MAGNIYLI CEMENT TIYKARÍNDAǴÍ GIPSOCEMENT-PUCOLAN BAYLANÍSTÍRÍWSHÍ QOSÍMSHALÍ KERAMZITBETONÍ Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

é

IF = 7.899

www.in-academy.uz

GYPSOCEMENT-PUCOLAN BINDING SUPPLEMENT BASED ON MAGNESIUM CEMENT Sadikova Adolat Maratovna

Assistant of Karakalpak State University https://doi.org/10.5281/zenodo.14551857

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 18th December 2024 Accepted: 23th December 2024 Online: 24th December 2024

KEYWORDS Ceramzit concrete, magnesium cement, analysis.

This article proposes a method for improving certain properties of clay concrete and presents the results of laboratory studies involving the addition of a gypsocement-pucolan binder. Physico-technical properties were analyzed and the most optimal option for effective application in material construction was chosen based on comparison with analogues.

MAGNIYLI CEMENT TIYKARiNDAGi GIPSOCEMENT-PUCOLAN BAYLANiSTfRiWSHi QOSiMSHALi KERAMZITBETONi

Sadikova Adolat Maratovna

Qaraqalpaq mamleketlik universiteti assistent-oqitiwshisi https://doi.org/10.5281/zenodo.14551857

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 18th December 2024 Accepted: 23th December 2024 Online: 24th December 2024 KEYWORDS

Keramzitbeton, cement, analiz.

magniyli

Bul maqalada keramzitbetonnin ayirim ózine tán ózgesheliklerin jaqsilaw usili usinis etilgen, ogan gipsocement-pucolan baylanistiriwshi qosiliwi

nátiyjesindegi labartoriya izleniwleri nátiyjeleri keltirilgen. Fiziko-texnik qásiyetler analizi ámelge asirilgan hám analoglar menen salistiriw tiykarinda materialdin qurilisinda nátiyjeli qollaniliwi ushin en maqul variant saylap alingan.

Imaratlar hám qurilis obyektlerin kóteriwshi hám ózin uslap turiwshi diywallardi quriwda joybarlardi islep shigiwshilar olardiñ awirligin azaytiwga umtiladi. Bir qatar usillar, misali keramzitbeton kibi gewekli materiallardan paydalaniw arqali ámelge asiriladi.

Keramzitbeton qurilista keñnen qollaniladi. Waqit ótken sayin keramzitbeton, gazbeton hám penobeton kibi jasalma materiallar isletilmekte. Bulardiñ arasinda, ásirese, birinshisi eñ keñ tarqalgan túri esaplanadi. Keramzitbeton joqari bekkemlikke iye hám kem suw siñdiriwsheñlikke iye. Penobeton hám gazbeton kemlew bekkemlikke iye bolsa-da, olardiñ issiliq ótkeriwsheñligi de tómenirek. Biraq bul qásiyet materialdiñ igalliq dárejesi yamasa suw menen toyinganligi asqaninda sezilerli dárejede ózgeredi. Ádette buyirtpashilar keramzitbetondi igalliqqa qarsiliq kórsetiw ózgesheligi ushin abzal kóredi.

Sogan qaramastan, keramzitbetonniñ kemshiliklerin de yaddan shigarmaw kerek. Olardiñ "kórkem bolmagan" sirtqi kórinisi, buniñ nátiyjesinde estetik talaplardi

é

Ws,

qanaatlandiriw ushin qosimsha pardozlaw zárúrligi, sonday-aq, ayirim jagdaylarda, bloklar arasindagi bosliqlarda sibaw siziqlariniñ payda boliwi sebepli qosimsha íssiliq izolyaciyasi talap etiliwi kibi tárepleri bar. Biraq bul kemshiliklerden de áhmiyetlirek bolgan eki tiykargi mashqala bar: igalliqqa shidamliliq hám ayirim texnologiyaliq sheshimlerde jeterli dárejede bekkemliktiñ joqligi. Birinshi sebepke kóre olardan paydalaniw tarawlari sheklengen hám olardi atmosferaliq jawingershilik penen tikkeley baylanis qilatugin jerlerde, misali, irgetaslarda qollaniw usinis etilmeydi. [2]. Ekinshi sebepke baylanisli, keramzitbeton bloklarin tek pás uzinliqtagi imaratlar qurilisinda qollaw múmkin, sebebi olar tek kishi júklerdi kótere aladi.

Bul kemshiliklerdiñ tásirin azgana kemeytiw ushin, keramzitbetonga magniyli cement tiykarindagi gipsocement-pucolan baylanistiriwshisin (GCPB) qosimsha sipatinda isletiwdi usinis etemiz.

Ótkerilgen labaratoriya tájiriybeleri tiykarinda usi qosimshadan paydalaniwda keramzitbetonniñ bekkemlik qásiyetleriniñ asiwi aniqlangan.

Bul qosimshaniñ qurami tómendegi procentlik qatnasta komponentlerdi aralastiriw arqali alinadi: magniyli cement - 15-22%, yarim gidratli gips - 40-54%, júzeki aktiv element (JAE) - 0,1-0,25%, siltili metal karbonati (natriy yamasa kaliy) - 0,1-0,25%, isletilgen silikagel - 4-10%, qalgan bólegi - suw. Bul qosimshaniñ bekkemlik qásiyetlerin asiriwdan tisqari, gipsocement-pucolan baylanistiriwshilardiñ barliq qásiyetlerine iye. Quramdagi yarim gidratli gips hám isletilgen silikagel sebepli bekkemliktiñ asiwi támiyinlenedi, bul bolsa óz orninda CaO niñ suyiq formadagi mugdarin kemeytedi hám beton ushin qáwipli bolgan úshsulfatli -ettringit formasi ornina monosulfatli formaga aylaniwga alip keledi. [4].

Qosimshadagi baylanistiriwshi sipatinda cementti kemrek isletiw bekkemliktiñ páseyiwine alip kelmegen, kerisinshe, yarim gidratli gipstiñ bar ekenligi sebepli keri effekt baqlangan - qatiw waqtiniñ soziliwi hám bekkemlik qásiyetlerdiñ tezlesken qáliplesiwi. Bunnan tisqari, gipsocement-pucolan baylanistiriwshilardiñ keramzitbeton ushin áhmiyetli bolgan bir neshe abzalliqlari bar: suwdi siñdiriwdiñ páseyiwi, sulfatqa shidamliliqtiñ asiwi hám basqa ximiyaliq agressiv ortaliqqa qarsiliq. [3].

Qabillangan qosimshali keramzitbetondi kúndelikli paydalaniwda bar bolgan qurilis materiallari, misali, ápiwayi qosimshasiz keramzitbeton, penobeton, gazobeton hám gerbish penen salistirmali analizin ótkeremiz. Analizde tómendegi fiziko-texnik qásiyetler esapqa alindi: suwiqqa shidamliliq, issiliq ótkeriwsheñlik, bekkemlik, suwdi siñdiriw dárejesi hám 1 m3 meterialdiñ ortasha bazar bahasi (qarañ, 1-keste).

1 -keste

Qurilis materiallariniñ fiziko-texnik qásiyetleri boyinsha salistirmali analiz

№ Ati Suwiqqa shidamliliq, cikl Íssiliq ótkeriwsheñlik, Vt/(m°S) Bekkemlik, MPa Suwdi siñdiriw, % Ortasha bahasi, so'm/m3

1 Apiwayi keramzitbeton bloklari 25-50 0,15-0,33 3,5-8 10 2750

2 Penobeton bloklari 15-25 0,2-0,4 1-5 10-16 2900

3 Gazobeton bloklari 35-75 0,1-0,14 1,5-4 20-25 3200

EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH

Innovative Academy Research Support Center IF = 7.899 www.in-academy.uz

4 Gerbish 15-50 0,15-0,3 5-15 6-15 3500

5 Magniyli cement tiykarindagi gipsocement-pucolan qosimshali keramzitbeton bloklari 50-75 0,2-0,27 12-15 9-11 2900

Alingan magliwmatlarga tiykarlanip, jaña materialdan paydalaniw tendensiyalari haqqinda tiyisli juwmaqlar shigariw múmkin. Bul úlgide issiliq ótkeriwsheñliktiñ biraz páseyiwi hám suwdi siñdiriw kórsetkishleriniñ qosimshasiz keramzitbeton dárejesine jaqinlasiwi baqlandi. Biraq, bul kemshilikler magniyli cementtiñ qásiyetleri sebepli suwiqqa shidamliliq hám bekkemliktiñ asiwi menen qaplanadi.

Material tiykarinda sigiliw hám iyiliwde joqari bekkemlik, betonda shógiwdiñ uliwma joq ekenligi, jemiriliwge shidamliligi, ekologik qáwipsizlik hám baktericid qásiyetler sezilerli abzalliqlarga kiredi. Gipsocement-pucolan baylanistiriwshilardi magniyli cement penen qosip isletiw arqali materiallardiñ issiliq-igalliq islenbesinen derlik toliq waz keshiw múmkin. Bul bolsa islep shigariw qárejetlerin ádewir dárejede kemeytedi.

Solay etip magniyli cement tiykarindagi gipsocement-pucolan baylanistiriwshini keramzitbetonga qosimsha sipatinda isletiw aqilga muwapiq hám tendensiyali bagdar bolip tabiladi. Bul jóneliste qosimsha izleniwler hám tájiriybeler ótkeriw zárúr. Sonday-aq, barliq qurilis materiallarin islep shigariw hám diywallar menen bóleklerdi quriw islerin duris orinlaw texnologiyasina qatañ ámel etken halda, professional qánigeler tárepinen ámelge asiriliwi zárúr ekenligin esapqa aliw lazim.

References:

1. Нарышкина М. Б. Стеновые материалы на основе композиционного гипсового вяжущего: диссертация на соискание ученой степени кандидата технических наук. Белгород. 2010 г.

2. Лукьянова А.Н., Старостина И.В. Строительные композиционные материалы на основе модифицированных гипсовых вяжущих, полученных из отходов производства // Фундаментальные исследования. 2013. № 4.

3. http://www.dissercat.com/content/vysokoprochnoe-gipsotsementno-putstsolanovoe-vyazhushchee

4. http://www.findpatent.ru/patent/236/2368580.html