CC BY
28
KÍMYA PROBLEML9RÍ 2019 № 2 (17) ISSN 2221-8688
323
UOT 66. 095. 51: 66. 048. 55
NEFTÍN NAFTEN-PARAFÍN FRAKSÍYASININ Cr-, Co-, Mn- DUZLARI ÍL9 MODÍFÍKASÍYA OLUNMU§ y-Al2O3-in ͧTÍRAKI ÍL9 KATALÍTÍK OKSÍDLa§M9SÍ
L.M. 9fandiyeva, H.C. ibrahimov, G.Y. Rüstamli, S.F. 9hmadbayova, X.R. Mammadova, B.M. 9liyev, V.M. Abbasov
AMEA akademik Y.H.Mammadaliyev adina Neft-Kimya Proseslari institutu AZ1025, Baki §., Xocali pr.30 Fax: (+99412) 490-24-76, e-mail: gulayrustemli.94@mail.ru, efendiyevalm7@gmail.com
Redaksiyaya daxil olub 14.05.2019
Taqdim edilmi§ maqalada tadqiqat obyekti kimi Azarbaycan neftlari qari§iginin aromatiksizla§dirilmi§ 190-330°C naften-parafm karbohidrogenlari fraksiyasi maye fazada havanin oksigeni ib yeni, metal saxlayan, heterogen katalitik sistemlarin i§tiraki ib oksidla§dirilmi§dir. Prosesda katalizator kimi zol-gel metodu ib sintez olunmu§ nano y-Al2O3-ün Cr-, Co-, Mn- duzlari ib modifikasiyalarindan istifada edilmi§dir. Müayyan edilmi§dir ki, bu katalizatorlarin i§tiraki ib naften-parafm karbohidrogenbrinin aerob oksidla§masi zamani yüksak giximla sintetik neft-va oksitur§ular qari§igi alinir. Beb ki, 10% Mn-, Cr-, Co- duzlari ib modifikasiya olunmu§ y-Al2O3-in katalitik i§tiraki ib aparilan oksidla§ma prosesi zamani alinan SNT+ONT-nin giximi, uygun olaraq, 30.5, 22 va 29%; 20% metal duzlari ib modifikasiya olunmu§ y-Al2O3-in istifadasi zamani isa tur§ular qari§iginin giximi 34.1, 32.2 va 33.7% ta§kil etmi§dir. Sintez edilmi§ tur§ularin tarkibi müasir spektroskopik üsullarin kömayi ila tadqiq edilmi§dir.
Agar sözbr: dizel fraksiyasi, maye fazada oksidla§ma, sintetik neft tur§ulari, oksitur§ular,
zol-gel metodu, y-Al2O3
DOI: 10.32737/2221-8688-2019-2-323-329
Sanayeda tatbiq edilan maye fazali katalitik proseslar olduqca geni§ aspektda yayilmi§dir. ilk növbada bu proseslara birla§ma va avazetma reaksiyalarina asaslanan oksidla§ma, hidrogenla§ma va polimerla§ma, ham9inin karboksilla§ma, vinilla§ma va s. aiddir. Bu proseslarin maye fazada hayata ke9irilmasinin asas üstünlüklari yüksak se9iciliya va yum§aq §araita malik olmasindadir. Bu baximdan maye fazada kataliz proseslari naticasinda üzvi sintezda böyük elmi nailiyyatlar qazanilmi§dir. Üzvi sintezda metalkomplekslardan ibarat heterogen katalitik sistemlarin istifadasi da geni§ tadqiq edilmi§dir [1]. Bela ki, bu katalitik sistemlarin i§tiraki ila inca üzvi sintezda qiymatli mahsullarin alinmasi sahasinda silsila i§lar aparilmi§dir [1, 2]. Metalkomplekslardan ibarat heterogen katalitik sistemlar müxtalif üzvi substratlarin maye fazada birba§a oksidla§masi yolu ila qiymatli alifatik va
GÍRͧ
alitsiklik epoksidlar, elaca da monokarbon va dikarbon tur§ularinin yeni, effektiv sintez üsullarinin i§lanib hazirlanmasinda böyük rol oynayir [3, 4]. Qeyd edak ki, karbohidrogenlarin maye fazada katalitik oksidla§masi yolu ila daha yüksak istismar xassali mahsullar almaga imkan veran sintetik üzvi tur§ularin alinmasi neft-kimya va inca üzvi sintez ü9ün xüsusila ahamiyyatlidir [5]. Bela ki, bu tur§ular üzvi sintezda xammal kimi geni§ istifada olunan üzvi maddalar sirasinda xüsusi yer tutur. £oxtonnajli va daha ucuz ba§a galan tur§ulari sintez etmak ü9ün hazirda geni§ tadqiqat i§lari aparilir va bu i§lar i9arisinda neft karbohidrogenlarinin müxtalif katalitik sistemlarin i§tiraki ila sintetik neft- va oksitur§ulara oksidla§masi böyük praktiki ahamiyyat kasb edir [6-10]. Tabii neft tur§ularinin avazedicilari sayilan sintetik neft tur§ulari qari§iginin yüksak 9iximla alinmasi va bu prosesda yüksak katalitik aktivlik
göstaran sistemlarin i§lanib hazirlanmasi öz aktualligini bu gün da qoruyub saxlayir. Sintetik üzvi tur§ular va onlarin töramalari asasinda müxtalif qiymatli mahsullarin alinmasinin aktualligini nazara alaraq, tarafimizdan aparilan tadqiqat i§inin asas maqsadi yeni, daha effektiv heterogen katalitik sistemlardan istifada etmakla yüksak 9iximla sintetik tur§ular qari§iginin alinmasi olmu§dur. ilk dafa olaraq, neftin naften-parafin
fraksiyasinin maye fazada aerob oksidla§masinda katalizator kimi ke9id metallarin (Cr-, Co-, Mn-) duzlari ila modifikasiya olunmu§ nano-y-Al2O3 istifada edilmi§dir. Ke9id metallarin duzlari, komplekslari, o cümladan, onlarin modifikasiya formalari karbohidrogenlarin oksidla§ma prosesinda katalizator kimi sinaqdan ke9irilmi§ va bu sahada müayyan naticalar alda edilmi§dir [2, 11, 12].
EKSPERiMENTAL HiSSO
Tadqiqat i§inin yerina yetirilmasi ü9ün Azarbaycan neftlari qari§iginin 190-330°C temperaturda qaynayan fraksiyasi götürülmü§dür. Oksidla§ma prosesina ba§lamazdan avval fraksiya H2SO4 ila sulfola§dirilmaqla tarkibindaki aromatik
karbohidrogenlardan tamizlanmi§dir. Aromatiksizla§madan avval va sonra fraksiyanin fiziki-kimyavi göstaricilari tayin edilmi§ (cadval 1) va NMR- spektroskopiyanin kömayi ila tarkibi müayyan edilmi§dir.
Cadval 1. Dizel fraksiyasinin aromatiksizla§madan avval va sonra fiziki-kimyavi göstaricilari
Göstaricilarin adi Dizel fraksiyasi
Aromatiksizla§madan avval Aromatiksizla§madan sonra
Orta molekul kütlasi 210 218
200C-da sixliq, kq/m3 857.7 842.1
§üasindirma amsali 20°C, nf 1.4750 1.4630
Yod adadi, qr V100qr
Kinematik özlülük, mm2 /san, 20°C 5.6874 5.6182
Donma temperaturu, °C Manfi 30 Manfi 29
Ali§ma temperaturu, °C-qapali putada 60 65
Külün miqdari, % - -
Suyun miqdari, % - -
FiA, V/V % Arom. Olefin Naften-parafin Arom. Olefin Naften-parafin
20 0.71 79.29 1,5 - 98.5
Qaynama temperaturu, °C 190-330 216-315
Tur§u adadi (T.a.), mq KOH/q 2.4 -
Kükürdün miqdari, % 0.0327 0.0201
Aromatik k/h-in miqdari, % ~20 ~1.5
NMR spektrlari "BRUKER" (AFR) 9akilmi§dir (§akil 1). Halledici kimi firmasinin istehsali olan 300 MHs tezlikli deyteriumlu xloroformdan istifada edilmi§dir. spektrometrda, otaq temperaturunda
§akil 1. Dizel fraksiyasinin aromatiksizla§madan avval (a) va sonra (b) NMR spektri Fig. 1. NMR-spectrum of diesel fraction before (a) and after (b) dearomatization
§akil 1-dan gorunduyu kimi muxtalif struktur qruplardaki hidrogenin nisbi payi uygun rezonans siqnallarinin inteqrallanmasi yolu ila tayin edilmi§dir. Aparilmi§ hesablamalarin naticalarina gora muayyan edilmi§dir ki, hidrogen atomlarinin boyuk hissasi (~ 90%-dan 9oxu) doymu§ strukturlarda, az bir hissasi isa aromatik nuvada camlanmi§dir. Kimyavi suru§manin 5 = 0.92 va 1.33 m.h. qiymatlarinda mu§ahida olunan siqnallar alkil zancirinin CH3 va CH2 qruplarinin udulma zolaqlarina uygun galir. Naften strukturlarinin siqnallari 5 = 1.50-1.90 m.h.-da, aromatik nuvalarin hidrogen atomlarinin udulma oblasti 5 = 6.80-8.15 m.h., a-vaziyyatda yerla§an CH3 va CH2 qruplarinin udulma zolagi isa 5 = 2.20-3.00 m.h. oblastinda qeyda alinmi§dir. Aromatiksizla§ma prosesindan sonra 5=6.80-8.50 m.h. oblastinda inteqral ayrisinin qiymati azalmi§dir, yani aromatiklik daracasi xeyli (10%-dan 9ox) a§agi du§mu§dur.
Dizel fraksiyasi aromatiksizla§dirildikdan sonra alinan naften-parafin karbohidrogenlari maye fazada, havanin oksigeni ila, muxtalif katalitik sistemlarin i§tirakinda
oksidla§dirilmi§dir [6, 7]. Qeyd edildiyi kimi, oksidla§ma prosesinda ilk dafa olaraq, y-Al2O3 uzarinda CVD metodu ila ke9id metallar (Cr, Co, Mn) yerla§dirilmi§ katalitik sistemlardan istifada edilmi§dir. y-Al2O3 sintezi zol-gel metodundan istifada olunmaqla hayata ke9irilmi§dir [13]: Al(NO3)3 mahlulu stabilla§diricinin (monoetanolamin) i§tiraki ila hidroliza ugradildiqdan sonra yuksak temperaturda qizdirilmaqla nano-y-Al2O3 hissaciklarina 9evrilmi§, sonra masamalarina hopdurulma metodu ila 10-20% metal duzlari yerla§dirilmi§, sonda "Qaz fazadan kimyavi 9okdurma" (CVD) qurgusunda arqon va hidrogen qazlarinin i§tiraki ila 800°C-da emal olunmaqla nanokatalizatorlar sintez edilmi§dir.
N9TiC9L9R VO ONLARIN MUZAKiROSi
Aromatiksizla§dirilmi§ dizel
fraksiyasinin oksidla§ma prosesi barbotaj tipli reaktorda, 135-140°C temperaturda, 5 saat muddatinda muxtalif qatiliqlarda goturulmu? Cr-, Co-, Mn- duzlari ila modifikasiya olunmu§ y-Al2O3 katalitik sistemlarinin i§tiraki ila aparilmi§dir (cadval 2). Cadvaldan gorunduyu kimi, metal duzlarinin nano y-Al2O3 -in masamalarina artiq miqdarda hopdurulmasi zamani katalitik aktivlik artir va bu da alinan SNT+ONT-nin 9iximinin
artmasina sabab olur. Bela ki, 10% Mn-, Cr-, Co- duzlari ila modifikasiya olunmu§ y-Al2O3-in katalitik i§tiraki ila aparilan oksidla§ma prosesi zamani alinan SNT+ONT-nin 9iximi, uygun olaraq, 30.5%, 22%, 29% oldugu halda, 20% metal duzlari ila modifikasiya olunmu§ y-Al2O3-in istifadasi zamani tur§ular qari§iginin 9iximi 34.1%, 32.2% va 33.7% ta§kil edir (yani, tur§ular qari§iginin 9iximinda 4-10% intervalinda artim mu§ahida olunur).
Cadval 2. Naften-parafin karbohidrogenlarinin 10 va 20% kutla miqdarinda Cr-, Co-, Mn-duzlari modifikasiya olunmu§ y-Al2O3-in katalitik i§tiraki ila maye fazada oksidla§ma prosesinin naticalari
Table 2. Results of liquid phase oxidation of naphthene-paraffinic hydrocarbons in the catalytic presence of Y-AI2O3 modified by 10% and 20% Cr-, Co-, Mn salts_
Katalizator, 0.2% kutla Oksidat Oksidatdan ay Tilmiç mahsullarin çiximi, % xammala gora)
T.a., mqKOH/q Çixim, % SNT ONT SNT+ONT sabunlaçmayan
10% Mn-Y-Al2O3 53.43 97.5 17.5 13 30.5 69.5
20% Mn-Y-Al2O3 50 98.1 18.54 15.5 34.1 65.96
10% Cr-y-Al2O3 66.5 98.2 12.5 9.5 22 78
20% Cr-Y-Al2O3 53.1 98.2 17.2 15 32.2 67.8
10% Co-Y-Al2O3 60.9 97 14 15 29 71
20% Co-Y-Al2O3 56.73 96 18.5 15.2 33.7 66.3
20% Mn-y-Al2O3 -in katalitik içtiraki taqdim edilmi§dir.
WMTUflfiter cn>1
§akil 2. 20% Mn-Y-Al2O3 -in katalitik i§tiraki ila alinan SNT+ONT-nin iQ- spektri Fig. 2. IR-spectrum of SPA and OSPA synthesized in the presence of 20% Mn-y-AhO3
§akil 2-ya asasan alinmi§dir: 723 sm-1 CH2 qrupunun C-H rabitasinin riyazi raqslari; 1459, 2923, 2953 sm-1 CH2 qrupunun C-H rabitasinin, uygun olaraq, deformasiya va valent raqslari; 1412 sm-1 tur§unun C=O rabitasina nazaran a vaziyyatda yerla§mi§ CH2 qrupunun C-H rabitasinin deformasiya raqslari; 1377 va 2854 sm-1 CH3 qrupunun CH rabitasinin deformasiya va valent raqslari; 939 sm-1 tur§unun OH rabitasinin deformasiya raqslari; 1713 sm-1 tur§unun C=O rabitasinin valent raqslari; 1171, 1238 sm-1 tur§unun C-O inisiatorlaçdirir [15].
Qeyd edak ki, bizim oksidlaçma prosesi uçun istifada etdiyimiz katlizatorlar heterogen
rabitasinin valent raqslari; 3000-3500 sm-1 sahasinda sarbast halda OH qrupuna uygun udulma zolaqlari da meydana çixir.
Malumdur ki, keçid metallarin komplekslari va duzlari karbohidrogenlarin avtooksidlaçmasini va uygun
hidroperoksidlarin parçalanmasini
katalizlaçdirir [6, 14]. Hidroperoksidin parçalanmasi naticasinda radikallar amala galir ki, bu da oksigen içtiraki ila karbohi drogenl arin avtooksi dlaçmasini
katalizatorlardir, bela ki, onlar substratda hall olmurlar va reaksiyanin sonunda asanliqla ayrilaraq takrar istifada edilirlar. Heterogen
katalitik sistemlarda proses sathda gedir va heterogen katalizatorun tasiri onun sathinin xüsusiyyatlari ila müayyan edilir. Heterogen katalizatorun kimyavi aktivliyi, adatan, onun xüsusi sathina proporsionaldir ki, bu da onlardan effektiv katalizator kimi istifada etmaya imkan verir. Bu tip katalitik sistemlarda karbohidrogenlarin oksidla§masi prosesi molekulyar oksigenin ilk növbada ke9id metal ionlari vasitasila ion-radikal hala aktivla§masi ila ba§ verir. Növbati marhalada karbohidrogen ion-radikal hala ke9mi§ oksigen tarafindan adsorbsiya olunur. Son olaraq, onlar arasinda gedan qar§iliqli tasir naticasinda araliq birla§ma va nahayat son oksidla§ma mahsullari alinir. Bizim tarafimizdan sintez edilmi§, aktiv elementlari mahz ke9id metallar sayilan va nano- y-Al2Ü3 da§iyicisi üzarina
hopdurulmuç birlaçmalar da bu tip katalizatorlardandir. Bu sababdan bu katalitik sistemlar naften-parafin karbohidrogenlarinin oksidlaçmasinda katalitik aktivlik göstararak yüksak çiximla SNT va ONT-nin alinmasini tamin edir. Qeyd edak ki, y-Al2O3-in masamalarina Mn metali 10% hopdurulduqda (cad.2) alinan turçularin ümumi çiximi 30.5% oldugu halda, 20%-da bu göstarici 34.1%-dak yüksalir. Malumdur ki, reaksiyanin sürati substratda olan aktiv markazlarin sayi va tabiati ila müayyanla§dirilir. istifada olunan daçiyici nano-y-Al2O3, praktiki olaraq oksidlaçma prosesinda içtirak etmadiyindan, aktiv markazlar masamalara yerla§dirilmi§ metal ionlarinin miqdarindan asili olar va onun artimi neft turçularinin ümumi çiximina müsbat tasir göstarmi§ olur.
N9TÍC9
Deyilanlari nazara alaraq, qeyd etmak olar ki, Azarbaycan neftlari qariçiginin dizel fraksiyasindan ayrilan naften-parafin karbohidrogenlarinin maye fazada aerob oksidlaçma prosesinda keçid metallarin (Cr,
Co, Mn) duzlari ila modifikasiya olunmu§ y-Al2O3 yüksak katalitik aktivlik göstarir va sanaye ahamiyyatli SNT+ONT-nin yüksak çiximla alinmasinda effektiv katalitik sistemlar kimi istifada edila bilar.
REFERENCES
1. Pay Z.P., Berdnikova P.V., Tolstikov A.G., Khlebnikova TB, Seiivanova N.V. Interphase catalytic oxidation of organic compounds with hydrogen peroxide in the presence of peroxopolyoxometalates. Catalysis in Industry. 2006, no. 5, pp. 1223 (In Russian).
2. Afandiyeva L.M., Abbasov V.M., ismailov E.H., Aliyeva N.M., Suleymanova S.A. Liquid-phase aerobic oxidation of petroleum hydrocarbons in the presence of Cr- and Co-complexes. European Science Review, 2016, no. 1-2, pp. 197-200.
3. Centi G., Cavani F., Trifirro F. Selective Oxidation Heterogeneous Catalysis. Kluwer Academic; Plenum, New York, 2001, 501 p.
4. Arends W.C.E., Sheldon R.A. Activities and Stabilities of Heterogeneous Catalysts in Selective Liquid Phase Oxidations:
Recent Developments. Appl. Catal. A: General 2001, vol. 212, pp.175-187.
5. Smith V.A., Dilman A.D. Fundamentals of modern organic chemistry. Moscow. 2009, 750 p.
6. Efendiyeva L.M., Aliyeva L.i., ismailov E.G., Nuriyev L.G., Suleymanova S.A., Abbasov V.M. Aerobic Oxidation of a Naphtene-Paraffin Concentrate in the Presence of Reduced Graphene Oxide. Petroleum Chemistry, 2018, vol. 58, iss. 7, pp. 542-547
7. Abbasov V.M., Oliyeva L.i., Ofandiyeva L.M., Babanli N.N., Ohmadbayova S.F., Rüstamli S.F., Musayeva A.P., Quluzada A.Q. Neftin naften-parafin karbohidrogenlarinin sintetik neft tur§ulari qari§igina oksidla§ma prosesina Cr- va Mn-asetilasetonatlarin katalitik tasiri. Chemical Problems. 2019, vol.17, no. 1, pp. 105-111.
8. Aliyeva A.Z., Abbasov V.M., Ibragimov Kh.D., Ismailov E.G., Nuriev L.G., Nasibova G.G., Suleymanova S.A., Musaeva A.P. Liquid-phase oxidation of petroleum hydrocarbons in the presence of a nanostructured Mn-containing catalyst. Nanoheterogeneous catalysis. 2018, vol. 3, no. 1, pp. 1-5. (In Russian).
9. Zeynalov EB, Agaev B.K., Nuriev L.G. et al. New metal-containing catalytic systems in oxidation reactions of petroleum hydrocarbons and the preparation of esters based on synthetic petroleum acids Processes of petrochemistry and oil-refining. 2010, vol.1, no. 41, pp.12-18.
10. Yamaguchi K., Mizuno N., Heterogeneously catalyzed liquid-phase oxidation of alkanes and alcohols with molecular oxygen. New Journal of Chemistry. 2002, vol. 26, no. 8, pp. 972974.
11. Papahagi L., Ponoran I., Parausanu V. Liquid-phase oxidation of n-alkanes with molecular-oxygen in the presence of some complex catalysts. Revista de Chimie. 1994, vol. 45, no 5, pp. 379-384.
12. Aliyeva L.I., Afandiyeva L.M., Abbasov V.M., Ibrahimov H.J., Guliyev A.D.
Study of oxidation process of naphthene-paraffinic concentrate in the precense of the reduced graphene oxide modified by different Mn salts Study of oxidation process of naphthene-paraffinic concentrate in the precense of the reduced graphene oxide modified by different Mn salts. Processes of petrochemistry and oil-refining. 2017, vol.18, no.3 (65), pp. 202-214.
13. Tolchev A.V. Phase and structural transformations of aluminum oxide compounds with varying degrees of dispersion. Bulletin of Chelyabinsk State University. 2011, no. 39 (254), Physics no. 12, pp. 24-29 (In Russian).
14. Abbasov V.M., Zeynalov E.B., Nuriev L.G., Efendiyeva L.M., Dzhabrailzade Sh.Z. Production of synthetic naphthenic acids by aerobic oxidation of naphthenic-isoparaffinic hydrocarbons in the presence of salts of natural petroleum acids. Catalysis in Industry. 2014, no. 3, pp. 2631. (In Russian).
15. Potekhin V.M., Potekhin V.V. Fundamentals of the theory of chemical processes, technology of organic substances and oil refining. St. Petersburg: Himizdat, 2005, 912 p.
КАТАЛИТИЧЕСКОЕ ОКИСЛЕНИЕНАФТЕНО-ПАРАФИНОВОЙ ФРАКЦИИ КИСЛОРОДОМ ВОЗДУХА В ПРИСУТСТВИИ y-AhO3, МОДИФИЦИРОВАННОГО
СОЛЯМИ Cr-, Co-, Mn
Л.М. Эфендиева, Х.Дж. Ибрагимов, Г.Ю. Рустамли, С.Ф. Ахмедбекова, Х.Р. Мамедова, Б.М. Алиев, В.М. Аббасов
Институт Нефтехимических процессов им. Ю.Г.Мамедалиева Национальной АН Азербайджана пр. Ходжалы 30, Баку, AZ1025 Азербайджан. e-mail: efendiyevalm 7@gmail.com, gulayrustemli.94@,mail. ru
В представленной статье в качестве объекта исследования взята смесь фракций Азербайджанской нефти с температурой кипения 190-330С. Фракция деароматизирована и полученные нафтено-парафиновые углеводороды подвергнуты жидкофазному окислению с участием новых гетерогенных металлсодержащих каталитических систем кислородом воздуха. В процессе был использован y-Al2O3, модифицированный солями Cr-, Co-, Mn. Установлено, что в результате аэробного
окисления нафтено-парафиновых углеводородов в присутствии данных катализаторов с высоким выходом образуются синтетические нефтяные- и оксикислоты (СНК и ОНК). Так, в присутствии y-Al2O3, модифицированного солями в количестве 10%, выход полученных СНК+ОНК составил 30.5, 22 и 29%; а при 20%-й концентрации солей выход смесей кислот составил 34.1, 32.2 и 33.7%, соответственно. Структура полученных кислот идентифицирована современными спектроскопическими методами анализа. Ключевые слова: дизельная фракция, окисление в жидкой фазе, синтетические нефтяные кислоты, оксикислоты, золь-гель метод, y-Al2O3.
CATALYTIC OXIDATION OF NAPHTHENE-PARAFFIN FRACTION BY AIR OXYGEN IN THE PRESENCE OF y-AhO3 MODIFIED BY SALTS Cr, Co-, Mn
L.M. Afandiyeva, Kh.J. Ibragimov, G.Yu. Rustamli, S.F. Akhmedbekova, Kh.R. Mamedova, B.M. Aliyev, V.M.Abbasov
Acad. Yu.H. Mammadaliyev Institute of Petrochemical Processes National Academy of Sciences of Azerbaijan Khojaly Ave. 30, AZ1025 Baku, Azerbaijan e-mail: efendiyevalm7@gmail.com; gulayrustemli.94@,mail.ru
The article deals with a mixture of fractions of Azerbaijani oils with a boiling point of 190-330°C. The fraction was dearomatized and the obtained naphthene-paraffin hydrocarbons were oxidized in liquid phase by air oxygen in the presence of new metal-containing heterogeneous catalytic systems. The Cr-, Co-, Mn-modified y-Al2O3 was used in the oxidation process as a catalyst. It found that as a result of aerobic oxidation of naphthene-paraffinic hydrocarbons in the presence of these catalysts, synthetic petroleum- and oxy-acids (SPA and OSPA) are formed with high yield. Thus, the yield of the obtained SPA + OPA in the presence of y-Al2O3 modified by 10% salts amounts to 30.5%, 22%, 29%; and by 20% salt concentration, the yield of the acids mixture - 34.1%, 32.2% and 33.7%, respectively. The structure of the obtained acids is identified by modern spectroscopic methods of analysis.
Keywords: diesel fraction, oxidation in the liquid phase, synthetic petroleum acids, oxyacids, sol-gel method, y-Al2O3.
