Oriental Renaissance: Innovative, (E)ISSN:2181-1784
educational, natural and social sciences www.oriens.uz
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7 3(5), May, 2023
УДК:311.219.1
ИЛМИЙ ДАРАЖАЛИ КАДРЛАР ТАЙЁРЛАШНИНГ КИЁСИЙ ТАВСИФЛАРИ: 2016-2022 ЙИЛЛАР
d https://doi.org/10.24412/2181-1784-2023-5-356-368
Фазлиддинов Шохрух Шамсиддинович
Кадрлар малакасини ошириш ва статистик тадкикртлар институти мустакил изланувчиси E-mail: [email protected]
АННОТАЦИЯ
Сунгги беш йилда таълим соуасида бир цанча царор ва фармонлар цабул цилинди. Хусусан, Узбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 24 июлдаги ПФ-4456-сон "Олий малакали илмий ва илмий-педагог кадрлар тайёрлаш ва аттестациядан утказиш тизимини янада такомиллаштириш тугрисида"ги Фармони уамда Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 16 феврал "Олий уцув юртидан кейинги таълим тизимини янада такомиллаштириш тузрисида"даги ПФ-4958-сон Фармони тасдицланган булиб ундан ташцари юцоридаги царор ва фармонларнинг ижроси таъминланиши ортидан цандай натижаларга эришилганлиги таулил цилинган. Бундан ташцари илмий даражали кадрлар тайёрлашнинг уамда яратилаётган шарт-шароитларнинг циёсий тавсифлари охирги беш йил ва ундан олдинги даврдаги уолатлари таулил цилиниб статистик маълумотлар орцали ифодалаб берилган.
Калит сузлар: Илмий даражали кадрлар, олий таълим, илмий ташкилотлар, тадцицот, муаммо, камчилик, таълим сифати, мослаштириш, илмий-тадцицот, олий таълимдан кейинги таълим, ваколат, салоуият, ютуц, афзаллик, ечим, докторантура, таянч докторантура, меъзон, таулил, фаолият, имконият, таълим, мослашувчанлик, талабалар, уцитувчилар, халцаро стандартлар, истицболлар, уамкорлик, ташаббус, сунгги беш йил, узгаришлар, таулил хулоса, таълим тизими, царор ва фармонлар, хорижий давлатлар тажрибалари, уцитиш, фанлар, ислоуотлар, сифат даражаси, чора-тадбирлар, шарт-шароитларни яратиш, тарацциёт, бир босцичли тизим, икки босцичли тизим, Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Олий аттестация комиссияси (ОАК), Фанлар академияси, стажёр-тадцицотчи-изланувчилар, илмий изланувчилар, илмий-тадцицот олиб бораётганлар, ихтисосликлар кесимида илмий-тадцицот олиб бораётганлар, олий таълимдан
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(5), May, 2023
Keüumu mawuMÔa ôoKmopaumypaHum mypmpu ôyuma maycm omëmsaHmp, Ma^caâm KypcamKrnmp, UHÔUKamopmp,
Xp3upru KyHga eTaKHu MaMnaKaraapHuHr Kagpnap Tafiëpnam cuëcaraga hhmhh gapa^anu Kagpnap TafiëpnamHuHr энг caMapanu maKrnapu Ba BocuTanapu
umnaô HHKHHMOKga. X,ap KaHgafi MaMnaKar KygparuHu my MuHTaKaga
maKrnaHaëTraH eTyK hhmhh gapa^anu Kagpnap canoxuaTu öenrunaö ôepagu. BHHHMnH Ba Mactynuarau paKoöaröapgom WKopu ManaKanu Kagp ôynuô eTumum xo3upru gaBpga ^aMuaTga y3 ypHHHu Tona onumHHHr 3apyp mapTH xucoônaHagu.
h^thmohh HyHamupHnraH 6o3op HKTHCoguëTHHH paKaMnamrapum mapouTuga H^THMOHH-uKTucogufi MyaMMonap enuMHHH Tonum, MaB^yg gaBnar gacTypnapu u^pocuHu TatMuHnam, KaMSarannuKHu KaMafiTupum Ba axonu TypMym gapa^acuHu axmunam gaBnarnuHr acocufi Basu^anapugaH öupu xucoônaHagu. Ma3Kyp ycTyBop Basu^anapHu aManra omupumga axonuHu um öunaH TatMuHnam xaMga ynap opacuga uhmuh gapa^anu KagpnapHu omupum Syfiuna caMapanu н:m,нмoнfi-нктнcogнfi Ba TamKunufi-xy^Kufi MexaHroMnapuHu TaröuK этнm MyxuM axaMuaTra эгa.
ETaKHu onufi yKyB ropraapu Ba uhmuh MapKa3napga WKopu ManaKanu uhmuh Kagpnap Tafiëpnam xap gouM ^aMuaT тapaккнётннннг энг Ky^nu fiyHanumnapugaH 6upu cu^arnga эtтнpo$ этнпraн. ^Kopu ManaKanu Kagpnap Tafiëpnam uHCTmyraapu y3oK BaKT gaBoMuga MaMnaKaraMro onufi TatnuM Ba uhmuh MyaccacanapuHu WKopu ManaKanu MyTaxaccucnap öunaH TatMuHnaö KenMoKga. CyHrru 6em fiun unuga ^SeKucTOHHuHr WKopu ManaKanu Kagpnap Tafiëpnam tu3umu uHTenneKTyan MexHarauHr ^axoH 6o3opura Mocnamum, ^yHgaMeHTan SunuMnapra acocnaHraH TagKuKoTnunapHuHr aHru aBnoguHu Tafiëpnam 3apyparu Ba ^axoH gapa^acura fiyнaптнpнпгaнпнгн caöaönu KecKuH y3rapumnap gaBpuHu öomgaH KenupMoKga. ^aMuaT Tanaönapura MyBo^uK arnM-^aH coxacu 3aMoHaBufi WKopu ManaKanu MyTaxaccucnap Tafiëpnam тнзнмннн ucnox Kunum зapypпнrннн TaKo3o этмoкga. HHTenneKTyan MexHaT 6o3opuHuHr aHru TypuHu maKMamupum xaMga unM-^aH Ba 6u3HecHu ннтerpaцнaпam тнзнмннн puBo^narnupum 3apyp, 6y эca MaMnaKarnuHr ®:axoH MaKoHuga paKoSaTSapgomnuruHu omupumra ëpgaM öepagu.
Y36eKucToH PecnyônuKacu npe3ugeHTuHuHr 2012 fiun 24 urongaru nO-4456-coh "Onufi ManaKanu unMufi Ba unMufi-negaror Kagpnap Tafiëpnam Ba arrecTauuflgaH yTKa3um тнзнмннн aHaga TaKoMunnamTupum Tyrpucuga^ru OapMoHura (xo3upru KyHga y3 KynuHu fiyKoTraH) acocaH Onufi ManaKanu unMufi Ba unMufi-negaror Kagpnap Tafiëpnam Ba arrecTauuagaH yTKa3um тнзнмннн aHaga
KHPHm
Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
TaKOMHnnarnTHpHffl, Kagpnap Tafiëpnam Munnufi gacTypuHuHr ycTyBop Ba3H^anapHHH Ba MaMnaKarga aManra omupunaëTraH uKTucogufi Ba geMoKparuK ucnoxpraapHu, unrop ®:axpH Ta^puôacu Ba hhmhh KagpnapHu aттестaцнagaн yTKa3HmHHHr xanrçapo CTaHgapraapuHu xucoöra onraH xpnga onufi yKyB ropragaH KefiuHru TatnHM th3hmhhh TyögaH ucnox, Kunum, myHuHrgeK gнссеpтaцнa TagKHKOTnapHHHHr cu^araHu, hhmhh Ba aManufi axaMuaraHu omupum, ëmnapHHHr u^ogufi Ba HHTe^neKTyan canoxuflTuHu HaMOëH этнmнгa mapouraap aparum MaKcaguga Y36eKucTOH PecnyönuKacu Ba3upnap MaxKaMacu x,y3ypugaru (xp3upru Onufi TatnHM, ^aH Ba HHHOBauuanap Basupnuru xy3ypugaru) Onufi aTTecTauufl KOMHCcaacH (OAK), OaHnap aKageMuacu, Onufi Ba ypTa Maxcyc TatnuM Basupnuru (xo3upru Onufi TatnHM, $aH Ba нннoвaцнaпap Basupnuru), Tacappy^uga onufi TatnuM Ba HnMHH-TagKUKOT Myaccacanapu MaB^yg öynraH öom^a Ba3upnuK Ba ugopanapHHHr 2013 HunHHHr 1 aHBapugaH öomnaö yMyM Kaöyn KunuHraH xan^apo Tanaönap Ba CTaHgapraapra MyBo^HK guccepTauua xumoa Kunum Ba $aH goKTopu hhmhh gapa^acuHu ôepum ôyfiuna onufi yKyB ropragaH KefiuHru TatnuMHuHr 6up ôocKKHnu тнзнмннн ^opufi Kunum öenrunaHraH эgн [1]. CTa^ëp-TagKuKoTHu-ronaHyBHunap uHCTuTyTuHu öeKop Kunum, yHga TatnuM onaëTraH maxcnapHu onufi yKyB wpTugaH KefiuHru TatnuM тнзнмннннг aHru Tanaönapura MyBo^uK, ynapHu aттecтaцнagaн yTKa3um Ba guccepTauua TagKuKpraapu MaB3ynapuHu TaHKugufi KafiTa Kypuö HuKum acocuga KaTTa unMufi xoguM-ronaHyBHunap uHCTuTyTura yTKa3um Kaöunap öenrunaHraH.
MYXOKAMA BA HATH^A^AP
HnMufi Ba unMufi-negaror Kagpnap Tafiëpnam Ba aттecтaцнagaн yTKasumHuHr aMangaru ukku Sockkhhu ^apaëHu ($aH HoM3ogu Ba $aH goKTopu) ypHura, $aH goKTopu unMufi gapa^acuHu onum ynyH TyrpugaH-Tyrpu gнccepтaцнa xumoa KunumHu Ha3apga TyTyBHu onufi yKyB ropragaH KefiuHru TatnuMHuHr 6up ôocKKHnu tu3UMU ^opufi этнпgн (1 pacMra KapaHr).
1 pacM. YîôeKHCTOHga rorçopu Ma^aKa^H h^MHH Kagp^ap Tafiëp^amHHHr
ÖHp ÖOCKHH^H TH3HMH.
Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
Ymôy onufi ManaKanu Kagpnap TafiëpnamHuHr Sup öockuhhu tu3umu, nupoBapguga, goKTopnuK gнccepтaцнacнгa acoc 6yna onaguraH carnMoKgu unMufi WTyKgapra эpнmнm, unMufi TagKuKoraapHu WKcaK caBuaga onuö 6opa onaguraH Ba MyxuM u^TuMoufi-uKTucogufi axaMuaTra эra unMufi MyaMMonapHu xan Ku^umra KoSunuarau, ucrtegoggu ëm KagpnapHu Tapöuanamga goœapô axaMuaT Kac6 этнmн TaxMuH Ku^uHraH эgн. Eup SocKu^nu Tu3uMgaH onguH xaM ukku Socku^-^ tu3um MaB^yg SynraH 6ynu6 HuMaragup Sup öockuhhu Tu3uMra yTunraH. Hkku öockuhhu Tu3uMga $aH HoM3ogu Tafiëpnam öockuhu KynpoK unMufi TagKuKoT umnapuHu onuö Sopumra yprarraH öynca Sup öockuhhu Tu3uMga 6y Ba3u$aHu MarucTpaTypa öockuhu öa^apumu öenrunaö öepunraH. Eup SocKu^-nu Tu3uMHuHr aHa Sup a^annuru Tapa^u öynraHKu yHga öaKanaBp unMufi gapa^acura эra Kagpnapra xaM goKTopnuK gнccepтaцнacн xuMoa Ku^um uMKoHuaTu öepunraH. A^cycKu Kyn yTMafi 6up ôocKu^nu Tu3uMga HoMaKÖyn umnap KynafiuS кoppynцнa aB^; onraHnuru caöaönu 6y tu3um y3uHu oKgaMaraHnuru ynyH Y36eKucTOH PecnyönuKacu npe3ugeHTuHuHr 2017 fiun
16 ^eBpan "Onufi yKyB ropragaH KefiuHru TatnuM тнзнмннн aHaga TaKoMunnamTupum Tyrpucuga^garu nO-4958-coH OapMoHu öunaH SeKop k^uhuS yHuHr ypHura onufi yKyB ropragaH KefiuHru TatnuMHuHr ukku noroHanu atHu [2]:
- gнccepтaцнa xuMoa Ku^um Ba Terumnu $aH TapMoru ôyfiuna $anca$a goKTopu (PhD) unMufi gapa^acuHu SepumHu Ha3apga TyryBnu TaaHH goKTopaHTypa;
- gнccepтaцнa xuMoa Ku^um Ba Terumnu $aH TapMoru ôyfiuna $aH goKTopu (Doctor of Science) unMufi gapa^acuHu SepumHu Ha3apga TyTyBnu goKTopaHTypa тнзнмннн ^opufi Ku^uHgu (2 pacMra KapaHr).
2 pacM. YîôeKHCTOHga rorçopu Ma^aKa^H h^MHH Kagp^ap Tafiëp^amHHHr
HR'K'H ÖOCKHH^H TH3HMH.
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(5), May, 2023
Кейинги йилларда ёшларимизнинг таълим олиши учун кенг имкониятлар яратилмокда.
Таълим сохасида охирги олти йилда бир канча узгаришлар булди. Масалан: ОТМ ва ИТМларда боскдчма-боскдч "Укув жараёни" модулида гурух журнали, дарс жадвали, имтихонлар жадваллари, талабанинг рейтинг дафтарчаси, узлаштириш кайдномалари, давомат хисоботлари, диплом ва академик маълумотномалар ракамлаштирилди. "Маъмурий жараён" модулида ОТМ ва ИТМ структураси, талабалар контингенти ва уларнинг харакати, профессор-укитувчилар таркиби тугрисидаги маълумотларни юритиш хамда хисоботларни тайёрлаш кабилар ракамлаштирилди.
Таълим жараёнини ортикча меъёрлаштиришни кискартириш максадида олий таълимнинг 26 та таълим сохаси буйича давлат таълим стандартларидан воз кечилди ва стандартлар сони 2 тагача кискартирилди. Мазкур стандартлар ЮНЕСКО томонидан жорий этилган "Таълимнинг халкаро стандарт классификацияси" (ТХСК 2011) хамда "ТХСК: Таълим ва касбий тайёрлаш сохалари" (ТХСК-С 2013) асосида кайта ишлаб чикилиб, тасдикланди.
Республика олий таълим муассасаларини укув адабиётлари билан таъминлаш таълим сиёсатининг устувор йуналишларидан бири хисобланади. Сунгги беш йилда 11 минг 990 номдаги янги авлод укув адабиётлари яратилди хамда нашр этишга рухсат берилди. Жумладан, жорий йилнинг 1 июль холатига 1 минг 527 номда (шундан, дарслик - 504 та, укув кулланма - 1 023 та) укув адабиётлари нашр этишга рухсат берилган.
Шу билан бирга, сунгги олти йилда (2017-2022 йй) республика олий таълим муассасаларининг хорижий университетлар билан узаро хамкорлик дастурлари хамда "Эл-юрт умиди" жамгармаси грантлари доирасида 6 минг 151 нафар профессор-укитувчилар хорижий олий таълим хамда илмий-тадкикот муассасаларига малака ошириш ва стажировка уташ учун юборилди. Уларнинг 2185 нафари Европа, 445 нафари Америка, 1059 нафари Осиё, 2462 нафари МДХ мамлакатларига юборилди.
Охирги олти йилда (2017-2022) олий таълим муассасаларида таълим сифати ва самарадорлигини янада ошириш максадида 6 минг 279 нафар хорижлик мутахассислар укув жараёнига жалб килинган булиб, уларнинг
1 минг 845 нафари Европа, 462 нафари Америка, 1 минг 759 нафари Осиё,
2 минг 213 нафари МДХ, мамлакатлари профессор-укитувчилари ва соха мутахассислари хисобланади.
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(5), May, 2023
Электрон хукуматнинг ягона идоралараро тармоги билан интеграция килиш натижасида талабалар ва илмий изланувчиларнинг укиш жойидан маълумотнома сураш амалиёти бекор килинди.
Айни вактда, ахборот тизимлари оркали ОТМ ва ИТМларнинг маъмурий бошкарув, укув, илмий ва молиявий фаолиятини ракамлаштиришга каратилган булиб 35 дан ортик турли хисоботлар ва статистик маълумотлар факат электрон тарзда шакллантирилмокда.
2022/2023 укув йили мобайнида олий ва профессионал таълим муассасаларининг мавжуд буш иш уринларига хужжатларни онлайн топшириш ахборот тизими - "vacancy.edu.uz" тулик ишга туширилди. Вазирлик томонидан мамлакатнинг олий таълим жозибадорлигини таргиб килувчи "Study in Uzbekistan" ("Узбекистонда тахсил олиш") махсус
веб-портали ишлаб чикилмокда.
Мазкур портал Узбекистондаги олий таълим муассасаларининг бакалавриат, магистратура, докторантура таълим йуналишлари, мустакил тадкикотчилик, изланувчилик хусусиятидан келиб чикиб, мавжуд барча таълим йуналишлари ва таълим шакллари буйича тахсил олиш истагини билдирган хорижий абитуриентлар ва талабалар учун аризаларни онлайн топширишга имкон беради.
Олий таълим тизимида илмий фаолиятни яхшилаш ва салохиятни оширишга катта эътибор каратилмокда.
Бугунги кунда ОТМда 800 мингга якин талабаларга 33 минг 63 нафар профессор-укитувчи таълим бермокда. Илмий даражага эгалар - 13 минг 2 нафар булиб, шундан, фан доктори (DSc) - 2 минг 687, фалсафа доктори (PhD) - 10 минг 315 нафарни ташкил этади. Докторлик диссертация химоя курсаткичи эса 2017 йилга нисбатан 5,1 мартага оширилиб, илмий даражали педагоглар улуши республика буйича 39,3 фоизга етказилди (2022 йил декабр холатида).
2022 йилда квоталар сони карийб 100 фоизга оширилиб, вазирлик тизимидаги олийгохларга докторантура учун 1993 та квота (1704 та PhD, 128 та DSc, максадли докторантурага 156 та PhD, 5 та DSc) хамда стажёр-тадкикотчиликка 308 та квота ажратилди. Бугунги кунда барча олий таълим ва илмий тадкикот муассасаларида жами 8 минг 809 нафар илмий-тадкикотчи 22 та ихтисослик буйича илмий фаолият билан шугулланиб келмокда (1-жадвалга каранг).
Хрзирги кунда 71 та олий таълим муассасаси ва 88 та илмий ташкилотларда (жами 159 та) докторантура фаолияти йулга куйилган [3].
Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
1-жадвал
Узбекистонда ихтисосликлар кесимида илмий-тадкикот олиб бораётганлар сони (2022 йил сентябрь уолатида)
№ Ихтисослик Ихтисослик шифри Илмий тадкикотчилар сони
1. Физика-математика фанлари 01.00.00 551
2. Кимё фанлари 02.00.00 758
3. Биология фанлари 03.00.00 490
4. Геология-минералогия фанлари 04.00.00 186
5. Техника фанлари 05.00.00 1151
6. ^ишлок хужалиги фанлари 06.00.00 693
7. Тарих фанлари 07.00.00 323
8. Иктисодиёт фанлари 08.00.00 812
9. Фалсафа фанлари 09.00.00 164
10. Филология фанлари 10.00.00 834
11. География фанлари 11.00.00 133
12. Юридик фанлар 12.00.00 156
13. Педагогика фанлари 13.00.00 863
14. Тиббиёт фанлари 14.00.00 1081
15. Фармацевтика фанлари 15.00.00 37
16. Ветеринария фанлари 16.00.00 63
17. Санъатшунослик фанлари 17.00.00 154
18. Архитектура 18.00.00 94
19. Психология фанлари 19.00.00 119
20. Социология фанлари 22.00.00 46
21. Сиёсий фанлар 23.00.00 41
22. Исломшунослик фанлари 24.00.00 60
Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
ro^opagarn MatnyMOTnapHH Taxnnn Kunnrn acocuga TexHHKa ^aHnapn HXTHTHCoennrH öyHHHa энг Kyn 1151 Ta, THÔÔHëT ^aHnapn HXTHTHCOcnnrn 6yÖHHa 1081 Ta, negaroraKa ^aHnapn HXTHTHCOcnnrn 6yÖHHa 863 Ta HHMHH-TagKHKOTHHnap HHMHH H3naHHmnap onnö ôopaëTraHnnrHHH TatKHgnam ®OH3. 22 Ta HXTHCOCHHK KecHMHga TagKaKOT onnö ôopaëTraH hhmhh H3naHyBHHnapHHHr gnarpaMMacHHH Kypnö HHK;aMH3 (3-pacMra KapaHr).
1200
1000
1151
800 ' 758
600 551
400
200
0
1081
812
834
863
693
323
164
I
133 156 II
154
194 ^
94 ■ 46 41 60
I ■ ■ I
J> ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
3 pacM. Y3ÖeKHCTOHga HXTueoe^HK^ap KecHMHga H^MHH-TagKHKOT o^HÖ
ôopaëTraaiap.
^OKTopnHK gнccepтaцнacннн Tafiëpnam Ba xumoa Kannm MaKcaguga MyTaxaccHcnHKHH nyKyp ypraHHmHH Ba hhmhh H3naHHmnap ohhö öopnm ynyH ohhh TatnHMgaH KeÖHHrn TatnHMga xp3Hprn KyHga goTopaHTypaHHHr öapna Typnapn öyfiHHa xümh 8809 Ha(|)ap TagKHKOTHHnap hhmhh H3naHHmnap ohhö öopMOKga (4-pacMra KapaHr).
Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
6000
5204
5000
4000
3000
2000
1000
422
Докторантура
Максадли Таянч докторантура Максадли таянч Мустакрл
докторантура докторантура тадкикотчи
424
Стажер-тадкикотчи
0
4 расм. Олий таълимдан кейинги таълимда докторантуранинг турлари буйича та^сил олаётганлар сони.
Хрзирги кунда олий таълимдан кейинги таълимда докторантурада 422 нафар, максадли докторантурада 9 нафар, таянч докторантурада 5204 нафар, максадли таянч докторантурада 225 нафар, мустакил тадкикотчиликка 2525 нафар, стажер-тадкикотчиликка 424 нафар, жами булиб 8809 нафар илмий тадкикотчилар изланишлар олиб бормокдалар.
Шу жумладан курслар кесимида оладиган булсак бинчи курсда 5029 нафар, иккинчи курсда 2148 нафар, учинчи курсда 1632 нафар илмий тадкикотчилар фаолият олиб бормокдалар.
Олиб борилган тадкикотлар натижасида 8809 нафар илмий фаолия билан шугулланаётганлар орасида энг куп эркаклар эканлиги аникланди (5-расмга каранг).
cp Oriental Renaissance: Innovative, (E)ISSN:2181-1784
educational, natural and social sciences www.oriens.uz
__SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7 3(5), May, 2023
5156
6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
Аёллар Эркаклар
5 расм. Олий таълимдан кейинги таълимда докторантуранинг турлари буйича тахсил олаётганлар сони.
Урганишларимиз натижаси шуни курсатадики тадкикотчилар орасида эркаклар 5156 нафар, аёллар 3646 нафар эканлиги аникланди. Фоиз хдсобида оладиган булсак аёллар 29 фоизни, эркаклар эса 71 фоизни ташкил килди.
Изланишлар давомида илмий такдикот олиб борувчиларни уртача ёш кесимида хам урганиб чикилди, натижа куйидагича:
- умумий уртача ёш 34,5
- эркакларда уртача ёш 34
- аёлларда уртача ёш 35
Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 29 октябрдаги "Илм-фанни 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиклаш тугрисида" ПФ-6097-сон Фармонининг 1а-иловасида Концепциянинг куйидаги максадли курсаткичлари ва индикаторлари тасдикланган [4].
Илм-фанни 2030 йилгача ривожлантириш концепциясининг максадли курсаткичлари ва индикаторлари
Т/р Максадли курсаткичлар Ул чов бирлиги Индикаторлар
2020 йил 2021 йил 2022 йил 2023 йил 2024 йил 2025 йил 2027 йил 2030 йил
1. Тадкикотчиларнинг уртача ёши Ёш 51 49 47 46 46 45 43 39
2. Тадкикотчиларнинг Фоиз 46,2 47 48 49 50 52 56 61
Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
T/p Marçeagau KypcaTKHH^ap ya hob ÔHp^HrH HHguKaTopaap
2020 HH^ 2021 Hua 2022 Hua 2023 Hua 2024 Hua 2025 HHa 2027 HHa 2030 HHa
yMyMufi coHuga 39 ëmrana öygraH TaAKKKoTHMgapHMHr ygymu
3. 39 ëmrana ÖygraH TaAKKKoTHMgapHMHr yMyMufi coHuga roKopu MagaKagu u^MMfi xoguMgapHKHr ($aH HoM3ogu, $agca$a goKTopu, ^aH goKTopu) ygymu Ooro 11 13 15 17 19 20 25 30
4. Xopu^uH unMnfi TamKugoT Ba yHKBepcuTeTgapra ugMufi cTa^upoBKara roôopugraH TaAKKKoTHugapHKHr yMyMufi coHuga 39 ëmrana ÖygraH TaAKKKoTHugapHKHr ygymu Ooro 30 35 40 44 47 50 60 70
roKopngarn TaxguggapgaH KypumuMro MyMKuHKu xo3upru KyHga hhmhh ^aoguar ôugaH myryggaHaëTraH goKTopaHTypa, MaKcaggu goKTopaHTypa, TaaHH goKTopaHTypa, MaKcaggu TaaHH goKTopaHTypa, MycTaKug TagKHKOTHH, CTa^ep-TagKUKOTHHnHKga Taxcug ogaëTraHgapHuHr ypTana ëmu 34,5 ëmHu TamKug KugMoKga ôyHgaH TamKapu hhmhh ^aoguar ôugaH myryggaHaëTraH 6up KaHna TagKUKoTHHnap MaB^yg ôyguô arapga ygapHu x,aM ypTana ëmgapuHu aHHK^aö KymraHHMH3ga HgM-^aHHu 2030 fiugrana puBo^garnupum кoнцeпцнacннннr MaKcaggu KypcaTKungapu Ba uHguKaTopgapuga KypcaTugraH 47 ëmHH TamKug Kugagu.
Y3ÔeKHCToH PecnyônuKacu Ba3upgap MaxKaMacuHuHr 2017 fiug 22 Mafigaru 304-coh Kapopu öugaH TacguKgaHraH "Ogufi TatguMgaH KefiuHru
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(5), May, 2023
TatnuM TyrpHCHga"rH HrooMHHHr 8 ôaHgura acocaH $aH goKTopu 6up BaKTHuHr y3uga TypiragaH Kyn öynMaraH ronaHyBHunapra hhmhh pax,6ap Ba KOHcyntTaHT Synumu, cyHrru yH fiugga ronaHyBHunapu y3 BaKTuga xuMoa KunraH hhmhh pax,6ap Ba hhmhh KOHcyntTaffraapra hhmhh ëKu TatnuM TamKunoraapuHuHr Konneruan opraHu xynocacH acocuga omuiagaH Kyn öynMaraH ronaHyBHunap ÔHpHKTHpnnHmH x,aMga hhmhh yHBOHH öynraH $aH HoM3ogu ëKH $anca$a goKTopu (PhD) 6up BaKTHHHr y3uga uKKuiagaH Kyn öynMaraH ronaHyBHunapra hhmhh paxôapnuK Kunumu, cyHrru yH fiunga ronaHyBHunapu y3 BaKTuga xuMoa KunraH hhmhh pax,6apnapra TatnuM ëKH hhmhh TamKunoTHHHr Konneruan opraHH xynocacu acocuga yHTagaH Kyn öynMaraH ronaHyBHunap SupuKTupunumu MyMKuHnuru ôenrunaô öepungu [5].
Xynoca ypHuga myHu afiramuMro MyMKuHKu x,o3upra Kagap oxupru 6em fiugga ^aKaTruHa KBoianap cohuhu omupum ôyfiuHa aManaufi umnap onuö öopunraH öynca anöarra 6y axmu y3rapum xucoönaHagu neKuH, öyHgaH 6y ërura cu^aira xaM эtтн6op 6epнmнмнз Ba ManaKanu uhmuh gapa^anu Kagpnap eramrapum ôyfiuHa Hopanap кypнmнмнз KepaK ôynagu, aKc xogga öupruHa paKaMnapra Kapaö KoncaK Ba cu^aira etTuöop öepMacaK MaMnaKaraMroga Kyn MuKgopgaru cu^arcro uhmuh gapa^anu Kagpnap eramrapraH 6ynaMu3.
^Kopugaru ypraHumnapuMro Hara^acuga yiraH 6em fiun MoöafiHuga TatnuM coxacuga 6up KaHHa eHrunnuK Ba mapT-mapouraap aparnnraHuHu ryBoxu öynguK neKuH myHra KapaMacgaH TanafiruHa KaMHunuKnapuMro MaB^yg, my caôaônu onguHra y3 MaKcaguMu3 fiynuga xapaKai KunMoFuMro no3uM.
OOH^A^AHH^rAH A^ABHËT^AP PYHXATH (REFERENCES)
1. ^öeKucTOH PecnyônuKacu Пpeзнgeнтннннг 2012 fiun 24 urongaru nO-4456-coh "Onufi ManaKanu uhmuh Ba urnMufi-negaror Kagpnap Tafiëpnam Ba aттecтaцнagaн yTKa3um t^umuhu aHaga TaKoMunnamrapum тyFpнcнga"гн OapMoHu (https://lex.uz/docs/2035850);
2. Y36eKucToH PecnyônuKacu Пpeзнgeнтннннг 2017 fiun 16 ^eBpan "Onufi yKyB wpiugaH KefiuHru TatnuM тнзнмннн aHaga TaKoMunnamrapum тyFpнcнga"gaгн nO-4958-coH OapMoHu (https://lex.uz/docs/3119699);
3. Onufi TatnuM ucnoxpTnapu: KeHrafiuö ôopaëTraH uMKoHuaraap (https://uza.uz/uz/posts/oliy-talim-islohotlari-kengayib-borayotgan-imkoniyatlar_3
4. Y36eKucToH PecnyônuKacu Пpeзндeнтннннг 2020 fiun 29 oKTaöpgaru "Hhm-^aHHu 2030 fiunraHa puBo^naHTupum кoнцeпцнacннн TacguKgam TyFpucuga" n0-6097-coH OapMoHu (https://lex.uz/docs/5073447);
92536);
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(5), May, 2023
5. Y36eKucToH PecnyôguKacu Ba3upgap MaxKaMacuHuHr 2017 fiug 22 Mafigaru 304-coh Kapopu (https://lex.uz/docs/3213410)
6. ^uTomeHKo XVI-XVII-acpgapga EBpona yHuBepcmer TatguMuHuHr Tapuxufi Ta^puôacugaH Keguö nuKKaH xogga WKopu MagaKagu Kagpgap TafiëpgamHuHr 3aMoHaBufi Mogeggapu. //OgMa MaTep (Poccua Ogufi TatguM axöopoTHoMacu). 2003. № 7.C.38-43 (KymuMna ypraHugraH agaôuëTgap);
7. EBpona Ba AKfflga goKTopaHTypa Ba MagaKa omupum xogaru Ba ucTuKSoggapu. Ogufi TatguM Syfiuna TagKuKoTgap. 2004. YUNESKO (KymuMna ypraHugraH agaôuëTgap).