Научная статья на тему 'КОРЕЯ РЕСПУБЛИКАСЫНДА (ОҢТҮСТІК КОРЕЯ) КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ СОТТЫҢ ҚҰРЫЛУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ'

КОРЕЯ РЕСПУБЛИКАСЫНДА (ОҢТҮСТІК КОРЕЯ) КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ СОТТЫҢ ҚҰРЫЛУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
41
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Конституциялық Сот / Оңтүстік Корея / конституциялық-құқықтық қорғау / құқықтық саясат / қорғау субъектілері / Constitutional Court / South Korea / constitutional and legal protection / legal policy / subjects of protection

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Epжaн Caғынхaнұлы Жaмбaeв, Нұpжaн Cәyлeн, Aзaмaт Нypлaнұлы Caғaдиeв

Зерттеу тақырыбы 1988 жылы құрылған мемлекеттегі тарихи заңдылықтар мен қазіргі саяси-құқықтық жағдайды ескере отырып, Корея Республикасының (Оңтүстік Корея) Конституциялық сотының құрылуы мен даму ерекшеліктері, Конституцияны ауқымды қайта қарау және алтыншы республиканы құру болып табылады. Зерттеудің сенімді нәтижелерін алу үшін жалпы ғылыми және арнайы авторлардан басқа, Корея Республикасы Конституциялық Сотының Конституциялық-құқықтық сипаты мен қызметінің мазмұнын ашуға мүмкіндік беретін бірқатар нақты құқықтық әдістері (ресмиқұқықтық, жүйелік-құрылымдық және салыстырмалы-құқықтық) қолданылды. Зерттеудің жаңалығы Оңтүстік Корея конституционализмінің элементтерінің бірі – Корея Республикасының Конституциялық сотының қалыптасуы мен дамуының пәндік сипаттамасында жатыр. Корея Республикасының ресми конституциялық құқықтық доктринасының маңызды аспектілері зерттелді. Конституциялық-құқықтық қорғау функциясын іске асыратын Корея Республикасы Конституциялық Сотының тиімділігі құқықтық реттеуді дамыту және конституциялық бақылаудың аса маңызды субъектілерінің (Конституциялық Соттың және басқалардың) қызметі тұрғысынан бағаланады. Мақалада Корея Республикасындағы конституциялық-құқықтық қорғау субъектілерінің жүйесі көптеген мемлекеттік және мемлекеттік емес органдар мен ұйымдарды қамтиды, олардың негізгі орны Корея Республикасының Конституциялық сотына тиесілі. Бұл ретте, Кореяның құқықтық жүйесінің сипаттамалары ретінде авторлар Конституциялық Соттың практикалық қызметінде сот прецедентінің қолданылуын талдайды, осы мәселе бойынша әртүрлі көзқарастарды қарайды. Корея Конституциялық соты өз шешімдеріне үнемі және дәйекті түрде сілтеме жасайтыны атап өтілді, зерттеушілер сондай-ақ Конституциялық Сот институтының тиімділігін атап көрсетеді, конституциялық бақылауды іске асыру ісінде Конституциялық Соттың белсенді практикалық қызметі кезінде қол жеткізілген өзінің ерекше ұлттық Конституциялық бірегейлігі мен құқықтық дәстүрлерімен Оңтүстік Корея мемлекетінің прогрессивтілігі мен жоғары дамуы туралы баршаға белгілі фактіні атап көрсетеді.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по праву , автор научной работы — Epжaн Caғынхaнұлы Жaмбaeв, Нұpжaн Cәyлeн, Aзaмaт Нypлaнұлы Caғaдиeв

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FORMATION AND DEVELOPMENT OF THE CONSTITUTIONAL COURT IN THE REPUBLIC OF KOREA (SOUTH KOREA)

The subject of the study is the peculiarities of the formation and development of the Constitutional Court of the Republic of Korea (South Korea), taking into account historical patterns and the current political and legal situation in the state, which was established in 1988, together with a large-scale revision of the Constitution and the creation of the Sixth Republic. In order to obtain reliable research results, in addition to general scientific and special ones, the authors also used a number of specific legal methods (formal-legal, systemic-structural and comparative-legal), which allowed to reveal the constitutional-legal nature and content of the activities of the Constitutional Court of the Republic of Korea. The novelty of the research lies in the subject characteristic of one of the elements of South Korean constitutionalism – the formation and development of the Constitutional Court of the Republic of Korea. The most important aspects of the official constitutional and legal doctrine of the Republic of Korea have been studied. The effectiveness of the Constitutional Court of the Republic of Korea, which implements the function of constitutional and legal protection, is assessed from the perspective of the development of legal regulation and the activities of the most important subjects of constitutional control (the Constitutional Court and others). The article notes that the system of subjects of constitutional and legal protection in the Republic of Korea includes many state and non-state bodies and organizations, the main place among which belongs to the Constitutional Court of the Republic of Korea. At the same time, as characteristics of the Korean legal system, the authors analyze the application of judicial precedent in the practice of the Constitutional Court, consider various points of view on this issue. The authors of the article made a number of conclusions about the high level of constitutional and legal development in general of the Republic of Korea, and its Constitutional Court in particular. It is noted that the Constitutional Court of Korea constantly and consistently refers to its own decisions, researchers also highlight the effectiveness of the institution of the Constitutional Court, emphasize the well-known fact about the progressiveness and high development of the state of South Korea, with its exceptional national constitutional identity and legal traditions, which is certainly achieved with the active practical activity of the Constitutional Court, in the implementation of constitutional control.

Текст научной работы на тему «КОРЕЯ РЕСПУБЛИКАСЫНДА (ОҢТҮСТІК КОРЕЯ) КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ СОТТЫҢ ҚҰРЫЛУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ»

ЭОЖ 342(4/9)

КОРЕЯ РЕСПУБЛИКАСЫНДА (ОЦТУСТ1К КОРЕЯ) КОНСТИТУЦИЯЛЫЦ СОТТЫЦ Ц^РЫЛУЫ ЖЭНЕ ДАМУЫ

Ержан Сагынханулы Жамбаев1

Зац гылымдарыныц кандидаты, A. Мырзахметов атындагы Квкшетау университеттщ

do^Hmi, Квкшетау ц., К^азацстан Республикасы, e-mail: [email protected]

Нуржан Сэулен

PhD докторы, Пapлaмeнтapизм институтыныц 6ac MaMaHbi,

Астана ц., K,a3a^maH Республитсы, e-mail: [email protected]

Азамат Нурланулы Сагадиев

Зац гылымдарыныц кандидаты, A. Мыpзaхмeтoв aтындaгы Квкшeтay университеттщ

дoцeнтi, Квкшeтay ц., Kaзaцcтaн Республитсы, e-mail: [email protected]

Аннотация. Зерттеу тацырыбы 1988 жылы цурылган мемлекеттегг тарихи зац-дылыцтар мен цазгргг саяси-цуцыцтыц жагдайды ескере отырып, Корея Республикасыныц (ОцтYстiкКорея) Конституциялыц сотыныц цурылуы мен даму ерекшелжтерь Конститу-цияны ауцымды цайта царау жэне алтыншыреспубликаны цуру болып табылады. Зертте-удщ сенiмдi нэтижелерт алу Yшiн жалпы гылыми жэне арнайы авторлардан басца, Корея Республикасы Конституциялыц Сотыныц Конституциялыц-цуцыцтыц сипаты мен цыз-меттщ мазмунын ашуга мYмкiндiк беретт бiрцатар нацты цуцыцтыц эдiстерi (ресми-цуцыцтыц, жYйелiк-цYрылымдыц жэне салыстырмалы-цуцыцтыц) цолданылды. Зерт-теудщ жацалыгы ОцтYстiк Корея конституционализмтщ элементтертщ бiрi - Корея Республикасыныц Конституциялыц сотыныц цалыптасуы мен дамуыныц пэндт сипатта-масында жатыр. Корея Республикасыныц ресми конституциялыц цуцыцтыц доктринасы-ныц мацызды аспектiлерi зерттелдi. Конституциялыц-цуцыцтыц цоргау функциясын wке асыратын Корея Республикасы Конституциялыц Сотыныц тшмдшт цуцыцтыц ретте-удi дамыту жэне конституциялыц бацылаудыц аса мацызды субъектшертщ (Конституциялыц Соттыц жэне басцалардыц) цызметi тургысынан багаланады. Мацалада Корея Республикасындагы конституциялыц-цуцыцтыц цоргау субъектшертщ жYйесi квптеген Т мемлекеттж жэне мемлекеттж емес органдар мен уйымдарды цамтиды, олардыц не- у гiзгi орны Корея Республикасыныц Конституциялыц сотына тиесiлi. Бул ретте, Корея- А ныц цуцыцтыц жYйесiнiц сипаттамалары реттде авторлар Конституциялыц Соттыц А практикалыц цызметтде сот прецеденттщ цолданылуын талдайды, осы мэселе бойын- о ша эртYрлi квзцарастарды царайды. Корея Конституциялыц соты вз шешiмдерiне Yнемi о жэне дэйектi тYрде сштеме жасайтыны атап втiлдi, зерттеушшер сондай-ац Консти- Т туциялыц Сот институтыныц тшмдтгт атап кврсетедi, конституциялыц бацылауды Ь wке асыру шнде Конституциялыц Соттыц белсендi практикалыц цызметi кезтде цол В жетюзшген взтщ ерекше улттыц Конституциялыц бiрегейлiгi мен цуцыцтыц дэстYр- и лерiмен ОцтYстiк Корея мемлекеттщ прогрессивтшт мен жогары дамуы туралы бар- Р шага белгл фактш атап кврсетедi. >

ТYШн свздер. Конституциялыц Сот, ОцтYстiк Корея, конституциялыц-цуцыцтыц цоргау, цуцыцтыц саясат, цоргау субъектiлерi.

о А

СТАНОВЛЕНИЕ И РАЗВИТИЕ КОНСТИТУЦИОННОГО СУДА В РЕСПУБЛИКЕ КОРЕЯ (ЮЖНАЯ КОРЕЯ)

Жамбаев Ержан Сагынханович

Кандидат юридических наук, доцент Кoкшeтaycкoгo yнивepcитeтa имени A. Мыpзaхмeтoвa, г. Кoкшeтay, Республит Кaзaхcтaн, e-mail: [email protected]

1 Хат-хабарларга арналган автор

■а

NJ

о

NJ

ХАЛЫКАРАЛЫК КУКЫК Ж6НЕ САЛЫСТЫРМАЛЫ К¥КЫКТАНУ Cayлeн Нypжaн

Доктор PhD, главный специалист Института парламентаризма, г. Астана, Казахстан, е-таП: [email protected]

Caгaдиeв Aзaмaт Нypлaнoвич

Кандидат юридических наук, доцент Кокшетауского университета

имени A. Мырзахметова, г. Кокшетау, Республика Казахстан, е-таП: 02^@таП.т

Аннотация. Предметом исследования являются особенности становления и развития Конституционного Суда Республики Корея (Южная Корея) с учетом исторических закономерностей и современной политико-правовой ситуации в государстве, который был учрежден в 1988 г., вместе с масштабным пересмотром Конституции и созданием Шестой республики. Для получения достоверных результатов исследования помимо общенаучных и специальных авторы также использовали ряд специфических юридических методов (формально-юридический, системно-структурный и сравнительно-правовой), что позволило раскрыть конституционно-правовую природу и содержание деятельности Конституционного Суда Республики Корея. Новизна исследования заключается в предметной характеристике одного из элементов Южнокорейского конституционализма - становление и развитие Конституционного Суда Республики Корея. Изучены наиболее важные аспекты официальной конституционно правовой доктрины Республики Корея. Эффективность Конституционного Суда Республики Корея, реализующего функцию конституционно-правовой охраны, оценивается с позиции развития правового регулирования и деятельности наиболее важных субъектов конституционного контроля (Конституционного Суда и других). В статье отмечается, что система субъектов конституционно-правовой охраны в Республике Корея включает в себя множество государственных и негосударственных органов и организаций, основное место среди которых принадлежит Конституционному Суду Республики Корея. При этом, в качестве характеристик правовой системы Кореи, авторами анализируется применение судебного прецедента в практической деятельности Конституционного Суда, рассматриваются различные точки зрения по данному вот просу. Авторами статьи сделан ряд выводов о высоком уровне конституционно-правового ° развития в целом Республики Корея, и ее Конституционного Суда в частности. Отме-Ф чается, что Конституционный Суд Кореи, постоянно и последовательно ссылается на ^ свои собственные решения, исследователи также выделяют эффективность института ц Конституционного Суда, подчеркнут всем известный факт о прогрессивности и высокой Eii развитости государства Южной Кореи, со своей исключительной национальной консти-1 туционной идентичностью и правовыми традициями, которое безусловно достигнуто < при активной практической деятельности Конституционного Суда, в деле реализации g конституционного контроля.

§ Ключевые слова. Конституционный Суд, Южная Корея, конституционно-правовая охрана, правовая политика, субъекты охраны.

о со О ей

^ FORMATION AND DEVELOPMENT OF THE CONSTITUTIONAL

<

CQ H и -û

с;

и

X

COURT IN THE REPUBLIC OF KOREA (SOUTH KOREA)

Zhambayev Yeran Sagynkhanovich

Candidate of Law, Associate Professor of A. Myrzakhmetov Kokshetau University,Kokshetau city, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected]

<

ч о x

о ^

< со

£ Saulen Nurzhan

PhD, Chief Specialist of the Institute of Parliamentarism, Astana city, Kazakhstan, e-mail: nuri_ [email protected]

Sagadiev Azamat Nurlanovich

Candidate of Law, Associate Professor of A. Myrzakhmetov Kokshetau University, Kokshetau city, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected]

Abstract. The subject of the study is the peculiarities of the formation and development of the Constitutional Court of the Republic of Korea (South Korea), taking into account historical patterns and the current political and legal situation in the state, which was established in 1988, together with a large-scale revision of the Constitution and the creation of the Sixth Republic. In order to obtain reliable research results, in addition to general scientific and special ones, the authors also used a number of specific legal methods (formal-legal, systemic-structural and comparative-legal), which allowed to reveal the constitutional-legal nature and content of the activities of the Constitutional Court of the Republic of Korea. The novelty of the research lies in the subject characteristic of one of the elements ofSouth Korean constitutionalism - the formation and development of the Constitutional Court of the Republic ofKorea. The most important aspects of the official constitutional and legal doctrine of the Republic of Korea have been studied. The effectiveness of the Constitutional Court of the Republic of Korea, which implements the function of constitutional and legal protection, is assessed from the perspective of the development of legal regulation and the activities of the most important subjects of constitutional control (the Constitutional Court and others). The article notes that the system of subjects of constitutional and legal protection in the Republic of Korea includes many state and non-state bodies and organizations, the main place among which belongs to the Constitutional Court of the Republic of Korea. At the same time, as characteristics of the Korean legal system, the authors analyze the application ofjudicial precedent in the practice of the Constitutional Court, consider various points of view on this issue. The authors of the article made a number of conclusions about the high level of constitutional and legal development in general of the Republic of Korea, and its Constitutional Court in particular. It is noted that the Constitutional Court of Korea constantly and consistently refers to its own decisions, researchers also highlight the effectiveness of the institution of the Constitutional Court, emphasize the well-known fact about the progressiveness and high development of the state of South Korea, with its exceptional national constitutional identity and legal traditions, which is certainly achieved with the active practical activity of the Constitutional Court, in the implementation of constitutional control.

Keywords. Constitutional Court, South Korea, constitutional and legal protection, legal policy, subjects of protection.

Юркпе

Корея Республикасы (Ощустш Корея) Корей тYбеriшн, ощустж белЫнде орна-лас;ан, тарихи жэне саяси жагынан езшщ ен жа;ын керш^ - Корея Хальщтьщ Демо-кратиялы; Республикасынан (будан эрi -КХДР) белшш, этникалы; жагынан туыс;ан халы;тар арасында тура;ты ;айшылы;тар мен ;а;тыгыстар тудыратын тYбегейлi ез-геше даму векторын тандады. Белгшенген суайры; ;огамды; емiрдщ кептеген салала-рында, сонын шщде кукыкты; салаларда да кершедц осыган байланысты Корея Респу-бликасындагы конституциялы; кук;ык;тык; коргаудын КХДР-дагы у;сас ЖYЙеден айы-рмашылыгы ете манызды. Корея Республи-касынын Америка ^урама Штаттарымен (будан эрi - А^Ш) тыгыз ынтыма;тастыгы кептеген зерттеушiлердi мемлекеттiн ба-тыс;а ;арай багдарлануы жэне демократи-ялы; бастамаларды, адам мен азаматтын не-гiзгi ку;ы;тары мен бостандыщтарын тану жэне коргау институттарын заннамалы; тургыдан белгiлеу туралы ойын ныгайтты

Т

DOI: 10.52026/2788-5291_2023_74_3_169 |

И

[1]. Сонымен ;атар, Корея Республикасы- Т нын езiнде демократияландыру процестерi Т

жиi дурыс багаланады. А Бiз ;андай шартты багалау дискурстарын а козгамаса; та, ОнтYCтiк Корея бYгiнгi танда о

жогары дамыган мемлекет болып табылады .о

(мысалы, ОнтYCтiк Корея инновациялы; да- Т мудын элемдiк рейтингiнде, сондай-а; Б¥¥ Ь

электронды; Yкiметiнiн даму рейтинпнде §

сонгы бес жылда кешбасшы орында тур). и Кептеген зерттеушшер елдiн мемлекеттiк э бас;аруды жангыртуга, а;паратты; ;огам В

;уруга жэне геосаясатта манызды рел ат;а- § ратын жэне езiнiн айры;ша ^у^ы^ты; бiре-

гейлiгiне ие жогары технологиялы;, гылым- Ф ды ;ажетсшетш ендiрiске багдарланганын о

атап ети [2, 99-100 б.]. Ц Ван Юнай (Хитотсубаши университетiнiн 'И

зан гылымдарынын докторы, Токио, Жапо- к ния) езiнiн жарияланымдарынын бiрiнде № ОнтYCтiк Кореяны элеуметтiк мэдениет пен (

мемлекеттiк билiк ;атар емiр CYретiн жэне 4) билiк оларга тэуелдi болатын мэдениет пен 0

билiк сегменттерi бар аралас ;огам ретiнде 3

гм о гм

а

< а

о ©

X

о

ей

о

ей

с

<

ей н и .0

с;

ш

<: Ч О х

о <

п <

и

X X

н

и

ш ей

сипаттады. Сонымен катар, Ощустш Корея мэдениетi «корей зандылыгы» кагидасымен сипатталады, бул корей когамындагы бар-лык адамдар агайынды екенiн бiлдiредi, бiрак олардын мiндеттерi мен жауапкер-шiлiктерi аткаратын жагдайына байланысты ерекшеленедi [3, 149 б.].

Элбетте, элеуметик-кукыктык ЖYЙ-енщ ерекшелЫ сeзсiз жекелеген кукыктык курылымдарга, ен алдымен конституци-ялык-кукыктык сипатта жобаланады, олар-дын арасында Корея Республикасынын Конституциялык Сотына (будан эрi - Кон-ституциялык Сот) ерекше орын берiледi.

Материалдар мен эдктер

Салыстырмалы-кукыктык эдiс, сон-дай-ак конституциялык кукык саласындагы отандык жэне шетелдiк галымдардын ен-бектерiнде усынылган, акпаратты алу мен таратуды реттеу проблемаларына арналган цифрландыру идеялары зерттеудiн эдюна-малык негiзi болып табылады. Жумыста келеа зерттеу эдiстерi колданылады: ЖYЙ-елш-курылымдык эдiс, талдау жэне синтез эдютер^ формальды-кукыктык эдiс.

Нег1зг1 ережелер

Корея Республикасында Конституциялык Сот 1988 жылы Конституцияны жаппай кайта караумен жэне алтыншы республика-ны курумен бiрге курылды. Бесiншi респу-бликада калыптаскан режим жана эскери Yкiметтiн басында курылды2, эдетте эске-ри диктатура деп аталады, ал алтыншы ре-спубликага кешу азаматтык кукыктар мен бостандыктардын конституциялык кепш-дiктерiн, Республика Президентiн тшелей сайлауды жэне баска да демократиялык кайта куруларды белгiлеудi бьвдрдь

Жогаргы Соттын Бас судьясы Конституциялык Соттын алкаларын куруга катыса-ды. Конституциялык Соттын барлык тогыз судьясын Республика Президентi тагайын-дайды.

Кореянын Конституциялык Соты конституциялык кундылыктар мен принциптердi белсендi коргаушы ретшде жогары беделге ие болды: сот мемлекетке катысты азамат-тык iстер бойынша шешiмдердi дереу орын-дауга тыйым салган занды конституциялык емес деп таныган алгашкы iстен бастап, езшщ кызмет еткен 30 жыл шшде 2000-нан

астам шешiм толык немесе шшара конституциялык емес деп таныды3. Корея Конституциялык Сотынын шешiмдерi iстiн барлык катысушыларынын устанымдарын баяндай-тын жэне олардын дэлелдерiн мукият тал-дайтын, эртYрлi конституциялык-кукыктык теориялар мен шетелдш тэжiрибелердi усынатын жан-жакты жэне толык дэлел-дердi камтиды. Конституциялык Соттын сайтында шешiмдердiн кeпшiлiгi тек корей тшшде гана емес, сонымен катар агылшын тiлiнде де осы шешiмдердщ мэтiндерi бойынша тиiмдi iздеу ЖYЙесiмен усынылган.

Будан эрi Корея Республикасындагы конституциялык-кукыктык коргау субъ-ектшершщ ЖYЙесiне кептеген мемлекет-тiк жэне мемлекетик емес органдар мен уйымдар кiретiнiн, олардын арасында не-пзп орын Корея Республикасынын Конституциялык Сотына тиесЫ екенiн атап ету кажет деп санаймыз. Конституциялык бакылаудын жогаргы органы Корея Респу-бликасынын Конституциялык Соты болып табылады (онын моделi негiзiнен конти-нентик кукыктан алынган [4, 28-29 б.], Кон-ституциянын VI тарауынын ережелер^ сон-дай-ак «Конституциялык Сот туралы» зан негiзiнде калыптасады жэне жумыс iстейдi (1988 жылы 05 тамызда жарияланган). Соган карамастан, Корея Республикасындагы конституциялык бакылау органы 1948 жылы, ягни Еуропалык жэне бурын барлык азиялык Конституциялык Соттардын кепшЫп пайда болганга дейiн курылган деп есептейдь Ка-лыптасканнан кейiнгi барлык кезенде осы органнын мэртебесi, eкiлеттiктерi мен ата-уы бiрнеше рет eзгердi. Корея Республикасы Конституциялык Сотынын маныздылыгын сипаттай отырып, онын мушелершщ бiрi - зерттеушi судья Ким Бок Джи: «... Кундылыктар мен кукыктык тэртiп ЖYЙесiнiн непздерш бекiтетiн, мемлекеттiк билiктiн курылымын жэне онын кагидаттарын ай-кындайтын жэне эрбiр адамнын кукыктары-на кепшдш беретiн Конституция Кореянын ен жогары Заны болып табылады... билiктiн бiрде-бiр тармагына Конституцияны бузуга жол бершмейдь 1с ЖYзiнде барлык билiк ор-гандарынын, сонын iшiнде зан шыгарушы органдардын iс-эрекеттерiнiн конституци-ялылыгына карсы шыгута болады. Осылай-ша, Конституциялык Сот терелЫ ЖYЙесi конституциялык кактыгыс болган жагдайда

2 Бесiншi республика // Дуусан энциклопедиясы. https://www.doopedia.co.kr/search/encyber/new_totalSearch.jsp (жYгiнген кунг. 16.03.2023 г.).

3 Корея Республикасы Конституциялык сотыныц ресми сайты. URL:https://www.ccourt.go.kr/site/kor/stats/ newEventStaticBoard1.do (жYгiнген KYнi: 16.03.2023 г.).

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

ез шешшдерш конституциялы; ;агидаттарга негiздей отырып, конституциялы; тэртiптi ;оргайды» - деп атап ети [5, 11-12 б.].

Ку^ы; ;олдану практикасы Конституци-ялы; Соттын жаhандьщ ^у^ы^ты; проце-стерге белсендi ;атысуын ай;ын растайды. Осылайша, 2004 жылы ¥лтты; Ассамблея (Корея Республикасынын Парламентi) Мем-лекет басшысын (сол кезде Му Хендi) онын бiлiксiздiгiне жэне кемекшiлерiнiн сыбайлас жем;орлы; жанжалдарына ;атыстылыгы-на байланысты ;ызметшен шеттету туралы ;арарга (резолюция) дауыс бердi [6]. Консти-туциялы; Сот Но Му Хеннщ легитимдЫ-гшщ жогары денгейiн ескере отырып, дауыс беру нэтижелерi бойынша ¥лтты; Ассамблея шыгарган импичмент туралы ;арарды ;олдамады4. 2014 жылдын сонын-да Конституциялы; Сот алгаш рет парти-янын СолтYCтiк Кореянын саяси ЖYЙесiн ;олдауына (партия жетекшiсi Ли Сок Ки мемлекетке ;арсы эрекет жасады деген ай-ыппен усталды) жэне демократия принцип-терш бузуына байланысты Бiрiккен Yдемелi партиянын ;ызметш тарату жэне оган тый-ым салу туралы езшщ айры;ша екiлеттiгiн ЖYзеге асырды. Ку^ы^ты; бола отырып, Конституциялы; Сот езшщ ;у;ы; ;оргау ;ызметшде де ;огамды; мораль нормала-рын басшылы;;а алады. Мысалы, азамат-тын интимдш ;ызметтерге тыйым салуды жою туралы сот ютершщ бiрiнде Конститу-циялы; Сот терiс шешiм ;абылдады, осыган байланысты (судья Ким Чанг Йонг тYсiндiр-гендей) «ыры;тандырудын (либерализация) есш келе жат;ан тенденциясы жынысты; ;атынасты коммерцияландыруга негiз бола алмайды» деп тYсiндiрдi. Конституциялы; сот iсiн ЖYргiзудiн белгiлi бiр ерекшел^ гiн сот терелЫнщ нэтижесi процестен герi манызды жэне ол эдiл болуы керек деген сот терелЫнщ материалдык;-кyк;ык;тьщ багыты аны;тайды [7, с. 28-29].

Сонымен ;атар, Кореянын ;у;ы;ты; ЖYЙесiнiн сипаттамаларынын арасында жалпы орын ретшде онын роман-германды; ^у^ы^ты; дэстYрге жататындыгы гана емес, сонымен бiрге бул ЖYЙе сот прецедентiмен мYлдем сипатталмайтындыгы керсетiлген. Сол кездегi Сеул ¥лтты; университетiнiн профессоры, кейiнiрек Кореянын Халы;а-ралы; ;ылмысты; сотынын судьясы болган профессор Сонгтын редакциясымен дайын-далган «Кореянын заны мен ^у^ы^ты; ЖYЙ-

есше юрюпе» кггабында былай айтылган: «Корея соттары stare decisis доктринасын А^Ш-тагы соттар тYciнгeндeй мойында-майды», - деп мэлiмдeлдi. 30 жылдан кей-ш шыккан тагы бip бeдeлдi басылымда: «...Кореянын кукыктык ЖYЙeciндe stare decisis пpинципi немесе прецедент бол-майды» - деп белгшенген. Алайда, тeмeнгi турган соттар Жогаргы Сот ез тэжipибeciндe тужырымдаган кукыктык тYciндipмeлepдi устануга бeйiм болгандыктан, Жогаргы соттын, шeшiмдepi кукыктын eкiншi кайнар Ke3i peтiндe карастырылады»5.

Нэтижелер мен талцылаулар

Зерттеу нэтижeлepi бойынша кыскаша корытынды шыгарсак:

1) ез шeшiмдepiнe Yнeмi жэне дэйект тYPдe ciлтeмe жасайтын Кореянын Консти-туциялык Соты, эдетте, бурын айтылган кукыктык устанымды кайта карайтынын анык керсете отырып жэне онын шeшiм-дepiнiн тужырымдалуынан кepiнiп турган-дай, алдыщы шeшiмдepдe тужырымдалган пiкipлepдeн ауыткуды тYciндipудi мiндeттi деп санайды;

2) Корея Республикасынын Конституция-сы езшщ мазмуны мен курылымы бойынша батыс мeмлeкeттepiнiн нeгiзгi зандарымен кеп уксастыкка ие, демократиялык багдар-ланган жэне Конституциялык Соттын тиiмдi институтын белгшейдц

3) ОнтYCтiк Корея eзiнiн ерекше улттык конституциялык бipeгeйлiгi мен кукыктык дэcтYpлepi бар пpогpeccивтi жэне жогары дамыган мемлекет болып табылады.

Корытынды

Осылайша, Корея Республикасынын Конституциялык Соты (Ощустш Корея) улт кукыктарын камтамасыз етуге багыт-талган деп айтуга болады жэне муны кара-пайым азаматтардын жогары eмip CYPУ ден-гeйiнiн дэлeлi ретшде ете тиiмдi eтeдi.

Корея Республикасынын Конституци-ялык Соты (Ощустш Корея) зандардын конституциялылыгы, импичмент, саяси партиянын таратылуы, Конституциялык Сотка тшелей бepiлгeн конституциялык етшштер, сондай-ак мeмлeкeттiк жэне/немесе жер-гЫки eзiн-eзi баскару органдарынын каты-суымен юрисдикциялык даулар сиякты конституциялык мэceлeлepдi карайды.

го гп

Г) Т I

п

Т

OJ А

0

1

о ь

ЕЕ

m Л сг

Г) Т го А

В

го о го

о

е о

■а

2 А

С

■а

4 Корея Республшасыныц КС Президент Но Му Хенге импичмент жариялау туралы царарды цолдамады // Интернет-сайт «РБК». - URL: https://www.rbc.ru/politics/14/05/2004/5703b6279a7947783a5a566a (жYгiнген кут: 16.03.2023 г.).

5 Introduction to Korean Law. Korea Legislation Research Institute. Seoul: Springer, 2013. P. 7 (жYгiнген Ky^i: 16.03.2023 г.).

NJ О NJ

ЭДЕБИЕТТЕР

1. Болдырев В.Е. Политика США по распространению демократии: пример Южной Кореи /В.Е. Болдырев //Россия и АТР. 2013. № 4. С. 73-79.

2. Койбаев Б.Г. Правовые аспекты информатизации в Республике Корея /Б.Г. Койбаев, З.Т. Золоева //Гуманитарные и юридические исследования. 2015. № 1. С. 96-100.

3. Нагорная И.И. Ван Юнай. Смертная казнь и общество в Восточной Азии - как понимать и сравнивать смертную казнь в Китае, Японии и Южной Корее. WangY. The death penalty and society in East Asia - how to understand and compare the death penalty in China, Japan and South Korea / И.И. Нагорнова // Hitotsubashi J. Of law and politics. - Tokyo, 2012. vol. 40, febr. P. 1-14 // Социальные и гуманитарные науки. Отечественная и зарубежная литература. Серия 4: Государство и право. Реферативный журнал. 2013. № 1. С. 147-151.

4. Бондаренко А.В. Конституционная жалоба на нарушение основных прав законами до применения их в деле в системе конституционного контроля Республики Корея / А.В. Бондаренко / А.В. Бондаренко // Конституция Российской Федерации - 20 лет: итоги и перспективы: Восьмые конституционные чтения: материалы науч. - практ. конф. Владивосток: Изд-во ДВФУ, 2014. С. 28-32.

5. Джи К.Б. Конституционное правосудие и защита прав меньшинств в Республике Корея /К.Б. Джи //Журнал конституционного правосудия. 2014. № 4. С. 10-18.

6. Штефан Е. Конституционный Суд Южной Кореи вынесет свой вердикт по вопросу об импичменте 14 мая /Е. Штефан // Сеульский вестник. 2004. - URL: http://vestnik.kr/ policy/1382.rss

7. Юрковский А.В. Республика Корея: некоторые особенности конституционного строительства политической системы / А.В. Юрковский // Сибирский юридический вестник. 2004. № 3. С. 27-30.

REFERENCES

1. Boldyrev V.E. Politika SShA po rasprostraneniju demokratii: primer Juzhnoj Korei / V.E. я Boldyrev //Rossija i ATR. 2013. № 4. S. 73-79.

° 2. Kojbaev B.G. Pravovye aspekty informatizacii v Respublike Koreja /B.G. Kojbaev, Z.T. ft Zoloeva // Gumanitarnye i juridicheskie issledovanija. 2015. № 1. S. 96-100. r^ 3. Nagornaja I.I. Van Junaj. Smertnaja kazn' i obshhestvo v Vostochnoj Azii - kakponimat' z i sravnivat' smertnuju kazn' v Kitae, Japonii i Juzhnoj Koree. WangY. The death penalty and ^ society in East Asia - how to understand and compare the death penalty in China, Japan and =§. South Korea / I.I. Nagornova // Hitotsubashi J. Of law and politics. - Tokyo, 2012. vol. 40, febr. i P. 1-14 // Social'nye i gumanitarnye nauki. Otechestvennaja i zarubezhnaja literatura. Serija о 4: Gosudarstvo ipravo. Referativnyj zhurnal. 2013. № 1. S. 147-151.

4. Bondarenko A.V. Konstitucionnaja zhaloba na narushenie osnovnyh prav zakonami do >g primenenija ih v dele v sisteme konstitucionnogo kontrolja Respubliki Koreja / A.V. Bondarenko g / A.V. Bondarenko // Konstitucija Rossijskoj Federacii - 20 let: itogi i perspektivy: Vos'mye

< konstitucionnye chtenija: materialy nauch. - prakt. konf. Vladivostok: Izd-vo DVFU, 2014. | S. 28-32.

< 5. Dzhi K.B. Konstitucionnoepravosudie i zashhita prav men'shinstv v Respublike Koreja / Ь K.B. Dzhi //Zhurnal konstitucionnogo pravosudija. 2014. № 4. S. 10-18.

¡2 6. Shtefan E. Konstitucionnyj Sud Juzhnoj Korei vyneset svoj verdikt po voprosu ob <: impichmente 14 maja /E. Shtefan //Seul'skij vestnik. 2004. - URL: http://vestnik.kr/policy/1382. о rss

7. Jurkovskij A.V. Respublika Koreja: nekotorye osobennosti konstitucionnogo stroitel'stva politicheskoj sistemy /A.V. Jurkovskij // Sibirskijjuridicheskij vestnik. 2004. № 3. S. 27-30.

<

£

H

и

X

X H

и

Ш CQ

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.