CC BY
86ГТАХР 14.25.09
ОЦУ САУАТТЫЛЫГЫ - ОЦУШЫЛАРДЬЩ ФУНКЦИОНАЛДЫ САУАТТЫЛЫГЫНЫЦ НЕГ1З1
Е.Б. Асанбаева гуманитарлыц гылымдар магистрi Павлодар мемлекетпк педагогикалыц университетi Павлодар ц., Казацстан, email: www.eldana@mail.ru
Аталмыш мацала цаз1рп уацытта Казацстан Республикасынын бшм беру жуйесше царцынды турде енш, талцыланып жатцан, улкен назар аударуды цажет етш отырган мэселе - оцу сауаттылыгына арналган. Арнайы зерттеулер керсеткендей, кеп жагдайда оцушылар алган бшмдерш ic жYзiнде цолданып, ем1рмен сабацтастыра алмайды. Бiлiм алушылардын функцианалды сауаттылыцтарыныц темендiгi бiлiм беру саласына жана езгерicтердi енгiзуге негiз болды. Функционалды сауаттылыц негiзгi уш цурамдас белжген турады: оцу сауаттылыгы, математикалыц жэне гылыми-жаратылыстану сауаттылыцтары. Бул мацалада функционалды сауаттылыцтыц негiзi саналатын оцу сауаттылыгынын мацызы, оны мектепте цалыптастырып дамытудыц эдic-тэciлдерi сез етiледi. Зерттеу барысында саралау, жинацтау, талдау тэciлдерi цолданылып, бiлiм алушылардын оцу сауаттылыгын арттыруда тиiмдi болып табылатын тэciлдер келлршедг
TYÜiH свздер: оцу сауаттылыгы, функционалды сауаттылыц, оцу эрекетг, мэтгн, мэтгнмен жумыс, оцу тYрлерi
Елбасымыз Нурсултан Эбшулы Назарбаев езшщ б1р сез1нде: «Дамыган, бэсекеге цабшетп мемлекет болу ушш б1з, ен алдымен, жогары бшмд1 улт болуымыз керек. Ыздщ балаларымыздын жэне жалпы ескелен урпацтын функционалды сауаттылыгына улкен кещл белу керек» [1; 5] - деп, аталган мэселеге ерекше ден цою керекпгш сез етп. Осыган орай сонгы б1рнеше жыл ш1нде ел1м1здщ бшм беру саласы тубегейл1 езгерютерд1 бастан кеш1руде. Мектеп оцушылары б1рт1ндеп жанартылган бшм беру мазмунына кешш, жалпы орта бшм беру курсын аяцтаушы тулектер бурынгыдай оцушылардын теориялыц жаттанды бшмдерш тексеруге арналган улттыц б1рынгай тестшеуден етпей, онын орнына функционалды сауаттылыцтарын аныцтауга багытталган кешецщ емтихан тапсыруда.
PISA, TIMSS, PIRLS сияцты халыцаралыц зерттеулер керсеткендей, б1здщ оцушыларымыз кеп жагдайда мектепте алган бшмдерш шынайы ем1рде пайдага асыра алмайды жэне алдына келш тускен ацпаратты дурыс эр1 тшмд1 ендеп, езшдш талдау жасай алмайды [2; 17]. Мунын барлыгы олардын функционалды сауаттылыцтарынын темендшн байцатады.
Аталмыш мэселеге орай ел1м1зде оцушылардын функционалдыц сауаттылыгын дамыту женшдеп 2012-2016 жылдарга арналган улттыц ю-цимыл жоспары да цабылданып, жузеге асырылган болатын. Онда функционалдыц сауаттылыц «кещнен алганда, бшм берудщ (б1ршш1 кезекте жалпы бшм беруд1) кеп жоспарлы адамзат цызмет1мен байланысын б1р1кпретш тулганын элеуметпк багдарлану тэсш» [3; 26] рет1нде тус1нд1ршед1.
Жогарыда аталган PISA, TIMSS, PIRLS сияцты халыцаралыц зерттеу жумыстары оцушылардын алган бшмдерш ем1рде цолданып, онын турл1 аяларымен уштастыра алуын багалауга тшелей багытталган. Олардын барысында бшм алушылардын функционалды сауаттылыцтарынын кебшес непзп уш аясы багаланады: оцу сауаттылыгы, математикалыц жэне гылыми-жаратылыстану сауаттылыцтары. Осындагы бастапцы эр1 непз салушы дагды оцу сауаттылыгы болып табылады. Ка^рп уацытта ацпаратпен жумыс ютей алу (б1ршш1 кезекте оны оцып, тусше алу) табысца апарудын б1рден-б1р жолы, 1ргетасы болып саналады.
Буган дешн кеп жагдайда мектепте оцушылардын оцу эрекетше жеткшкп денгейде кещл белшбедг Бшм алушылардын бершген мэт1нд1 (алдымен эрштерден цуралган сездерд1, одан сон сездерден цуралган сейлемдерд1 т.с.с.) дурыс дыбыстап оцып, оны мазмундап, ол бойынша жоспар эз1рлеп, непзп сурацтарга жауап берш, кешпкерлерге мшездеме беру сияцты тапсырмалармен шектелш келген оцу эрекет олардын функционалды сауаттылыцтарын цалыптастырып, арттыруга тшсп ыцпал ете алмайды.
Оцу эрекет барысында оцырман езш цоршаган элемнщ еткеш, бупш мен болашагы туралы бшп цана цоймай, ойлап, талдау журпзш уйренед1, шыгармашылыц тургыда дамиды, онын тулга репндеп адамгершшк жэне мэдени непз1 цаланады. Оцу «б1ршшщен, адамнын сейлеу эрекетш
дaмытьm, оны яныщ, тYсiнiктi, бейнелi api эдемi етедi; екiншiден, оныц шю жaн дYниесiн дaмытып, бiреyдiц rçaЙFысынa ортякгасу, ^йырымды болу, eзгенiц ^иыншылы^ын тYсiнiп, жетiстiгiне rçya^Fa YЙретедi; Yшiншiден, шыFaрмaшыльщ н¥PFa бeленiп, шaбыттaнyFa, жяця кeркем тyындылaрFa негiз болaды; тeртiншiден, aкпaрaтты пaйдaлaнып, оны зерттей aлy дaFдылaрын rçaлыптaстырaды» [4; 19].
О^удыц кYрделi эрекетiнде негiзгi Yш кезендi бeлiп rçaрaстырyFa болaды:
1. Мэ^нде берiлген сeздердi rçaбылдay. О^и бшу дегенiмiз - эрштердщ жиынтыFынaн сол тездердщ бiлдiретiн мaFынaсын ^ыня бшу. О^у эрекетi aдaмныц эрiптерге rçapan, осы эрштердщ ^осындысышн к¥PaлFaн сeздi aйтyы не еске тYсiрyiнен бaстaлaды. Эрштердщ белгiлi 6ip ^здщ шaртты тaцбaсы, символы ретiнде ^ябылдяну YPдiсiне Kepy Faнa емес, aдaмныц ес (жaды), ^иялы жэне я^ылы дa ^^сяды. Бiз сeздердi о^ы^ян кезде эршке эрiптi ^осып ^яня ^оймяй, сeздi тугасгай aлдын aлa a^apyFa тырысaмыз.
2. О^ы^ян сeздерге ^тысты мязм^нды тYсiнy. Бiз о^ы^ян ap6ip сeз бiздiц оны ^яляй тYсiнyiмiзге орaй сaнaмыздa тYрлi eзгерiстер мен rç¥былыстaрды тудыруы мYмкiн. Бiр жaFдaйдa яй^ын, надты бейне пaйдa болсa, екiншiде ^ц^й дa 6ip сезiм, тiлек не дерексiз логикялыщ YPДiс, Yшiншi жaFдaйдa б^лярдыц екеyi де гайда 6оляды, тeртiншi кезде еш^яндяй дя бейне не сезiм емес, жяй Faнa rçaбылдaнFaн сeздi не онымен бaйлaнысты бяс^я сeздi ^»шляу, еске тYсiрy жYредi.
3. О^ы^ян мэтiндi бaFaлay. Кiтaпты о^ып rçarn ^оймяй, оныц мгзм^ныш сыни т¥рFыдa ^яряй бiлy кeп жaFдaйдa бaйrçaлa бермейдi. О^удыц yэжi (мотив) кзжеттшк болып тaбылaды. О^у дaFдысынa ие бяляныш, ец aлдымен, о^уды YЙренy яFни дыбыс жYЙесi мен о^у YPДiсiнiц (эрiптерден ^здщ пяйдя болуы) eзiн мецгеру кзжеттш пяйдя 6оляды. Б^л оныц rçызыFyшылыFын тудыряды. Бястяп^ы о^уды (сayaттыльщты) мецгерген о^ушы о^удыц yэжiн eзгертедi: ендi OFaн о^ытан сeздердiц ястярындя ^яндяй мэн жят^янын бiлy ^ызыщты. О^у дaFдысы дямып, жетiлген сяйын оныц yэжi де кYPделене тYседi, сeйтiп, о^ушы ш^ты 6íp деректi не к^былысты бшу мя^сятындя о^иды, тiптi кейiпкердi бaFaлay Yшiн оныц эрекетiнiц себебiн тYсiнy, Fылыми-кeпшiлiк мэтiннiц негiзгi ойын яны^тяу жэне т.б. кYPделi rçaжеттiлiктерi пяйдя болaды [5; 28].
Фyнкционaлды сayaттыльщ aдaмныц осы о^у мен жязу дaFдылaрын rçоFaммен eзaрa эрекетi бярысындя ^олдяня ялуындя кeрiнiс тaбaды. Бянк бeлiмшесiнде келiсiмшaртты д^рыс толтыру, ж^мыс^я орнaлaсaтын кезде eтiнiш не тYЙiндеме жязу, дэрi-дэрмектiц не ^яндяй дя 6íp ^рялдыц н^с^яулы^ын о^ып тYсiнy, сayaлнaмa толтыру, гязетке жярнямяны д^рыс рэсiмдеп жiберy -осылярдыц бярлы^ы т¥ЛFaныц функциошлдыщ сayaттылыFын яй^ын гарсетедь М^ндяй сayaттыльщ децгейi aдaмFa сырт^ы rçоршaFaн ортямен бaйлaнысrça тYсiп, ондя мейлiнше тез api жя^сы бешмделш эрекет етуге мYмкiндiк бередi. Мэтш тYрiндегi arçпaрaтты ^ябылдяп (о^ып), оны д^рыс api толыщ тYсiнy, тaлдay, керегiнше пaйдaлaнy дaFдылaры осы сayaттыльщты rçaлыптaстырyдa бiрден-бiр мяцызды ^ызмет aтrçaрaды.
«Функционялды сayaттыльщ» ^ымыныц бяр екецщпн бiз, кeп жaFдaйдa, оныц жо^ты^ын aцFaрFaн кезде бiлемiз. Функционялды сяуятсызды^ жaFдaйды, eмiр CYPУ сaлтын, YЙреншiктi rçaлыпты не кэсiби эрекет тYрiн eзгерткен кезде бaйrçaлып, aдaм ол Yшiн жяця болып тябылятын технологияляр, к^былысгар мен жaFдaяттaрFa тяп болFaн кезде aньщтaлaды. Мысял y™^ aдaмныц берiлген сызбяны тYсiнбеyi, н^^улы^и жaзылFaн ережелерi боля т^ря, ^яндяй дя 6íp жябды^ты iске ^ося aлмayы, iс rçaFaздaрды ярняйы Yлгiсiз толтыря ялмяуы сия^ты жaFдaйлaр - осы функционялды сayaтсыздьщтыц бiрден-бiр кeрсеткiшi.
Фyнкционaлды о^у сayaттылыFыныц дaFдылaры rçaлыптaсrçaн о^ушы «мэтшнен rçaжетi arçпaрaтты aлy, оны тYсiнy, кiшiрейтy, тYрлендiрy жэне т.б. Yшiн о^у жэне жязу дaFдылaрын емiн-еркiн ^олдяня aлaды» [6; 46].
О^ушыныц о^у сayaттылыFы rçaншaльщ дaмыFaнын оныц ^яндяй о^у тYрлерiн ^олдянуынян бaй^ayFa боляды. Ол бершген мэтiннiц жэне тaпсырмaныц ерекшелiгiне оряй 6íp о^у тYрiнен мэтiндi о^ып YFынyдыц екiншi, Yшiншi, eзге де тэсiлдерiне кeшyге икемдi.
Осы оряйдя о^удыц бiрнеше тYрiн ятяп eткен жeн. Оляр: негiзгi acaparra aлy не мэтiннiц негiзгi мязм^нын aны^тayFa бaFыттaлFaн таныс^тмдыц оцу, мэтш мязм^нын эрi ^яряй тYсiнiп тaлдay мя^сятындя ондaFы a^пaрaтты толы^ эрi ня^ты мецгеруге негiзделетiн зeрттeлiмдiк оцу, жязбяшя мэтiндi дыбыстяп яйтудыц rçосaлrçы нормялярыня сяй мэнeрлeп оцу, о^ушылярдыц жязбяшя мэтiндердi YFынy, олярдыц мязм^нын eзiндiк дяму мa^сaттaрынa жету жолындя ^олдяну ^aбiлеттерiне бaFыттaлaтын рeфлeксивтi оцу.
О^ушылярдыц о^у эрекетiне ^ойылятын тaлaптaр тек о^у техникялярын мецгерумен шектелмеу керек. О^ыFaн мэтiндi тYсiнiп rçarn ^оймяй, оныц aстaрындaFы мэндi ^ыну, одян eзiндiк
6ip ой тушп, шю жан дуниемен не коршаган элеммен байланыстыра бшу - функционалды сауаттылыктыц бiрден-бiр керсетюшь
Оку дагдысына койылатын бiрiншi талап - мэтiндi толыктай тYсiну. Окушыныц мэтiндi толык тYсiнгенiн мына жайттарга карап аныцтауга болады: мэтiн мазмуны бойынша багдар жасай алу (кай дерек не ой мэтшнщ кай белiгiнде айтылганын бiлу) жэне оныц тутастай алгандагы мэнiн угу; кажетп акпаратты дэл табу; мэтiндi интерпретациялау; мэтш мазмуны бойынша ой тYЮ, талдау жасау; мэтiн мазмуны мен такырыбы арасындагы байланысты тYсiну т.с.с.
Калыптасып жетiлген оку дагдысы ею негiзгi курамдас белiктен турады: оку техникасы (сездердi дурыс эрi жылдам кабылдап, дыбыстау) жэне мэтiндi тYсiну (оныц мазмунын угыну).
Окушылардыц бершген мэпцщ тYсiну урдюшщ езiн бiрнеше кезецде/децгейде карастыруга болады:
• Мэтш бойынша сурактар эзiрлеп, оларга жауап табу. Бул жаттыгу мэтiн мазмунын угындыруда мацызды амал-тэсшдердщ бiрi болып табылады, онда мэтiн белiктерi арасындагы не мэтшнщ баска мэтiндермен байланысы, тYсiнiксiз сездер мен сейлемдердщ магынасы жаксы ашылады.
• Мэтiн жоспарын не мазмунын алдын ала болжау, эрi карай калай ербитiнiн айту.
• Бурын окылган мэтiнге кайта оралу, жаца ойлардыц негiзiнде оныц мэнш жацаша угыну.
• Сыни талдау. Бул тапсырма мэтiндi угынып мецгерудщ ец жогаргы децгейi болып табылады. Ол мэтш мазмунын езiндiк пшрмен толыктыру, кYдiктену, келiспеу не куптау, жеке кезкарасты бiлдiрiп, оны тYсiндiру аркылы керiнiс табады.
Мэтiн мазмунын толык угынуга багытталатын зерттелiмдiк окудыц негiзгi эдiс-тэсiлдерiне мыналарды жаткызуымызга болады:
• Жоспар цуру эдШ мэтiндi терец тYсiнiп, угынуга мYмкiндiк береди Жоспар мэтiннiц негiзгi белiктерiнiц тYЙiнi ретiнде курылады. Мэтiн бойынша жоспар эзiрлеу барысында окушы оныц эрбiр белiгiнде не туралы айтылатындыгына зер салу керек.
• Кесте, сызбалар ззгрлеу sdid. Кесте, сызбалар мэтшнщ логикалык курылымын аныктаудыц бiр тэсш болып табылады, онда мэтшнщ непзп белiктерi арасындагы байланыс ашып керсетшедь Мундай сызбалардыц сан алуан тYрлерi бар, оларды мэтiннiц мазмуны мен ерекшшктерше орай тYрлiше колдануга болады.
• Тезис цуру sdici мэтш бойынша непзп тезистер, тYЙiндер мен корытындыларды белш керсету аркылы журпзшедь
• Мэттге шолу жасап, тусшт беру dditi оны ой елегшен етюзш, угынудыц негiзi болып табылады жэне окылган мэтiндi езiндiк пайымдау, ол бойынша кандай да бiр тYЙiнге келу, корытынды шыгару сиякты эрекеттермен керiнiс табады.
• Ацпаратты логикалыц тYрде есте сацтау dditi эртYрлi эрекет аркылы жYзеге асуы мYмкiн: окулыктыц не окушылар ездерi курган сурактардыц негiзiнде бiлiмдерiн тексеру; конспект, жоспар, сызба не тезистерге карап, жуп iшiнде мэтiн мазмунын айту; жиынтык кестелер эзiрлеу; мэтш бойынша ауызша не жазбаша ацдатпа дайындау; мэтiн жоспары не конспектюше сYЙенiп, косымша дереккездердiц (соныц швде галамтордыц жэне букаралык акпарат куралдарында жарияланган макалалардыц) кемегiмен баяндама не реферат жазу [7; 19].
Окушылардыц оку сауаттылыгын дамытуда сурактармен жумыс жасау - эрi карапайым, эрi тиiмдi тэсiл болып табылады. Сурактар окушылардыц мэтiндi, ондагы логикалык байланыстарды каншалык тYсiнгенiн, ол бойынша кандай корытынды жасаганын аныктауга септiгiн типзедь Ал окушылар мэтiн бойынша эр тYрлi киындыктагы сурактарды ездерi дайындап, бiр-бiрiне койса, мэтiндi угыну децгеш анагурлым артады.
Окушылардыц мэтiнмен жумыс жасауы барысында колданылатын сурактарды кYPделiлiгiне карай бiрнеше топка белiп карастыруга болады:
1. «Мэтiндi жалпы тYciну» жэне «Ацпаратты табу» - мэтш шшен кажетп акпаратты максатты тYрде iздеп табу. Мунда кебiне накты жауапты кажет ететiн «юм?», «не?», «кайда?», «кашан?», «не iстедi?» сиякты сурактар (мысалы: «Мэтiндегi басты кешпкердщ аты к1м?», «Окига кай жерде етедi?»); мэтiннiц негiзгi ойын аныктау («Бул мэтiнге кандай ат коюга болады?»); сондай-ак мэтiндегi окига желюш куру бойынша («Бас кейiпкердiц ю-эрекеттерш рет-ретiмен орналастырыцыз») сурактар колданылады.
2. «Мзтгндг угыну жэне интерпретациялау» - мэтш мазм^нын жинактау жэне езшше TYCiHy. М^нда окушылар мэтiннен бершген акпаратты («Автор бiздi шыгарма KemnKepiMeH калай таныстырады?», «Сейлемдi жалгастырыцыз...»), ондагы накты 6ip ойды, деректi iздеп табу («Класстер к¥растырыцыз», «Сэйкестенщрщз» т.с.с.); мэтшшц Heri3ri ойын, ондагы жеке 6ip детальдщ жалпы идеямен байланысын аныктау; автордыц айткысы келген ойын табу; мэтшде берiлген акпараттыц непзшде т^жырым жасау («Осы айтылгандардыц непзшде кандай т^жырым жасауга болады?») сиякты тапсырмаларды орындайды.
3. «Мэтiн бойынша рефлексия» - мэтiн мазм^ны мен формасын багалау, ол бойынша ой TYЮ. М^нда окушылар мэтiн мазм^нын ез ойымен байланыстыра салыстырады («Бас кешпкер осы уакытта кандай сезiмде болды деп ойлайсыз?); мэтiндегi кешпкерлердщ iс-эрекеттерiне бага бередi, онда бершген т^жырымдарды ез дYниетанымы негiзiнде багалайды; кЛармандардыц кейiнгi эрекеттерiн болжап, олардьщ себептерiн керсетедi, езшщ сол жагдайга тап болганда iстейтiн эрекетiн айтады жэне т.б. [6].
Мектеп окушыларына осы сиякты тапсырмаларды iстетy аркылы олардыц мэтiндi тYсiнiп о^уга, оныц мазм^ны бойынша ой тYЮге, одан алынган акпаратты емiрмен байланыстыруга жаттыщтыруга болады. Сондай-ак бiлiм алушылар осылайша ^лттык бiрыцFай тестiлеyде кездесетiн оку саyаттылыFы бойынша тапсырмаларды орындаyFа бешмделедь Осылайша, окушылардыц функционалды сауаттылыктарыныц бiрден-бiр мацызды к¥рмадас белiгi оку саyаттылыFы калыптасып, жетiледi.
Функционалды оку даFдыларыныц жеткiлiктi калыптаскан децгейi болмаса, б^м беру Yрдiсiнiц эрi карай сапалы болатындыFы - екi ^шты мэселе, себебi ол (оку саyаттылыFы) окушыныц функционалды саyаттылыFыныц негiзi болып табылады жэне баланыц жалпы дамуы мен тэрбиесше зор ыкпал етедi. Балалардыц окyдаFы кызыFyшылыFы мен тYсiнiп оку даFдысы кеп жаFдайда олардыц баска пэндерден де жалпы окуыныц табысты болуына кепiл болады, себебi олар «Ана тiлi», «Каза^ тiлi», «Эдебиет» сабактарында такырыптары мен кYрделiлiгi эр тYрлi мэтiндердi д^рыс эрi толыктай тYсiнiктi етiп окып Yйренедi, сейтш олар кез келген пэнге, FылымFа катысты мэтiндердiц мазм^нын ^ынып кабылдаyFа машыктанады. Одан баска оку барысында бiлiм алушылар теориялык бiлiм алып кана поймай, жоFары адамгершiлiк ^ццылыщтардан, рухани, мэдени тэрбиеден сусындайды.
Осылайша оку саyаттылыFын калыптастырып, дамыту мэселес окушылардыц сапалы бiлiм алып, болашакта алFан бiлiмiн емiрдiц кез келген саласымен ^штастыра алатын функционалды сауатты т¥ЛFа болып калыптасуынды iргелi орын алады.
ПайдаланылFан эдебиеттер
1. Казахстан Республикасыныц Президентi - ¥лт кешбасшысы Н.Э.Назарбаевтыц «Казакстан-2050 стратегиясы»: калыптаскан мемлекеттщ жаца саяси баFыты» халыкка Жолдауы. 14 желтоксан 2012 жыл. - Астана, 2012. - 54 б.
2. Международное исследование PISA: методическое пособие. - Астана: Национальный центр статистики и оценивания, 2012, - 77 с.
3. Окушылардыц функционалдык саyаттылыFын дамыту жешндеп 2012 - 2016 жылдарFа арналFан ^лттык ю-кимыл жоспарын бекiтy туралы КР Yкiметiнiц 2012 жылFы 25 маyсымдаFы № 832 Каулысы. Электронды дереккез: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1200000832
4. Чтение детей и подростков как фактор формирования человеческого капитала: Материалы Российской научно-практической конференции /ред.: Т.Г. Браже, Т.И. Полякова, С.М. Бородин. Санкт-Петербург, СПбАППО, 2004. - 100 с.
5. Светловская Н.Н. Наука становления личности средствами чтения-общения: Словарь-справочник. - Москва: Экон - Информ, 2011. - 78 с.
6. Асмолов А.Г. Формирование универсальных учебных действий в основной школе: от действий к мысли. Москва, 2010. - 155-б.
7. Логвина И., Рождественская Л. Формирование навыков функционального чтения: книга для учителя. - Нарва, 2012. - 58 с.
ГРАМОТНОСТЬ ЧТЕНИЯ - ОСНОВА ФУНКЦИОНАЛЬНОЙ ГРАМОТНОСТИ УЧАЩИХСЯ
Е.Б. Асанбаева магистр гуманитарных наук Павлодарский государственный педагогический университет Павлодар, Казахстан, email: www.eldana@mail.ru
Данная статья посвящена образовательной грамотности учащихся, которая в настоящее время активно внедряется в систему образования Республики Казахстан. Специальные исследования показали, что в большинстве случаев студенты не могут применять полученные знания в реальной жизни. Низкий уровень функциональной грамотности студентов привел к внедрению новых изменений в сфере образования. Функциональная грамотность состоит из трех основных компонентов: грамотность, математическая и научная грамотность. В данной статье обсуждается важность грамотности, которая является основой функциональной грамотности, способы ее формирования и улучшения в школе. В ходе исследования существуют различные подходы к дифференциации грамотности студентов, использующие методы дифференциации, накопления, анализа.
Ключевые слова: грамотность чтения, функциональная грамотность, чтение, текст, работа с текстом, виды чтения
LITERACY OF READING - THE BASIS OF FUNCTIONAL LITERACY OF STUDENTS
E.B. Assanbayeva M.A.
Pavlodar State Pedagogical University Pavlodar, Kazakhstan, email: www.eldana@mail.ru
This article is devoted to the educational literacy of school pupils, which is currently being actively penetrated into the education system of the Republic of Kazakhstan. Special studies have shown that in most cases, students can not apply the knowledge to life. The low level of functional literacy of students led to the introduction of new changes in the field of education. Functional literacy consists of three basic components: literacy, mathematical and science literacy. This article discusses the importance of literacy, which is the basis of functional literacy, the ways in which it is developed and improved in the school. In the course of the research, there are different approaches to differentiating students' literacy, using differentiation, accumulation, analysis methods.
Keywords: reading literacy, functional literacy, reading, text, work with text, types of reading
