4 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252 Том: 1 | Выпуск: 4 | 2024 год
modullarga tayanadi. Sintetik tola yuqori elastiklik moduli hamda mos ravishda pastroq deformatsiyalanish ko'rsatkichiga ega bo'lishi mumkin (mazkur tajribadagi natijalar buni tasdiqlaydi).
Statistik regressiya. Agar deformatsiyaga ta'sir qiluvchi omillar (tolalar ulushi, yuvish parametrleri, avvalgi mexanik ishlovlar) ko'p bo'lsa, ko'p omilli regressiya modeli yordami bilan statistik asoslangan bashoratlar qilish mumkin:
AD = a0 + a1C + a2T + a3M + e
bu yerda T - yuvish harorati, M - quritish usuli, e - tasodifiy xatolik. Ushbu model parametrlarini tajriba ma'lumotlari asosida topish va deformatsiyani oldindan aytish mumkin.
Deformatsiyalanish koeffitsienti sintetik tolalarning elastik xususiyatlarga boy ekanligini, paxta tolalariga qaraganda deformatsiyalanish darajasi pastroq ekanligini tasdiqlaydi. Aralash tolali matolar esa oraliq qiymatga ega bo'lib, kompozit material sifatida xususiyatlarni moslashtirish imkoniyatini beradi. Chiziqli va nolinear modellar, elastiklik nazariyasi yoki statistika yondashuvlari yordamida ushbu jarayonlar matematik ifodalanib, ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish, mahsulot sifatini oshirish va talab qilinadigan deformatsiyalanish ko'rsatkichlarini oldindan bashorat qilish mumkin bo'ladi.
Tiklanish qobiliyati: Dam oldirishdan so'ng 2-guruh namunalari o'zining boshlang'ich hajmining 8590% ga tiklana oldi, 1-guruhda bu ko'rsatkich 70-75% ni tashkil etdi. 3-guruh 80-85% oralig'ida shaklga qayta tiklanish qobiliyatiga ega bo'ldi.
Tiklanish qobiliyati: Chiziqli va Nolinear Modellar Taqqoslanishi
- Nolinear model — — Chiziqli model 3-quruh 80-85% diapazon
44, s vv
\ Vv \\ N\ \\
V чЧ \\ ч\ ч>
\Ч \\ SN 4 vS.
vs. S\ v\ \\ vs.
v>
0.4 0.6
Paxta ulushi (C)
2-rasm: 80-85% oralig'ida shaklga qayta tiklanish grafigi.
Tiklanish qobiliyatini foizda ifodalash uchun quyidagicha formula joriy qilish mumkin:
Lv
T = -Lx 100% Lo
bu yerda:
L0 - namunaning dastlabki uzunligi (yoki
hajmi),
Lr - dam oldirishdan keyin qayta tiklangan uzunlik (yoki hajm).
Agar tiklanish jarayonini turli tolalar aralashmasi orqali modellashtirish istalsa, 3-guruh (aralash tolali) matolarning tiklanish ko'rsatkichini chiziqli aralashma qoidasi yordamida aniqlash mumkin. Avval sintetik tolali material (S) va paxta tolali material (C) qismlari uchun tiklanish ko'rsatkichlarini mos ravishda Ts va Tc deylik. Sintetik material uchun Ts « 87.5% (85-90% o'rtacha), paxta material uchun esa Tc « 72.5% (70-75% o'rtacha) deb olamiz. Aralash tarkibda paxta ulushi C va sintetik ulushi S = 1— C bo'lganda:
Taralash = TcC + Ts(1 — C)
Masalan, teng ulush (C = 0.5) bilan aralashmada:
Taralash = 72.5% • 0.5 + 87.5% ■ 0.5
= 36.25% + 43.75% = 80%
Bu hisoblangan qiymat tajribada kuzatilgan 8085% diapazoni bilan mos keladi.
341
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg'ona filiali "Al-Farg'oniy avlodlari" elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252 Tom: 1 | Son: 4 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific journal of Fergana branch of TATU named after Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252 Vol: 1 | Iss: 4 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252 Том: 1 | Выпуск: 4 | 2024 год
Nolinear modellash: Ba'zan tiklanish chiziqli qo'shilish qonuniga bo'ysunmasligi mumkin. Bunday holatda nolinear modellarni qo'llash mumkin, masalan:
T,
aralash
= (CT? + (1- C)Tsn)n
bu yerda nnn - har bir tola turi o'ziga xos bo'lgan nolinearlik koeffitsienti. Tajribaviy ma'lumotlar yordamida nnn qiymati aniqlanib, model yanada nozikroq moslama berishi mumkin.
Elastiklik va dam oldirish jarayoni modeli: Tiklanish jarayonini materiallarning viskoelastik xususiyatlari orqali ham tushuntirish mumkin. Viskoelastik nazariyada deformatsiya paytida to'plangan potensial energiya dam oldirish jarayonida matoni qisman dastlabki shaklga qaytaradi. Sintetik tolalar yuqori elastiklik moduliga ega bo'lib, energiya "saqlab qolish" va keyinchalik tiklash imkoniyati yuqori bo'ladi. Paxta tolasi esa deformatsiyadan so'ng ba'zi plastik o'zgarishlarga uchrab, to'liq tiklana olmaydi. Aralash tolada bu jarayon oraliq natija beradi.
3-rasm: 3 guruh bo'yicha o'rtacha qiymatlar va intervali.
3 ta guruhni uchta turdagi ko'rsatkichlarini (shakl barqarorligi, deformatsiyalanish, tiklanish qobiliyati) bir diagrammada ifodalash uchun Python va matplotlib kutubxonasidan foydalanilgan misol keltiriladi. Har bir ko'rsatkich bo'yicha guruhlar uchun o'rtacha qiymatlar va interval (min-maks) keltirilib, error bar (xatolik chiziqlari) orqali diapazonlar ko'rsatiladi[4].
Tiklanish qobiliyatining matematik ifodalanishi va modellashtirilishi ishlab chiqaruvchilarga material tarkibini shunday tanlash imkonini beradi-ki, yakuniy mahsulot deformatsiyadan keyin dastlabki shaklini yaxshiroq saqlasin. Sintetik tolalar nisbati oshishi tiklanish qobiliyatini yaxshilasa-
da, tabiiy tolalar bilan aralashmada ham qoniqarli tiklanish va boshqa qimmatli xususiyatlarni saqlab qolish mumkin. Bu yondashuv, kelgusida materiallarni optimallashtirish, tiklanish imkoniyatini oldindan prognoz qilish va sifatni oshirish borasida muhim ahamiyat kasb etadi.
Xulosa. Olingan natijalar trikotaj mahsulotlarining shakl saqlashi va deformatsiyalanishi to'qima tarkibi hamda tolalar xususiyatlariga bevosita bog'liqligini ko'rsatadi. Paxta tolali matolar tabiiy tola xususiyatlari sabab deformatsiyalargacha bo'lgan barqarorligi nisbatan pastroq ekanligi, ammo iste'molchilar orasida yuqori talabga ega ekani kuzatildi. Sintetik tolalarga boy matolar esa shakl saqlash, elastiklik va deformatsiyadan keyin tiklanish borasida ustunlikka ega bo'lib, xizmat muddatini uzaytirishi mumkin. Aralash tolali trikotajlar esa ikki tomondan ham ma'lum darajada foyda ko'rsatib, optimal xususiyatlarga ega ekanligi aniqlandi[5].
Shu orqali to'qimachilik sanoati vakillari mato xomashyosi tarkibini iste'molchi ehtiyojlari va mahsulotning ko'zlangan qo'llanish sohasiga qarab tanlashi lozim. Bundan tashqari, ishlab chiqarish jarayonida deformatsiyaga qarshi maxsus ishlovlar, kimyoviy apreturalar yoki aralash tolalar yordamida sifatni yaxshilash mumkin.
Ushbu tadqiqot natijalari sinov usullari yordamida trikotaj mahsulotlarining shakl saqlash va deformatsiyalanish jarayonlarini samarali monitoring qilish mumkinligini ko'rsatdi. Sintetik tolalar asosidagi matolar elastiklik va deformatsiyadan so'ng tiklanish ko'rsatkichlari bo'yicha yuqori natijalarga ega bo'lsa, paxta asosidagi matolar ekologik va gigiyenik jihatdan ustunlikni saqlab qoladi. Aralash tolali matolar esa muvozanatli xususiyatlarga ega bo'lib, turli maqsadlar uchun optimal tanlov bo'lishi mumkin. Kelgusida trikotaj mahsulotlarining deformatsiyaga bardoshligini oshirish va shakl saqlash xususiyatlarini yaxshilash bo'yicha yangi tarkib va texnologiyalarni joriy etish bo'yicha izlanishlar davom ettirilishi lozim.
342
l
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg'ona filiali "Al-Farg'oniy avlodlari" elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252 Tom: 1 | Son: 4 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific journal of Fergana branch of TATU named after Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252 Vol: 1 | Iss: 4 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252 Том: 1 | Выпуск: 4 | 2024 год
References:
1. Liu P. et al. Physico-mechanical performance evaluation of large pore synthetic meshes with different textile structures for hernia repair applications //Fibres & Textiles in Eastern Europe. - 2018. - Т. 26. - №. 2 (128).
2. Majid, M.A., Amir, M.K. & Shams-Uz-Zaman (2020). "Investigations on Wash Durability and Dimensional Stability of Cotton Knitted Fabrics," Autex Research Journal, 20(3), 253-260.
3. Abuzarov, D.M. & Abdullayev, M.X. (2020). "Trikotaj materiallarining sifat parametrlarini baholashda matematik modellashtirish," Toshkent To'qimachilik va Yengil Sanoat Instituti ilmiy jurnali, (2), 45-52.
4. Yusubjanovich S. N., Muminjonovich k. a. Trikotaj to 'qimalarining shakl saqlash xususiyatlarini raqamli baholash usullari //Al-Farg'oniy avlodlari. -2024. - Т. 1. - №. 1. - С. 57-61.
5. Yusubjanovich S. N., Muminjonovich K. A. Trikotaj to 'qimalarining strukturasini kompyuter ko 'rish texnikasi asosida tasniflash //Al-Farg'oniy avlodlari. - 2024. - №. 2. - С. 114-118.
343
