Научная статья на тему 'ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ “СОХТА ДИНИЙ ДУНЁҚАРАШ”'

ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ “СОХТА ДИНИЙ ДУНЁҚАРАШ” Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

40
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
глобаллашув / дин / дунѐқараш / илм / фан / тарих / педагогика / эътиқод.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Икром Бобоқулович Мирзаев

Ушбу мақолада глобаллашув давридаги “сохта диний дунѐқараш” ҳамда унинг олдини олишда илмнинг роли масаласи муҳокама қилинади

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ “СОХТА ДИНИЙ ДУНЁҚАРАШ”»

ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ "СОХТА ДИНИЙ ДУНЁЦАРАШ"

Икром Бобокулович Мирзаев

Тошкент давлат транспорт университети катта укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада глобаллашув давридаги "сохта диний дунёкараш" хамда унинг олдини олишда илмнинг роли масаласи мухокама килинади.

Калит сузлар: глобаллашув, дин, дунёкараш, илм, фан, тарих, педагогика, эътикод.

КИРИШ

Шиддат билан утиб бораётган кун сиёсий манзарасида узининг турли куринишлар билан номловчи аксар "ботил гурухлар" нинг куз унгимизда "ваъзхонлик" килишларини хар биримизга хар кадамда учратишимизнинг оддий "тасодиф" тусига айланди. Бу эса уз навбвтида хар биримизнинг уз олдимиздаги инсонийлик сифатимизни оклашимиз учун бел боглашга ундовчи вожиб амал - хислатларимиздан бири булиб колмокда. Куплаб мутафаккирларимизнинг талкини уларок буюк тарихий бурилишлар даври мафкурасини белгилаган дунё - жахоний динлар инсоният тамаддуни -бунёдкорлиги (тараккиёти)нинг муайян боскичида янги маънавий - рухий зарурат, акдий ва накдий (хиссий) изланишлар эхтиёжига жавоб тарикасида намоён булганлиги сабабли маданий - маънавий хаётнинг барча сохасини камраган холда, бунёдкорлик, ижодий кутарилиш, тахайюл ва тасаввуротлар макони (олами), аклий ва бадиий ижод (фаолият) тарзига таъсир этиб келди. ^ар бир замон ва маконда булгани каби бугунги глобаллашув даврида хам узларининг у ёки бу киёфада "муртад таълимот" лари билан Дин деб аталмиш мукаддас илмни номига дог туширишлар давом этиб келмокда!

АДАБИЕТЛАР ТАХДИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Абдуллох ибн Муборак (рахимахуллох): "Дин - бу илмдир, уни кимдан олаётганларингизга каранг", деган сузларини унутмаслигимиз лозим. Х,ар биримиз соглом эътикодни "сохта эътикод"дан фаркламасдан эртанги кунимизни тасаввур хам этишга хаккимиз йук! Соглом эътикод нафакат шахснинг баркамоллиги, балки жамиятнинг баркарор булиши учун хам жуда мухим омил хисобланади. Буни биз бугунги хаётий тажрибамиз асосидан хам англаб олмокдамиз. Кайси

June, 2022

1012

Academic Research in Educational Sciences Volume 3 | Issue 6 | 2022 ISSN: 2181-1385_Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12 | SJIF: 5,7 | UIF: 6,1

бир жамиятда кишилар эътикоди соф булса, уша жойда тинчлик мустахкам булади. Агарда, аксинча булса, бузук эътикодли кишилардан-да хавфли одам булмайди, ундайлархар кандай пасткауликка тайёр туради. Бундайлар эса, хар бир давр учун ва хар бир жамият учун катта тахдиддир!, деб бахолаганлар хурматли устоз Мухаммад Ахмад Яхё уз асарларида.

Илм истаганлар эса каердан, кандай маълумотларни олмасин, албатта, текшириб куриши ва уларга кур - курона эргашмаслиги керак. Бугунги кунда эса, аник хужжат ва далиллар келтирилгандан кейин хам эгри йулдан кайтмайдиган кайсар кимсалар узига - узи зулм килувчи, адашганлардир. Бугун хар кадамда учратишимиз одатий хол сифатида бахоланиб келинган "бугунги диний дунёкараш" аслида кандай пойдевор устида бунёд этилганлигини билмай кур-курона эргашиш аслида осийликдан узга нарса эмас!

Глобаллашувнинг сиёсий манзарасида "дунё кора козони"нинг (Муаалиф бу ерда турли мамлакатларда содир булиб турган турли "гурух"ларнинг нобакорликларини назарга тутмокда. Мис.: ИШИД, Террор, Наркомания ва х.к.) корасидан сакланиш урнига, аввало "дунё кора козони"нинг ичида кайнаб бугланаб турган "масалликлари" аслида нималардан иборатлигини ва унинг урнига янги бир "массаликлар"ни жамлаш лозимлигини унтмаслигимиз даркор!

Шу билан бирга Биринчи Президент Ислом Абдуганиевичнинг сузларини алохида исга олиш максадга мувофикдир: "Агарки биз учун хакикатан хам хаёт - мамот масаласи булган ана шу имкониятни бой берсак, зиммамизга юклатилган буюк тарихий масъулият хиссини йукотсак, уз олдимизга куйган олий максадларга етиш учун юртимизда яшаётган хар кайси онгли инсон бор куч - гайрати, акл - заковатини багишлашига эриша олмасак, очик айтиш керак, биз эл - юртимиз олдида, ёш авлодимиз, жондан азиз фарзандларимиз олдида хиёнат килган буламиз. Уз - узидан равшанки, бунга йул куйишга бизнинг хеч кандай хаккимиз йук."

Сир эмаски, тарихан уз максади ва вазифаси йук булган бирон - бир давлат ёхуд миллат хич качон тан олинмаган. Бугунги "Сохта диний дунёкарашлар" оркали айрим мутаассиб кимсаларнинг "Уз манфаати" йулида хеч нарсадан таб тортмай "бонг уришларини" хич бир изох билан таккослолмайди киши. Тугрида, кушхам сайраса ё полопонларини химоялаш учун сайрайди, ёки уйи вайрон булса нолиш килиб сайрашини куришимиз мумкин. Бугунги "Сохта диний дунёкарашлар" оркали айрим мутаассиб кимсаларнинг (ватанини сотиш, ота-онасини тан олмаслик, фарзанд неъмати нималигини умуман билмай...) бонг уришлари эса бунинг аксику! Оддийгина жонзод (хайвон)дан

June, 2022

1013

баттар булган бундай кимсаларга кайдай ном беришни хам билмай "сохта диний дунёкарашни жамловчилар ёхуд илмсиз тахдидчилар" деб бахоласак, бироз булсада, йукоридаги фикрларимизга дастакдир.

Унутмаслик керак!, хар кандай илмсизликнинг охири бор, албатта, худди ёнган олов кул булиб колишидек. Биз бундай тахликали вазиятда четдан караб турмасдан, уз урнимизни курсатиб, ёш фарзандларимизнинг онгу - шуурини соф эътикод билан бойитмогимиз лозим. Бунга эса хич кандай каттиккуллик, куполлик керак эмас. Мулойимлик ва соф табиатлилик билан ёндашмог даркор. Зеро, хар кандай каттик жисмни йумшоклик ва майинлик билант енгиш сир эмас албатта. Худди пистанинг кобиги канчалик каттик булишига карамай, яхши ният билан (уруг олиб) ерга эксак, уз пучогини ёриб чиккандай мулойим табиатлилар каттик табиатлиларни мавх этгайлар. Бугун биз фарзандларимизга оила даврасидан соглом мухитни таъминлаб бермасак, соглом эътикодни носогломидан фаркини курсата билмасак, уларни бошка "сохта эътикодчилар" домига тушмаслигига ким кафолат беради? Баъзи "ургимчак тури"да ёшларни бошка динларга даъват килувчи "эътикод овчилари" (миссионерлар)нинг домига тушмаслигига ким кафолат беради?

ХУЛОСА

Талаба-ёшларимизнинг маънавий оламида бушлик вужудга келмаслиги учун уларнинг калби ва шуурида соглом хаёт тарзи, миллий ва умуммиллий кадриятларга хурмат - эхтиром туйгусини гудаклик пайтидан бошлаб шакллантирсакгина, кузлаган максадимиз - "бегона жамият" вакилларининг асл максадлари кандай булишидан катъий назар, уларга куч багишлаб турган хар кандай безнисга карши иммунитетимизни шакллантирган холда, уз минталититимизга хос миллийликни шакллантирган буламиз. Хдммамиз бир тану - бир жон булсак бундай илмсизликни чегараб куямиз. Таълимот нимаю -дин дима? Дин бу вайронкорлик эмас балки тинчликни таъминловчи инсоний (туйгу) куч эмасми аслида? Буларни ёшларимизга ким ургатиши керак? Ота -онанинг бурчи, устознинг вазифаси нималигига ёшларимизга ургатишимиз шарт аслида. Соглом эътикодли соф диний кадриятларимизни ёшларимизга тугри сингдириш хар биримизга хам фарз ва хам карз эрур!

REFERENCES

1. Раматов, Ж. С., & Баратов, Р. У. (2018). Новый подход в системе высшего образования в Узбекистане. Психология, социология и педагогика, (4), 1-1.

June, 2022

1014

2. Отамуратов, С., Хусанов, С., & Раматов, Ж. (2002). Маънавият асослари. Абдулла Цодирий номидаги халц мероси нашриёти, Тошкент.

3. Раматов Дж., Иноков К., Исмаилова С. и Худойкулов С. (2021). ТРЕБОВАНИЯ ОБРАЗОВАНИЯ МОЛОДЕЖИ С АКТИВНЫМ ГРАЖДАНСТВОМ. Academicia Globe: Inderscience Research , 2 (05), 1-3.

4. Раматов, Ж. С. (2021). ФИЛОСОФСКОЕ МИРОВОЗЗРЕНИЕ И ЕГО РОЛЬ В ВОСПИТАНИИ СОВРЕМЕННОЙ МОЛОДЕЖИ. Проблемы педагогики, (1 (52)), 16-17.

5. Раматов, Ж. С. (2021). БАРКАМОЛ ВА СОГЛОМ АВЛОД-УЗБЕКИСТОН КЕЛАЖАГИНИНГ ПОЙДЕВОРИ. Academic research in educational sciences, 2(2).

6. Раматов, Ж. С., & Баратов, Р. У. (2018). НОВЫЙ ПОДХОД ПОДГОТОВКИ КАДРОВ С ВЫСШИМ ОБРАЗОВАНИЕМ В УЗБЕКИСТАНЕ: ПЕРСПЕКТИВА И ИННОВАЦИИ. Теоретические и прикладные науки , (4), 8991.

June, 2022

1015

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.