CC BY
9FEATURES OF POLYTECHNIC EDUCATION OF STUDENTS AT SCHOOL
This article is dedicated to the role of polytechnic education of students in secondary schools in the Republic of Tajikistan. The author of the article, based on extensive material, explores the role of polytechnic education of students in secondary schools in the Republic of Tajikistan.
It should be emphasized that during the training of subjects such as mathematics, physics, chemistry, biology, geography and other subjects of the general education cycle, the scientific basis of work is revealed, which show various information about the development of the main work and the achievement of a technical problem and shows a lot of polytechnic work and the ability to show measuring, experimental, growing plants and helping animals and other works that are found in modern real life. For example, you can take a sample of various industrial technical methods that you can
For example, you can take a sample of various industrial technical methods, which can include a part and a machine assembly, a mechanism, a measuring device, as well as a sample of a finished agricultural product, a clothing model, large models and other works, which are still very much in our lives.
In technical work, a special place is occupied by acquaintances of students with various methodological works, for example, a tour of factories, factories, acquaintances with collective farms and state farms, power plants and construction sites, and other educational work with students of a comprehensive school.
Keywords: technical work, polytechnical education, secondary school, other work
Сведение об авторах:
Мухаббатов Хушнуд Курбонович - кандидат технических наук, заведующий кафедрой экспериментальной физики Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни. Тел. (+992) 938-35-31-35 Email: mhq 71@mail. ru
Дустов Джамшед Махмадкаримович - преподаватель кафедры экспериментальной физики Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни. Тел. (+992) 985458428 E-mail: [email protected]
About the authors
Muhabbatov Khushnud Kurbonovich - candidate of technical sciences, head of the department of experimental physics of the Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini. tel. (+992) 938353135 E-mail: [email protected]
Dustov Jamshed Makhmadkarimovich - Lecturer, Department of Experimental Physics, Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini tel.(+992) 985 45 84 28 Email; Safina881@,mail.ru
АСОСХ,ОИ МЕТОДИИ ТЕХНОЛОГИЯИ АККРЕДИТАТСИЯИ ДАВЛАТИИ МУАССИСАХ,ОИ ТА^СИЛОТИ МИЁНАИ КАСБИ
Ращонов Ш.М.
Донишго^и давлатии омузгории Тоуикистон ба номи С.Айнй
Асосгузори сулху вахдат-Пешвои миллат, Президенти Ч,умх,урии Точикистон мухтарам Эмомалй Рахмон хамеша ба сохаи маориф таваччухи хоса зо^ир намуда, дар муло^оту вохурихояшон бо ахли маориф хи{ати ба сат^и та^силоти ха^онй мувофиг намудани та^силоти кишвар мунтазам таъкид менамояд.
Аз хумла дар суханрони дар Ма^лиси ботантана бахшида ба рузи Исти^лоляти давлатй, 8-сентябри соли 1996 чунин гайд намудаанд: "Мо бояд тамоми низоми таълиму тарбияро дар мамлакат бо назардошти ниёз{ои Истщлолияти давлат, самт{ои пешрафти хомеъа, арзиш{ои маънавию ахло^ии хал^амон дар пайвастагй бо арзиш{ои умумибашарй тахдиди назар намоем." [3]
Чунин pаванд, ки амалигаpдонии дастypy супроиш{ои ро{бари давлатpо даp самти низоми таълиму тарбия ба назардошти пешрафти хомеъа, арзиш{ои маънавию ахло^ии ша{рвандони хум{урй ва мувофиг намудан ба арзиш{ои умумибашарй шинохти дарахаи та{силот ва {уххат{ои намунаи давлатии хaтми мyaссисa{ои тaълимй (шa{одaтномaи хaтми MyaccHca{OH TaxcKrara aсосй Ba умумй, дипломи хaтми мyaссисa{ои TaxcKrara ибтидой, миём Ba олии кaсбй Ba инчунин бaъди мyaссисaи TaxcKrara олии ^сбй) 6a тaлaботи хомеъй xa{они мувофиг нaмyдaн, ин аз аттестатсия, аккредитатсия ва ихозатномади{й гузаронидани муассиса{ои таълимй мебошад, ки амалигардонии он ба низоми та{силоти ха{онй моро наздик намуда {уххат{ои хатмкардагони муассиса{ои таълимии мо дар хорихи кишвар ба инобат гирифта шуда (дар асоси баробарарзишй), мутахассисони болаërат ва дорои майорату малакаи хуби касбии омодaнaмyдaи мyaссисa{ои TaxcKrara ибтидой, миëнa Ba олии ^сбй дар хорихи кишвар фаъолият карда метавонанд.
Дар асоси ^.онуни Хум{урии Тохикистон «Дар бораи маориф» ва дигар санад{ои меëъpии ба танзимдорорандаи фаъолияти муассиса{ои та{силоти миëнаи касбй аккредитатсияи давлатии ин зинаи та{силотро макомоти хум{уриявии идоравии идоракунии тахсилот мегузаронад.
Хангоми мукаррар намудани макоми аккредитатсяи давлатй, барои таъмини талаботхои ягонаи давлатй дар самти ташхиси аккредитатсия руйхати нишондихандахо бо Гарори мушовараи макоми акридитатсикунанда тахия ва тасдик карда мешаванд [1]. Як кисми нишондихандахо хангоми мукаррар кардани навъи муассисахо, масалан: баходихии мундарича ва сифати омодасозии мутахассисон, таъминоти техникй Ba иттилоотй раванди таълим истифода карда мешаванд. Ин нишондихандахо дар натихаи озмоиш, дар давраи аттестатсияи муассисахои таълимй бахогузорй карда мешаванд. Баходихии мутобикати мундарича ва сифати омодасозии хатмкунандагон ба талаботхои стандартхои давлатии тахсилоти миëнаи касбй ва сатхи барномахои татбикшавандаи ин зинаи та{силотро аккредитатсияи давлатй муайян менамояд.
Масъалаи муайян намудани ма^ом ва ë навъи муассисахои таълимй ( коллех ва ë техникум) бо татбики сатхи гуногуни барномахои тахсилот дар доираи як шахси {угугй марбут аст. Дар баробари ин бояд гайд намуд, ки муассисаи таълимй барномахои тахсилоти миëнаи касбй ва зинаи аввалини муассисаи та{силоти олиро татбиккунанда, аккредитатсияро хамчун зиннаи аввали муассисаи тахсилоти олй мегузарад, ба монанди колех{ои сохтории муассиса{ои та{силоти олии касбй (Коллехи омузгори ба номи Хосият ^.а{{ораваи Донишго{и давлатии омузгории Тохикистон ба номи С.Айнй, Коллехи омузгории Донишго{и давлатии Хуханд ба номи Б.иафуров ва дигар муассиса{ои таълимии сохтории муассиса{ои та{силоти олии касбй).
Бояд гайд намуд, ки дар {олати муассисаи таълимй барномахои тахсилоти миëнаи касбй ва ë баъзан барномахои муассисахои тахсилоти олиии касбиро амалй намудан, муассиса хднгоми гузаштани аз аккредитатсияи давлатй бо монеъа{ои зиëд дучор мешавад, зеро таъмин кардани мутобикати талаботхо ба муассисахои олии таълимй аз руи теъдоди омузгорони дорои дарача ва унвонхои илмй, аз руи хачми татбикии тахкикотхои илмй ва дигар меъëp{Oи аккредидтатсиной мушкилотро дар чунин шакли муассиса{о ба миëн меорад. Хднгоми муассисаи тахсилоти миëнаи касбй барномахои тахсилоти ибтидоии касбиро татбик намудан, макоми муассиса аз руи сатхи миëнаи касбии тахсилот муайян карда мешавад. Аммо муассисаи тахсилоти ибтидоии касбй мутобики мукаррароти типпй барномахои муштараки тахсилоти ибтидой ва тахсилоти мданаи касбй ва дар баъзе холатхои дигар бошад, барномахои тахсилоти миëнаи касбиро татбик намояд. Дар ин холат, дар шароити таFЙиpëбии тамоми хуччатхои таъсисшаванда, мукаррар кардани навъи муассисаи тахсилоти ибтидоии касбй ë тахсилоти миëнаи касбй дар асоси меъëp{Oи муайянкунандаи макоми муассиси таълимй монеъгй ба мдан меоварад. Намудхои муассисахои тахсилоти мданаи касбй бо тартиб ва мукаррароти намунавй (коллех{о) дар системаи маорифи хум{урй зухури нав мебошанд. Тафрикаи муассисахои тахсилоти олй ба донишго{{о, академияхо ва донишкада{о хануз аз давраи то
Исти^лолият ташаккул ëфта 6уд ва то ба хол бокй мондааст. Литсейю гимназияхо даp давpаи собиг шypавй мактабхои ягонаи мехнатии умумитаълимй шуданд, вале даp хаp сypат, даp тахсилоти миллй анаъанахои хyдpо доpанд. Ташкил намудани коллечхоpо даp системаи маоpифи чyм{ypй {амчун муассисахои тахсилоти миëнаи касбй даp катоpи техникумхо, хамчун таъсиpи тамоюлхои инкишофи системахои чахонии тахсилот баppасй каpдан мумкин аст.
Бояд гайд каpд, ки коллеч даp давлат^ои Fаpб муассисаи таълимии баъди муассисахои та^силоти мданаи умумй буда, баpнома{Oи та^силоти олии касбиpо амалй менамояд ва {амчун муассисаи та^силоти олии касбй хисобида мешаванд. Коллечхое, ки му^лати та^силашон чоpсол мебошанд баpномахои бакалавpиpо татбик каpда, хатмкунандагони он даpачаи та^силоти бакалавppо касб менамоянд. Коллеч даp итти^оди давлат^ои муста^ил, аз чумла даp Точикистон — муассисаи тахсилоти академй не, балки муассисаи тахсилоти касбй буда, баpнома{Oи таълимии омодасозии кадp{Oи коpгаpии зинаи миëнаи касбии доpои даpачаи ихтисоси (касбй) коpгаpии сатхи баландpо омода менамояд. [2].
Мугоисаи намудани коллеч ва фаpкияти он аз техникум даp мyкаppаpоти типпй хеле хамшабеханд, бинобаp ин, талаботи давлатй ба намуди муассисахои тахсилоти миëнаи касбй, бо нишондихандахои аккpедитатсияи давлатй ва бо ифодахои меъëpии онхо, масалан бо миrдоpи баpномахои аттестатсияшудаи сатхи баланди омодасозии мутахассисони касбй, хайати сифатии кадpхои омyзгоpон (маълумоти олй, даpачахои ихтисос, даpача ë унвони илмй), комютеpкyнонии pаванди таълим ва ба хачми фаъолияти таълимию методии хайати омyзгоpон муайян каpда шудаанд.
Талаботу меъëpхои дакик rабyлгаpдида ва як хел татби^шаванда, баpои муайян намудани фаprияти намуди муассисахои таълимй, баpои он заpypанд, ки беназоpатй даp фаъолият ва таблиготи муассисахои Fайpидавлатй ва беасос ташкил ва кабул намудани каpоp доиp ба таFЙиp додани макоми давлатии муассисахои ин шакл нисбатан кам каpда шавад. Аз ин py, чи{ати таFЙиp додани шакл, бояд аввал заpypияти таFЙиp додани мyндаpичаи фаъолиятpо ба инобат гиpифтан заpyp аст.
Метод^ои гyзаpондани аккpедитатсияи давлатй, инчунин pyйхати нишондихандахо баpои тамоми муассисахо ягона, новобаста аз мансубияти идоpавй ва шаклхои ташкилию хукукии онхо, асос ëфтааст.
Нишондихандахои аккpедитатсияи давлатй танхо самтхои асосии фаъолияти муассисахои таълимиpо ба назаp мегиpад, ки бевосита ба сифати фаолияти pаванди таълиму таpбия pавона гаpдидаанд. Нишондихандахои бахододашаванда даp натичаи таъсиpи идоpй кобилияти таFЙиp ëфтан ва асосан, бояд на аз мухити ихотакаpда, балки аз худи муассисаи таълимй вобаста бошанд. Руйхати нишондихандахо баpои кабули каpоpи асоснок оид ба эътиpофи муассисахо ва мyкаppамyдани навъ намуд ва макоми он бояд на кам аз 20 меъëp бошад [5].
Нишондихандахои аккpедитатсияи давлатй шаpоит, pаванд имконият ва натичаи фаъолияти таълимии муассисахои тахсилоти миëнаи касбиpо бахогyзоpй менамояд. Ба талаботи асосй таъминоти техникй ва иттилоотй pаванди таълим (фонди китобхона, мавчудият ва истифодаи компютеpхо, пpоэктоp ва тахтаи электоpонй), хайати сифатии омyзгоpон ва заминаи моддию техникй мансубанд.
Нишондиx,aндax,ои paBa^ii фaъолияти тaълим:- мyндаpича ва сохтоpи тайëp намудани мутахассисони касбй, татбики баpномахои сатхи асосй ва сатхи баланди омодасозии мутахассисон, баpномахои тахсилоти иловагии касбй, системаи идоpакyнй ва назоpати сифати тахсилот, хачм ва самаpанокии фаъолияти таълимию методиии хайати омyзгоpон, хачми коpхои тачpибавию озмоишй ва коpхои таpбиявй бо донишчyëн мебошанд.
Нишондиx,aндaи нaтичa:-сифати мутахассисони омодакаpдашyда даp муассисаи таълимй, ки даp хочагии хал^и чyм{ypй фаъолият менамоянд ва талаботи нисбати чунин мутахассисон даp бозоpи мехнати дохил ва хоpичй кишваp мебошад.
^исми здади нишондихандахои аккpедитатсионй, хангоми санчиши дохилй ва беpyнии фаъолияти муассисаи таълимй бахогyзоpй каpда мешавад. Маълумотхои омоpиpо оид ба
натичахои санхиши худба{оди{й ва озмоиши беруниро мутахассисони касбй (коршиносон) тахлил ва натихагирй менамоянд, хулосаи аккредитатсияи давлатй аз руи натичахои санхиш хангоми ба{оди{й {амаи самт{ои мyaссисaи тaълимй мyaйян кaрдa мешaвaнд.
[ангоми муайян намудани нишондихандаи натиха омода намудани мутахассисон, мавчудият ва мутобикати накшахои таълимй, барномахои таълимии ба талаботхои стандартхои давлатии тахсилоти миëнаи касбй (СДТ) бахогузорй карда мешаванд. Мутаассифона, хангоми фаъолияти муассисахои таълимй аз руи стандартхои кухнаи тахсилот, инчунин татбики барномахои сатхи баланди омодасозй хангоми аз руи онхо мавчуд набудани Стандарти давлатии та{силот низ мушохида мешавад.
Нишондихандаи сифати омода намудани мутахассисони касбй дар асоси натихаи тахлилхои аттестатсияхои чамъбастии хатмкунандагон дар се соли охир, натичахои аттестатсияи дохлитаълимго{й (худба{оди{й) доир карда аз руи хамаи фанхои накшаи таълимй ва меъëp{Oи аттестатсионии {айати коллективи омузгорон бахогузорй карда мешавад.
Бояд гайд намуд, ки меъëp{Oи педагогй хангоми ташхис дар шакли пурсишхои назоратии шифой ë хаттй гузаронида шуда, аммо истифодаи маводи педагогии андозагиранда ва методикаи тахлилу тафсири натичахо бо истифода аз технологияхои муосири иттилоотй самарабахштар мебошад.
Таъминоти иттилоотию методии раванди таълим аз руи мавчудият, хачм ва вазъй фонди китобхона ва таъминоти иттилоотй, истифодаи тахтаи электронй ва намуди намоишии барномахои омузиши компютер, тренажерхо ва f. баходихй карда мешаванд.
Барои нишондихандаи таъминоти моддию техникии раванди таълим, мавчудият ва кофй будани бинохои таълимию озмоишгохй ва тах{изот{ои ëpиpасон, хучрахои махсус, тачхизоти истехсолии дар раванди таълим истифодашаванда ахамияти мухим доранд. Дар бисëp мавридхо, муассисаи таълимй хачми кабули Fайpибючетии донишчyëнpо зиëд намуда, инчунин дар шакли та{сили думоха ва хатто семохаи курс{ои куто{муддати омода кардани касб{ои коргариро ташкил менамояд, ки дар ин {олат ба меъëpхои бехдоштии санитарй-эпидеомолдогии фаъолияти будубошти таълимгирандагон риоя наменамоянд. [амзамон, дар ин {олат ба хойи меъëpи муайянгардида ба як донишху 5-6 метри квадратй {амагй 2-3 метри квадратй рост меояд, ки ин {ам {ангоми ташхиси аккредитасионй монеъа эъход менамояд[2].
Микдори муайянгардидаи заминаи моддию техникй (таълимию озмоишгохй) барои як донишчуи гурух{ои таълимй, хангоми додани ихозатнома ба муассисаи таълимй дар асоси меъëp{Oи муайянгардида тавсия дода шуда, ин барои муайян намудани теъдоди габули донишxyëн ба муассисаи таълимй меъëpй асосй {исобида мешавад, ки ин на дар {амаи муассиса{о дар сол{ои охир ба инобат гирифта мешавад. Баъзан чунин мушохида мешавад, ки макомоти ихозатномади{ии субъекти хум{уриявй дар ихозатнома ин меъëpхоpо нобаробар ë тамоман ба инобат нагирифта кайд намнамоянд. Аммо комиссияи аккредитатсионй ва aъзоëни чaлaсaи мyшовaрaи Вaзорaти мaориф Ba илми Хум{урии Тохикистон 6a масъалаи мутобикати ин нишондиханда{о ба меъëpи ихозатномади{й ба инобат гирифта баррасй ва ба{огузорй менамояд. Нокифоягии ани^и таносуби ин меъëp{O ба кам шудани мухлати аккредитатсияи давлатии муассисахои таълимй таъсир мерасонад.
Дар нишондиханда{ои аккредитатсионии системаи кор{ои тарбиявии донишчyëн дар муассисаи таълимй; шароити истикомати донишчyëн дар хобгоххо, хизматрасонии онхо, таъмини FroO, машFyлият ба варзиш ва корхои Fайpитаълимиpо дар назар дошта шуда, ин нишондиханда, то айни хол танхо хусусияти ииттилоотй дошта, аммо дар айни {ол, мутобики хуччатхои меъëpии амалкунадаи со{а, хангоми аккредитатсияи давлатй ба инобат гирифта мешавад, ки ба ташаккули системаи кори тарбиявии ба максад равонашудаи донишчyëн мусоидат хохад кард.
Солхои охир, тачрибаи мусбати муассисахои таълимй доир ба тарбия ва ташаккули шахсият ва шахрванд аз бисëp чихат фаромуш шуда буданд. Ба воситаи талабот{ои
аттестатсия ва аккредитатсия мухиммияти функсияхои таълимро хамчун раванди ба максад равонашудаи таълим ва тарбия муайян кардан мумкин аст. Хи{ати бахо додан ба самаранокии кори тарбиявй системаи ченакхо ва баходихии натичаи кори тарбиявй тахкикотхои махсуси илмиро талаб мекунанд, {амзамон мавчудияти шароитхо ва далели амалигардонии функсияи тарбиявй дар муассисаи таълимй принсипиалй бокй мемонад.
Хулосаи комиссия бояд бахои озмоиширо бо муайян кардани ифодахои меъёрй дар раванди кор{ои тарбиявй дарч намоянд.
Асосан нишонди{анда{ои меъёрй барои намуди муассисахои таълимиро ба{огузорй намудан дар асоси санад{ои меъёрй- {угугии со{а муайян карда мешаванд.
Нишондихандаи мухимтарини муайянкунандаи фаркияти коллеч ва техникумхо, руйхати барномахои татбикшавандаи таълимй ва сохтори омодасозии кадрхо мебошад. Масалан, барои коллеч: мавчудияти ихозатнома, хиссаи муайяни гурухи донишчуён ва далели аттестатсияи барномахои сатхи баланди омодасозй кифоя аст. Барои он, ки барномаи сатхи баланди омодасозй мутахассисон аз аккредитатсия гузаронида шавад, он бояд дар фаъолияти ихозатномади{й ва хулоса доир ба аттестатсияи муассисаи таълим дарх гардида бошад. Бе ихозатома татбик кардани он, мухолифи конунгузории со{а мебошад; агар он аз ташхиси аттестатсиянй нагузарад, ин шароит барои эътирофшавии {амчун коллеч мушкилот ба миён меоварад
Нишондихандаи иттилоърасонии муассиса{ои таълимй ба руйхати нишондихандахо аз соли 2003-ум барои низоми раванди муччахазгардонй ва истифодаи техникаи муосири хисоббарор, технологияхои иттилоотй, имконияхои ИНТЕРНЕТ барои баланд бардоштани сифати омодасозии мутахассисон, ворид карда шудааст.
Омили мухимтарини сифати омодасозии мутахассисон ва самаранокии тамоми фаъолияти талимии муассисахои таълимй, хайати сифатии кадрхои педагогй: та{силоти олй доштани омузгорон, дарачахои ихтисос, дарача ва унвонхои илмии онхо, хиссаи омузгорони кормандони асосй ва мунтазам гузаштани такмили ихтисос мебошад.
Нишондихандаи фаъолияти таълимй ва таълимию методии коллективи омузгорони муассиса низ мушкилотхои муайянеро ба миён меорад. Аммо ин талабот гайритаббй ё калбакй (бофта) нест, зеро навиштан ва нашр кардани дастурхои таълимй ва тавсияхо -шарти зарурии ба омузгор со{иб гардидан ба дарачаи ихтисос, навиштани маколахои илмй ва дастурхои таълимй бошад, барои дарёфти дарача ва унвони илмй мебошад. Бар замми ин, фаъолияти таълимию методй барои сатхи баланди омодасозии мутахассисон дар коллечхо шрт ва зарур аст.
Ифодахои меъёриро аз руи нишондихандахои аккредитатсия, барои хар як гурухи, дар асоси {исоботи оморй мукаррар кардан мумкин аст. Тахкикоти илмй доир ба коркарди технологияи аккредитатсияи муассисахои тахсилоти касбй аллакай муддати 24 сол гузаронида мешаванд. Дар ин муддат, маълумоти зиёди оморй ва тахлилй чамъ оварда шуд, ки ба такмил додани руйхати нишондихандахои аккредитатсионй ва мукаррар кардани нишонди{андахои меъёрии он дар асоси усулхои илман асоснок гардида имкон дод.
Дамин тавр, принсипи мухимтарини идоракунии системаи тахсилот мавчудияти маълумоти кофй ва боэътимод доир ба вазияти муассисаи таълимй мебошад.
Чдмъоварии иттилоот ва азнавсозии хамасолаи он, имкон медихад холат ва тамоюлхои инкишофи системаи тахсилоти миёнаи касбй пайгирй ва талаботхои минималй кофии дастраси аксарияти муассисахои давлатй мукаррар карда шавад. Меъёрхои бо рохи эмпирй мукарраршуда, ба таври хассос ба холати тамоми системаи тахсилот, хамчун иттилооти ба низом дарварадашуда таъсир намуда наметавонад. Теъдоди меъёрии нишондихандахои аккредитатсия вобаста ба холати система, комилан асоснок хам зиёд ва хам кам шуда метавонанд.
Барои гузаштани аккредитатсияи давлатии муассисаи та{силоти миёнаи касбй, ба он касб намудани макоми аккредитатсионии объективй ва асоснок, ва инчунин технологияи иттилоотию тахлилии карори коллегияи аккредитатсионй дар ин самт такмил дода мешавад [2].
Иттилооти тахлилй аз руи хар як нишондиханда дар шакли диаграммахо пешкаш карда мешавад, ки натичахои фаъолияти муассисаитаълимии алохидаро, масалан коллеч{оро дар заминаи тамоми коллеч{ои Точикистон ва коллеч{ои со{авиии мутобик нишон медиханд.
^арор доир ба аккредитатсияи давлатй дар асоси мачмуи тамоми нишондихандахои муайян ва микдорй кабул карда мешавад. Усулхои оморхои математикй имкон медиханд, ки мувофикати натичахои фаъолияти муассисахо ба ифодахои меъёрии нишондихандахои аккредитатсионй баходихй шуда, эхтимолияти мансубияти муассисахо ба намуди муайян пешбинй карда шавад [5].
Хулоса зарурати чамъоварии маълумоти пурра доир ба муассисахое таълимие, ки ичозатнома барои фаъолияти таълимиро дар сохаи тахсилоти миёнаи касбй доранд ва аз аттестатсияи ва аз ташхиси аккредитатсионй гузаштаанд {угуги гирифтани шаходатнома оид ба аккредитатсияи давлатиро бо мачмуи барномахои таълимй доранд, ки дар ин асос муассисаи таълимй хукуки ба хатмкунандагон додани дипломи намунаи давлатиро новобаста аз шакли ташкилию {угугй пайдо менмоянд.
АДАБИЁТ
1. Низомномаи аккредитасияи давлатии муассиса{ои та{силоти ибтидой ва миёнаи касбй (гарори мушовараи Вазорати маориф ва илми Хум{урии Точикистон аз соли 2018)
2. Ра{монов Шариф Мадиномович «Педагогические основы организации и проведения аттестации средних профессиональных образовательных учреждений в Республике Таджикистан» диссертация на соискание ученой степени кандидата педагогических наук-Душанбе, 2009.
3. Суханрони Асосгузори Сул{у Ва{дати миллй- пешвои миллат Президенти Хум{урии Точикистон Эмомалй Ра{мон дар Мачлиси ботантана бахшида ба рузи Исти^лоляти давлатй, 8-сентябри соли 1996.
4. ^онуни Хум{урии Точикистон «Дар бораи маориф»-Душанбе, 2013
5. ^арори [укумати Хум{урии Точикистон «Дар бораи Тартиби гузаронидани аттестасия, аккредитатсия ва ичозатномади{ии муассиса{ои таълимии Хум{урии Точикистон» аз 05.02.2003, №145
МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ АККРЕДИТАЦИОННОЙ ТЕХНОЛОГИИ В СРЕДНИХ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ ШКОЛ
В статье рассматриваются методологические основы технологии государственной аккредитации общеобразовательных школ. На основании материалов, представленных в статье, автор статьи утверждает, что аккредитация играет большую роль на всех уровнях образования, в частности в средних профессиональных учебных заведениях. Также он подчеркивает, что показатели аккредитации оценивают состояние, возможности и результаты образовательной деятельности в средних профессиональных учебных заведениях.
Ключевые слова: аккредитация, государственная аккредитация, технология аккредитации, показатели аккредитации, методологические основы, требования, разрешение, средние профессиональные учебные заведения и др.
METHODOLOGICAL FOUNDATIONS OF STATE ACCREDITATION TECHNOLOGY OF SECONDARY VOCATIONAL SCHOOLS
The article deals with methodological foundation of state accreditation technology of secondary vocational schools. Based on materials provided in the article, the author of article argues that accreditation plays a great role in all levels of education, in particular at secondary vocational schools. Also, he emphasizes that accreditation indicators evaluates condition, opportunity and the results of educational activities at secondary vocational schools.
Keywords: accreditation, state accreditation, accreditation technology, accreditation indicators, methodological foundation, requirements, resolution, secondary vocational schools, etc.
Сведения об авторе:
Рахмонов Шариф Мадиномович - кандидат педагагических наук, декан факултета физики Таджикского государственного педагогического университет им. Садриддина Айни. Тел.:(+992) 918265609
About the author:
Rakhmonov Sharif Madinomovich - Candidate of Pedagagic Sciences, Dean of Physical Faculty, Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Ayni. Ph.: (992) 918265609
