INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© N.I. Ishonkulova1^_
1 Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti, Samarqand, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: oilaviy munosabatlardagi buzg'unchi nizolar ishtirok etayotgan shaxslarga va butun oila birligiga chuqur salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Ushbu mojarolarning nazariy asoslarini tushunish ularning ta'sirini bartaraf etish va yumshatish uchun samarali strategiyalarni ishlab chiqish uchun juda muhimdir. Ushbu tadqiqot oiladagi buzg'unchi nizolarni o'rganishga asos bo'lgan asosiy nazariyalar va tushunchalarni o'rganishga qaratilgan.
MAQSAD: ushbu maqolaning asosiy maqsadi oilaviy munosabatlardagi buzg'unchi nizolar bilan bog'liq nazariy asoslarni tahlil qilish va sintez qilishdir. U ushbu mojarolarning asosiy sabablari, dinamikasi va oqibatlarini, shuningdek, potentsial aralashuv strategiyalarini har tomonlama tushunishga intiladi.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqotda tizim nazariyasi, ijtimoiy almashinuv nazariyasi va qo'shilish nazariyasi kabi oilaviy nizolar nazariyalari bo'yicha mavjud adabiyotlarni to'liq ko'rib chiqishni o'z ichiga olgan sifatli tadqiqot metodologiyasi qo'llaniladi. bundan tashqari, ushbu nazariyalarning amaliy qo'llanilishini ko'rsatish uchun amaliy tadqiqotlar va ekspert suhbatlari qo'llaniladi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: muhokamalar oilaviy nizolarni tushunishda muhim ahamiyatga ega bo'lgan tizimlar nazariyasi, ijtimoiy almashinuv nazariyasi kabi bir nechta asosiy nazariy istiqbollarni ta'kidlaydi. Ushbu nazariyalarning integratsiyasi halokatli nizolarning sabablari va dinamikasini ko'p qirrali tushunish imkonini beradi. Vaziyatni o'rganish va mutaxassislarning fikrlari ushbu nazariy asoslar oilaviy nizolarni boshqarish va hal qilish uchun amaliy choralarni qanday ko'rsatishi mumkinligini yanada aniqlaydi.
XULOSA: xulosa qilib aytadigan bo'lsak, oilaviy munosabatlardagi buzg'unchi nizolarni o'rganish ushbu nizolarning sabablari, dinamikasi va echimlari haqida qimmatli fikrlarni taqdim etadigan turli xil nazariy asoslarga asoslanadi.
Kalit so'zlar: oila, yosh oila, nizo, muammoli vaziyatlar, nikoh nizosi, nikohdagi nizolar sabablari.
ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ИЗУЧЕНИЯ ДЕСТРУКТИВНЫХ КОНФЛИКТОВ В СЕМЕЙНЫХ ОТНОШЕНИЯХ
Iqtibos uchun: Ishonkulova N.I. Oilaviy munosabatlarda destruktiv nizolarni o'rganishning nazariy asoslari. //Inter education & global study. 2024. №4(2). B.405-411.
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №4 (2)
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
© Н.И. Ишонкулова1Н 1 Самаркандский государственный университет имени Шарофа Рашидова, Самарканд, Узбекистан_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: разрушительные конфликты в семейных отношениях могут иметь глубокие негативные последствия как для отдельных лиц, так и для семьи в целом. Понимание теоретических основ этих конфликтов имеет решающее значение для разработки эффективных стратегий по устранению и смягчению их последствий. Целью данного исследования является изучение основополагающих теорий и концепций, лежащих в основе изучения разрушительных семейных конфликтов.
ЦЕЛЬ: основной задачей данной статьи является анализ и синтез теоретических основ, касающихся деструктивных конфликтов в семейных отношениях. Он стремится всесторонне понять коренные причины, динамику и последствия этих конфликтов, а также потенциальные стратегии вмешательства.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании используется качественная исследовательская методология, которая включает всесторонний обзор существующей литературы по теориям семейных конфликтов, таким как теория систем, теория социального обмена и теория привязанности. кроме того, для демонстрации практического применения этих теорий используются тематические исследования и интервью с экспертами.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: в ходе дискуссии освещаются несколько ключевых теоретических точек зрения, таких как теория систем и теория социального обмена, которые важны для понимания семейных конфликтов. Интеграция этих теорий обеспечивает многоплановое понимание причин и динамики деструктивных конфликтов. Тематические исследования и мнения экспертов дополнительно поясняют, как эти теоретические основы могут способствовать практическим мерам по управлению и разрешению семейных конфликтов.
ВЫВОДЫ: в заключение, исследование деструктивных конфликтов в семейных отношениях основано на различных теоретических основах, которые дают ценную информацию о причинах, динамике и способах решения этих конфликтов.
Ключевые слова: семья, молодая семья, конфликт, проблемные ситуации, супружеский конфликт, причины супружеского конфликта.
Для цитирования: Ишонкулова Н.И. Теоретические основы изучения деструктивных конфликтов в семейных отношениях. // Inter education & global study. 2024. №4(2). С. 405-411.
THEORETICAL FOUNDATIONS OF STUDYING DESTRUCTIVE CONFLICTS IN FAMILY RELATIONSHIPS_
© Norbiye, I. Ishankulova1®
1Sharof Rashidov Samarkand State University, Samarkand,Uzbekistan_
© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 4 (2)
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
INTRODUCTION: disruptive conflicts in family relationships can have profound negative effects on the individuals involved and on the family unit as a whole. Understanding the theoretical underpinnings of these conflicts is critical to developing effective strategies to address and mitigate their impact. This study aims to explore the underlying theories and concepts that underlie the study of disruptive family conflict.
AIM: the main objective of this article is to analyze and synthesize theoretical frameworks related to destructive conflicts in family relationships. It seeks to comprehensively understand the root causes, dynamics, and consequences of these conflicts, as well as potential intervention strategies.
MATERIALS AND METHODS: the study uses a qualitative research methodology that includes a comprehensive review of the existing literature on theories of family conflict such as systems theory, social exchange theory, and attachment theory. in addition, case studies and expert interviews are used to demonstrate the practical application of these theories.
DISCUSSION AND RESULTS: the discussion highlights several key theoretical perspectives, such as systems theory and social exchange theory, that are important in understanding family conflict. The integration of these theories provides a multifaceted understanding of the causes and dynamics of destructive conflicts. Case studies and expert opinions further clarify how these theoretical frameworks can inform practical interventions for the management and resolution of family conflicts.
CONCLUSIONS: in conclusion, the study of destructive conflicts in family relationships is based on a variety of theoretical frameworks that provide valuable insights into the causes, dynamics, and solutions of these conflicts.
Key words: Family, young family, conflict, problematic situations, marital conflict, causes of marital conflict.
Oila jamiyatning mustahkam poydevori bo'lib uning mustahkamligi, farovonligi, tinch-totuvligi jamiyat taraqqiyotining asosidir. Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev ta'biri bilan aytganda: "Biz uchun muqaddas bo'lgan oila asoslarini yanada mustahkamlash, xonadonlarda tinchlik xotirjamlik. ahillik va o'zaro hurmat muhitini yaratish, ma'naviy - ma'rifiy ishlarni aniq mazmun bilan to'ldirishdan iborat bo'lmog'i zarur". O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev tomonidan qabul qilingan "Harakatlar strategiyasi'dagi yosh oilalar uchun qulay sharoitlar yaratish maqsadida uy-joylar berish, tadbirkor orqali esa ularning bandligini ta'minlash kerakligini aytib o'tdilar. Shu qatorda mamlakatimizdagi olib borilayotgan islohotlar natijasida respublikamizning barcha viloyatlari, tumanlari va qishloqlarida aholining turmush tarzi, yashash sharoitlari, ijtimoiy ongi ham rivojlanib boryapti. Ayniqsa, so'nggi yillardagi islohotlar xalq bilan to'g'ridan to'g'ri muloqot davlatimizdagi barchaning muammolarini tez va oson hal etilishiga sabab bo'lmoqda. Jamiyatning ustuni bo'lgan oila
For citation: Norbiye I. Ishankulova. (2024) 'Theoretical foundations of studying destructive conflicts in family relationships' // Inter education & global study, (4(2)), pp. 405-411. (In Uzbek).
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
esa hozirgi kunda ham, avvalari ham davlat uchun muhim bir bo'g'in bo'lib hisoblanib kelgan. Mamlakatimiz yoshlarini jamiyatda munosib o'rin egallashlari uchun barcha shartsharoitlari yaratib berilmoqda.
Yosh er-xotinlar muammolari uzoq vaqtdan beri ko'plab oilaviy hayot tadqiqotchilari uchun qiziqish uyg'otadi, chunki nazariy va empirik jihatlar tadqiqot uchun qiziqish uyg'otadi, chunki oila jamiyatning asosiy institutlaridan biridir. Shu bilan birga, oila kichik guruh va, demak, jamiyatning eng barqaror qismi bo'lib qoladi. Oila insonning hayotini ta'minlash va nasl qoldirish, madaniy va tarixiy tajribani saqlash va etkazish uchun zarurdir. Shunga qaramay, eng ko'p ajralishlar 5 yildan kamroq vaqt davomida mavjud bo'lgan oilaga, ya'ni yosh oilaga to'g'ri keladi. Shu nuqtai nazardan qaraganda, bunday oila jamiyatda aholining eng himoyasiz qismi hisoblanadi.
Bugungi kunda oilalar ko'plab muammolarga duch kelishmoqda. Oilalarning daromad darajasi bo'yicha tabaqalanishi katta ahamiyatga ega bo'lib, yana bir muhim muammo -oilaviy an'analar va xulq-atvor normalarini yo'q qilishdir. Yosh oilaning asosiy xususiyati uning shakllanishi jarayoni bo'lib, sheriklar bir-birlarini va o'z munosabatlarini yangicha idrok qila boshlaganlarida. Qoida tariqasida, yosh oilalarning moddiy ta'minoti etarli darajada emas, uning a'zolari o'rtasida aniq, o'rnatilgan munosabatlar mavjud. Ijtimoiy rollar hali o'rnatilmagan, shuningdek, oilaga yetarli darajada moslashish va ittifoqning jamiyatga nisbatan ijtimoiylashuvi yo'q.
Oilaviy nizolarning eng xarakterlilaridan biri bu er va xotin o'rtasidagi nizolardir. Xo'sh, eng ezgu niyatlar bilan bir-birlarini sevib oila qurgan yoshlar nega oila qurishgandan keyin ularning o'zaro munosabatlarida nizo-janjallar ro'y beradi? Ular nima uchun urushadilar? Umuman er-xotinlik hayotida nizolarsiz, urush-janjallarsiz ham yashasa bo'ladimi? Bu kabi savollarni yana ko'p davom ettirish mumkin.
V.G.Belinskiy shunday degan "Shunga qat'iy imonim komilki, er-xotin ittifoqi tevarak-atrofdagilarning aralashuvidan xoli bo'lmog'i kerak, binobarin, bu ikki kishidan boshqa hyech kimning ishi emas". Oila insonlarni birlashtirib turuvchi eng kichik ijtimoiy birlik bo'lib, uning tinchligi, ravnaqi va barqarorligi jamiyat tinchligi va barqarorligi hisoblanadi.
Olim J.Santayana oilaga ta'rif bera turib, "Oila tabiatning shoh asarlaridan biridir", deydi. Oiladagi nizolar - bu juftlarni psixologga davolanishning eng keng tarqalgan sababi. Oiladagi nizolarni hal qilish usullari asosan jamiyatning muayyan hujayrasi doirasida qanday janjal yuzaga kelganiga bog'liq. Ota-ona munosabatlari va nikoh tushunchalari bolalarda bo'lgan oiladagi nizolar juda salbiy ta'sir ko'rsatadi. Ikki kishining fikrlari yoki istaklari bilan to'qnashganda, natijada ular umumiy yo'nalishni topishni istashganida, oiladagi nizolarni tabiiy jarayon deb biladi. Hatto janjallar janjal paytida janjallashishlariga qaramay, janjallar er-xotinning birligini anglatadi, deyish mumkin. Birinchidan, agar er-xotinlar janjallashayotgan bo'lsa, demak, ular bilan baham ko'radigan narsa bor. Odamlar har doim ham umumiy mulkni emas, balki erkinlikni, shaxsiy hududni, bolalarni va boshqalarni baham ko'rishadi. Boshqacha qilib aytganda, er-xotinlar janjal mavzusi ular uchun muhim bo'lgan taqdirdagina janjallashadilar. Bundan tashqari, qarama-qarshi tomon bilan janjallashishni
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
istamagan odam I mojaro yuzaga keladi. Bunday paradoks: odamlar o'zlariga zarar etkazmasdan, bir-birlarini xafa qilishni istamasliklari sababli janjal qilishadi. Ikkinchidan, mojaro shuni ko'rsatadiki, er-xotinlar hali ham o'sha yo'lda harakat qilishmoqda. Mojaro - bu ikki kishi borishga tayyor bo'lgan yo'lning yo'qligi. Aynan janjal paytida ular uni topishga harakat qilishdi. Bu shuni anglatadiki, odamlar birgalikda harakat qilishni istaydilar, shuning uchun ular hozirgacha eng yaxshi variant deb o'ylagan narsani bir-birlariga majbur qilish uchun juda ko'p harakat qilishadi.
A.L.Sinsarning fikricha, hozirgi zamonda oilaning yangi turi - "vaqtincha ajralgan" yoki "distant oilalar" paydo bo'lgan. Bunday oilalar so'nggi yillarda ko'p uchrab, ular oilaning muqobil shakliga ham aylanib bormoqda[9]. Uning fikricha, distant oila - bu ota-onalardan biri oilaning sharoitini yaxshilash maqsadida uzoq davrga boshqa shahar, mamlakatlarga ketib ishlayotgan oilalar hisoblanadi. Distant oiladagi ota-onaning farzandlari bilan muloqoti doimiy bo'lmay, bu o'smirning shaxs sohasi rivojlanishidagi buzilishlarga va o'zini anglashi sohasi shakllanishiga ta'sir ko'rsatadi[10].
Psixologlar oilaviy janjallarni normal holat deb bilishadi. Qarama-qarshiliklar tufayli er-xotinlar bir-birlarini yomon ko'rishni boshlaydilar, hatto undan ham ko'proq ajralishadi. Shuning uchun har doim paydo bo'ladigan oiladagi nizolarni qanday hal qilish masalasi juda muhim bo'lib qoladi. Odamlar janjallashishi tabiiy, ayniqsa bu odamlar turmush o'rtog'i va mehribon sherik bo'lsa. Sizning munosabatlaringizda hech qachon janjal bo'lmaydi deb umid qilish ahmoqlikdir, chunki dunyoda bir xil ikkita odam yo'q. Siz qanchalik yaqin va sevikli bo'lishingizdan qat'iy nazar, har doim sizning fikringiz sherikingiz bilan mos kelmaydigan savollar mavjud. Odamlar odatda bahsli masalalarni qanday hal qilishadi? Ular qichqiradi, tanqid qiladi, qoralaydi, janjal qiladi, hatto idishlarni sindirib, yugurib keladi. Hech kimga sir emaski, muammolarni hal qilishning bunday usullari nafaqat sevuvchilarning munosabatlarida iz qoldiradi. Biroq, odamlar ba'zi bir tushunchalar bo'yicha kelisha olmasalar, hamma qichqiradi va qichqiradi. Ammo bitta haqiqatni yodda tutish kerak: qichqirganni eshitish mumkin emas! Shuning uchun janjal va qichqiriqdan so'ng, sheriklar bir-birlari bilan tinch ohangda muloqot qilishni boshlamaguncha, muammo hal qilinmaydi. Oiladagi nizolarning turlari.
Nizolarning eng keng tarqalgan tasnifi: 1. Konstruktiv to'qnashuvlar. Turli sabablarga ko'ra bunday to'qnashuvlar mavjud, ammo ularning yechimi ikkala uzumchiga qoniqish hissi tug'diradi, boshqacha qilib aytganda, bu o'zaro kelishmovchiliklarni hal qilish uchun kelishuvga aylangan. Bu yosh oilada yoki uzoq yillar tajribaga ega oilada nizo bo'ladimi, natijasi doimo gullab yashnaydi. 2. Distruktiv nizolar. Bunday to'qnashuvlar juda xavflidir, chunki ularning natijasi ikki tomonni qoniqtirmaydi va ko'p yillar davomida davom ettirishga, nikohlari bilan qoniqish hisini kamaytirishga, uzoq vaqt yoqimsiz depozit qoldirib ketishga majbur qiladi. Bunday to'qnashuvlarning tez-tez takrorlanishi ajralishga olib kelishi mumkin. Oilaviy mojaro yuzaga kelishining sabablari bor ko'p miqdorda, chunki nikoh nafaqat qo'shma uyni saqlash va farzand ko'rish, balki ularning istaklarini ro'yobga chiqarish, ehtiyojlarini qondirish va baxtli yashash istagini ham o'z ichiga oladi. Erkak va ayol turmush
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
qurishni davom ettirish orqali hayotlarini yaxshilashni xohlaydigan odamlar bo'lib qolmoqdalar. Biroq, nizolar, turmush o'rtog'i qarama-qarshi yoki turli xil qarashlarga, istaklarga, manfaatlarga, ehtiyojlarga va boshqalarga qarshi to'qnashuv yuzaga kelganda paydo bo'ladi. Er-xotin o'rtasidagi janjallarning tez-tez sabablari quyidagilardir: turmush o'rtoqlardan birining mastlig; oilaviy hayotni o'tkazish bo'yicha qarashlarning farqi; zino; turmush o'rtoqlarning xudbinligi; haddan tashqari rashk; sheriklarga nisbatan hurmatsizlik; qondirilmagan ehtiyojlar; turmush o'rtoqlardan birining bolalarni tarbiyalashda yoki hayotni boshqarishda ishtirok etmasligi.
Ma'lumki yuqoridagi sabablarning qaysi biridir ko'proq foizni qaysi biridir kamroq foizni tashkil etadi, lekin baribir o'z o'rnida oilaviy konfliktlarni vujudga keltirmoqda. Oila nizolarini hal qilish usullari. Oiladagi nizolarni hal etishning ko'pgina samarasiz usullari mavjud, ulardan foydalanish nafaqat sizning qimmatbaho vaqtni olib tashlashi mumkin, balki oiladagi mojaroni yanada kuchaytirishi mumkin. Oilangizdagi ziddiyatlarni bartaraf etish uchun oilaviy psixologlardan yordam so'rang va oilangizga qo'shnilar, tanishlar yoki ota-onalarning maslahatini tekshirmang. Oilada hech qanday qarama-qarshiliklar mavjud emas, chunki oila munosabatlarining o'ziga xos jihati shundaki, qarama-qarshi jinsdagi odamlar butunlay boshqacha hayotiy hikoyalar va turli xil tarbiya bilan uylanadi va ayni paytda ular bir-birlari bilan bir-birining tagida bo'lishlari kerak. Bu holatda bajarilishi mumkin bo'lgan barcha narsalar oiladagi nizolarning oldini olishdir. Agar ikkala turmush o'rtog'i bir-birlarini eshitishga harakat qilsalar, unda murosaga kelish mumkin. Bu erda g'alaba qozonishning hojati yo'q, chunki g'alaba yutqazishni taxmin qiladi. Ittifoq - bu qul va xo'jayin emas, ikki teng sherikning birlashmasi. Ikki turmush o'rtoq o'zaro munosabatlarda qulay bo'lishi kerak, natijada kimdirning xohish-istaklari amalga oshmagani sababli nikoh ittifoqi buzilmaydi
Xalqimizda bir gap bor: oshsiz uy bo'lishi mumkin, lekin nizosiz uy bo'lmaydi. Faqat, nizoning nizodan farqi bor. Bu haqda quyida batafsil to'xtalib o'tamiz. Haqiqatdan ham ilk bolalikdanoq ko'plab ertaklar eshitib, keyinchalik o'zlari ham ularni turli kitoblardan o'qib o'sgan yoshlar o'zlarining bo'lajak oilaviy hayotlarini adekvat tasavvur eta olishlari mushkul. Chunki ertaklarda ham, kinofilmlarda ham qahramonlar bir-birlariga yetishgunlariga qadar ne-ne mashaqqatlarni, zahmatlarni boshlaridan kechirib, bu yo'lda duch kelgan qora kuchlarni yengib. Bundan tashqari aksariyat niuvaffaqiyatli oilalarda tarbiya topgan yigit-qizlar o'z ota-onasi oilasini, ularning turmush tarzini, bir-birlarga nisbatan bo'lgan o'zaro munosabatlarini va qator shu kabilarni o'zlarining bo'lajak oilaviy havotlari uchun ideal deb olishadi va ular ham oila qurishganlaridan so'ng o'g'il bolalar xuddi o'z otasidek va qizlarimiz o'z onalaridek «ota», «ona», «er», «xotin» bo'lishni orzu qiladilar. Chunki ular o'z ota-onalari misolida, bir-birlariga nisbatan salbiy muno- sabatda boiuvchi, bir-birlari bilan nizolashib turuvchi er-xotin- larni ko'rmaganlar. Mabodo bunday vaziyatlar va nizolar yuzaga kelib qolgudek bo'lsa ham ularning ota-onalari bu holatni farzandlariga sezdirmaslikka harakat qiladilar. Bundan tashqari ommaviy axborot vositalari orqali namunaviy ahil, baxtli oilalar haqida berib boriladigan materiallarda ham aksariyat hollarda er-xotinlik munosabatlarini bir yoqlama, faqat yaxshi tomondan ko'rsatish an'analari mavjud. Bularning hammasi yoshlar-
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
da oilaviy hayot haqida bir yoqlama ijobiy tasavvurlarning shakllanishiga asos bo'ladi.
Bu kabi oiladagi nizolar oldini olish uchun oila ishonchli munosabatda bo'lishi kerak. Agar hamkorlardan biri biror narsani tugatsa yoki uni boshqa bir sirdan saqlaydi, bu o'z-o'zidan munosabatlarda keskin atmosferani keltirib chiqarishi mumkin va buning oqibatida yuzaga kelgan ziddiyatning hajmi siz yashirilgan haqiqatdan ham qo'rqinchli bo'lishi mumkin. Oilaviy nizolarni hal qilishda muammolardan qochmaslik, balki ularni hal qilish kerak. Muammoni hal qilish, g'alaba qozonish yoki himoya qilmaslik maqsadida konstruktiv va xotirjamlik bilan olib boring. Uchinchi tomonlarni nizoga jalb qilish maqsadga muvofiq emas, chunki ular mojaroning yanada kuchayishi uchun katalizatorga aylanishi mumkin. Ajrashish bu nizoni yechimi bo'lib qolmasligi kerak
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. D.Levinson. "Domestic violence from an intercultural point of view". Newbury Park, Kaliforniya: Sage. (1989)
2. H. Makkubbin, S. Figli, "Stress and family: dealing with normative transitions". Nyu-York: Bruner / Mazel. (1983).
3. Pulatov SH.N. XIX asr oxiri - XX asr boshlarida Hindistondagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat. Academic Research In Educational Sciences. Volume 1. 2020 468-474 P.
4. Saidov S.A., Ibn al-Muqaffaning islom tarjima san'atiga qo'shgan hissasi. // "Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences" Scientific journal Volume 1, 2021. 332-336 P.
5. Sulaymonov, J. Abdurahmon ibn Xaldunning tamaddun taraqqiyoti haqidagi qarashlarida jamiyat tahlili//Academic Research in Educational Sciences, Vol. 2 Special Issue 1, 2021. 451-455 R.
6. Sulaymonov, J.Karimov N.Contribution of Abu Isa Tirmidhi to the Science of Hadith //International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering (IJITEE) ISSN: 2278-3075, Volume-9 Issue-1, November, 2019. P. 593-599.
7. 7.S. Pavlina. "Oilaviy munosabatlarning muammolarini tushunish". (2006).
8. V. V. Kunitskaya. "Oilaviy nizolar va ularni hal etish yo'llari" Ijtimoiy o'qituvchi (2017)
9. Цынцарь А.Л. Психолого-педагогические условия формирования самосознания подростков из дистантных семей. Автореф. дис. ...канд. психол. наук. - Нижний Новгород, 2015. С - 13.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
^Norbiye Ishonkulova Islamovna, o'qituvchi [Норбие Исламовна Ишонкулова,
преподаватель], [Norbiye I. Ishonkulova, teacher]; manzil: O'zbekiston, Samarqand viloyati, Shahar: Samarqand, Universitet bulvar, 15 [адреа Узбекистан, Самаркандская область, Город: Самарканд, Университетский бульвар, 15], [address: Uzbekistan, Samarkand region, City: Samarkand, University Boulevard, 15]; E-mail: maqsuda_pedagog@mail.ru