CC BY
21
Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014
реаниматологическими организационными и двух наук нового направления, которое в теории и практике
методологическими подходами. Процесс интеграции получило название психиатрической реаниматологии (ПР) и
психиатрии и реаниматологии привел к рождению на стыке этих обрело признаки самостоятельности.
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ
1 Н.Н.Иванец, Ю.Г. Тюльпин, В.В. Чирко, М.А. Кинкулькина «Психиатрия и наркология». - М.: ГЭОТАР - Мед, 2006.- 629 с.
2 М.В. Коркина, Н.Д. Лакоскина, А.Е. Личко, И.И. Сергеев «Психиатрия». - М.: Мед, 2006.-347 с.
3 Н.М. Жариков, Ю.Г. Тюльпин, «Психиатрия». - М. : Мед, 2010. - 486 с.
4 Н.Н., Иванец, Ю.Г. Тюльпин, М.А. Кинкулькина «Наркология». - М.: ГЭОТАР - Мед, 2011. - 188 с.
5 Б.Д. Цыганков «Неотложные состояния в наркологии». - М. : Медпрактика, 2002. - 24 с.
А.А. АШИМОВ, Н.Т. КАСЫМОВА, Г.Б. ЕРСЕИТОВА, А.Б. КУМ1СБЕКОВА
ПСИХОРЕАНИМАТОЛОГИЯГА КАТЫСТЫ аурулар мен клиникалык; жаГдайлар
Туйш: бул ма^алада психореаниматологияга ^атысты аурулар мен клиникалык жагдайлар гылыми тургында непзделген. Аурудыц патогенезi жэне цероброгендi шо^тыц даму механизмi керсеттген. Психиатрияльщ реаниматологияга ^атысты клиникалык жагдайлар жэне аурулар ерекше ау^ымды шецберде берiлген. Психиатрия жэне реаниматологиядагы интеграциялы^ YPДiс жана багыттагы екi гылымныц туындауына алып келуi, тэжiрибемен теориряда психиатриялы^ реаниматология немесе психореаниматология атын ала отырып, езiндiк белгiлерiн келендi. Сонымен ^атар патологиялы^ жагдайлар кездесетiн ^ар^ынды терапия реанимация жэне анестезиологиялы^ нус^аулардагы сура^тар ^озгалды.
ТYйiндi свздер: психореаниматология, патогенез, цероброгендi шок, гематоэнцефалды тос^ауыл, ^ар^ынды терапия, реанимация, анестезиологиялы^ нус^ау, ауру жэне клини^алы^ жагдайлар, гомеостаз, интеграция, форсирленген
A. A. ASHIMOV., N.T. KASYMOV., G.B. YERSEYTOVA, A.B. KUMYSBEKOVA
Asfendiyarov Kazakh National Medical University Department of internship and residency in Psychiatry and Addiction
DISEASES AND CLINICAL SITUATIONS RELATED TO PSYCHOREANIMATHOLOGY
Resume: the article scientifically justifield diseases and clinical situations related to psychoreanimathology. Shows the pathogenesis of these diseases and the development of a cerebral shock. Given a special defined circle of disease and clinical situations related to psychiatric intensive care. Set the integration of psychiatry and intensive care which led to the birth at the junction of these two sciences of the new direction which in theory and practice is called Psychiatric Intensive Care or psychoreanimathology and has found singsof independence. Also talked about the intensive care unit, intensive care and anesthesia in these pathological conditions.
Keywords: psychoreanimathology, pathogenesis, cerebral shock, blood brain barrier, intensive care, reanimation, anesthesia, diseases and clinical situations.
ЭвЖ 378:616.89;008.441
С.Т. БУКАТОВА, Г.Т. КИСКИНА, С.Д. НУРБАЕВА
Ш^О aKÎMdieiHil-t денсаулыщ сащтау басщармасы облыстыщ наркологиялыщ диспансер ШЖ^КМК
НАШАКОРЛЫКТЫН алдын-алу баГыттарыныН талдауы
Бyгiнгi кун'1 нашащорлыщ - 6ip адамны- Гана басындагы емес, букл щогамны- wapemi болып отыр. Адамдар салауатты, ден'1 сау, щогамымыз вpкeндi де вркениетт'1 болуы Yшiн, нашащорлыщща щарсы куресу-эр азаматты- MiHdemi. TYÜiHdi свздер: eсipmкi, алдын алу, талдау, багдарлама,журк-турыс.
1^аза|станды| |огамды еартктенд1рудщ элеуметпк мэдени факторлары (моральды|-этикалы| нормалар мен мшез-1|улы| |ундылы|тарыныц бузылуы, батысты| мэдениетпц жаппай эсер eTyi, отбасылы| |арым-|атынастардыц бузылуы, жастардыц элеуметпк мшез-|ул|ыныц езгеруО улт денсаулыгыныц не^ ретшде еартшге деген |огамды| иммунитетп |алыптастыру |ажетпгш езект етедкЕартшге |арсы элеуметпк иммунитетп |алыптастыруга ец алдымен мемлекетлк элеуметтiк саясат жэне орта, жогары бiлiм беру жуйесшдеп жастар арасындагы жумыс багытталуы тиiс. Бул ретте осы саладагы негiзгi багыт беретiн куш тек орталы|, жергiлiктi ат|арушы билiк органдарыныц Гана емес,азаматты| |огам институттарыныц да |ызмет болуы тиiс.Эсiресе балалар, жастар мен эйелдер арасында салауатты емiр салтын, есiрткiсiз емiрдi насихаттау еартшге |арсы мемлекеттiк |ызметтщ ажырамас белт болуы тиiс.
Осы тургыда ец орта| алдын алу iс-шаралары ретшде елмвдщ жекелеген ен^рлершде есiрткi пайдаланатын адамдар саныныц есуiне ы|пал ететш себептер мен жагдайларды зерделеу, салауатты емiр салтын жургiзуге умтылысты ынталандыратын
багдарламаларды эзiрлеу мен енпзуа^ айтуга болады. ^огамды^ санада адамныц денсаулыгы eзi Yшiн де, тутастай ^огам Yшiн де ^ундылыщ болып табылатындыгы жeнiндегi идеяныц алатын орны бартан сайын ^ома^ты болуы тшс. Оны есiрткi пайдаланатын адамдармен жумыстагы мацызды психологиялы^ алгышарт деп есептеуге болады, ейткеш eзiнiц денсаулыгына деген кез^арастыц eзгеруi бас^а да алдын алу жэне емдт багдарламалардыц кке асырылуын жецшдетедкБул Yшiн ец алдымен балалар, жасeспiрiмдер мен жастар арасында наша^орлы^тыц алдын алу жeнiндегi ^п сатылы бiлiм беру багдарламасын ^уру ^ажет.
Аталган мiндет екi непзп ^урамдас бeлiктiц болуын кeздейдi: психо белсендi заттарды терiс пайдаланудыц алдын алу мэселелерi жeнiндегi бiлiм беру мекемелершН ^ызметкерлерш даярлау, ^айта даярлау процесш жолга ^ою жэне олар бойынша педагогтар алдын алу жумысымен айналыса алатындай арнайы эдебиет пен ^уралдар шыгаруды уйымдастыру ^ажет. Хальида еартктердщ зияны туралы кец ^лемде аппарат беруге кeп ^цш бeлiнуi тиiс. Бу^аралы^ аппарат ^уралдары (БА^) кeпшiлiк ^ауым Yшiн 1^ажетп бЫмшц негiзгi кeзi болып есептелуi
Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014
олардыц бул мэселедеп жауапкершштн арттырады. Екiншi жагынан БА^-та есiрткi заттарыныц жарнамасына, еартктер туралы босацсу, рахаттану, бедел жинау хуралы, eмiрдil-^ "жецш" стилi делшетшнН атрибуты ретiндегi терiс тYсiнiктер уагызына жол бермеу жeнiнде жумыс жYргiзiлуi тиiс. Будан бас^а, тiкелей еартмге ^арсы насихат есiрткiге ^арсы жарнаманыц орналасуын жэне баспа жэне электронды БА^-та жYйелi ^огамды^-саяси, талдамалы^ жэне керкем жарияланымдарды дайындауды, сондай-а^ еартмге ^арсы та^ырыптагы тура^ты теледидар багдарламалары мен хабарларын уйымдастыруды жэне eткiзудi ^оса алганда, мемлекеттiк тапсырысты орындайтын бу^аралы^ аппарат ^уралдарында болуга тшс.
Есiрткiге ^арсы ^огамдыщ устанымды ^шейтудщ мацызды факторы жастар арасындагы патриоттьщ ^^л^йдН eсуi болып табылатынды^тан, кец кeлемдi мэдени-тэрбие жумысын жэне о^ушылардыц, студенттердН олардыц ата-аналарыныц арасында еартмге ^арсы белсендi насихат жYргiзудi непзге ала отырып, о^ушылар мен студенттердН "Наша^орлы^ -^аза^станныц болашагына тeнген ^атер" атты бYкiл ^аза^станды^ ^озгалысын ^алыптастыру жeнiндегi iс-шараларды жалгастыру ^ажет.
Кэмелетке толмаган балалар мен жасeсшр¡мдердH бос уа^ытын ^огамды^ ^унды ынталары мен бейiмдiлiктерi негiзiнде уйымдастыруга ерекше ^цт бeлiнуi тиiс. Бул Yшiн спортты^ секциялар, ^ызыгушылыгы бойынша шыгармашылы^ Yйiрмелер, аула клубтары желiлерiн жер-жерлерде кецейту, балалардыц бос уа^ытын уйымдастыру кезiнде пiкiр сайыстар, дискотекалар, плакаттар мен суреттер конкурстарын, викториналарды жэне еартшге ^арсы багыттагы бас^а да к-шараларды eткiзудi кeздеу ^ажет.
Сонымен бiрге, ^аза^стан Республикасы УмметшН 2003 жылгы 27 ^арашадагы N 1190 ^аулысымен бекiтiлген ^аза^стан Республикасындагы гендерлiк саясат тужырымдамасын негiзге ала отырып, сондай-а^ ^аза^стан Республикасы УшметЫщ 1999 жылгы 19 шiлдедегi N 999 ^аулысымен бекiтiлген ^аза^стан Республикасында эйелдердщ жагдайын жа^сарту жeнiндегi ултты^ жоспарга сэйкес бул жумыс^а салауатты eмiр салты, отбасын жоспарлау орталы^тарын жэне элеуметтiк саладагы бас^а да агенттердi тарта отырып, эйелдердН, эаресе фертилдi
жастагылардыц, ecipTKi ^абылдамауга деген тура^тылыда багытталган толыщ ау^ымды уггг саясатын жYргiзу ^ажет. Наркологиялы^ нау^астарга жалпы жэне жекелеген ^айта жацгырту багдарламаларын е^деу, ^огамга толыщ тулганы ^айтаруды кездейдi. Сонды^тан наркологиялыщ стационарга, психолог^а, нарколога ^аралган эрбiр нау^астан есiрткiден толы^ бас тартуы Yмiттеледi. Емделетiн нау^астардыц 15 пайызы тек медикаментозды емдi ^олданады. Елiмiздегi наша^орлы^тыц ^ар^ынды дамуы мен емдеу тэсшдершН мэз емес керсеткiштерi, оларды емдеу мекемелерЫе жолдаганнан герi, алдын алу шараларымен айналысуга ша^ырады. Ол Yшiн жастарга арналган есiрткiге ^арсы акциялар жYргiзiп, жарнама кернекiлiк ^уралдарды, дэр^ер мен санитарлы агарту iстерiн дамытып, «Еарткюз емiр» атты сауы^ орындарын iске ^осу жэне оган жастардыц пiр тутатын эртiстерi мен ^огам ^айраткерлерЫ белсене ^атыстыру. Ал, еартшш ^олданып жYрген наша^орларта, еарткшН агзага деген зияндыгы женiндегi екiншiлiк алдын алу шараларын жYргiзу ^ажет. Будан бас^а, есiрткiге иммунитеттi ^огамныц езi ^алыптастыруы тиiс. Мемлекет наша^орлы^тыц жэне еартк бизнеашц таралуына ^арсы тресте азаматты^ ^огам институттары, тYрлi ^огамдьщ-саяси жэне Yкiметтiк емес уйымдар, жекелеген азаматтар арасында бастамашылы^ты дамыту жэне кетермелеу Yшiн барлыщ 1^ажетп жагдайларды жасауы ^ажет. Алдын алу жумысына мемлекеттiк элеуметтiк тапсырысты орналастыру ар^ылы Yкiметтiк емес уйымдарды негурлым белсендi тYPде тарту, ^ызмет психо белсендi заттарта тэуелдЫкпц бастап^ы алдын алуга багытталган 1^рп ^огамды^ уйымдарды ^олдауды жYзеге асыру жэне жацаларын муруга барынша жэрдемдесу, осы салада гылыми-талдамалы^ жэне зерттеу жумысын жYргiзу ^ажет.
Дiнге сенетiндер мен олардыц жа^ындарыныц есiрткiнi ^абылдамауын орны^ты ^алыптастыру бойынша дши конфессиялармен тыгыз ынтыма^тастыкты уйымдастыру ^ажет. Наша^орлы^тан зардап шегетiн адамдарта деген терiс кез^арасты жецу мемлекет пен ^огамды^ уйымдар ^ызметiнiц непзп багыттарыныц бiрi болуга тиiс.Аталfан к-шаралар кешенi есiрткiге деген ^огамды^ иммунитетп ^алыптастыруга жэне ^огамныц есiрткiге бешмделуЫщ элеуметтiк-мэдени факторларыныц эсерiн темендетуге мYмкiндiк бередi.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Курек Н.С. Нарушение психической активности и злоупотребление психоактивными веществами в подростковом возрасте, 2011. - С 200.
2 Горанский А.Н. Наркомания: причины, последствия, меры защиты. - Издательство Ю. Мандрики. - Тюмень. 2010. - 99 с.
С.Т. БУКАТОВА, Г.Т. КИСКИНА, С.Д. НУРБАЕВА
АНАЛИЗ ПРОФИЛАКТИЧЕСКИХ НАПРАВЛЕНИЙ НАРКОМАНИИ
Резюме: Программы профилактики злоупотребления психоактивными веществами должна учитывать особенности тех слоев населения, в которых проводятся соответствующие мероприятия. Реакции людей на эту проблему неоднозначны. Ключевые слова: наркотики, профилактика, анализ, программа, поведение.
S. T. BUKATOVA, G.T.KISKINA,S.D.NURBAYEVА
ANALYSIS OF TRENDS OF DRUG ABUSEPREVENTION
Resume: Programs of prevention of abuse of psychoactive agents has to consider features of segments of the population in which the relevant events are held. Reactions of people to this problem are ambiguous. Keywords:drugs, prevention, analysis, programbehavior.
