© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2017 УДК 61(07)
М. Т. Кожамуратов, Ж. Мутайхан, А. А. Тайшыкова, Ж.Б. Нуртазина, К. Скак
ФТИЗИАТРИЯ ПЭН1 БОЙЫНША ИНТЕРНДЕРД1 КРЕДИТТ1 ТЕХНОЛОГИЯМЕН ОКЫТУ ЖЭНЕ КОРЫТЫНДЫ БАКЫЛАУЫН ТАЛДАУ
КараFанды мемлекеттiк медицина университет^ Фтизиатрия кафедрасы (КараFанды, Казахстан)
Макалада 6 жэне 7 курс интерндер1не кредитт1 технология окыту YPДiсiн енпзудщ ти1мд1л1г1 зерттел1п, нэтижес1нде кредитт технология YPДiсiнiк аркасында интерндердН тэж1рибел1к жумыстары б1ршама жаксарып, интерндердщ ездИнен жумыс жYргiзу кезiнде взiне деген сенiмдiлiктерi артып, клиникалык ойлау кабiлеттерi дамиды. Олардык клиникалык дардыларды кеп мекгеретвдктер^ жэне еркiн клиникалык жумыс жасауларына жол ашылатынын байкадык.
Клт сездер. окытудык кредит™ технологиясы, фтизиатрия, корытынды бакылау
Кредитт технология - бiлiм алу келемi кредит тYрiнде есептелетiн, оку YPДiсi катак жYЙелi тэртiппен сакталFан, ерекшеле^ру тYрiнде шы^армашылык бiлiмiн мекгерущ жэне ездИнен бiлiм алу декгейн шыкдау бiлiмберу технологиясы болып табылады. Кредитт жYЙеде студенттердщ ездiгiнен жумыс жасауы, жYЙелi бiлiмдi, iскерлiктi, даFдыны белсендi мекгеруi карастырылFан. Осы окып-бту ю-эрекеттернщ аркасында кэсiби танып-бiлуi, кызь^шылыктары дамиды. Кредиттi техноло-гиямен пэндi окыту кезiнде мэселелер туады, ейткен онда бiлiм алушы окытушымен бiрге дайындалуынан керi ездiгiнен окып дайындалуы басым болып келедi [1, 4].
Кэзiргi кезде кредиттi технологиялык окыту эдiсi Казакстаннык жоFары медициналык оку орындарында да колданып келедi. Бул медицина баFытындаFы маман-дардык Yнемi кэсiби бiлiктiлiгiн заманауи медицина баFытына сай жетiлтiрiп отырулары мiндеттi [5].
Кредитт технологияны енгiзу кезiнде С6Ж бен (студенттердщ езiндiк жумысымен) катар ОС6Ж (окытушынык жетекшiлiгiмен студенттердщ езЫдк жумысы) пайда болды [2].
Казакстаннык медициналык жоFары оку орындарында фтизиатрия пэнщ окытудык мэселесi тэжiрибедегi фтизиатрия жумысынык турлерЫщ езгерiп отыруына байланысты болып келедi. Окыту YPДiсi екпе туберкулез ауруынык кептеген баFыттары ретнде езгерiстерге ушыраFан пiкiрлердi ескерудi талап етед^ ейткенi окытудык маFынасы денсаулыксактаудык суранымына жэне заманауи медицина Fылымдарынык табыс-тарына сэйкес болFаны дурыс. Тэжiрибелiк сабактар мен дэрiстерде елiмiздегi туберкулезге карсы кYресудi уйымдастыру жYЙесiне жэне сауалдарына кеп назар аударады. Бiлiм алушыларды окыту кезiнде
туберкулезге карсы ^ресудщ улттык баFдарламасы ДYниежYЗiлiк денсаулыксактау уйымы стратегиясы бойынша етюзтетнн тYCiндiру керек [3].
Зерттеудщ непзп максаты ретiнде кредиттi технология окытуынык тиiмдiлiгi мен окыту кезiндегi интерндердщ корытынды баFаларыннык талдауы карастырылды.
КараFанды мемлекеттiк медицина университетiнiк фтизиатрия кафедрасында кредиттi окыту технологиясы 2014-2015 оку жылынан бастап колданылып келедi.
Фтизиатрия пэн бойынша интерндердi кредиттi технологиямен окыту жYЙесi 6, 7, курс «жалпы медицина» мамандыктарына жYргiзiледi. Оку YPДiсi 6 курс «жалпы медицина» маманды^ы бойынша 2 дайындау баFытына, яFни П (педиатрия) жэне 1А (iшкi аурулар) баFытына еткiзiледi. 7 курс ЖДТ (жалпы дэрiгерлiк тэжiрибе) дайындау баFытындаFы интерндерге окыту YPДiсi жYргiзiледi. Интерндердi окыту келемi барлык 6,7, курс «жалпы медицина» мамандык-тарында бiрдей, яFни 4 кредит, 180 саFат, онык 60 саFаты тэжiрибелiк сабак, 60 саFаты ОС6Ж, 60 саFаты С6Ж.
ОС6Ж кезнде интерндер эр дайындау баFыттары бойынша, яFни педиатрия дайындау баFыттарынык интерндерi облыстык туберкулезге карсы диспансердiк балалар мен жасеспiрiмдер белiмшесiнде окытушынык кадаFалауымен ез беттерiмен наукастарFа курация жасап, наукастардык медициналык карталарын толтырады. Сонымен катар дэрiгерлердiк белiмшелiк кекестерiне, та^ы конференцияларына катысып отырады.
1А дайындау баFытындаFы интерндер облыстык туберкулезге карсы диспансердщ жака аныкталFан жэне кайталанFан бацилла белгiштiгi токтаFан наукастармен жумыс жасайды. Онда муFалiмнiк кадаFалауымен
бeлiмшедеп нaукaстaрFa ез беттерiмен курация жасап, олардык ауру тарихтарына кYнделiктердi, этапты, ауыстыру жэне шы^ару эпикриздерiн толтырып отырады. Сонымен катар кYнделiктi дэр^ерлердщ та^ы конференцияларына, дэр^ерлердщ кекес-терiне, дэр^ерлердщ патолого-анатомиялык конференцияларына, бeлiм мекгерушiсi мен кафедра доцентЫщ наукастарды карап шы^ына катысты.
7 курс жалпы тэжiрибелiк дайындау баFытындаFы интерндер муFaлiмнщ кадаFалауымен облыстык туберкулезге карсы диспансердщ №1 жэне №2 диспансерлк бeлiмшелерiндегi амбулоториялык наукастар-мен жумыс жасайды. Онда диагностикалык, емделiп жаткан наукастарды бакылау, емдiк жумыстарына, туберкулездi алдын алу жумыстарына катысып кужаттарды толтырып отырады.
бздИнен жумыс жYргiзу кезiнде интерндердщ eзiне деген сенiмдiлiктерi артып, клиникалык ойлау кабiлеттерi дамиды. Осы айтылFан жумыстар кредиттi технологиялык окыту YPДiсiнiк колFа алуынан кекнен колданылып келе жатыр. Осы кредиттi окыту YPДiсiнiк аркасында интерндердщ тэжiрибелiк жумыстарынык бiршама жаксарFандыFын керуге болады. Осы максатта керi байланыс ретiнде интерндерден анкета аркылы жэне ауызша жауап ретЫде кредиттi технологиялык окытудын жаFымды жауаптар кеп алдык, яFни бул окыту YPДiсi интерндерге де тиiмдi екенщ кeремiз. Олардык жауаптарында клиникалык даFдыларды кeп мекгеретндктерЫ, еркiн клиникалык жумыс жасауларына жол ашылFандыктары айтылFан.
Кредитт технологиялык окыту кезiндегi фтизиатрия пэн бойынша интерндердщ корытынды баFаларын талдау Yшiн 2011-2012
оку жылынан 2014-2015 оку жылына дейiнгi кафедранык оку жылдык есептерi карастырылды. Мунда корытынды баFалары 1 кезеад, компьютерлi тесттеу аркылы жYргiзiлген, салыстыруFа сэйкес. Ал 2015-2016 оку жылында корытынды баFалары 2 кезеад, компьютерлi тестiлеу жэне клиникалык даFдыны тапсыру аркылы жYргiзiлген, яFни салыстыруFа сэйкессiз. Мунда 2011-2012 оку жылынык 6 курс педиатрия маманды^ынык интерндернщ, 2011-2013 оку жылдарынык емдеу iсi маманды^ынык 7 курс ЖТД (жалпы тэжiрибелiк дэрiгер) дайындау баFытындаFы интерндернщ, 2012-2015 оку жылдарынык жалпы медицина маманды^ынык 6 курс педиатрия жэне 7 курс жалпы дэр^ерлк тэжiрибе дайындау баFытындаFы интерн-дерiнiк баFалары алынFан. 1А бойынша 20122015 оку жылдарындаFы барлы^ы да 6 курс жалпы медицина маманды^ынык iшкi аурулар дайындау баFытындаFы интерндерiнiк баFалары алынFан.
ЖоFарыдаFы кестеде 2011 жылдан 2014 оку жылына дешнп дэстYрлi окыту жYЙесi мен 2014-2015 оку жылынык кредитт окыту жYЙесi алынFан.
Педиатрия мамандыFын дайындау барысындаFы дэстYрлi окыту жYЙесiнiк 20112014 оку жылдарындаFы баFалары: 80,5%, 78,6%, 80,1%; орташа корытынды баFасы 79,7% болса, 2014-2015 оку жылынык кредитт окыту жYЙесiнiк орташа корытынды баFасы 81,4% болды, яFни кредитт окыту жYЙесiнiк орташа корытынды баFасынык шамалы болса да жоFары екендИн кeрсеттi.
1А дайындау баFытындаFы 6 курс интерндердщ дэстYрлi окыту жуйеанщ 20122014 оку жылдaрындaFы баFалары: 78,6%, 82,5%; орташа корытынды бaFaсы 80,5% болса, 2014-2015 оку жылынык кредитт окыту
1 кесте - Фтизиатрия пэы бойынша 2011-2015 жылдaрдaFы интерндердщ корытынды бaFaлaры
Оку жылдары Окыту TYPi Мамандык тYрлерi
П - 6 курс 1А - 6 курс ЖДТ - 7 курс
Интерн саны Орташа бaFa Интерн саны Орташа бaFa Интерн саны Орташа бaFa
2011/2012 ДэстYрлi 150 80,5% - - 53 75,9%
2012/2013 ДэстYрлi 34 78,6% 127 78,6% 74 78,5%
2013/2014 ДэстYрлi 50 80,1% 270 82,5% - -
Жиынты^ы ДэстYрлi 234 79,7% 397 80,5% 127 77,2%
2014/2015 Кредиттi 51 81,4% 137 82% 52 74,2%
жYЙeciнiн оpтaшa ^Б^нды бaFacы 82% болды, яFни мунда да кpeдиттi окыту жYЙeciнiк оpтaшa коpытынды бaFacынын шамалы боли да жоFapы eкeндiгiн кepceттi.
7 ^pc ЖДТ дайындау бaFытындaFы интepндepдiн дэcтYpлi окыту жYЙeciнiн 20112013 оку жылдapындaFы бaFaлapы: 75,9%, 78,5%; оpтaшa коpытынды бaFacы 77,2% боли, 2014-2015 оку жылынын кpeдиттi окыту жYЙeciнiн оpтaшa коpытынды бaFacы 74,2% болды, яFни мунда кepiciншe дэcтYpлi окыту жYЙeciнiк оpтaшa коpытынды бaFacынын шамалы болca да жоFapы eкeндiгiн кepceттi.
Cонымeн, кpeдиттi тexнология окыту Ypдiciнiн apкacындa интepндepдiн тэжipибeлiк жумыcтapы бipшaмa жaкcapып, интepндepдiн eздiгiнeн жумыю жYpгiзу кeзiндe eзiнe дeгeн ceнiмдiлiктepi apтып, клиникалык ойлау кaбiлeттepi дамып, олapдын клиникалык дaFдылapды кeп мeнгepeтiндiктepiн жэнe epкiн клиникалык жумыю жacaулapынa жол ашылатынын байкадык.
ЭДЕБИЕТ
1 Доcмaгaмбeтовa Р. С. Пeдaгогичecки пpоцecc в мeдицинcком обpaзовaнии. -Кapaгaндa, 2012. - 130 c.
2 Пpикaз №152 Mиниcтepcтвa обpaзовa-ния и науки Pecпублики Кaзaxcтaн от 20.04.2011 г. «Давила оpгaнизaции учeбного пpоцecca по кpeдитной тexнологии обучeния».
3 Paкишeвa А. С. Cовpeмeнныe тexноло-гии пpeподaвaния фтизиaтpии в вузe // Фтизиопульмонология. - 2012. - №1 (20). - С. 104-106.
4 Турдыбекова К. М. Роль проблемного обучения на занятиях информатики при кредитной системе образования /К. М. Турдыбекова, Д. Р. Бейсенова //Вестн. Карагандинского ун-та. Сер. педагогика. - 2010. - №2 (58). - С. 111.
5 Ходжаян А. Б. Особенности организации эффективной самообразовательной деятельности студентов в медицинском вузе /А. Б. Ходжаян, Н. В. Агранович //Фундаментальные исследования. - 2011. - №11 (1). - С. 149-153.
REFERENCES
1 Dosmagambetova R. S. Pedagogicheski process v medicinskom obrazovanii. - Karaganda, 2012. - 130 s.
2 Prikaz №152 Ministerstva obrazovanija i nauki Respubliki Kazahstan ot 20.04.2011 g. «Pravila organizacii uchebnogo processa po kreditnoj tehnologii obuchenija».
3 Rakisheva A. S. Sovremennye tehnologii prepodavanija ftiziatrii v vuze //Ftiziopul'monologija. - 2012. - №1 (20). - S. 104-106.
4 Turdybekova K. M. Rol' problemnogo obuchenija na zanjatijah informatiki pri kreditnoj sisteme obrazovanija /K. M. Turdybekova, D. R. Bejsenova //Vestn. Karagandinskogo un-ta. Ser. pedagogika. - 2010. - №2 (58). - S. 111.
5 Hodzhajan A. B. Osobennosti organizacii jeffektivnoj samoobrazovatel'noj dejatel'nosti stu-dentov v medicinskom vuze /A. B. Hodzhajan, N. V. Agranovich //Fundamental'nye issledovanija. -2011. - №11 (1). - S. 149-153.
Поступила 25.01.2017 г.
M. T Kozhamuratov, Zh. Mutaykhan, A. A. Tayshykova, Zn. B. Nurtazina, K. Skak
ANALYSIS OF THE FINAL KNOWLEDGE CONTROL AND THE CREDIT TECHNOLOGY OF TRAINING INTERNS ON DISCIPLINE «PHTHISIOLOGY»
Department ofphthisiology of Karaganda state medical universtty (Karaganda, Kazakhstan)
In this article the effectiveness of the education implementation by credit technology at the interns of 7th and 6th courses is studied, as a result, the practical skills of interns has been significantly improved, during an independent work self-confidence is creating and the ability of clinical intellection is developing. Obtained clinical skills create conditions to developing clinical intellection and the ability to independent work. Key words: credit technology, phthisiology, final control
М. Т Кожамуратов, Ж. Мутайхан, А. А. Тайшыкова, Ж.Б. Нуртазина, К. Скак
АНАЛИЗ ИТОГОВОГО КОНТРОЛЯ И КРЕДИТНОЙ ТЕХНОЛОГИИ ОБУЧЕНИЯ ИНТЕРНОВ ПО ДИСЦИПЛИНЕ «ФТИЗИАТРИЯ»
Кафедра (фтизиатрии Карагандинского государственного медицинского университета (Караганда, Казахстан)
В статье изучена эффективность внедрения обучения по кредитной технологии интернов 6 и 7 курсов, в результате у интернов значительно улучшились практические навыки. При проведении самостоятельной работы у студентов наблюдается уверенность в себе и развитие способностей клинического мышления. Приобретенные клинические навыки создают условия к развитию клинического мышления и способности к самостоятельной работе.
Ключевые слова: кредитная технология обучения, фтизиатрия, итоговый контроль