Б.К. КАРИМСАКОВА ЖYКТIЛЕРДЕ КЕЗДЕСЕТ1Н ТЕМ1РЖЕТ1СПЕУШ1Л1К АНЕМИЯ
Марат Оспанов атындагы Батыс Казахстан мемлекеттк медицина академиясы, Актебе каласы
Маныздылыгы. Темiржетiспеушiлiк анемия - темiрдiц фетоплацентарлык жиынтыкты куруга жэне урыктыц пайдасына жумсалуына байланысты, оныц кан сарысуында, CYЙек миында жэне корда темендеуiмен негiзделген жагдай. Темiржетiспеушiлiк анемия акушерияда экстрагенитальдык патологияныц кYPделi мэселесi болып калады, ейткенi, аурудыц жиiлiгi темендемейдк Анемияныц жиiлiгi 15-80% курайды [1]. 10 наукастыц 9-ында анемия темiржетiспеушiлiк сипатта болады. Темiрдiц биологиялык мацыздылыгы оныц тiндiк тыныс алуга катысуымен аныкталады. Темiржетiспеушiлiгi кезiнде жYктi эйелдерде Yдемелi гемикалык гипоксия, одан эрi екiншiлiк метаболикалык бузылыстар дамиды. )^кттк кезiнде оттепнщ кажеттiлiгi 15-33% ест, гипоксияны одан эрi карай дамытады [2]. Темiр жетiспеушiлiк анемиясы бар жYктi эйелдерде тiндiк жэне гемикалык гипоксия, ал анемияныц ауыр дэрежесiнде - миокардта, оныц жиырылу кабтетшщ бузылысымен байланысты дистрофиялык езгер^термен негiзделген, кан айналымныц гипокинетикалык тYрiнiц дамуымен жYретiн циркуляторлык гипоксия дамиды [3]. «^аутаз ана болу» конференциясыныц мэлiметтерi бойынша: жYктiлiктiц бiрiншi триместршен кейiн темiр коспасы, фолат коспасы жYктiлiкке, босануга немесе урыктыц жагдайына буган коса гипертензия протеинурияга, босануга дейiн жэне кейiннен кан кетулер болса, анада инфекциялык аурулар болса, уакытынан бурын босанса, урык салмагы темен, ел1 туылса жэне неонаталды елiм болса оц эсер алып келмейдi [4]. Эдебиеттердщ мэлiметiнше, анемияныц узак эсерiнен плацентаныц кызметi бузылып, фетоплацентарлык жетiспеушiлiк дамиды. 40-51% - гестоз, 11-42% - гипоксия жэне босану элаздИ 10-15%, босану кезшде босанушылардыц 10%-да гипотониялык кан кетулер кездесед^ босанушылардыц 12%-да iрiцдi-септикалык аурулар, ал 38% эйелдерде -гипогалактия байкалады [5]. Тем1ржелспеуштИнщ жасырын TYрiнде 59% эйелдерде жYктiлiктiц колайсыз агымы байкалады [6]. Осы жагдайда анемияны алдын алу жэне емдеу максатында тагайындалатын темiр препараттарыныц тиiмдiлiгi мен непздеуш зерттеу кецт аудартады.
Зерттеудiи максаты - жYктiлiк кезiнде анемияны алдын алу жэне емдеу максатында тагайындалатын темiр препараттарыныц тиiмдiлiгiн жэне непздеуш талдау.
Материалдар мен эдiстер. 293 жYктi эйелдердщ есепке турган жэне босанганнан кейiнгi толтырылган кужаттары зерттелдк Барлык жYктi эйелдерге мынадай тексерулер жYргiзiлдi: клинико-биохимиялык, арнайы акушерлк тексеру, ультра дыбыстык сканерлеу, арнайы мамандардыц карауы. ЖYктi эйелдердi бакылау мен емдеу - диагностиканыц клиникалык хаттамасына сэйкес жYргiзiлдi. 23 желтоксан 2005 жыл №637 Денсаулык сактау министрлИнщ буйрыгы бойынша тегiн темiр препараттары берiлдi (ранферон-12, сорбифер).
Зерттеу нэтижес жэне оны талдау. 2007 жылы Марат Оспанов атындагы Батыс Казакстан мемлекеттiк медицина академиясыныц жануялык клиникасында каралып журген 293 жукт эйелдердi бакылаудыц талдауы жYргiзiлдi. Бакылауда болгандардыц iшiнде алгаш босанушылар 36,6%, кайталап босанушылар 63,4% курады. Алгаш босанушылардыц орташа жасы 20+1,5 жыл кайталап босанушылардыц жасы 27+1,2 жыл б1здщ зерттеу мэлiметтерiмiз бойынша гипохромды анемия 82,9% (243) курады. Оныц iшiнде алгаш босанушыларда анемия 43,2% (105) жэне кайталап босанушыларда 56,8% (138) кездестi. 35,8% (87) жYктi эйелдерде, ягни эрбiр Yшiншi жYктi болушыларда анемия жYктiлiктiц 20 апталыгына дейiн аныкталды. Анемияныц ауырлык дэрежесiне байланысты жецт дэрежелi 59,7%, орташа дэрежелi 35,6%, ауыр дэрежелi 4,7% курады. ЖYктiлiктiц 22 апталыгынан кейiн анемияныц жиiлiгi 1,6 есеге жогарылады (1 кесте). Анемияныц жогарылау жиiлiгi жYктiлiк кезшде агзаныц физиологиялык ерекшелiктерiне жэне жYктiлiкке дейiн анемияныц болуына байланысты. Анемияныц ауырлык дэрежесiне байланысты жецт дэрежелi 64,7%, орташа дэрежелi 32,9%, ауыр дэрежелi 2,4% курады. Анемиясы бар барлык эйелдерге темiр препараттарымен ем жYргiзiлдi (сорбифер, ранферон-12, фолий кышкылы). Осы препараттар жYктiлiк кезiнде анемияны алдын алу максатында тагайындалды. 17% (50) эйелдерде жYктiлiк анемиясыз еттi. Анемиясы бар 197 жYктi эйелдерде оц мэндi клиникалык эсер байкалды, ол 81% курады. Гемоглобин керсетмштерше байланысты жYктiлiк кезшде темiр препараттарын тагайындаудыц нэтижелiлiгiн талдау жYргiзiлдi (2 кесте). Гемоглобиннщ 100 г/л ден 110 г/л дейш жогарылауы 94 эйелде, ол-47,7% курайды, 90 г/лден 100 г/лдейш 69 эйелде, ол - 35,1% курайды, сондай-ак, 90 г/л -110 г/л дейш 15,2% (30), ягни жецт дэрежес 50,3% курады. Бiздiц зерттеуiмiздiц 4 жагдайында гемоглобин 54 г/лден 90 г/л дейш жогарылады, бул 2% курады. Емдеу нэтижесшде босану алдында жазылу 47,7%-га
, """~ - оЛ/.о Батыс Казахстан медицина журналы №2 (18) 2008 ж. 34 Медицинский журнал Западного Казахстана №2 (18) 2008 г. ' ____
ЭКПЕРИМЕНТАЛЬНЫЕ И КЛИНИЧЕСКИЕ ИССЛЕДОВАНИЯ
жетл, ягни эрбiр екiншi эйелде, ал 50,3%-ында жецт дэрежелi анемия. 46 жагдайда (18,9%) гемоглобиннщ тeмендеуi, сондай-ак жYргiзiлген емнщ нэтижесi болмаганы байкалды. Гемоглобиннщ тeмендеуi жэне ем нэтижеанщ болмауы дэрЫщ жагымсыз эсерлерiне, дэрiнi кабылдамауына жэне ретсiз кабылдаумен байланысты. 1,8% (4)-ында гемоглобиннщ тeмендеуi 110 г/л -100 г/л. дейш; 10,3% (22)-ында 100г/л-90г/л. дейiн; 8,4% (18)-ында 90г/л - 70 г\л дейiн жэне 2 жагдайда (0,9%) гемоглобин 70г/л.-ден темен. ЖYктiлiк агымы: 9,2% жагдайда жYктiлiктщ Yзiлу каупiмен аскынды, оныц iшiнде жYктiлiктщ 12 аптасына дейш 5,4% курады, уакытынан бурын босану 2%; фетоплацентарлык жетiспеушiлiк 2,7%, жYктiлiктщ екiншi жартысыньщ гестозы 7,8% -ды курады.
Бiздщ зерттеу барысында жYктiлiк кезiнде, босану кезiнде, бала жолдасыньщ бeлiну жэне босанудан кейiнгi ерте кезецдершде кан кету жагдайлары болган жок.
1 кесте
Ауырльщ дэрежес бойынша анемияньщ жиiлiгi
Анемияньщ ауырлык дэрежес 20 аптага дейЫп жYктi эйелдердщ саны 20 аптадан кейЫп жукт эйелдер саны
Жецт дэрежел1 п 52-59,7% п 157-64,7%
Орташа ауырлык п 31-35,6% п 80-32,9 %
Ауыр дэрежел1 п 4-4,75 % п 6-2,4 %
Барлыгы: п 87-100% п 243-100%
2 кесте
Емдеу нэтижелерi
НЬ (г/л) керсеткш Ем алдында Емнен кейЫ Нэтиженщ болмауы
100-110 жогары 90-100 90-110 п 157-64,7% 94-47,7% 69-35,1% 30-15,25 26-12,1%
90-70 п 80-32,9% 4-2% 18-8,4%
70-тен темен п 6-2,4% 2-0,9%
Барлыгы: п 243-100% 197-81% 46-18,9%
ТYйiн. ЖYктiлiк кезiнде темiр препараттарын тагайындау - анемияньщ алдын алуын жэне емш жYргiзуге мYмкiндiк бередi, осыньщ нэтижесшде анемияны ауыр дэрежесiне жеткiзбеуге болады, ал кейбiр жагдайда макала авторларыньщ тужырымдауы бойынша толык жазылып, жYктiлiктщ аскынусыз аякталуына алып келедi. Эдебиеттер:
1. Дворецкий Л.И. Железодефицитные анемии. Москва, 1998, С. 37.
2. Атаджанов Т.В. Особенности изменений показателей центральной гемодинамики и кислородтранспортной функции крови у беременных, больных анемией // Акушерство и гинекология. 1990, № 10, С. 30-32.
3. Шехтман М.М. Руководство по экстрагенитальной патологии. Москва, 2005, С. 373.
4. Материалы конференции. Безопасное материнство. Актобе, 2008, С. 14.
5. Идельсон Л.И. Гипохромная анемия. Москва, «Медицина», 1981, С.190.
6. Вахрамеева С.Н., Денисова С.Н., Хотимченко С.А., Алексеева И.А. Латентная форма железодефицитной анемии беременных женщин и состояние здоровья их детей // Российский вестник перинатологии и педиатрии //1996, №3, С. 26-41.
35 Батыс фаац^т медицина журнмы №2 (18) 2008 ж./Медицинский журнал Западного Казахстана №2 (18) 2008 г.
РЕЗЮМЕ
Б.К. КАРИМСАКОВА
ЖЕЛЕЗОДЕФИЦИТНАЯ АНЕМИЯ У БЕРЕМЕННЫХ
Западно-Казахстанская государственная медицинская академия имени Марата Оспанова, г. Актобе Назначение препаратов железа при беременности позволяет проводить профилактику и лечение анемии, не допуская тяжелой степени заболевания, а в некоторых случаях, по утверждению авторов статьи, приводит к излечению, улучшая исход беременности.
SUMMARY
B. K. KARIMSAKOVA IRON DEFICIENCY ANEMIA IN PREGNANTS
West Kazakhstan Marat Ospanov state medical academy, Aktobe city
The administration of the iron preparations in pregnancy allows to carry out prophylaxis and treatment of anemia preventing a serious degree of disease and in some cases, as the authors of the article confirm, it leads to the recovery, improving the pregnancy termination.
Б.К. КАРИМСАКОВА УРОГЕНИТАЛДЫ ИНФЕКЦИЯ ЖЭНЕ ЖYКТIЛIК
Марат Оспанов атындагы Батыс Казахстан мемлекеттк медицина академиясы, Актебе каласы
Маныздылыгы. ЖYктiлiктiц басталуы гормоналды ыгысуымен, эйел организмшде иммундык статустыц езгеруiмен жYредi, будан баска, жYктiлiк кезiнде жасырын ететiн аурулар жи ершидi, сондыктан, жYктi эйел инфекцияга бейiм болып келедi. Бул жYктiлiктiц аскынуыныц кеп пайызын курайды: гестоз, жYктiлiк Yзiлу каупi, уакытынан бурын босану, су егiздiк, жYктiлiк кезшдеп пиелонефрит, плацентарлык жетiспеушiлiк, плацентаныц уакытынан бурын ажырауы жэне баскалары, урыктыц жэне жаца туган нэрестенщ закымдануы. ЖYктiлiк кезiнде аскынудыц ец бiр себебi - урогениталды инфекция болып табылады. ЖYктi эйелдщ организмiне инфекция енушщ негiзгi бес жолы бар: ерлемел^ кулдырамалы, гематогендi, трансдецидуальды жэне аралас. К;аутттИ жогары инфекцияныц ену жолы - ерлемелк Денi сау жYктi емес эйел кынабында калыпты жагдайда аэробты жэне анаэробты микроорганизмдер болады: лактобацилла, коринебактерия, эпидермалды стафилококк, бактероид, сут кышкылды стрептококк жэне баскалары. Деш сау жYктi эйелде жYктiлiктiц бiрiншi тримерстрiнде олардыц тYрi мен саны темендейдi: коринебактерия, бактероид, стрептококк, стафилококк темендейд^ ал лактобакцилла жэне бифидобактерия саны жогарылайды [1]. Эаресе жYктiлiк кезiнде кынап эпителий клеткасы эластикалык болып пролиферацияланады, кеп келемде гликоген белетшш белгiлеп кету керек. Сондыктан, кынапта лактобацилла жэне ашыткы сацыраукулактар саны кебейедi. ЖYктiлiк мерзiмi ескен сайын бул микроорганизмдердщ саны кебейедi [2]. ¥рык штк инфекцияныц клиникалык керiнiсi келесi факторларга: коздыргыш тYрi мен вируленттiлiгi, жайылып кебеюiне, жYктi эйелдщ организмiне инфекцияныц ену жолына, эйелдщ иммунологиялык реактивт^пне, инфекциялану кезiнде гестация мерзiмiне байланысты [3]. ЖYктiлiк кезiнде бактериалды вагиноз жэне кандидоз жи кездеседi. И.А.Симчер мэлiметi бойынша бактериалды вагиноз жYктiлiк кезiнде бiрiншi триместрiнде - 28,9%, екшш^нде - 9,9%, Yшiншiсiнде - 7,4%,
, """~ - ,>«, -/./.о Батыс Казахстан медицина журналы №2 (18) 2008 ж. 36 Медицинский журнал Западного Казахстана №2 (18) 2008 г. ' ____