dr n. med. Robert GAL4ZKOWSKI
Dyrektor SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe,
Adiunkt w Katedrze Zdrowia Publicznego,
Collegium Mazovia Innowacyjna Szkola Wyzsza w Siedlcach.
MODEL WSPOLDZIALANIA PANSTWOWEJ STRAZY POZARNEJ I LOTNICZEGO POGOTOWIA RATUNKOWEGO, JAKO BEZPIECZNY SPOSOB WDROZENIA W OPERACJE NOCNE NOWYCH
r r _ 1
SMIGLOWCOW RATUNKOWYCH1
Model of cooperation between the state fire brigade and the polish medical air rescue as a safe way to implement a night-time operations of new rescue helicopters
Streszczenie
Wyposazenie Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w nowoczesne smiglowce ratunkowe stalo si^ ogromnym wyzwaniem wynikaj^cym z potrzeby bezpiecznej realizacji procesu wymiany taboru i przygotowania calego personelu SP ZOZ LPR do rozpocz^cia operacji na nowym typie statku powietrznego. Kluczowym jednak i najbardziej wymagaj^cym zaangazowania elementem calego procesu stalo si^ stworzenie bezpiecznego modelu wejscia zalog SP ZOZ LPR w operacje nocne. W tym celu przeprowadzono szereg dzialan analitycznych, ktore zaowocowaly powstaniem zalozen szkoleniowych zarowno samego procesu szkolenia zalog jak i drugiego niezwykle waznego elementu, jakim jest wspolne szkolenie zalog SP ZOZ LPR i Ratownikow PSP. W efekcie podj^tych dzialan przygotowano trzy programy szkolenia i cal^ koncepj przygotowania zarowno teoretycznego jak i praktycznego Ratownikow PSP do wspolpracy z zalogami smiglowcow ratunkowych. Kolejnym elementem procesu stalo si^ stworzenie zalozen oraz zaplanowanie realizacji Narodowego Programu Szkolenia Dyspozytorow Medycznych Pogotowia Ratunkowego do wspolpracy z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym w zakresie realizacji operacji nocnych. Proces szkolenia oraz dzialania organizacyjne poprzedzone
1 Strony w druku: 65-72; pages in print: 65-72
kolejn^ analiz^ doprowadzily do powstania w uj^ciu praktycznym/ wykonawczym bezpiecznego modelu wykonywania operacji nocnych przez zespoly smiglowcowe Lotniczego Pogotowia Ratunkowego we wspolpracy z Ratownikami PSP.
Summary
Equipping the Polish Medical Air Rescue (LPR) in modern rescue helicopters has become a major challenge arising from the need to secure the process of replacement of old type of aircraft and prepare the entire LPR staff to launch operations on a new type of aircraft. The key and most challenging element of the involvement of the whole process was to create a safe entry model of LPR’s crew in night-time operations. Due to this, a number of analytical operations have been carried and it resulted in establishing training objectives of both the process and the training of crews as a second very important element, namely the joint training of LPR crew and PSP rescuers. As a result of actions taken three training programs were prepared and the whole concept of the preparation of both theoretical and practical PSP rescuers to work with the helicopter rescue crews. Another element of the process was to create guidelines and to plan implementation of the Despatcher’s National Training Programme of Medical Ambulance Service to work with the Polish Medical Air Rescue in field of night operations. The process of training and organizational measures followed by further analysis led to the creation of a safe night-time operations model by helicopter teams of Polish Medical Air Rescue in cooperation with the PSP rescuers.
Slowa kluczowe: lotnicze ratownictwo medyczne, szkolenie, porozumienie;
Key words: Air medical rescue, training, agreement
Cel pracy
Celem pracy bylo przedstawienie dzialan analitycznych, diagnostycznych, organizacyjnych i szkoleniowych, Йбге zostaly podjete przez SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe we wspбlpracy z Panstwow^. Straz^ Pozarn^ w celu bezpiecznego wprowadzenia nowych smiglowcбw ratunkowych w operacje nocne. Ukazano tez droge dojscia do postawionego celu i model realizacji operacji nocnych.
Wst^p
Wdrozenie smiglowcбw do operacji nocnych stanowi najbardziej newralgiczny element procesu wymiany smiglowcбw dla SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Zlozonosc sprawy w duzej mierze wynikaj^ca z braku doswiadczenia pilotбw w zakresie wykonywania operacji HEMS w porze nocnej zmusila do postawienia pytania, jakie dzialania
nalezy podj^c, aby ten proces bezpiecznie przygotowac, zarowno w ujeciu szkoleniowym jak i organizacyjnym. Kolejne pytanie, ktбre postawiono brzmialo: Jaki model wykonywania operacji nocnych przez zalogi Smiglowcбw ratunkowych przyj^c, aby przede wszystkim osi^gn^c bezpieczny poziom ich realizacji oraz uzyskac efekt dla systemu ratownictwa medycznego, a w konsekwencji dla pacjentбw? Postawione pytania staly sie podstaw^. uruchomienia szeregu konsultacji, zebrania doswiadczen od innych operatorow na swiecie oraz zainicjowania i rozpoczecia bardzo bliskiej wspбlpracy z Panstwow^ Straz^ Pozarn^, ktбra jako formacja ratownicza o zasiegu ogбlnopolskim mogla stac sie gwaranj bezpiecznej realizacji operacji nocnych Smiglowcбw ratunkowych.
Zakup dla SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe nowych Smiglowcбw ratunkowych stal sie przepustk^ do dalszego funkcjonowania jednostki. Umozliwil takze rozszerzenie zakresu dzialan ratowniczych w stosunku do tego, ^біу byl realizowany na smiglowcu Mi-2 plus. Te nowe mozliwosci to chocby mozliwosc wykonywania ^6w w nocy czy mozliwosc wykonywania technik wysokosciowych.
Sama jednak mozliwosc nie wystarczy, aby dane przedsiewziecie bezpiecznie zrealizowac. Pierwszym zadaniem, Йбге nalezalo wykonac bylo szkolenie na typ pilotбw SP ZOZ LPR, w celu uzyskania przez nich uprawnien do wykonywania ^6w na smiglowcu EC 135. Drugim etapem bylo przeprowadzenie szkolenia doskonal^cego, Йбге po pomyslnie zdanym egzaminie koncowym umozliwilo pilotowi rozpoczecie ^6w operacyjnych. Te zadania zostaly zrealizowane do tego stopnia, ze mozliwe stalo sie rozpoczecie wdrazania do baz nowych Smiglowcбw ratunkowych i wykonywania na nich zadan z zakresu lotniczego ratownictwa medycznego i lotniczego transportu sanitarnego.
Kolejnym etapem procesu wymiany floty, Йбіу nalezalo zrealizowac, stalo sie przygotowanie pilotбw SP ZOZ LPR do wejscia w operacje nocne. Ten etap nie jest juz procesem stosunkowo prostym. Postawienie takiej tezy wynika z przeprowadzonej analizy, Йбга uwzglednia doswiadczenie pilotбw LPR w operacjach nocnych oraz charakter operacji, Йбге byly przez nich wykonywane w ramach ^6w nocnych. Nalezy bowiem ci^gle pamietac, ze lotnicze ratownictwo medyczne nie ogranicza sie do ^6w miedzy lotniskami, ale ukierunkowane jest na loty w poblize lub na miejsce naglego zdarzenia/zachorowania, a w drugiej kolejnosci loty miedzyszpitalne na l^dowiska znane.
Maj^c na wzgledzie niezwykle trudny i niebezpieczny charakter operacji nocnych podjeto dzialania analityczno - planistyczno - organizacyjne, Йбге zaskutkowaly powstaniem planu umozliwiaj^cego bezpieczne wejscie w ten typ operacji.2
Pierwszym elementem planu bylo podpisanie porozumienia z dnia 31 lipca 2008 roku pomiedzy Komendantem Gtownym Panstwowej Strazy Pozarnej a Dyrektorem Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w sprawie zasad wspбldzialania SP ZOZ LPR z jednostkami ochrony przeciwpozarowej wl^czonymi do Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego. Porozumienie to stalo sie podstawowym dokumentem, w ^rym zawarte uzgodnienia daly mozliwosc podjecia dzialan organizacyjno - szkoleniowych zmierzaj^cych do bezpiecznego wykonywania operacji nocnych przez smiglowce ratunkowe SP ZOZ LPR. „Porozumienie to ma przelomowe znaczenie, poniewaz bierze pod uwage zadania, jakie stan^. przed lataj^cymi karetkami po wprowadzeniu do sluzby wszystkich nowych Smiglowcбw. Otwiera ono nowe horyzonty wspбlpracy i szkolen miedzy dwiema formacjami ratowniczymi oraz daje mozliwosci wykorzystywania nowych Smiglowcбw do zadan szerszych niz tylko ratownictwo medyczne.”3
W paragrafie 1. porozumienia zdefiniowano obszary wspбlpracy:
„Porozumiewaj^ce sie Strony zachowuj^c nadrzednosc przypisanych sobie zadan, okreslonych we wlasciwych przepisach, wyrazaj^. wole scislej wspбlpracy w zakresie:
1. przygotowania i aktualizowania analiz gotowosci operacyjnej oraz planбw ratowniczych stanowi^cych zbiбr procedur postepowania podczas organizowania i prowadzenia dzialan ratowniczych;
2. opracowania i uzgodnienia odpowiednich procedur dotycz^cych mozliwosci wykorzystania i dysponowania statkбw powietrznych LPR przez Panstwow^. Straz Pozarn^
3. wspбldzialania podczas akcji ratowniczych wymagaj^cych wykorzystania specjalistбw ds. ratownictwa, specjalistycznego sprzetu oraz podstawowych i specjalistycznych technik ratowniczych, szkolenia i treningu ratowniczego, a w szczegбlnoSci:
a. wspбlnych cwiczen i manewrбw maj^cych na celu weryfikacje i doskonalenie procedur ratowniczych oraz podnoszenie poziomu wyszkolenia;
b. wymiany materialбw dydaktycznych i szkoleniowych;
2 Por. Ratownictwo w Polsce. Lata 1990 -2010. Redakcja naukowa Jerzy Konieczny. Gromada Oficyna Wydawnicza. Warszawa - Poznan - Inowroclaw 2010.
3 Por. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, pod redakcja R. Gal^zkowskiego, Wydawnictwo MEDI PRESS 2010.
c. wspбlpracy kadry instruktorskiej podczas organizowania i prowadzenia szkolen lub cwiczen oraz ich analizowania;
4. wspбlnego wykorzystania posiadanej sieci l^cznosci radiowej oraz telefonicznej PSP i LPR dla potrzeb wspбldzialania podczas prowadzenia akcji ratowniczych;
5. wymiany doswiadczen w zakresie ratownictwa oraz w innych dziedzinach z zakresu ochrony ludnosci”4
Kluczowe jednak dla prowadzonych rozwazan s^. zapisy paragrafu 3 porozumienia, Йбге precyzyjnie opisuj^ obszary i zakres wspбlpracy pomiedzy PSP i LPR:
„1. W trakcie prowadzonych wspбlnych dzialan - PSP, na wezwanie LPR zobowi^zuje sie do odpowiedniego przygotowania i zabezpieczenia wyznaczonych miejsc do l^dowan i starl^w Smiglowcбw - Smiglowcowej Sluzby Ratownictwa Medycznego, zwanej dalej „HEMS”.
2. PSP zobowi^zuje sie do udzielania pomocy zespolom HEMS w zakresie przemieszczania personelu medycznego i poszkodowanych we wszystkich przypadkach tego wymagaj^cych.
3. Strony wspбlnie opracuj^ i wyznacz^. miejsca przystosowane do l^dowan i starl^w Smiglowcбw HEMS.
4. LPR wyznaczy, do wspбlpracy z jednostkami wl^czonymi do Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego zwanego dalej „KSRG”, sily i srodki ktбrymi dysponuj^. poszczegбlne oddzialy/filie, wyszczegбlnione w zal^czniku nr 1, podlegaj^ce biez^cej aktualizacji przez LPR.
5. O zmianie danych okreslonych w zal^czniku nr 1, LPR zobowi^zuje sie niezwlocznie powiadomic Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludnosci Komendy Gtownej PSP, zwane dalej „KCKRiOL”.
6. LPR przekaze do wiadomosci KCKRiOL ewidencje miejsc przystosowanych do startбw i l^dowan (wraz z koordynatami systemu nawigacji satelitarnej GPS).
7. LPR zobowi^zuje sie do codziennego informowania o gotowosci operacyjnej oraz sprawdzania l^cznosci radiowej z Wojewбdzkimi Stanowiskami Koordynacji Ratownictwa PSP zwanymi dalej „WSKR” - podczas rozpoczynania dyzuru.
4 Porozumienie z dnia 31 lipca 2008 roku pomiedzy Komendantem Gtownym PSP i Dyrektorem SP ZOZ LPR w sprawie zasad wspбldzialania LPR z jednostkami ochrony przeciwpozarowej, wl^czonymi do Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego.
8. Oddzialy i filie LPR oraz zasady wzajemnego dysponowania zostan^ uwzglednione we wlasciwych terytorialnie planach ratowniczych PSP.
9. LPR zobowi^zuje sie przekazywac do KCKRiOL dobow^ informacje z ilosci przeprowadzonych lotбw ratowniczych do godz. 7.00.
10. Strony porozumienia zobowi^zane s^. do wzajemnego przekazywania informacji wlasciwej terenowo jednostce organizacyjnej PSP lub LPR o zdarzeniach wymagaj^cych interwencji jednostek KSRG lub LPR.”5
Najwazniejszymi elementami porozumienia, ktбre umozliwiaj^. wejscie w operacje nocne s^. uzgodnienia o zabezpieczeniu przez PSP l^dowan i startбw Smiglowcбw w nocy, zapewnienie wspбlnej l^cznosci radiowej oraz podstawowy element - wsp61^ cwiczenia, ktбre przygotuj^. obie strony do bezpiecznego wykonywania operacji. Powaga sytuacji i potencjalne zagrozenia wynikaj^ce z wykonywania operacji nocnych staly sie przeslank^ do przygotowania profesjonalnego procesu szkolenia, ^ry musial uwzglednic potrzeby, ale i mozliwosci organizacyjne PSP i LPR. Ten proces stal sie drugim etapem przygotowuj^cym do wykonywania operacji nocnych przez smiglowce ratunkowe.
Przyjeto zatem zalozenie polegaj^ce na przygotowaniu trzech programбw szkolenia dedykowanych dla rбZnych grup ratownikбw PSP:
Pierwszy program to program szkolenia instruktoraw PSP w zakresie wspбldzialania z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym. Dedykowany on jest dla ratownikбw wysokosciowych PSP, starszych ratownikбw wysokosciowych PSP, instruktorбw ratownictwa wysokosciowego KSRG i starszych instruktorбw ratownictwa wysokosciowego KSRG. „Celem szkolenia jest zdobycie, poglebienie i aktualizacja wiedzy i umiejetnosci z zakresu wspбldzialania jednostek Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe oraz przygotowanie absolwentбw (instruktorow) do przekazywania wiedzy i umiejetnosci z tego zakresu strazakom KSRG. Szkolenie to sklada sie z 4,5 godzin teorii i 5,5 godzin praktyki, a w wyniku jego ukonczenia sluchacz powinien opanowac nastepuj^ce elementy:
„a. w sferze poznawczej:
• wskazywac podstawy prawne Systemu Panstwowe Ratownictwo Medyczne;
5 Porozumienie z dnia 31 lipca 2008 roku pomiedzy Komendantem Gtownym PSP i Dyrektorem SP ZOZ LPR w sprawie zasad wspбldzialania LPR z jednostkami ochrony przeciwpozarowej, wl^czonymi do Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego.
• opisywac miejsce i role SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe w Systemie Panstwowe Ratownictwo Medyczne;
• wskazywac dokumenty wykonawcze dotycz^ce wspбlpracy PSP z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe;
• wymieniac osoby uprawnione do dysponowania smiglowca Smiglowcowej Sluzby Ratownictwa Medycznego (HEMS);
• omawiac zasady wzywania smiglowca HEMS;
• charakteryzowac sprzet l^cznosci;
• omawiac zasady prowadzenia l^cznosci radiowej;
• opisywac strefy niebezpieczne przy smiglowcu HEMS;
• opisywac zasady ewakuacji zalogi z pokladu smiglowca HEMS;
• omawiac zasady wyboru miej sca do l^dowania w dzien i w nocy;
• omawiac zasady organizacji l^dowania smiglowca HEMS w dzien i w nocy;
• omawiac zasady przyjmowania smiglowca HEMS w terenie w dzien i w nocy;
• omawiac material nauczania oraz zasady realizacji „Programu szkolenia
doskonal^cego dla straZakбw KSRG z zakresu wspбldzialania z SP ZOZ
Lotnicze Pogotowie Ratunkowe”.
b. w sferze praktycznej:
• prowadzic l^cznosc radiow^
• wybierac miejsce do l^dowania smiglowca HEMS w dzien i w nocy;
• przyjmowac smiglowiec do l^dowania na l^dowisku w dzien i w nocy;
• wskazywac strefy niebezpieczne przy smiglowcu HEMS;
• wskazywac wyjscia ewakuacyjne ze smiglowca HEMS;
• prowadzic zajecia z zakresu ujetego w „Programie szkolenia doskonal^cego dla straZakбw KSRG z zakresu wspбldzialania z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe”.
c. w sferze motywacyjnej:
• miec uksztaltowan^. postawe odpowiedzialnosci za bezpieczenstwo swoje i innych”6
6 Por. Program szkolenia instruktoraw PSP z zakresu wspбldzialania z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, Warszawa 2010.
Fot.1. Strazacy zapoznaj^ si? ze smiglowcem w hangarze SP ZOZ LPR
Autor: A. Pawlak
Drugi program szkolenia jest rowniez ukierunkowany na przygotowanie Instruktorow PSP w zakresie wspoldzialania z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, tyle ze dedykowany jest dla przedstawicieli szkol PSP i osrodkow szkolenia w komendach wojewodzkich PSP. Jego cele s^ tozsame z programem pierwszym jednak rozszerzone
0 przygotowanie do szkolenia sluchaczy szkol i osrodkow szkolenia w komendach wojewodzkich PSP. Natomiast czas realizacji programu szkolenia wynosi 4,5 godzin teorii
1 6,5 godzin praktyki, a dodatkowa godzina praktyki podyktowana jest mniejszym doswiadczeniem zawodowym kandydatow na instruktorow.
Trzeci program to program szkolenia doskonal^cego dla strazakow KSRG z zakresu wspoldzialania z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. „Jego celem jest doskonalenie umiej?tnosci wspoldzialania Jednostek Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Dedykowany jest dla strazakow z jednostek wl^czonych do KSRG, sklada si? z 3,5 godzin teorii i 4,5 godzin praktyki. W wyniku ukonczonego szkolenia sluchacz powinien:
”a. w sferze poznawczej:
• wymienic osoby uprawnione do dysponowania smiglowca HEMS;
• omawiac zasady wzywania smiglowca HEMS;
• charakteryzowac sprz?t l^cznosci;
• omawiac zasady prowadzenia l^cznosci radio wej;
• opisywac strefy niebezpieczne przy smiglowcu HEMS;
• opisywac zasady ewakuacji zalogi z pokladu smiglowca HEMS;
• omawiac zasady wyboru miejsca do l^dowania w dzien i w nocy;
• omawiac zasady organizacji l^dowania smigiowca HEMS w dzien i w nocy;
• omawiac zasady przyjmowania smigiowca HEMS w terenie w dzien i w nocy.
b. w sferze praktycznej:
• wybierac miejsce do l^dowania smigiowca HEMS w dzien i w nocy;
• przyjmowac smigiowiec do l^dowania na l^dowisku w dzien i w nocy;
• wskazywac strefy niebezpieczne przy smiglowcu HEMS;
• wskazywac wyjscia ewakuacyjne ze smigiowca HEMS.
c. w sferze motywacyjnej:
• miec uksztaltowan^ postaw? odpowiedzialnosci za bezpieczenstwo swoje
7
i innych.”
Fot. 2. Szkolenie praktyczne (naprowadzanie smigiowca)
Autor: A. Pawlak
Przedstawione powyzej programy sluz^ przygotowaniu w pierwszej kolejnosci kadry instruktorskiej PSP do szkolenia strazakow ratownikow, a w drugiej kolejnosci do szkolenia juz samych strazakow ratownikow - ten element jest aktualnie realizowany.
Realizacja procesu szkolenia w uj?ciu organizacyjnym przedstawia si? w nast?puj^cy sposob: w Warszawie w siedzibie Centrali Lotniczego Pogotowia Ratunkowego odbywa si?
7 Por Program szkolenia doskonal^cego dla strazakow KSRG z zakresu wspoldzialania z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe.
szkolenie z zakresu teorii i praktyki dla instruktorow PSP, natomiast szkolenie dla strazakow KSRG odbywa si? na terenie wojewodztw i zaj?cia z zakresu teorii prowadz^. instruktorzy PSP, a praktyka odbywa si? z udziaiem filii Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Ten przyj?ty przez PSP i SP ZOZ LPR system daje gwarancj? przeszkolenia strazakow ratownikow do wspoidziaiania z jednostkami SP ZOZ LPR oraz przygotowuje do tej najtrudniejszej operacji wyznaczenia l^dowiska i przyj?cia l^duj^cego smigiowca HEMS w nocy. Praktyka z udziaiem roznych zaiog smigiowcow ratunkowych daje rowniez mozliwosc cwiczenia tych manewrow przez pilotow i ratownikow SP ZOZ LPR, a i^cznie cwiczenia praktyczne ucz^ i buduj^ wzajemne zaufanie, ktore jest podstaw^. w tak trudnych operacjach.
Kolejnym czwarty elementem planu przygotowuj^cego do wdrozenia smigiowcow HEMS w operacje nocne jest przygotowanie tak zwanych „l^dowisk gminnych”. W tym celu zwrocono si? za posrednictwem wojewodow do wszystkich gmin w Polsce o wyznaczenie w kazdej gminie miejsca, ktore zostanie zweryfikowane przez Lotnicze Pogotowie Ratunkowe i opisane w specjalnej instrukcji LPR, a koordynaty GPS takiego miejsca zostan^ przekazane wiasciwym regionalnie JRG PSP.
Etap pi^ty zakiada przeprowadzenie tzw. Narodowego Programu Szkolenia Dyspozytorow Medycznych, ktory realizowany b?dzie od pocz^tku 2011 roku, a jego celem b?dzie przeszkolenie wszystkich dyspozytorow medycznych w zakresie wspoipracy z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe ze szczegolnym ukierunkowaniem na zasady wykorzystywania smigiowcow ratunkowych do operacji nocnych. W zaiozeniach przyj?to rowniez, ze kazda dyspozytornia wyposazona zostanie w specjaln^. map? pokazuj^c^ obszary dziaiania poszczegolnych smigiowcow ratunkowych, czasy ich dolotu oraz gminne miejsca do l^dowania w nocy.
Etapem szostym staio si? stworzenie modelowego schematu realizacji operacji nocnych przez zespoiy HEMS przy wspoiudziale PSP i naziemnych zespoiow ratownictwa medycznego.
Schemat ten zakiada nast?puj^cy model post?powania: w sytuacji, gdy dochodzi do nagiego zdarzenia w nocy, po zgioszeniu zdarzenia przez swiadka na ratunkowy numer alarmowy na miejsce wypadku dyspozytor medyczny pogotowia ratunkowego dysponuje naziemny zespoi ratownictwa medycznego, ktory dociera do pacjenta i udziela mu pomocy medycznej, jednoczesnie dyspozytor medyczny pogotowia ratunkowego dysponuje smigiowiec na najblizsze miejsca zdarzenia l^dowisko gminne (w modelu MG - miejsce gminne). Ratownik LPR przekazuje do Powiatowego Stanowiska Kierowania PSP informacj?
o wylocie na wskazane miejsce. PSK PSP dysponuje siiy i srodki celem zabezpieczenia miejsca l^dowania. Na miejsce gminne przylatuje smigiowiec ratunkowy, do ktorego dowozi pacjenta naziemny zespoi ratownictwa medycznego. Smigiowiec po przej?ciu pacjenta transportuje go do szpitala specjalistycznego.
Zespoi naziemny ratownictwa medycznego zawioziby pacjenta do najblizszego szpitala niekoniecznie wiasciwego, a wi?c wydiuzyiby si? czas dotarcia do specjalistycznej pomocy medycznej. Uzycie smigiowca zgodnie z zaproponowanym modelem wykonywania operacji nocnych prowadzi do ewidentnego skrocenia czasu, jako podstawowego wskaznika w procesie ratowania osoby znajduj^cej si? w stanie nagiego zagrozenia zdrowotnego zarowno na etapie przedszpitalnym jak i w leczeniu szpitalnym - specjalistycznym.
MODEL WYKORZYSTANIA SMIGLOWCA RATOWNICZEGO W NOCY
SZPITAL SPECJALISTYCZNY
1 J POWIADOMIENIE CPR
2 ) ZADYSPONOWANIE ZRM
3 ) ZADYSPONOWANIE LZRM
4 ) PODANIE INFORMACJI O LOCIE I JEGO LOKALIZACJI
5 ) ZADYSPONOWANIE STRAZY POZARNEJ
6 ) TRASNPORT Z MIEJSCA WYPADKU NA „MG"
TRASNPORT DO SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO Z LADOWISKIEM CAtODOBOWYM
{.®
MG
Ryc. 1. Model wykorzystania smigiowca ratowniczego w nocy
Wnioski
Wdrozenie smigiowcow ratunkowych do operacji nocnych jest operacji wymagaj^c^. profesjonalnego przygotowania i wyj^tkowo bezpiecznej realizacji. W tym celu podj?to szereg dziaian analityczno-organizacyjno-planistyczno-szkoleniowych, ktorych podstawowym wynikiem byio przygotowanie zaiozen, a nast?pnie realizacja procesu
wspolnych szkolen zespoiow HEMS i Ratownikow PSP, ktore przyniosiy powstanie bezpiecznego modelu wykonywania operacji nocnych przez zespoiy smigiowcowe Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Literatura
1. Ratownictwo w Polsce. Lata 1990 -2010, Redakcja naukowa J. Konieczny, Gromada Oficyna Wydawnicza. Warszawa - Poznan - Inowroclaw 2010;
2. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, pod redakcja R. Gal^zkowskiego, Wydawnictwo MEDI PRESS 2010;
3. Porozumienie z dnia 31 lipca 2008 roku pomi?dzy Komendantem Glownym PSP
i Dyrektorem SP ZOZ LPR w sprawie zasad wspoldzialania LPR z jednostkami ochrony przeciwpozarowej, wl^czonymi do Krajowego Systemu Ratowniczo -Gasniczego;
4. Program szkolenia doskonal^cego dla strazakow KSRG z zakresu wspoldzialania z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe.
Recenzenci:
prof. dr hab. inz. Jozef Zurek dr n. techn. Wladyslaw Wolkowski