CC BY
0INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© M. Mamirov1H_
1O'zbekiston davlat san'at va madaniyat instituti, Toshkent, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: maqolada sun'iy intellekt tushunchalarini milliy musiqamizda foydalanish haqida ma'lumotlar berilgan. Sun'iy intellektning o'quv jarayonidagi o'rni, holati va talabalar hamkorligida foydalanish tajribasi va uning rivojlanish tarixi bayon etilgan. Masala boyicha ilmiy-tadqiqot mavzulari misol sifatida keltirilgan.
MAQSAD: ushbu maqolaning maqsadi milliy musiqa ijrochiligi va yaratish jarayonida sun'iy intellekt (SI) texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlarini o'rganish, ularning amaliy tatbiqini tahlil qilish hamda an'anaviy musiqiy merosni raqamlashtirish va rivojlantir ishga qo'shayotgan hissasini aniqlashdan iborat.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqotda sun'iy intellektga asoslangan ovoz tahlili, musiqa yaratish algoritmlari va avtomatlashtirilgan kompozitsiya tizimlari o'rganildi. Shuningdek, milliy musiqa namunalarini o'zlashtirish va qayta ishlab chiqish imkoniyatlarini baholash uchun mashinaviy o'rganish modellari, neyron tarmoqlar va algoritmik kompozitsiya usullari tahlil qilindi. Amaliy tadqiqotlar uchun maxsus dasturiy ta'minot va ma'lumotlar bazalaridan foydalanildi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: tadqiqot natijalariga ko'ra, sun'iy intellekt milliy musiqa merosini saqlash, tahlil qilish va yangi musiqiy asarlar yaratishda samarali vosita bo'lishi mumkinligi aniqlandi. SI texnologiyalari kuy va ohanglarni avtomatik ravishda o'rganish, tahlil qilish va yangi ijodiy uslublar yaratishga yordam beradi. Shu bilan birga, sun'iy intellektning milliy musiqaga moslashuvi muayyan qiyinchiliklarga duch kelishi, xususan, noan'anaviy ritmlar va ohanglarning to'g'ri talqin qilinishi masalalariga e'tibor qaratish lozimligi qayd etildi.
XULOSA: sun'iy intellekt milliy musiqani rivojlantirish va yangi musiqiy tajribalar yaratishda katta imkoniyatlarga ega. U musiqa ijodiy jarayonlarini avtomatlashtirish, ijrochilik sifati va uslubini tahlil qilish hamda raqamli muhitda musiqiy merosni asrab-avaylashga xizmat qilishi mumkin. Shu bilan birga, SI texnologiyalaridan foydalanganda an'anaviy musiqiy qadriyatlar va inson ijodkorligi muhim o'rinda qolishi lozim.
Kalit so'zlar: sun'iy intellekt, milliy musiqa, neyron tarmoqlar, musiqa ta'limi, raqamli texnologiyalar, musiqa yaratish, musiqiy asarlar, tovush muhandisligi, algoritmlar, musiqiy kompozitsiya, milliy san'at, musiqa platformalari.
Iqtibos uchun: Mamirov M. Milliy musiqada sun'iy intellektdan foydalanish. // Inter education & global study. 2025. №2 B.572-581.
ISSN 2992-9024 (online) 2025, №2
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИСКУССТВЕННОГО ИНТЕЛЛЕКТА В НАЦИОНАЛЬНОЙ
© М. Мамиров1И
1 Государственный институт искусств и культуры Узбекистана_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: в статье представлена информация о загрузке комбинаций искусственного интеллекта в нашу национальную музыку. Описана роль искусственного интеллекта в образовательном процессе, его состояние, история внедрения и использования в студенческом сотрудничестве. Предлагаются тема исследования по данному вопросу в качестве примера.
ЦЕЛЬ: цель данной статьи - изучить возможности применения технологий искусственного интеллекта (ИИ) в исполнении и создании национальной музыки, проанализировать их практическое использование, а также определить вклад ИИ в цифровизацию и развитие традиционного музыкального наследия.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании рассматривались технологии анализа звука на основе ИИ, алгоритмы музыкального творчества и автоматизированные системы композиции. Были проанализированы модели машинного обучения, нейронные сети и алгоритмические методы композиции, оценивающие возможности ИИ в освоении и переработке образцов национальной музыки. Для практических исследований использовались специализированное программное обеспечение и базы данных.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: результаты исследования показали, что искусственный интеллект может эффективно способствовать сохранению, анализу и созданию новых произведений национальной музыки. Технологии ИИ помогают автоматически изучать мелодии, анализировать их и разрабатывать новые музыкальные стили. Однако адаптация ИИ к национальной музыке сталкивается с определёнными трудностями, особенно в правильной интерпретации нетрадиционных ритмов и мелодий, что требует особого внимания.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: искусственный интеллект обладает большим потенциалом для развития национальной музыки и создания новых музыкальных форм. Он может автоматизировать творческие процессы, анализировать исполнительские стили и способствовать сохранению музыкального наследия в цифровой среде. Однако при использовании технологий ИИ важно учитывать сохранение традиционных музыкальных ценностей и роли человеческого творчества.
Ключевые слова: искусственный интеллект, национальная музыка, нейронные сети, музыкальное образование, цифровые технологии, создание музыки, музыкальные произведения, звуковая инженерия, алгоритмы, музыкальная композиция, национальное искусство, музыкальные платформы.
Для цитирования: Мамиров М. Использование искусственного интеллекта в национальной музыке. // Inter education & global study. 2025. №2. С. 572-581.
© intereduglobalstudy.com 2025, ISSUE 2
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
USING ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN NATIONAL MUSIC_
© Mansur Mamirov1®
Uzbekistan State Institute of Arts and Culture_
Annotation
INTRODUCTION: the article provides information about loading artificial intelligence combinations into our national music. The role of artificial intelligence in the educational process, its state, history of implementation and use in student cooperation is described. A research topic on this issue is proposed as an example.
AIM: the objective of this article is to explore the possibilities of using artificial intelligence (AI) technologies in the performance and creation of national music, analyze their practical applications, and determine AI's contribution to the digitization and development of traditional musical heritage.
MATERIALS AND METHODS: the study examined AI-based sound analysis technologies, music composition algorithms, and automated composition systems. Machine learning models, neural networks, and algorithmic composition methods were analyzed to assess AI's ability to process and reinterpret samples of national music. Specialized software and databases were used for practical research.
DISCUSSION AND RESULTS: the research results indicate that artificial intelligence can effectively contribute to preserving, analyzing, and creating new works of national music. AI technologies enable the automatic study of melodies, their analysis, and the development of new musical styles. However, adapting AI to national music presents certain challenges, particularly in the correct interpretation of non-traditional rhythms and melodies, which requires special attention.
CONCLUSION: artificial intelligence has great potential for the development of national music and the creation of new musical forms. It can automate creative processes, analyze performance styles, and contribute to the preservation of musical heritage in a digital environment. However, when using AI technologies, it is crucial to maintain traditional musical values and the role of human creativity.
Key words: artificial intelligence, National Music, neural networks, music education, digital technologies, music creation, musical works, sound engineering, algorithms, musical composition, national arts, music platforms.
Mamlakatimizda raqamlashtirishni faol rivojlantirish, barcha tarmoqlar va sohalarda, eng avvalo, davlat boshqaruvi, ta'lim, sog'liqni saqlash va san'at va madaniyatda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish bo'yicha kompleks chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
For citation: Mansur Mamirov. (2025) 'Using artificial intelligence in national music', Inter education & global study, (2), pp. 572-581. (In Uzbek)._
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Axborotlashtirish sohasidagi davlat siyosati axborot resurslari, axborot texnologiyalari va axborot tizimlarini rivojlantirish hamda takomillashtirishning zamonaviy jahon tamoyillarini hisobga olgan holda milliy axborot tizimini yaratishga qaratilgan.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "Raqamli O'zbekiston — 2030" strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari to'g'risida"gi Farmonida ko'rsatilganidek: oliy ta'lim ta'lim tizimining barcha bosqichlarida raqamli texnologiyalarni keng joriy etish va sun'iy intellekt uchun zarur bo'lgan raqamli bilimlarning darajasini oshirish, ta'lim infratuzilmasini takomillashtirish; 2020-yil 1-noyabrdan boshlab Dasturiy mahsulotlar va axborot texnologiyalari texnologik parki rezidenti maqomini axborot texnologiyalariga o'qitish, apparat-dasturiy vositalarni ishlab chiqish va realizatsiya qilish, robototexnika, Internet tarmog'i orqali axborot xizmatlarini eksport qilish, shuningdek, ma'lumotlarni saqlash va hisoblab qayta ishlash sohasida xizmat ko'rsatadigan O'zbekiston Respublikasi rezidenti hisoblangan yuridik shaxslar olishi mumkin bo'ladi degan fikrlarni olishimiz mumkin.
Milliy san'atimizga oshno insonlar har kuni sun'iy intellect (SI) degan so'zlar bilan to'qnash kelmoqda, u nima ekan deb bosh qotira boshladi. Ular orasidagi pedagoglar esa bu narsani ta'lim yo'nalishimda qanday foydalanishim kerak deb orzu qilmoqda. Sun'iy intellekt musiqa sanoatiga faol kirib bormoqda va bu jarayonlar ba'zi boshqa sohalarda bo'lgani kabi global bo'lmasa-da, sun'iy intellekt baribir ta'sir qilish uchun katta salohiyatga ega.
Milliy musiqa bilan shug'ullanuvchilar sun'iy intellektni kompyuterga o'xshatishadi, taxminan 50 yil oldin u nafaqat san'at sohasini, balki butun insoniyat hayotini ham o'zgartirdi. Xuddi shu tarzda, sun'iy intellekt ham bizni hamma joydan o'rab olib bormo qda va biz unga juda bog'liq bo'lib bormoqdamiz.Milliy musiqa yo'nalishi pedagoglari sun'iy intellektni «informatika fanining asosiy vazifasi inson aralashuvisiz yoki cheklangan holda vazifalarni bajarishga qodir mashinalar tizimini yaratishdan iborat bo'lgan soha» sifatida tushunmoqda. Ular sun'iy intellekt falsafasining birinchi yaratuvchisi taniqli olim Alan Tyuring ning "agar odam u bilan aloqa qilganda uni odamdan ajrata olmasa, mashina intellektual bo'ladi" degan fikrni tobora adabiyotlarda ko'p uchratmoqda.
Musiqada sun'iy intellekt - bu musiqani tahlil qilish, musiqani idrok etish, musiqa ohangida harakat qilish va moslashtirishga qodir dastur. Boshqa sohalardagi ilovalarda bo'lgani kabi, musiqadagi sun'iy intellekt ham muammolarni aqlli hal qilishni simulyatsiya qiladi. Muhim xususiyat - bu SI algoritmining o'rganish qobiliyatidir. Sun'iy intellekt tizimlaridan foydalangan holda musiqa yaratish, shuningdek, musiqiy asarlar yaratish uchun sun'iy intellektdan foydalanish imkonini beruvchi raqamli platformalarni ishlab chiqish dolzarb masalalardan biri bo'lib boryapdi. Milliy musiqa yo'nalishi boyicha ta'lim berayotgan pedagoglar nazarida sun'iy intellekt - bu odamlarning dasturlar bilan o'zaro ta'sirining yanada intuitiv jarayonini ta'minlaydigan va muayyan vazifalar doirasida qaror qabul qilishda yordam beradigan vositadir. Milliy musiqada hozirgi kunda kirish ma'lumotlarini tahlil qilish va olingan natijalarni sharhlash qobiliyatiga ega bo'lgan dasturiy
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
mahsulotlarni topish va bosqichma-bosqich o'quv jarayoniga tadbiq qilish asosiy maqsadlarimizdan biridir.
Milliy musiqada sun'iy intellektdan foydalanish shunchaki dolzarb mavzu yoki musiqa ma'lumotlariga asoslangan vosita emas - u dunyo musiqa san'atida kutilmagan tarzda rivojlanayotgan sohalardan biridir. Oddiy qilib aytganda, milliy musiqada sun'iy intellekt muammolarini hal qilish uchun kompyuter fanini va ishonchli ma'lumotlar to'plamini birlashtiradi. So'nggi bir yil ichida hatto musiqa kabi ijodiy sohalarda ham sun'iy intellektdan foydalanish keskin oshdi. The Beatles kabi mashhur rassomlar allaqachon sun'iy intellekt bilan tajriba o'tkazgan. Guruhning so'nggi "yangi" qo'shig'i "Hozir va keyin" marhum Jon Lennonning e'lon qilinmagan demosini jonlantirish uchun sun'iy intellekt yordamida yaratilgan.
Ogayo universiteti talabalarni sun'iy intellektning yangi haqiqatida muvaffaqiyat qozonishga tayyorlamoqda. Antonuchcioning fikricha Ogayo shtatining ovoz yozish sanoati o'quv dasturidagi asosiy musiqa sanoati darslarini nazorat qiladi va sun'iy intellekt suhbatning bir qismi bo'lishi kerak. Ogayo universiteti Media san'ati va tadqiqotlari departamenti Musiqa sanoati direktori va dotsenti Josh Antonuccio buni sun'iy intellektning musiqaga ta'sirining boshlanishi, deb hisoblaydi.
Musiqachilar va qo'shiq mualliflari sun'iy intellektdan foydalangan holda bir necha soniya ichida tarkib yaratishi, o'xshash tovushli vokal chiziqlarini, bir xil trekdagi alohida elementlarni sintez qilishlari va boshqa ko'p narsalarni qilishlari mumkin. Antonuchchioning fikricha, sohada ko'pchilik hozirdanoq kurashayotgan yana bir muammo bor - inson tomonidan yaratilgan misli ko'rilmagan miqdordagi kontent asosiy oqimga chiqarilmoqda. Katta oqim platformalarida har kuni 100 000 dan 150 000 gacha qo'shiqlar chiqariladi.
Ushbu oqim platformalarining aksariyati musiqani foydalanuvchilarga etkazish uchun SIga asoslangan algoritmlardan foydalanadi. Tinglovchilar uchun bu yangi kontentni kashf qilishni qiyinlashtiradi va yangi rassomlar uchun olomondan ajralib turishni deyarli imkonsiz qiladi. SI tomonidan yaratilgan qo'shiqlar faqat shovqinga qo'shiladi. 2016-yilda sun'iy intellekt inson tomonidan yozilgan so'zlar bilan The Beatles uslubida yaratilgan "Daddy's Car" qo'shig'ini yaratdi. SI shunga o'xshash qo'shiq yaratish uchun Beatles qo'shiqlari ma'lumotlar bazasini tahlil qildi. Qo'shiq The Beatles darajasida emas, lekin sun'iy intellekt tomonidan o'tgan yillardagi qo'shiqlar asosida qo'shiqlar yaratish odatiy holga aylanishi mumkin. Ovozli botlardan foydalanish rivojlanmoqda. Masalan: Bugungi kunda Rossiya kompaniyalari ovozli botlardan foydalanmoqdalar, ular bilan telefon orqali aloqa qilishda mijozlarning 92 foizi dastlabki 7 daqiqada ularni haqiqiy odamlar deb o'ylashadi.
Sun'iy intellekt musiqada transkripsiya muammosi bilan paydo bo'ladi: musiqa asarini ijro etilayotganda nota formatida aniq ifodalashda namoyon bo'ladi. Ota Engramel tomonidan taklif qilingan "pianino roll" sxemasi - notalarning vaqtini va davomiyligini avtomatik tarzda yozib olish, ularni qo'lda osongina to'g'ri notaga aylantirish usuli - birinchi marta nemis muhandislari J. F. Unger va J. Xohlfild tomonidan 1752 yilda amalga oshirilgan. 1957 yilda ILLIAC I (Illinoys shtatidagi avtomatik kompyuter) butunlay kompyuterda yaratilgan musiqa asari bo'lgan torli kvartet uchun Illiac Suite-ni chiqardi.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Ushbu vazifani bajarish uchun kompyuter bastakor Lejaren Xilyer va matematik Leonard Isaakson tomonidan dasturlashtirilgan. 1960 yilda rus tadqiqotchisi Rudolf Zaripov Ural-1 kompyuteridan foydalangan holda algoritmik musiqa kompozitsiyasi bo'yicha dunyodagi birinchi maqolani nashr etgan. 1965 yilda ixtirochi Raymond Kurzveyl musiqiy naqshlarni taniy oladigan va ular asosida yangi kompozitsiyalarni sintez qiladigan dasturiy ta'minotni ishlab chiqdi. Kompyuter birinchi marta "Mening sirim bor" viktorinasida paydo bo'ldi. 1983 yilga kelib, Yamahaning Kansei musiqa tizimi jadal rivojlandi va uning rivojlanishi haqida maqola 1989 yilda nashr etildi.
Bosib o'tilgan yigirma yil ichida inson sun'iy intellekt sohalari orasida katta ahamiyatga ega bo'lsa, bugungi kunda musiqa sanoati bilan bog'liq bo'lgan ta'lim, texnologiya, musiqa ijodi va ijodkorlik kabi sohalarni ajratib ko'rsatish mumkin.
Bundan tashqari, musiqa ta'limi sohasida sun'iy intellektdan foydalanishni ham o'qituvchi va talaba pozitsiyasidan konseptual ko'rib chiqish mumkin. O'qituvchilar uchun sun'iy intellekt ularga ta'lim vazifalarini optimallashtirish imkonini beradi, masalan, o'qitish uchun tarkibni tayyorlashni osonlashtirish, interaktivlik darajasini oshirish yoki hamrohlik funktsiyasini bajarish.
Talabalarning sun'iy intellekt yordamida milliy musiqalarni o'rganishida oldin ularni quidagilar kabi savollar bilan bu muhitga kiritamiz:
SI qanday turdagi musiqani yozadi?
SI musiqada qanday qo'llaniladi?
Musiqadagi neyron tarmoq nima?
Qaysi neyron tarmoq qo'shiqdagi ovozni o'zgartiradi?
SI yordamida musiqa yarata olamanmi?
Neyron tarmog'i orqali qanday qo'shiq yozish mumkin?
SI musiqada yomonmi?
Sida qo'shiq qanday ishlaydi?
Qancha musiqachi SIdan foydalanadi?
Neyron tarmoq tomonidan yaratilgan qo'shiqlarni yuklash mumkinmi?
Neyron tarmoq qaysi tilda yaratilgan?
Neyron tarmoq qo'shiqqa qanday munosabatda bo'ladi va boshqalar.
O'qituvchilarning o'zlari sun'iy intellekt asosida atrof-muhitning imkoniyatlarini kengaytirish uchun ikkinchisidan foydalanishlari mumkin (virtual asboblar, orkestrlar, tovushlar, uslublar kombinatsiyasi va boshqalarni o'z ichiga oladi, asarlar va ijrolar bilan tanishish ufqlarini kengaytiradi) , bu imkoniyatlarni ta'lim haqiqatiga bosqichma-bosqich o'tkazishda yordam beradi va yana samarali murabbiy-yordamchiga aylanadi.
Natijada, sun'iy intellekt ta'limda katta ahamiyatga ega. Biroq, shaxsiy o'zaro ta'sirning ahamiyati, musiqiy ta'limning tarbiyaviy salohiyati, birlashma, boshqa ijodiy odamlar bilan muloqot qilish haqida unutmasligimiz kerak, chunki bularning barchasini yo'qotib, musiqachi sun'iy intellekt bilan qoplab bo'lmaydigan ko'plab istiqbolli imkoniyatlarni boy beradi.
ISSN 2992-9024 (online) 2025, №2
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Sun'iy intellekt o'zida mavjud bo'lgan ma'lumotlarga asoslanib, musiqiy komponent bilan shug'ullanadi - u ohangni birlashtiradigan notalarni tanlash, garmoniya, asar va asboblar shakli haqida qaror qabul qiladi.
Neyron tarmoqlar tovush muhandisligida katta ahamiyaga ega bo'lib bormoqda. So'nggi paytlarda ular kontsertlar va boshqa jonli tadbirlarga hamrohlik qila boshladi.
Neyron tarmoq qaysi tilda yaratilgan? Suno AI-dan qanday qilib bepul foydalanish mumkin? Qanday qilib bepul AI musiqa generatoridan onlayn foydalanish quyidagi structura asosida amalga oshiriladi(l-rasm).
1-rasm. Neyron tarmoqlardan foydalanish.
Neyron tarmoq siz foydalanadigan dasturning algoritmlariga o'rnatilishi mumkin. Keyinchalik, natija qanday shaklda kerakligini hal qilishingiz kerak. Agar musiqa haqida gapiradigan bo'lsak, unda turli xil variantlar bo'lishi mumkin, masalan, tayyor audio fayl yoki shunchaki musiqiy nota. Ikkalasi ham mumkin, asosiysi vazifani to'g'ri tushunish va tegishli vositalarni tanlashdir.
Tovush bilan bog'liq sohada ko'p dasturlardan foydalanilmoqda. Masalan yaqinda Chat gpt-ning yangi versiyasi paydo bo'ldi - va neyron tarmoqlarga qiziqish sezilarli darajada oshdi.
Neyron tarmog'ining o'zidan foydalanish qobiliyatiga qo'shimcha ravishda siz musiqa, musiqiy atamalar va hokazolarni tushunishingiz kerak.SI tomonidan yaratilgan har qanday asardan erkin foydalanish mumkin. Ammo neyron tarmoq ishning faqat bir qismini bajarsa mualliflik nima bo'ladi degan masala ochiq savol bo'lib turibdi. Neyron tarmoqlardan tovush muhandisligida foydalanilsa ko'p narsa kutish mumkin bo'ladi. Ehtimol, tasviriy misol audio yozuvlarni tiklash va tiklash sohasidan bo'ladi. Aytaylik, agar
© intereduglobalstudy.com 2025, ISSUE 2
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ovoz juda shovqinli ko'chada yozilgan bo'lsa, neyron tarmoq bizga yozuvni tahlil qilish, inson nutqi va ko'cha shovqinini ajratish va faqat kerakli narsani qoldirish imkonini beradi.
Sun'iy intellektdan foydalanmaydigan shovqinni kamaytirish tizimlaridan afzalligi shundaki: agar siz audio signalning spektriga qarasangiz (buning uchun sizga spektr analizatori kerak - signal energiyasini chastota bo'yicha o'lchash va ko'rsatish uchun qurilma), siz ikkalasini ham ko'rishingiz mumkin. nutq va ko'cha shovqini bir chastotada bo'lishi mumkin.
Neyron tarmoq ikki daqiqagacha davom etadigan to'liq qo'shiqlarni yaratadi, deyarli barcha mashhur janrlar bilan tanish va rus tilini qo'llab-quvvatlaydi. Shunday qilib, agar siz biror xonanda tomonidan ijro etilgan ilk qo'shig'ining rep versiyasini yoki boshqa mashhur xonandanning xitlarini eshitishni orzu qilgan bo'lsangiz, unda Suno sizga kerak bo'ladi. Dastur musiqa o'qimasdan yoki musiqa asbobini o'ynamasdan musiqa yaratish imkonini beruvchi generativ mashina o'rganish modeli hisoblanadi.Unda faqat Google, Discord yoki Microsoft orqali ro'yxatdan o'tgan foydalanuvchilar Suno bilan eng yaxshi asarlar yaratishi mumkin. Xizmat Rossiyada cheklovlarsiz ishlaydi, shuning uchun boshqa mintaqada yangi hisob yaratishga hojat yo'q.
Milliy musiqa bilan shug'ullanuvchilar o'zida mavjud bo'lgan ma'lumotlarga asoslanib, musiqiy komponent bilan shug'ullanadi, ohangni tartibga soluvchi notalarni tanlaydi, garmoniya, asar shakli va qanday asboblar ishlatilishi haqida o'ylaydi.
Bizning fikrimizcha sun'iy intellektdan foydalanuvchilar quidagilarga e'tibor berishsa sohaga qo'llash tezligi oshadi.
1. Qo'shiqdagi ovozni Ilova yordamida o'zgartirish uchun siz quyidagi dasturlardan foydalana olishingiz mumkin:
Audacity.
Voxal Voice Changer. ...
VoiceChanger.io. ...
Voicemod. ...
Celebrity Voice Changer.
2. SI yordamida musiqa yaratish algoritmlari va dasturlari.
3. Neyron tarmoq tomonidan yaratilgan qo'shiqlarni yuklash va u asosida yangilarini yaratish va boshqalar.
Sun'iy intellektdan foydalanishni musiqa misolida, nazar solsak mavjud musiqadan o'rganish orqali yangi kompozitsiyalarni yaratish uchun ishlatiladi. Shuningdek, u butunlay original ohanglar, garmoniya va ritmlarni yaratishi mumkin. Neyron tarmoq qatlamlar orqali signallarni uzatish uchun kirish ma'lumotlari va faollashtirish funktsiyalaridan foydalanadi. Bu tarqalish deb ataladigan jarayon bo'lib, u neyron tarmoqqa mashg'ulot paytida sozlangan og'irliklar va ulanishlar asosida hisob-kitoblar va qarorlar qabul qilish imkonini beradi.
Boshqa sohalardagi ilovalarda bo'lgani kabi, musiqadagi sun'iy intellekt ham muammolarni aqlli hal qilishni simulyatsiya qiladi. Muhim xususiyat - bu SI algoritmining
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2025, №2
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
o'tmishdagi ma'lumotlarga asoslanib o'rganish qobiliyati, masalan, SI inson ijrochisini tinglash va hamrohlikni bajarishga qodir bo'lganda, kompyuter hamrohligini his etasiz.
Sun'iy intellektning dastlabki bosqichini umumiy holda quyidagi ketma-ketlikda tushunishimiz mumkin (2-rasm).
2 - rasm. Sun'iy intellektning rivijlanish bosqichlari.
Sun'iy intellekt, shuningdek, jonli ijroga javoban kompyuter musiqa yaratadigan interaktiv kompozitsiya texnologiyasini boshqaradi. Musiqada sun'iy intellektning boshqa ilovalari ham mavjud bo'lib, ular nafaqat musiqiy kompozitsiya, ishlab chiqarish va ijroni, balki musiqa qanday sotilishi va iste'mol qilinishini ham qamrab oladi. Musiqani ovoz bilan boshqarish uchun ovozni aniqlash va tabiiy tilni qayta ishlash texnologiyasidan foydalanadigan bir nechta musiqa ijro etish dasturlari ham ishlab chiqilgan. Hozirgi tadqiqotlar musiqa kompozitsiyasi, ishlash, nazariya va raqamli audio ishlov berishda sun'iy intellektni qo'llashni o'z ichiga oladi. Sun'iy intellekt musiqasi, odatda, uning orqasida yotgan "niyat"siz musiqa yaratish orqali ularning o'zagini o'rganadi va bastakorlarni aniq ma'no yo'qligi sababli mashinada ishlab chiqarilgan asarlarni tinglashdan mahrum qiladi.
Sun'iy intellektdan milliy musiqalarni yaratishda foydalani masalasinn talabalar hamkorligida o'rganganimizda ular ko'proq masalani aniqlash jarayonida quyidagi savollarga ko'proq e'tibor bermoqda:
Sun'iy intellekt musiqa generatori nima?
Suno V3.5 boshqa sun'iy intellekt musiqa generatorlaridan nimasi bilan farq qiladi?
Sun'iy intellekt generatoridan bepul foydalanishim mumkinmi?
Musiqa yaratish uchun sun'iy intellekt musiqa generatoridan qanday foydalanish mumkin?
Musiqa yaratishda o'z so'zlarim yoki mavzularimdan foydalana olamanmi?
Qanday qilib Suno V3.5 musiqani noyob va original qiladi?
Sun'iy intellekt musiqa generatori tomonidan yaratilgan qo'shiqlarni yuklab olsam bo'ladimi?
© intereduglobalstudy.com
2025, ISSUE 2
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Sun'iy intellekt musiqa generatori musiqiy tajribasi bo'lmagan odamlar uchun mos keladimi va boshqalar.
Xulosa o'rnida shuni aytish mumkinki, sun'iy intellektdan yangi musiqiy asarlarni yaratish uchun ko'pgina ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish lozim: neyron tarmoqlarning tovush muhandisligidagi o'rnini kengaytirish; neyron tarmoqlarning kontsertlar va boshqa jonli tadbirlarga hamrohlik qila olish muhitini yaratish; neyron tarmoqlar milliy musiqachilar va ovoz muhandislariga qanday yordam berish algoritmlarinin ishlab chiqish; neyron yordamida musiqa yozish uchun konsepsiyalarini ishlab chiqish va boshqalar.
Respublikamizda milliy musiqaning rivojlanishida sun'iy intellektning o'rni tobora dolzarb masalalardan biri bo'lib qolaveradi. Talabalar va pedagoglarni bu sohada ilmiy izlanishlar olib borishga chorlaydi.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Gulbaev N.A. "Ta'limni innovatsion boshqarish jarayonida axborot - kommunikatsiya texnologiyalarining ahamiyati". TATU Respublika amaliy ilmiy konferensiya. Toshkent 2019 y.
2. Гулбаев Н.А., Kuralbaeva A.T., Xodjayev O.M. «Raqamlashtirishning ta'limdagi o'rni». Western european journal of modern exreriments and scientific methods. Volume 2, Issue4, 30.05.2024. Berlin 10785, Germany.
3. M.Mamirov., N.A.Gulbayev. "Axborot texnologiyalari yordamidan musiqa yaratish va ishlab chiqishda foydalanish". "O'zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va ilmiy tadqiqotlar" jurnali. «BEST PUBLICATION» Ilm-ma'rifat markazi © MATERIALLARI TO'PLAMI 20-OKTYABR, 2024-YIL 33-SON.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
Mamirov Mansur, dotsent, [Мамиров Мансур, доцент], [Mansur Mamirov, Associate Professor]; manzil: O'zbekiston Respublikasi, Toshkent shahri 100164, Yalang'och dahasi 127 «a» uy [адрес: Республика Узбекистан, город Ташкент 100164, поселок Ялангоч, дом 127 "а ], [address: Republic of Uzbekistan, Tashkent city 100164, Yalang'och village, house 127 "a"].
