CC BY
9тсзбектелген сабактар топтамасында Багдар-ламаныц барлык модулiн камтылгандыгына баска мугал1мдердщ кeздерiн жегкiзу Yшiн езшдш «жэрмецке» уйымдастырып, ж1бер-ген кейбiр кагелiкгерiн гYсiнедi жэне оныц себептерш аныктап, гYзегуге эрекег егедi. Окыту мен оку тэжiрибесiнде кол жетюзш-ген оц eзгерiстердi сыни тургыдан ойлау жэне багалау, бiр-бiрiне тYсiндiрме беру жэне алуда кэсiби сауаттылык калыптасады. Портфолио мазмуны бойынша мрашмшц окыту жэне оку тэжiрибесiнде Багдарламаныц идеяларын пайдалана бiлу кабiлетiн аньщтауга болады. Бул кeрсеткiштер м¥Fалiмшц окыту жэне оку тэж1рибесшщ eзгергендiгiн, кузыреттшктщ калыптаскандыгын кeрсетедi. Курс оларды жацаша ойлауга умтылдырады, кeптеген ескi таптаурынды бузып, жаца жол салуга багыт
бередi, жумыска кулшыныс пайда болады. Багдарлама нэтижесiнде м¥Fалiм тэуелсiз, гылымга кызыгушылыгы оянган, сенiмдi, сын тургысынан ойлай алатын, сандык техноло-гияларда к¥зыреттшшн керсете алатын жаца заман педагогына айналады. ^азiрri тацда ре-спубликамыздыц барлык аймактарында бiлiм мен бшктшктщ барлык тетiктерiн тиiмдi интеграциялауга багытталган инновациялык бiлiм берудщ казакстандык моделiн жасаудыц негiзi ка-лануда деп айта аламыз.
ПАЙДАЛАНГАН ЭДЕБИЕТТЕР
1ДР Президентшщ ^азакстан халкына жолдауы. Астана. 2005 ж
2. М^гал1мге арналган нускаульщ. Астана. 2012ж
ПЕДАГОГТЩ КЭС1БИ К;¥З1РЕТТТ1Л1ГШ ДАМЫТУДАГЫ Б1Л1КТ1Л1КТ1 АРТТЫРУ ЖYЙЕСШЩ ЖАЦА Т¥РГЫСЫ
А.С. Махметова,
инновациялыц дамуды эд1стемел1к цамтамасыз ету бвлгмгнгц бас маманы, магистр «Эрлеу» БА¥О» АК филиалы «БК,О ПКБАИ», Орал цаласы
мрашмдершщ бшктшшн арттыру талапта-рын жацарту [1]. Эр м:рашм ез бiлiмiн жетш-дiрiп, ескi бiрсарындылыктан герi жаца заман талабына сай инновациялык технологиялар-ды сабактарына д^рыс колдана бшсе, сабагы тартымды да, конымды, эрi тиiмдi болаты-ны сезсiз. Осыган орай «Эрлеу» БА¥О» А^ филиалы Батыс ^азакстан облысы бойынша педагогикалык кызметкерлердiц бiлiктiлiгiн арттыру институтына келген курс тыцдаушы-ларына сапалы бшм беру максатында кепте-ген шаралар жоспарланып, жузеге асып, жак-сы нэтижеге кол жеткiзiлдi.
Бiлiктiлiктi арттыруга арналган бiлiмнiц мазмунын жетiлдiру максатында элемдш тэжiрибенi ескеру, бiлiм беру багдарламала-рын кецейту Yшiн жаца модульдер жасау да, одан Yйрену де - заманымыз алга тартып оты-
Заман талабына сай бшш беру уйымда-рына жогары бшкп, шыгармашылыкка тал-пынатын, eзiн -eзi дамыта бiлетiн, eз кэсiбiн жетш мецгерген педагогтер eте кажет. БYгiн-гi тацда таным белсендiлiгiн канагаттандыра алатындай, жан-жакты дамыту YДерiсi педа-гоггердi Yздiксiз окыту, бiлiмiн жацашалан-дырып, окыту YДерiсiне жаца технологиялар-^ ды енпзу белец алып келедi. Елiмiздiц бiлiм В беру жYЙесiн жацартуга ^азакстан Республи-^ касыныц Президентi Н.Э. Назарбаев «Элеу-Н меггiк-экономикалык жацгырту - ^азакстан I дамуыныц басты багыты» атты ^азакстан ^ халкына Жолдауында ерекше кeцiл бeлдi. И Бiлiм беру жYЙесiн жацарту шараларыныц
ы бiрегейлерi: оку YДерiсiне заманауи техноло-
Н ...
д гиялар мен эдiстердi енгiзу; педагог кадрлар-
Н дыц кэсiби даярлык децгейiн арттыру; мектеп
■
рган кажеттшк. Осыган орай, «Эрлеу» бшк-тiлiктi арттыру улттык орталыгы акционерлiк когамы 2011-2016 жылдарга арналган даму стратегиясына сэйкес барлык филиалдардыц педагогикалык кызметкерлерш алыс-жакын шетелдерге iс-сапарFа жiберiп, тэж1рибе ал-масып, бiлiктiлiктерiн арттыру шараларын уйымдастырды. Нэтижесiнде алFан тэжiрибе-лерiн кыска мерзiмдi курс тыцдаушыларына дэрiстер мен тэжiрибелiк сабактар тYрiнде ет-юзш жYр.
«Эрлеу» БА¥О» АК филиалы «БКО ПК БАИ» 2014 кыска мерзiмдi курс
тыцдаушыларына 104 курс жоспарланды, осы курстардыц такырыптары жаца жэне жацартылFан. Филиалдыц педагогикалык кы-зметкерлерi эр курстыц оку баFдарламасын, оку-такырыптык жоспарын, ОЭК жасактау барысында кептеген ецбектер аткарып жYр. Оку-такырыптык жоспардыц инвариантты белiмiнде КР Президентi Н.Э. Назарбаев-тыц Казакстан халкына арнаFан Жолдауы 17 кацтар 2014 жыл: «Казакстан жолы - 2050: бiр максат, бiр мYДде, бiр болашак», 20112020 жылдарFа КР бiлiм беру жYЙесiн жетш-дiруге баFытталFан Мемлекеттiк баFдарла-масы, мектеп окушылардыц функционалдык сауаттылыFын дамыту женiндегi 2012-2016 жылдарFа арналFан улттык iс-кимыл жоспары сынды мiндеттi дэрютер камтылса[2], вариа-тивтi белiм мен технологиялык модульде ше-тел (Лондон жэне Рединг университеттершщ бiлiм беру институттары) тэжiрибесiнен сабактар етюзшуде «Окыту Yдерiсiнде смарт техникаларды колдану», «E-learning» жYЙесiн енпзудщ технологиялык аспектiлерi такыры-бында практикалык сабак етюзшедь Сабак мазмунында: Group Play, Play Market, Screen Mirroring кызметтерц Смартфонды интернет тарату нYктесi ретшде колдану (Доступ к Wi-Fi); Смартфон жэне смартпад экранын, аудиожYЙесiн, бейнежYЙесiн проекторFа, яFни Yлкен экранFа шы^ару; Андроид жYЙесiне ар-налFан ютап, окулык жасау Yлгiлерi (Android Book App Maker баFдарламасы кызметi), сон-дай-ак, Android косымшалары, веб-серви-стер Prezi, Padlet, Worldle, QR Code жэне т.б. камтылFан (http://smart.orleuzko.kz/).
Сондай-ак 2014 жылдыц 8-12 шшде ара-лыFында Астана каласындаFы «НЗМ» ДБ¥ мен ПШО уйымдастырFан «PISA халыкара-
лык 3epTTeyiH жYргiзу аясында окушылардыц функционалдык сауаттылыгын дамыту» такы-рыбындагы тренерлердi окыту курсына фили-алдан 4 кызметкер (Р.Куанаева, М.Нургазино-ва, М.Мурзабулатов, Ж.Еркегалиева) катысып, «PISA Master Trainer Programme 40-hour course» атты сертификатка ие болды. Осыган орай кыска мерзiмдi курстардыц жоспарына eзгерiстер енгiзiлiп, казак тiлi, орыс тiлi, математика жэне гылыми-жаратылыстану багы-тындагы пэндердiц муFалiмдерiне арналган такырыптар енгiзiлдi. Жогарыда аталган тре-нерлер осы такырып бойынша езге филиалдардыц iшiнен тамыз айынан курс жYргiзy-дi бастап кеткендердщ алгашкылары болып табылады. Осы кезге дешн жоспарланган 20 курс етюзшп, 500 педагог камтылды. Облыс бойынша жалпы орта мектептерде PISA 2015 жылы eткiзiлетiн халыкаралык зерттеyлерiне дайындык жумыстары жYргiзiлyде. Сонымен катар багдарламалар талданып бiрнеше усы-ныстар бершдг
- PISA тренерлерiн кэсiби колдауды уй-ымдастыру бойынша: Республика келемшде тренерлерге арналган семинар, конференция, децгелек Yстелдер уйымдастырылса, осы уакытка дешнп курстардыц eткiзiлy бары-сы туралы Yш багытка сай тэжiрибе алмасу жолга койылса;
- PISA халыкаралык зертщ^ бойынша педагогтердi даярлау курстарын уйымдасты-ру мэселелерiн шешу бойынша: республика келемшде PISA халыкаралык зерттеуше ка-тысуына ыктимал мектептер тiзiмi аныкта-лып, бiлiктiлiктi арттыру институттарына та-ратылса. Нэтижесiнде ол мектептердщ басшы кадрларымен тYсiндiрy, уйымдастыру жумы-старын жYргiзyге жэне PISA курстарына ке-летiн тыцдаушылардыц контингентiн калып-тастыруга зор кемек болар едь
Осы усыныстарга «Эрлеу» БА¥О» АК эдiстемелiк камтамасыз ету бeлiмiнiц маман-дары сындарлы, eзектi жэне накты усыныстар берiлгенiн алга тартып, оц пшр бердi. Сон-дай-ак филиал тренерлерi жоба жэне eзiндiк жумыс такырыптарын жасактады.
Педагогтердiц кэсiби кузыреттшк-терiнiц арту децгейiн аныктау максатында кыска мерзiмдi курстардыц соцында филиалдыц мониторинг жэне талдау бeлiмiнiц етюз-ген сауалнамасыныц корытындысы бойынша:
а
^
н и
н
и =
Рч
и
H =
S
«Акпараттык-коммуникациялык технология-ны мецгеру децгешщз кандай?»(интернетп, электронды поштаны колдану, сайтпен ж^-мыс). 2013 жылмен салыстырганда 2014 жыл-дыц жарты жылдыгында тыцдаушылардыц
АКТ мецгеру децгей анагурлым арткандыгы байкалады.
Тыцдаушылардыц акпараттык-комму-никациялык технологияны мецгеру децгеш
№ Жылы ЖоFары децгей Орташа децгей Темен Мулдем хабары
(%) (%) децгей (%) жок
1 2013 жыл 15 60 10 15
2 2014 жыл 30 63 7
65
-63-
15
Жогары Орташа
Тeмен
МYлдем
децгей (%) децгей (%) децгей (%) хабары жок
12013 жыл 2014 жыл
Сондай-ак «Сiз кэсiби кызметiцiзде кан-дай акпараттык-коммуникациялык техноло-гияларды колданасыз?»
Сауалнамага катыскан тыцдаушылар кэсiби кызметшде акпараттык-коммуника-циялык технологияны колдану бойынша 2013 жылмен салыстырганда кeрсеткiштерi арткандыгы байкалады: он-лайн тэсiлiнде
конференция, семинарлар-4%-га, он-лайн ашык сабактар - 1%-га, интернет-форумга катысуы-3%, электрондык окулыктар-6%-га, интербелсендi такта-6%-га арткан.
Тыцдаушылардыц кэаби кызметiне АКТ колдану децгейiнiц салыстырмалы ^р-сеткiшi
В
Н
и
Н
И =
Рч
и
н =
2
Жылы Он-лайн тэсшш- Он-лайн Интернет-фо- Электрондык Интербел-
де конференция, ашык са- румFа катысуы окулыктар сенд1 такта
семинарлар (%) бактар (%) (%) (%) (%)
2013 13 17 13 36 45
2014 17 18 16 42 51
■
Он-лайн тэсшшде конференция, семинарлар (%)
Он-лайн ашык сабактар (%) Интернет-форумFа катысуы (%) Электрондык окулыктар (%) Интербелсенд1 такта (%)
51
0 10 20 30 40
2013 жыл "2014 жыл
50 60
Сонымен курс соцында тыцдаушылар-дыц кэсiби децгей анагурлым жогарылап, ин-новациялык технологиялар мен интерактивт эдiс-тэсiлдердi терец мецгерiп, жан-жакты бiлiммен каруланып, сапалы бiлiмге жаца ка-дам жасайды.
Филиалдыц 2014 жылгы гылыми -эдюте-мелiк такырыбы «SMART Education YДерiсiн енгiзу жагдайында педагог кызметкерлердiц бiлiктiлiгiн арттырудыц педагогикалык жэне технологиялык непздерЬ» бойынша жумы-стануда. Филиалдыц жылдык жоспарыныц басты мiндеттердiц бiрi: бiлiктiлiктi арттыру жYЙесiнiц кызметкерлерi жуык уакытка жоспарланган акпараттык когамды жэне бо-лашакта кYтiлетiн смарт когамды елiмiзде орныктыруда педагогикалык шеберлiктерiн тиiмдi жумсауы. Осы максатты жYзеге асы-ру Yшiн филиал кызметкерлерi жыл бойына кептеген шаралар (байкаулар, конференция-лар, семинарлар) нэтижелi еткiзiлдi. Фили-алда уйымдастырылган шаралар барысында катысушылар кэаби карым -катынас жасауга, шыгармашылык ойларымен жэне озык кэсiби тэжiрибелерiмен белюуге; педагогтердiц озык тэжiрибесiн жинактау жэне таратуга; езiн-езi кэсiби жетiлдiруге мол мYмкiндiк алады[3].
Жыл бойына етюзшген шаралардыц кепшiлiгiне филиал сайтыныц бетшен арнайы платформа курылды. Мысалы:
- 2014 жылдыц 27 акпанындагы «SMART Education YДерiсiн енгiзу жагдайында педагог кызметкерлердщ бiлiктiлiгiн арттырудыц пе-
дагогикалык жэне технологиялык непздерЬ) такырыбында аймактык онлайн конференция (http://www.zkoipk.kz/ru/conf.html);
- 2014 жылдыц 20 акпаны мен 10 ма-мыр аралыгындагы «Инклюзивт бiлiм беру жагдайында дамуында мYмкiндiгi шектеyлi балаларды элеyметтендiрy» такырыбындагы Халыкаралык гылыми-практикальщ Интер-нет-конференциясы (http://www.zkoipk.kz/kz/ conf2.html);
- 2014 жылдыц 29 сэрiнде «Интеллек-туалды дарынды жасeспiрiмдер тулгасыныц эмоционалды сферасын дамыту» такырыбындагы республикалык семинары (http://www. zkoipk.kz/ru/2904seminar.html);
- 2014 жылдыц 29 мамырдагы «ХХ1 га-сырдагы бiлiм: теория, тэж1рибе жэне даму багыттары» атты халыкаралык гылыми-прак-тикалык конференция (http://www.zkoipk.kz/ kz/conference/522-conf.html).
Шарага дешн осы платформаларда ка-тысушылардыц макалаларымен танысып, пiкiрлерiмен алмасып, шараныц соцында корытынды жасалды. Интернет платформа
кезiнде кез келген елден, кез келген катысушы H ..........Д
сайтка кiрiп eзiнiц пiкiрiн, сурагын калдыра ^ алады, сэйкесшше автор оларга жауап жазуга
мYмкiндiк алады. Соцгы кезде кептеген фи- >
лиалдарда осы тэсiл колданысы белец алып ^
келедь И
«Эрлеу» БА¥О» АК баскарма терай- W
ымыныц 06.06.2014 ж. №30 буйрыгы бой- Д
ынша жалпы бiлiм беру мектептерi педагог- ®
ü
тершщ бшктшпн арттыру жуйеа аркылы «врлеу» БА¥О» АК Smart learning (Smart октыту) жобасын ендiру максатында жумыс тобына филиалдьщ 3 кызметкерi (Е.Сафул-лин, Н.Дускалиев, С.Шагиров) муше ретiнде енгiзiлдi. Осыган байланысты «Смарт окуга алгашкы кадам» атты эдiстемелiк курал дай-ындалды. Сойдай-ак smart.orleuzko.kz сайты курылды (http://smart.orleuzko.kz/). Сайт ке-лесi бeлiмдерден турады: оку багдарламасы, эдiстемелiк материалдар, бейнематериалдар, форум, жоба туралы, керi байланыс. Оку багдарламасы бeлiмiнде «Бшктшкп артты-рудагы Смарт-окыту негiздерi» курсыныц такырыптык жоспары мен кыскаша сипат-тамасы жазылган. Эдiстемелiк материалдар бeлiмiнде жумыс тобыныц жэне филиалдар жасаган эдютемелш жинактар орналаскан.
Сондай-ак эдiстемелiк куралдардыц, материалдар жинагыныц колжетiмдiлiгiн камта-масыз ету, каржы унемдеу максатында фили-алда жарык керген эдютемелш жинактарга QR cod жасалып, мукабасына енгiзiлдi. Кез келген пайдаланушы сол код аркылы эдюте-мелiк куралдыц (PDF форматта) электрондык нускасын смарфонга, планшетке жуктеуге мYмкiндiк алады (http://www.zkoipk.kz/conf-video.html).
Дорыта келе, филиалда жыл бойына уйымдастырлган барлык шараларга облыс
педагоггерi eте кызыгушылыкпен катысып, тэжiрибе жинактап, eздерiнiц Yйренгендерiн окушыларына дарытады. Бiлiммен кару-ланган урпак - ел дамуыныц басты факторы. Сол урпакты тэрбиелеп, бiлiм беретш муFалiм. Кэсiби децгейi жогары, интеллекту-алды эрi шыгармашылык элеуетi бай, иннова-циялык технологияларды толык мецгерген, eз жумысына Yнемi пайдалана алатын мугал1м - бYгiнгi кYннiц суранысына ие. Осындай ус-таздардан тэлiм алган окушыларымыз ертецп кYнi бэсекеге кабшетп, элемдi аузына кара-татын, елiмiздiц болашак азаматтары болып жетшетше сенiмiмiз мол [4].
ЭДЕБИЕТТЕР
1. КР Президентi Н.Э. Назарбаевтыц Казакстан халкына арналган Жолдауы: «Ка-закстан жолы - 2050: бiр максат, бiр мYДде, бiр болашак»/ ww.edu.gov.kz/ru/zakonodatelstvo. Астана 2014 ж.
2. Окушылардыц функционалдык сауат-тылыгын дамыту жeнiндегi 2012 - 2016 жыл-дарга арналган улттык iс-кимыл жоспары. Астана, 2012 ж.
3. А.Б.Айтбаева «Бшм берудегi жаца технологиялар» оку куралы
4. «Бiлiм технологиялары» журналы. -2009 ж. №5
Б1Л1КТ1 ¥СТАЗ - ЗАМАН ТАЛАБЫ
а г*
н и
н
и =
Рч
и
H =
S
Елiмiзде, когамда орын алган езгерь стер. «Бшм беру» улттык басымдыгы жогары жобасын жYзеге асыру заманауи устазга жаца талаптар кояды. Заманауи устаз кандай? Бул жауапка бiр-екi сезбен жауап беру киынга согуы мYмкiн. Себебi устаз-бул окушылардыц шыгармашылык кабшеттерш дамыту Yшiн, окушылардыц бiлiмдi шыгармашылык тургыдан кабылдауга умтылуы Yшiн, ез бетш-
М.М. Айтымбетова,
«Арцалыц медицина колледж1» МККК Тарих пэшнщ оцытушысы, Костанай облысы
ше ойлауын дамыту Yшiн, материалды зерттеу барысында сурактарды ез бетшше карастыру Yшiн, олардыц угыныстарын толыктай ка-нагаттандыру Yшiн, пэндердi окуга ынталан-дыру Yшiн, олардыц жеке кабiлеггерi мен бейiмдiлiктерiн уштау Yшiн жагдай жасайтын адам.
Заманауи устаз Yнемi шыгармашылык iзденiсте болады, сондай-ак «окушыларга не
